
Siêu âm có phát hiện tắc vòi trứng không? 3 phương pháp biết được
Ý nghĩa của việc chẩn đoán phát hiện tắc vòi trứng sớm
Theo thống kê, khoảng 30% trường hợp phụ nữ bị vô sinh, hiếm muộn có liên quan đến yếu tố vòi trứng bị tắc nghẽn. Có nhiều nguyên nhân gây ra tắc vòi trứng như viêm vùng chậu hình thành nên các mô sẹo ở cả trong và ngoài vòi trứng, lạc nội mạc tử cung gây tổn thương vòi trứng, ứ dịch vòi trứng, bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, nhiễm nấm Chlamydia… Vòi trứng bị tắc nghẽn có thể làm cản trở quá trình trứng thụ tinh với tinh trùng, tăng tỷ lệ mang thai ngoài tử cung làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ và không thể giữ thai nhi.
Tắc vòi trứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng mang thai ở người phụ nữ. Việc phát hiện tắc vòi trứng sớm và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp có ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe sinh sản ở nữ giới, giúp các cặp đôi vô sinh, hiếm muộn có yếu tố tắc ống dẫn trứng cải thiện tỷ lệ mang thai thành công, có cơ hội đón con yêu về nhà. (1)

Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú cho biết “không phải mọi trường hợp thăm khám phụ khoa đều cần kiểm tra, đánh giá vòi trứng. Việc tìm kiếm dấu hiệu tắc nghẽn ống dẫn trứng không được chỉ định thường quy trong khám sức khỏe phụ khoa”. Bác sĩ đưa ra chỉ định đánh giá ống dẫn trứng trong trường hợp phụ nữ cố gắng thụ thai trong thời gian dài nhưng không thành công.
Siêu âm có phát hiện tắc vòi trứng không?
Ống dẫn trứng chạy dọc theo bờ trên của dây chằng rộng và có chiều dài khoảng 10 cm. Ống dẫn trứng có đường kính dao động từ 1 đến 4 mm và được chia làm bốn đoạn từ đoạn gần tử cung đến đầu loa vòi tiếp xúc với buồng trứng:
- Đoạn kẽ là thành phần đi qua tử cung.
- Đoạn eo là đoạn gần kề cạnh.
- Đoạn bóng bao gồm phần trung gian.
- Đoạn loa vòi mở ra vào ổ bụng và có đầu mao gắn với buồng trứng. (2)
Vậy siêu âm có phát hiện tắc vòi trứng không là điều mà nhiều chị em phụ nữ băn khoăn. Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú giải thích siêu âm thông thường được chỉ định nhằm đánh giá tử cung, buồng trứng và các cơ quan khác, không phải vì mục đích đánh giá vòi trứng.
Ống dẫn trứng thường không nhìn thấy trên siêu âm đầu dò qua ngả âm đạo, siêu âm bụng thông thường trừ khi có dịch ổ bụng bao quanh. Tuy nhiên, đoạn kẽ có thể được xác định trên siêu âm qua ngả âm đạo như một đường tăng âm phát sinh từ ống nội mạc tử cung và kéo dài qua thành tử cung.
Khi có dịch ổ bụng, các đoạn còn lại của ống dẫn trứng thường được xem là cấu trúc hình ống kéo dài giữa tử cung và buồng trứng. Ống dẫn trứng được hình dung rõ nhất trên siêu âm khi thành ống dày lên hoặc tụ dịch do bệnh viêm vùng chậu, xoắn, mang thai ngoài tử cung hoặc sự hiện diện của khối u.
Tóm lại, với các thắc mắc tắc vòi trứng siêu âm có thấy không? Siêu âm có biết tắc vòi trứng không? Hay siêu âm đầu dò có phát hiện được tắc vòi trứng không mà nhiều người bệnh thắc mắc hiện nay, bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú cho biết không thể phát hiện tắc ứ dịch vòi trứng bằng các biện pháp siêu âm đầu dò, siêu âm bụng thông thường. Thay vào đó là các phương pháp chẩn đoán tắc nghẽn vòi trứng chuyên biệt.
Những phương pháp chẩn đoán tắc vòi trứng
Phụ nữ bị tắc vòi trứng có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai tự nhiên, tuy nhiên chị em bị tắc ống dẫn trứng không nên quá lo lắng. Bác sĩ Mỹ Tú cho biết hiện nay các biện pháp hỗ trợ sinh sản có thể mang đến niềm hy vọng mới cho các đôi vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn do yếu tố liên quan vấn đề vòi trứng.
Trước khi có các biện pháp điều trị ống dẫn trứng bị tắc nghẽn, bác sĩ cần những chẩn đoán nhằm đánh giá tình trạng vòi trứng. Một số phương pháp chẩn đoán tắc ống dẫn trứng phổ biến hiện nay gồm:
1. Chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG)
Chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG) là một thủ thuật chẩn đoán hình ảnh mục đích quan sát bên trong tử cung và các ống dẫn trứng. Để thực hiện thủ thuật HSG đòi hỏi phải bơm một chất tương phản và buồng tử cung thông qua âm đạo và cổ tử cung. Khi đó, buồng tử cung sẽ được lấp đầy chất cản quang, trường hợp vòi trứng thông, chất dịch này sẽ lấp đầy vòi trứng và đi vào khoang bụng.
Chụp HSG thường được sử dụng để quan sát xem các ống dẫn trứng có bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn hay không, đồng thời có thể cho thấy hình dạng và kích thước bên trong của tử cung có bình thường hay không. Tất cả các tình trạng này đều có thể là nguyên nhân khó có con hoặc có thể ảnh hưởng đến kết cục thai kỳ.

Trong khi kiểm tra tình trạng tắc nghẽn trong ống dẫn trứng, xét nghiệm này đánh giá tác động của phẫu thuật ống dẫn trứng và các tình trạng khác có thể dẫn đến sẹo. Phương pháp này cũng giúp khảo sát một phần các nguyên nhân gây vô sinh nữ và sảy thai liên tiếp do các vấn đề như dính, polyp tử cung, u xơ tử cung, khối u…
Hiện nay, chỉ định chụp X-quang tử cung – vòi trứng là chỉ định phổ biến giúp phát hiện các vấn đề trong hệ thống sinh sản. Đây là một trong những quy trình chẩn đoán tốt nhất để xác định nguyên nhân gây tắc ống dẫn trứng và sảy thai do các vấn đề trong tử cung.
Thời điểm chụp HSG sau sạch kinh đến hết ngày thứ 10, thích hợp nhất là ngày thứ 3 – 5 sau sạch kinh để đảm bảo người bệnh không mang thai và hình ảnh khảo sát được rõ ràng nhất. Người bệnh cần kiêng quan hệ từ thời điểm hành kinh đến ngày thực hiện thủ thuật.
2. Siêu âm buồng tử cung – vòi trứng sử dụng chất tương phản dạng bọt (HyFoSy)
Bên cạnh chỉ định chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG) thường quy, bác sĩ có thể áp dụng thực hiện phương pháp siêu âm bơm gel cản âm (HyFoSy) nhằm tìm kiếm dấu hiệu tắc nghẽn vòi trứng. HYFOSY là kỹ thuật siêu âm buồng tử cung ống dẫn trứng bằng cách sử dụng chất tương phản dạng bọt đặc biệt (Hysterosalpingo – Foam Sonography). Phương pháp này có ý nghĩa đánh giá mức độ thông suốt của ống dẫn trứng, đánh giá chức năng tổng quan của cả buồng trứng và tử cung của người mẹ.
3. Nội soi ổ bụng
Nội soi là một phẫu thuật cho phép bác sĩ nhìn thấy bên trong cơ thể. Bác sĩ sẽ đánh giá cấu trúc của hệ thống sinh sản, bao gồm buồng trứng, ống dẫn trứng và tử cung.
Phương pháp chẩn đoán này giúp bác sĩ phát hiện được đồng thời nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở phụ nữ. Các nguyên nhân bao gồm lạc nội mạc tử cung, dính buồng tử cung, ống dẫn trứng bị tắc, u xơ tử cung dưới niêm và các dị dạng bẩm sinh về tử cung khác.
Trong quá trình thực hiện, một cây kim sẽ được đưa vào bụng của người phụ nữ và bơm khí CO2 vào. Sau đó, kim được rút ra và một dụng cụ chuyên dụng có gắn camera được gọi là ống nội soi được đưa vào. Phương pháp chẩn đoán này giúp quan sát cận cảnh về cơ quan sinh sản, từ đó đánh giá được tình trạng của ống dẫn trứng.
Nội soi cũng có thể được các bác sĩ phẫu thuật sử dụng để loại bỏ u nang buồng trứng, u xơ và mô sẹo (hoặc dính). So với phẫu thuật thông thường, đây là phương pháp ít xâm lấn hơn, mang lại thời gian thực hiện nhanh hơn và giảm bớt sự khó chịu sau phẫu thuật. Sau khi thực hiện, người bệnh chỉ cần 1-2 ngày để hồi phục.
Bệnh nhân được chẩn đoán tắc vòi trứng nên làm gì?
Vì tắc nghẽn ống dẫn trứng thường liên quan đến tổn thương bên trong ống dẫn trứng nên chức năng của ống dẫn trứng có thể đã bị tổn hại. Khi bị tổn thương, ống dẫn trứng sẽ khó giúp trứng được thụ tinh và quay trở lại tử cung. Điều này dẫn đến nguy cơ không thể thụ thai hoặc thậm chí phát triển thai ngoài tử cung.
Vì những lý do này, các trường hợp phụ nữ phát hiện tắc nghẽn ống dẫn trứng cần được chỉ định điều trị nhằm cải thiện tỷ lệ mang thai và sinh con thành công. Đồng thời, bác sĩ có thể đưa ra khuyến nghị thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm IVF để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người mẹ và thai nhi phát triển ổn định. Ngay cả trong trường hợp đã phẫu thuật cắt bỏ ống dẫn trứng do không thể phục hồi, phụ nữ vẫn có cơ hội mang thai nhờ IVF. (3)
Bác sĩ Mỹ Tú khuyến nghị phụ nữ bị tắc 2 vòi trứng nên thực hiện IVF để tăng cơ hội mang thai và sinh con khoẻ mạnh. Trong trường hợp vòi trứng bị tắc do ứ dịch, phần dịch này có thể chảy ngược vào buồng tử cung gây hại cho phôi. Vậy tùy trường hợp bác sĩ có thể chỉ định mổ cắt trứng/kẹp vòi trứng để giải quyết tình giãn ứ dịch vòi trứng này.
>> Xem thêm: Bị tắc vòi trứng có làm IVF được không? Chuyên gia giải đáp
Phụ nữ khó thụ thai nên thăm khám để được chẩn đoán sớm tắc vòi trứng
Các yếu tố liên quan tắc nghẽn vòi trứng chiếm đến 30% trường hợp vô sinh liên quan đến yếu tố nữ hiện nay. Chính vì vậy, bác sĩ Mỹ Tú khuyến nghị nếu các cặp vợ chồng cố gắng có con trong suốt 6-12 tháng nhưng không thành công, nên nhanh chóng đến thăm khám tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản để thăm khám và kiểm tra đánh giá chức năng sinh sản ở cả hai vợ chồng.

Trong trường hợp phát hiện phát hiện ứ tắc vòi trứng, bệnh nhân cần thăm khám và điều trị tại các bệnh viện, phòng khám uy tín. Hiện nay có nhiều thông tin liên quan cách trị ứ tắc vòi trứng tại nhà hoặc các mẹo dân gian trị ứ vòi trứng, tuy nhiên bác sĩ Mỹ Tú khuyến cáo chị em phụ nữ không nên áp dụng các phương pháp chưa được kiểm chứng, đánh giá mức độ an toàn cho sức khỏe. Cách tốt nhất chính là thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế uy tín, tránh rủi ro “tiền mất, tật mang”.
Tại IVF Tâm Anh, khi áp dụng biện pháp hỗ trợ sinh sản thụ tinh trong ống nghiệm IVF, các bác sĩ tiến hành kiểm tra buồng tử cung, đánh giá có hiện tượng tắc ứ dịch vòi trứng không… trước khi chuyển phôi. Việc đánh giá tổng quan cơ quan sinh sản của người mẹ giúp giảm rủi ro dịch ứ đọng ở vòi tử cung do viêm nhiễm chảy ngược vào buồng tử cung, gây bất lợi cho phôi phát triển. Nhờ vậy, phôi được tạo môi trường tối ưu để làm tổ, phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.
Để đặt lịch thăm khám và kiểm tra sức khỏe sinh sản tại IVF Tâm Anh, bạn có thể liên hệ qua thông tin sau:
Trên đây là các thông tin giải đáp cho thắc mắc “Siêu âm có phát hiện tắc vòi trứng không” của nhiều chị em phụ nữ. Bác sĩ Mỹ Tú hy vọng chị em phụ nữ không còn lăn tăn về vấn đề siêu âm ổ bụng có phát hiện tắc vòi trứng không hay siêu âm đầu dò có phát hiện tắc vòi trứng không nữa, thay vào đó là thăm khám và tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ điều trị chuyên khoa nếu nghi ngờ bản thân bị vô sinh, hiếm muộn.