Siêu âm có phát hiện buồng trứng đa nang không? [GIẢI ĐÁP A-Z]

Vì sao đa nang buồng trứng nên được phát hiện sớm?

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể được chẩn đoán sớm trong độ tuổi dậy thì, tuy nhiên, hầu hết các trường hợp PCOS chỉ được phát hiện trong trong độ tuổi từ 20-30 tuổi khi người phụ nữ gặp khó khăn trong việc mang thai.

Bác sĩ Lê Uyên Phương cho biết, tình trạng đa nang buồng trứng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và cuộc sống người bệnh. Do đó việc phát hiện sớm và có kế hoạch điều trị phù hợp có thể giúp người bệnh ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm như:

1. Ngăn ngừa được nguy cơ ảnh hưởng khả năng sinh sản

Hội chứng buồng trứng đa nang sẽ làm rối loạn quá trình rụng trứng, từ đó khiến chị em khó thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và có phác đồ điều trị phù hợp có thể giúp chị em cải thiện sức khỏe sinh sản và giảm thiểu nguy cơ vô sinh.

Bên cạnh đó, việc phát hiện sớm còn giúp chị em có thể theo dõi và quản lý tình trạng sức khỏe của mình một cách hiệu quả hơn. Điều này bao gồm việc kiểm soát cân nặng, cải thiện chế độ ăn uống và thay đổi lối sống, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

>> Xem thêm: Buồng trứng đa nang ở tuổi dậy thì: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán

2. Ngăn ngừa các biến chứng lâu dài của đa nang buồng trứng

Đa nang buồng trứng là một hội chứng ảnh hưởng đến toàn thân. Vì vậy, tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ mà còn có thể gây nên nhiều biến chứng lâu dài khác cho sức khỏe tổng thể như đái tháo đường tuýp 2, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ và các vấn đề về tâm lý như trầm cảm, lo âu. Nếu được phát hiện sớm, chị em có thể ngăn ngừa và giảm thiểu những biến chứng cũng như tránh được các tác động tiêu cực đến sức khỏe một cách hiệu quả hơn.

Siêu âm có phát hiện buồng trứng đa nang không?

Theo nhận định từ Bác sĩ Lê Uyên Phương, siêu âm là tiêu chuẩn quan trọng dùng để chẩn đoán xác định buồng buồng trứng đa nang. Thông qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể kiểm tra và phát hiện chị em có đang có các dấu hiệu nghi ngờ hội chứng buồng trứng đa nang hay không, từ đó đưa ra chẩn đoán cụ thể và xây dựng phác đồ điều trị kịp thời cho bệnh nhân.

Bên cạnh siêu âm, một số đánh giá lâm sàng và xét nghiệm sẽ được thực hiện để chẩn đoán người phụ nữ có bị buồng trứng đa nang hay không. Việc chẩn đoán cần ít nhất 2 trong 3 tiêu chí bao gồm:

• Phụ nữ bị rối loạn phóng noãn, kinh nguyệt không đều;
• Có các triệu chứng cường androgen;
• Siêu âm cho thấy ở mỗi bên buồng trứng có trên 10 nang trứng, xuất hiện ngoại vi và có hình dáng giống chuỗi ngọc trai.

Để có được những hình ảnh chuẩn xác nhất phục vụ cho việc chẩn đoán, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện đồng thời cả hai phương pháp siêu âm đó là siêu âm đầu dò và siêu âm ổ bụng:

1. Siêu âm ổ bụng

Phương pháp siêu âm ổ bụng giúp các bác sĩ thấy rõ cấu trúc bên trong ổ bụng, tìm ra những bất thường và phát hiện sự hiện diện của nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng, là dấu hiệu chính của hội chứng PCOS. Đây là phương pháp khá phổ biến với ưu điểm an toàn, không xâm lấn và dễ thực hiện, tuy nhiên siêu âm ổ bụng có thể gặp khó khăn trong việc cung cấp hình ảnh chi tiết nếu bệnh nhân có lớp mỡ bụng dày. (1)

2. Siêu âm đầu dò âm đạo

Với độ chính xác cao và quy trình thực hiện đơn giản, siêu âm đầu dò âm đạo được sử dụng khá rộng rãi trong việc chẩn đoán các bất thường ở tử cung, cổ tử cung, buồng trứng… Sau khi hướng dẫn người bệnh nằm ở tư thế sản phụ khoa và đặt một chiếc gối nhỏ dưới mông, bác sĩ sẽ dùng cây đầu dò đã bọc bao cao su đưa vào âm đạo và tiếp tục xoay chuyển nhẹ nhàng đầu dò để quan sát các cơ quan bên trong cơ quan sinh dục.

Phương pháp siêu âm này cho phép thấy được hình ảnh rõ nét hơn ở buồng trứng và vùng chậu, từ đó xác định chính xác hơn về số lượng, kích thước và sự phân bổ của các nang. Cuối cùng đưa qua kết luận chính xác nhất về tình trạng hội chứng đa nang buồng trứng của bệnh nhân. (2)

Siêu âm đầu dò âm đạo chỉ được chỉ định cho nữ giới đã quan hệ tình dục và có hạn chế là chỉ quan sát được các hình ảnh ở tiểu khung như tử cung, buồng trứng, u cạnh buồng trứng mà không quan sát được các cơ quan nằm xa đầu dò hoặc các u có kích thước lớn.

Các tiêu chuẩn chẩn đoán buồng trứng đa nang

Theo tiêu chuẩn Rotterdam, nếu người bệnh có ⅔ tiêu chuẩn dưới đây thì được chẩn đoán mắc phải hội chứng đa nang buồng trứng.

1. Chu kỳ kinh nguyệt không đều

Phụ nữ mắc PCOS thường gặp phải các vấn đề về kinh nguyệt như kinh nguyệt không đều, chu kỳ kinh kéo dài hoặc thiểu kinh. Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường thường kéo dài từ 24 đến 38 ngày. Nếu nhận thấy chu kỳ kinh kéo dài hơn 38 ngày hoặc kinh thưa hơn 6 tháng mỗi năm, đó có thể là dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang.

2. Nồng độ Androgen cao

Nồng độ Androgen cao hơn bình thường ở những người bị đa nang buồng trứng có các biểu hiện như mọc lông rậm rạp, tăng cân và mụn trứng cá.

3. Hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm

Khi siêu âm vào ngày thứ 2-5 của chu kỳ kinh nguyệt và nhận trên 10 nang trứng hoặc nhiều hơn ở mỗi bên buồng trứng. Mỗi nang thường có đường kính từ 2-9mm, xếp thành vòng xung quanh buồng trứng. Khi đó, thể tích buồng trứng cũng tăng lên hơn 10cm3 ở mỗi buồng trứng.

Các phương pháp chẩn đoán kết hợp siêu âm phát hiện đa nang buồng trứng

Trong trường hợp nghi ngờ mắc đa nang buồng trứng, bên cạnh hai phương pháp siêu âm phổ biến, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm bổ sung để có kết luận chính xác về tình trạng bệnh.

1. Xét nghiệm máu

Các xét nghiệm máu có thể giúp đánh giá nồng độ hormone và phát hiện các dấu hiệu của PCOS. Nồng độ testosterone cao hoặc sự mất cân bằng giữa LH và FSH, chỉ số AMH cao vượt ngưỡng thường có liên quan đến tình trạng đa nang buồng trứng. Ngoài ra, dựa vào kết quả xét nghiệm máu còn biết được mức độ dung nạp glucose, lượng cholesterol và triglyceride lúc đói.

2. Kiểm tra huyết áp

Phụ nữ mắc PCOS có nguy cơ cao diễn tiến đến rối loạn chuyển hóa như tình trạng tăng huyết áp, do đó việc kết hợp kiểm tra huyết áp là cần thiết để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang ở chị em phụ nữ.

3. Nghiệm pháp dung nạp Glucose

Tương tự tình trạng tăng huyết áp, đa nang buồng trứng còn gây ra tình trạng kháng insulin, nghĩa là cơ thể không sử dụng insulin một cách hiệu quả để điều hòa đường huyết. Điều này dẫn đến mức đường huyết cao và tăng nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2 ở người bị đa nang buồng trứng.

Nghiệm pháp dung nạp glucose giúp phát hiện sớm tình trạng này bằng cách cho người bệnh uống khoảng 75g glucose, sau đó xét nghiệm máu so sánh lượng đường huyết lúc đói và lượng đường huyết sau khi uống glucose. Kết hợp cùng kết quả siêu âm và nghiệm pháp dung nạp glucose có thể kết luận người bệnh có mắc hội chứng buồng trứng đa nang hay không.

4. Tầm soát trầm cảm và lo âu

Trong một số trường hợp, phụ nữ mắc PCOS có thể gây ra tình trạng căng thẳng và lo âu, do đó, tầm soát trầm cảm là một phần quan trọng trong quy trình chẩn đoán và quản lý đa nang buồng trứng. Nếu phát hiện người bệnh có dấu hiệu của trầm cảm và lo lắng cực độ, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp điều trị như tư vấn tâm lý hoặc sử dụng thuốc chống trầm cảm nếu cần thiết.

5. Tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ

Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một rối loạn hô hấp thường gặp ở phụ nữ mắc đa nang buồng trứng, đặc biệt ở những người thừa cân hoặc béo phì. Tình trạng này gây ra các đợt ngưng thở ngắn trong lúc ngủ và lặp đi lặp lại nhiều lần vào ban đêm, dẫn đến gián đoạn giấc ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ.

Để tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ, bác sĩ sẽ sử dụng nghiệm pháp đa ký giấc ngủ, thông qua các cảm biến có thể theo dõi được nhịp thở, sự thức giấc, nồng độ oxy, giai đoạn ngủ,… Dựa vào kết quả, bác sĩ có thể xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng này và đề xuất các biện pháp điều trị phù hợp.

Cần làm gì khi được chẩn đoán bị đa nang buồng trứng?

Nếu được chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang, chị em nên lưu ý một số vấn đề sau:

1. Giảm cân và duy trì mức cân nặng lý tưởng

Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ giảm ít nhất 5% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện chức năng phóng noãn, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và cải thiện các triệu chứng PCOS. Ngoài ra, việc duy trì mức cân nặng lý tưởng còn giúp cơ thể ổn định nồng độ đường huyết, mỡ máu và kiểm soát các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường.

2. Ăn kiêng

Một chế độ ăn ít carbohydrate và chỉ số đường huyết (GI) thấp có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt đồng thời hỗ trợ việc giảm cân, giảm mức insulin bên trong cơ thể người bị buồng trứng đa nang.

3. Tập thể dục đều đặn

Các chuyên gia khuyến cáo, chị em nên duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao với cường độ vừa phải khoảng 30 phút mỗi ngày và ít nhất 3 ngày/tuần để kiểm soát các triệu chứng đa nang buồng trứng, cải thiện quá trình rụng trứng và mức insulin ở phụ nữ.

4. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ

Một số loại thuốc có thể được chỉ định để điều trị đa nang buồng trứng, bao gồm:

• Thuốc tránh thai: Sử dụng thuốc tránh thai kết hợp estrogen và progestin hàng ngày có tác dụng cân bằng hormone trong cơ thể người bệnh, từ đó điều chỉnh quá trình rụng trứng, giảm các triệu chứng PCOS và ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung.
• Metformin (Glucophage, Fortamet): Các nghiên cứu đã chứng minh rằng dùng Metformin kết hợp với thói quen tập thể dục đều đặn, thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp người bệnh giảm cân, giảm đường trong máu và giảm tình trạng rối loạn kinh nguyệt hiệu quả.
• Clomiphene (Clomid): Đây là loại thuốc có tác dụng hỗ trợ sinh sản, được sử dụng để kích thích phóng noãn ở phụ nữ mắc hội chứng PCOS nhằm tăng khả năng mang thai.
• Các phương pháp tẩy lông: Kem Eflornithine (Vaniqa) có thể được bác sĩ chỉ định giúp người bệnh ngăn ngừa tình trạng lông phát triển rậm rạp do PCOS. Ngoài ra, một số phương pháp tẩy lông bằng laser hoặc điện phân có thể được khuyến khích giúp loại bỏ vùng lông không mong muốn trên mặt và cơ thể.

Lưu ý: Người bệnh nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc tại nhà để tránh các biến chứng nguy hiểm do tác dụng phụ của thuốc gây ra.

5. Thăm khám sức khỏe định kỳ

Việc theo dõi sức khỏe định kỳ là rất quan trọng đối với phụ nữ mắc PCOS. Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra định kỳ để giám sát tình trạng sức khỏe cũng như điều chỉnh kế hoạch điều trị nếu cần.

6. Tìm kiếm các phương pháp hỗ trợ khi gặp khó khăn trong việc mang thai

Với những trường hợp mắc hội chứng đa nang buồng trứng gặp khó khăn trong việc thụ thai tự nhiên, Bác sĩ Lê Uyên Phương khuyến nghị phụ nữ có thể thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI hoặc thụ tinh trong ống nghiệm IVF để tăng cơ hội mang thai và sinh con khỏe mạnh. Ngay cả những trường hợp đa nang buồng trứng thể nặng hoặc đã phẫu thuật cắt bỏ ống dẫn trứng, phụ nữ có cơ hội mang thai nhờ IVF.

Đặt lịch siêu âm phát hiện đa nang buồng trứng sớm tại PlinkCare

Được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất khang trang, quy tụ đội ngũ y bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản thuộc Hệ thống PlinkCare sẽ là địa chỉ đáng tin cậy chị em có thể lựa chọn khi tiên phong làm chủ, cập nhật và ứng dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến trong tầm soát, siêu âm chẩn đoán và điều trị hội chứng buồng trứng đa nang.

Tại IVF Tâm Anh, các trường hợp chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang sẽ được bác sĩ chuyên khoa hỗ trợ sinh sản tư vấn phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng bệnh. Ngoài ra, các bác sĩ có thể kiểm tra, đánh giá và xem xét tất cả các yếu tố từ cả hai vợ chồng để có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi áp dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản.

Để đặt lịch siêu âm và tư vấn cùng các chuyên gia, bác sĩ giỏi tại IVF Tâm Anh, bạn có thể liên hệ qua thông tin sau:

Hy vọng những thông tin từ bài viết đã giúp chị em giải đáp thắc mắc “Siêu âm có phát hiện buồng trứng đa nang không?”. Bác sĩ Lê Uyên Phương khuyến nghị chị em nên thăm khám sức khỏe định kỳ và tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để theo dõi và phát hiện sớm các dấu hiệu mắc PCOS, từ đó có thể xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, ngăn ngừa các biến chứng lâu dài ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.