Việt Nam
English
Rách võng mạc là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Rách võng mạc là gì?
Rách võng mạc (Retinal Tear) là tình trạng mô võng mạc bị bong, rách ra khỏi vị trí vốn có bên trong mắt. Bình thường võng mạc là một lớp mô mỏng nhạy cảm với ánh sáng nằm ở phía sau mắt. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc nhận biết hình ảnh. Chính vì vậy rách võng mạc là một vấn đề nghiêm trọng và phải được điều trị ngay lập tức để tránh các vấn đề nghiêm trọng về thị lực khác.
Rách võng mạc và bất kỳ chấn thương nào làm ảnh hưởng võng mạc đều đe dọa thị lực, nếu có triệu chứng rách võng mạc hoặc bất kỳ loại chấn thương mắt nào hãy đến ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán điều trị sớm.
>> Tham khảo thêm về: Các bệnh võng mạc
Nguyên nhân rách võng mạc
Rách võng mạc có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm cả những chấn thương vật lý, lão hóa tự nhiên của cơ thể cũng như các bệnh lý liên quan đến mắt [1]… Dù là nguyên nhân gì đi chăng nữa, việc nắm rõ thông tin về rách võng mạc là rất cần thiết để phòng tránh và xử lý kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.
1. Bong dịch kính sau
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến rách võng mạc là bong dịch kính. Khi người lớn tuổi, chất dịch trong mắt thường bắt đầu lỏng ra và có thể kéo theo võng mạc. Nếu tình trạng này diễn ra nhanh chóng nó có thể làm rách võng mạc.
Bong dịch kính không phải lúc nào cũng gây hại, nhưng nếu bạn bắt đầu thấy các hiện tượng như ánh sáng lóe lên hay điểm tối trong tầm nhìn, hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ. Việc phát hiện sớm tình trạng này có thể giúp bạn tránh được sự tiến triển thành các vấn đề nghiêm trọng hơn.
2. Chấn thương mắt
Chấn thương mắt là một nguyên nhân phổ biến thứ hai gây ra rách võng mạc. Những tai nạn thể thao, va chạm trong cuộc sống hàng ngày hay thậm chí là những tác động từ các đồ vật sắc nhọn đều có thể làm tổn thương võng mạc. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này có thể xảy ra ngay lập tức sau chấn thương, nhưng đôi khi cũng có thể diễn ra muộn hơn, khi tổn thương đã trở nên nghiêm trọng.
Nếu bạn gặp phải một chấn thương mắt, dù là nhỏ, hãy theo dõi các triệu chứng cẩn thận. Việc điều trị kịp thời có thể giúp cải thiện tiên lượng và bảo vệ mắt của bạn khỏi những tổn thương lâu dài.
3. Phẫu thuật mắt
Các phẫu thuật ở mắt cũng có thể là nguyên nhân gây ra rách võng mạc. Ví dụ, sau khi thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể, một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng này nếu không được chăm sóc đúng cách.
Ngoài ra, các loại phẫu thuật khác như phẫu thuật điều trị cận thị, hay phẫu thuật điều chỉnh võng mạc có thể để lại những tác động nhất định đến võng mạc. Để giảm thiểu nguy cơ, bệnh nhân nên tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật và tái khám định kỳ.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị rách võng mạc
Ngoài các nguyên nhân cụ thể, có một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ bị rách võng mạc mà bạn nên lưu ý.
1. Lão hóa
Lão hóa là yếu tố không thể tránh khỏi trong cuộc sống, và nó cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến rách võng mạc. Theo thời gian, cấu trúc của mắt thay đổi, và sự lão hóa tự nhiên có thể làm suy yếu sức mạnh của võng mạc. Những người trên 50 tuổi có nguy cơ cao hơn mắc phải tình trạng này so với những người trẻ tuổi.
Khi bước vào độ tuổi này, bạn nên chú ý đến sức khỏe mắt của mình hơn. Kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề và phòng ngừa hiệu quả.
2. Cận thị
Cận thị cũng được xem là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với rách võng mạc. Những người mắc cận thị nặng có khả năng cao hơn bị rách võng mạc do áp lực kéo dài trên võng mạc vì võng mạc cận thị có xu hướng rất mỏng.
Đối với những người có triệu chứng cận thị, việc đeo kính phù hợp và thường xuyên kiểm tra mắt là cần thiết để hạn chế các tác động tiêu cực đến sức khỏe mắt.
3. Võng mạc mỏng dần
Võng mạc mỏng dần là một tình trạng di truyền mà một số người có thể gặp phải. Trạng thái này khiến cho võng mạc dễ bị rách hơn so với bình thường. Hãy kiểm tra mắt định kỳ để có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
4. Tiền sử gia đình
Tiền sử gia đình có thể tác động đến khả năng mắc phải tình trạng rách võng mạc. Nếu trong gia đình bạn đã có người mắc bệnh này, khả năng bạn cũng sẽ gặp phải là rất cao.
Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi các triệu chứng của mắt và tham khảo ý kiến bác sĩ thường xuyên. Đặc biệt, nếu bạn đã có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý về
mắt, hãy chủ động hơn trong việc kiểm tra mắt của mình.
Triệu chứng rách võng mạc mắt
Nhận diện dấu hiệu rách võng mạc là vô cùng quan trọng để có thể can thiệp kịp thời. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình mà bạn cần phải lưu ý.
Ánh sáng lóe lên trong tầm nhìn là một trong những triệu chứng đầu tiên mà người bệnh mắc, nhiều người bệnh chia sẻ hiện tượng loé sáng hay chớp sáng trong mắt giống như ánh sáng từ đèn flash máy ảnh hoặc như tia sét lóe lên. Tình trạng này thường xảy ra đột ngột và có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt.
Thêm vào đó, bệnh nhân có thể thấy các đốm đen hoặc chấm nhỏ hoặc mạng nhện trong tầm nhìn của mình. Những điểm tối này có thể di chuyển hoặc thay đổi vị trí trong một khoảng thời gian ngắn. Những triệu chứng này có thể khiến bạn lo lắng, nhưng điều quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh và đến gặp bác sĩ ngay khi có thể.
Mất thị lực một phần hoặc toàn bộ cũng có thể xảy ra trong trường hợp rách võng mạc nặng. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ sự suy giảm nào về thị lực, đừng chần chừ mà hãy tìm đến sự giúp đỡ y tế ngay.
Cuối cùng, mất thị lực ngoại vi cũng có thể là một triệu chứng đáng chú ý. Điều này có nghĩa là bạn sẽ cảm thấy như có một màn chắn nào đó che khuất tầm nhìn bên ngoài.
Chẩn đoán tình trạng rách võng mạc
Chẩn đoán rách võng mạc đòi hỏi các phương pháp và kỹ thuật y tế chuyên biệt. Bác sĩ thường sử dụng một loạt các công cụ và kỹ thuật để xác định tình trạng của võng mạc.
Trước hết, bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra thị lực toàn diện, bao gồm việc kiểm tra độ nhạy sáng và khả năng nhìn xa gần của bạn. Sau đó, thực hiện một số xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như quét võng mạc bằng laser hoặc siêu âm mắt.
Việc sử dụng thuốc tra giãn đồng tử để mở rộng đồng tử cũng là một phần quan trọng trong quy trình chẩn đoán. Điều này giúp bác sĩ có cái nhìn rõ hơn về tình trạng của võng mạc và phát hiện các dấu hiệu bất thường một cách chính xác.
Nếu phát hiện tình trạng rách võng mạc bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị thích hợp dựa trên mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.
Điều trị bệnh rách võng mạc
Không phải tất cả các vết rách võng mạc đều cần điều trị. Đôi khi, khi phát hiện ra các vết rách có nguy cơ thấp ở những bệnh nhân không có triệu chứng, những vết rách này có thể không cần điều trị. Một số vết rách tự lành bằng cách phát triển sự kết dính xung quanh vết rách mà không cần điều trị.
Tuy nhiên nếu rách võng mạc nghiêm trọng việc điều trị cần được thực hiện càng sớm càng tốt để bảo vệ thị lực. Có một vài phương pháp điều trị chính thường được sử dụng. Những phương pháp điều trị này nhằm mục đích bịt kín các mép của vết rách võng mạc và ngăn chất lỏng bên trong mắt thấm qua vết rách xuống dưới võng mạc, vì điều này có thể dẫn đến bong võng mạc. Phẫu thuật rách võng mạc bao gồm:
- Điều trị bằng laser (Quang đông) gây sẹo cho mô bên dưới, giúp bịt kín vết rách võng mạc. Điều này ngăn không cho chất lỏng đi vào dưới võng mạc.
- Liệu pháp lạnh đông (Cryopexy) cũng mang lại kết quả tương tự bằng cách đông lạnh khu vực bị rách để ngăn ngừa tổn thương thêm.
- Phẫu thuật retinopexy bằng khí nén: Thủ thuật này được sử dụng cho vết rách nhỏ ở võng mạc. Bác sĩ chuyên khoa võng mạc sẽ tiêm một bong bóng khí nhỏ vào buồng dịch kính, ép vào phần trên của võng mạc và đóng vết rách bằng laser hoặc lạnh đông.
>> Tham khảo thêm phương pháp: Cắt dịch kính
Biến chứng rách võng mạc
Nếu không được điều trị kịp thời, rách võng mạc có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là bong võng mạc, tình trạng này xảy ra khi võng mạc hoàn toàn bong ra khỏi lớp mô bên dưới. Bong võng mạc thường yêu cầu phẫu thuật khẩn cấp để cố định lại võng mạc và bảo vệ thị lực. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra mất thị lực vĩnh viễn.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân cũng có thể gặp phải một số biến chứng như nhiễm trùng mắt, chảy máu mắt, tăng áp lực bên trong [2]… Nếu gặp phải các biến chứng trên cần phải đến và thăm khám để điều trị kịp thời tránh những biến chứng nguy hiểm khác.
Câu hỏi thường gặp
1. Có thể phòng ngừa tình trạng rách võng mạc không?
Mặc dù không phải tất cả các trường hợp rách võng mạc đều có thể phòng ngừa, nhưng có một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc phải. Việc kiểm tra mắt định kỳ và sử dụng kính bảo hộ khi tham gia các hoạt động nguy hiểm là rất quan trọng.
Ngoài ra, kiểm soát tốt các bệnh lý như tiểu đường và huyết áp cao cũng giúp bảo vệ sức khỏe mắt của bạn.
Bên cạnh đó việc bảo vệ đôi mắt khi chơi những môn thể thao nguy hiểm cũng là một trong những biện pháp phòng ngừa tình trạng rách võng mạc.
2. Rách võng mạc bao lâu thì khỏi?
Thời gian phục hồi sau khi điều trị rách võng mạc tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của tình trạng và phương pháp điều trị được áp dụng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể phục hồi thị lực nhanh chóng, trong khi ở những trường hợp khác, quá trình hồi phục có thể kéo dài hàng tháng.
Dù vậy, việc tuân thủ đầy đủ hướng dẫn của bác sĩ và tham gia tái khám định kỳ là cần thiết để đảm bảo kết quả tốt nhất.
3. Bị rách võng mạc có nguy hiểm không?
Rách võng mạc là một tình trạng rất nguy hiểm và có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến rách võng mạc, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được các chuyên gia hoăc bác sĩ thăm khám chẩn đoán và điều trị kịp thời.
4. Bị rách võng mạc nên khám ở đâu?
Bạn nên tìm đến các cơ sở y tế chuyên khoa mắt uy tín để được chẩn đoán và điều trị một cách hiệu quả. Những bệnh viện hoặc phòng khám có bác sĩ chuyên khoa về mắt sẽ là địa chỉ lý tưởng để bạn được tư vấn và chăm sóc tốt nhất.
Trung tâm Mắt Công nghệ cao PlinkCare là một địa chỉ tin cậy để thăm khám bệnh rách võng mạc nói riêng và các bệnh nhãn khoa nói chung. Với đội ngũ chuyên gia và bác sĩ hàng đầu, sẽ thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.
Bên cạnh đó trang thiết bị gồm những máy móc luôn được cập nhật và đầu tư hiện đại nhất nhập khẩu 100% từ các đơn vị uy tín như Alcon (Mỹ), Carl Zeiss, Schwind (Đức), Keeler (Anh)… Sẽ mang đến kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:
Rách võng mạc là một tình trạng nghiêm trọng có thể gây ra nhiều hậu quả đối với sức khỏe mắt của bạn. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị rách võng mạc sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe đôi mắt của mình. Hãy luôn theo dõi tình trạng mắt và đến khám định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề bất thường. Bảo vệ mắt không chỉ là trách nhiệm cá nhân, mà còn là một phần quan trọng trong việc duy trì chất lượng cuộc sống.