Quặm mi bẩm sinh: Triệu chứng, tác động và các phương pháp điều trị

Quặm mi bẩm sinh là gì?

Quặm mi bẩm sinh (Congenital Entropion) là tình trạng trẻ vừa sinh ra thì bờ mi bị cuộn vào trong nhãn cầu, làm cho lông mi mọc ngược hướng vào trong và cọ xát vào giác mạc. Khi lông mi mọc ngược cọ xát với mắt, làm mắt bị kích ứng, mẩn đỏ và gây cộm, đau mắt. Ngoài gây khó chịu cho người bệnh, lông mi mọc vào trong còn ảnh hưởng tới giác mạc, làm tăng nguy cơ gây trầy xước giác mạc, viêm loét giác mạc, suy giảm thị lực,… Do đó người bệnh cần được điều trị sớm và kịp thời.

Tuy trẻ sơ sinh cũng có thể mắc quặm mi nhưng bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi hơn. Đa số trường hợp quặm mi xuất hiện ở mí mắt dưới [1], tuy nhiên cũng có thể xuất hiện ở cả mí trên. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới thẩm mỹ mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Quặm mi bẩm sinh là 1 trong số những loại quặm mi phổ biến bao gồm:

• Da bị chùng do lão hóa: Đây là loại thường gặp nhất do tuổi tác gây nên. Tình trạng này xảy ra khi các cơ ổn định mí mắt (cơ co) bị thoái hóa, cùng với gân bị kéo dãn trong thời gian dài, tạo ra lực căng và ảnh hưởng đến sự ổn định của mí mắt, gây ra tình trạng quặm mí mắt dưới.
• Bẩm sinh: Do gen di truyền và các vấn đề khi sinh nở.
• Sẹo: Nếu người bệnh có sẹo kết mạc ở mí mắt trong sẽ làm ảnh hưởng đến cả mí mắt trên và dưới và có thể làm cho lông mi mọc ngược về phía nhãn cầu, là 1 biến thể của chứng quặm mi, khi mí mắt bị lộn hoàn toàn vào trong và khiến toàn bộ lông mi cọ xát vào mắt.
• Co cứng: Chứng quặm mi cũng có thể do thay đổi trương lực cơ làm co thắt mi mắt, thường ảnh hưởng đến mí mắt dưới và có thể trầm trọng hơn ở người cao tuổi.

>> Tìm hiểu thêm về triệu chứng: Quặm mi dưới

Triệu chứng trẻ bị quặm mi bẩm sinh

Trẻ bị quặm mi bẩm sinh thường có các biểu hiện như:

• Trẻ thường xuyên dụi mắt.
• Kích ứng hoặc đau mắt.
• Chảy nước mắt nhiều, liên tục.
• Nhạy cảm với ánh sáng và gió.
• Có cảm giác bị cộm trong mắt.
• Kết mạc đỏ.
• Có tình trạng đóng vảy cứng ở mi mắt và tiết ra dịch nhầy (ghèn/gỉ mắt).

Quặm mi mắt bẩm sinh tác động như thế nào đến cơ thể?

Quặm mi bẩm sinh thường gặp ở trẻ em có khuôn mặt bụ bẫm, gốc mũi thấp và tẹt. Khi lông mi cọ sát vào giác mạc sẽ gây kích ứng mắt, khiến trẻ hay dụi mắt. Liên tục dụi mắt sẽ làm cho lông mi càng cọ xát với giác mạc nhiều hơn, gây đỏ mắt, chảy nước mắt, có thể xuất hiện ghèn, thậm chí nếu kéo dài có thể gây viêm kết mạc. Nếu không được điều trị kịp thời trẻ sẽ bị tổn thương giác mạc, viêm loét giác mạc, để lại sẹo gây giảm thị lực.

Phân độ quặm bẩm sinh

Tính từ điểm lệ quản ra phía ngoài, chiều dài của quặm phân chia thành 4 mức độ:

Độ quặm mi sẽ được tính bằng lượng da mi thừa.

Chẩn đoán tình trạng quặm mi mắt bẩm sinh

Hiện tượng quặm mi bẩm sinh có dấu hiệu dễ nhận biết nhất là đỏ mắt, khi thăm khám do đau trẻ thường quấy khóc nhiều, mắt nhắm nghiền có thể gây nhầm lẫn với tắc lệ đạo. Ở trẻ bị tắc lệ đạo thường cũng chảy nước mắt, có ghèn, tuy nhiên không đỏ mắt. Nếu kết hợp thăm khám kỹ cùng bơm rửa lệ đạo thì sẽ dễ dàng phân biệt quặm bẩm sinh. Ngoài ra trẻ cũng có thể mắc chứng nếp da thừa (giả quặm bẩm sinh).

Đây là sự phát triển bất thường ở mi mắt, đặc trưng bằng sự xuất hiện 1 nếp da chạy ngang qua phần mi trên hoặc mi dưới làm lông mi chuyển hướng mọc về phía bề mặt nhãn cầu.

Khác biệt giữa quặm mắt bẩm sinh và tật nếp da thừa chính là vị trí bờ mi: bờ mi lộn ngược vào trong là quặm mi bẩm sinh, còn tật nếp da thừa thì bờ mi vẫn nằm ở vị trí bình thường. Với tật nếp da thừa thì hàng lông mi sẽ không cọ sát vào giác mạc, trừ khi mắt nhìn xuống dưới. Tật này thường sẽ tự khỏi trong vòng 2 năm đầu đời của trẻ, vì vậy thường không cần điều trị.

Quặm mi bẩm sinh còn dễ bị nhầm lẫn với tật 2 hàng lông mi, đây là tình trạng xuất hiện thêm một hàng lông mi thứ 2 ngay sau hàng lông mi thứ nhất mọc bình thường. Dị tật này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc kèm theo những bất thường bẩm sinh khác.

Các phương pháp chữa quặm mi bẩm sinh

Nhiều trường hợp quặm mi bẩm sinh có thể được cải thiện dần trong quá trình trẻ phát triển. Vì vậy khi trẻ mới sinh ra bị quặm mi bẩm sinh không cần phải điều trị ngay, thông thường phụ huynh chỉ cần theo dõi diễn biến của bệnh. Khi quặm gây ra các biến chứng như chảy nước mắt, trẻ bị chói, ra ngoài nắng thấy khó chịu, trầy xước giác mạc… cần phải can thiệp sớm.

1. Thuốc nhỏ mắt

Trẻ dưới 1 tuổi thì lông mi chưa đủ cứng để gây tổn hại giác mạc, do đó bác sĩ sẽ nhỏ dung dịch nước muối sinh lý 0,9% và hướng dẫn phụ huynh vuốt bờ mi trẻ sao cho bờ mi bật ra ngoài để lông mi không cọ vào mắt tránh tổn thương giác mạc. Nếu bệnh không tự khỏi thì bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật khi trẻ lớn hơn.

Thuốc nhỏ mắt, thuốc kháng sinh hoặc thuốc mỡ tra mắt chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Các bậc phụ huynh tránh tự ý dùng bất kì loại thuốc nào để nhỏ mắt cho trẻ vì điều này sẽ dễ gây kích ứng mắt, thậm chí có thể gây giảm thị lực khi không sử dụng thuốc đúng cách, đặc biệt là dùng quá liều thuốc hay quá ngày quy định so với đơn thuốc của bác sĩ.

2. Kính áp tròng mềm

Đeo kính áp tròng mềm để bảo vệ mắt khỏi bị kích ứng do quặm mi. Kính áp tròng hoạt động như một miếng băng giúp làm dịu các triệu chứng. Chỉ sử dụng kính áp tròng khi có chỉ định từ bác sĩ.

3. Băng dán mắt hoặc chỉ khâu

Băng dán mắt có thể được sử dụng để định vị lại mí mắt tạm thời. Giải pháp lâu dài hơn chính là bác sĩ gây tê mí mắt bằng thuốc gây tê tại chỗ và khâu mí mắt vào vị trí chính xác. Mô sẹo tạo ra cũng có thể giúp mí mắt hướng ra ngoài trong vài tháng. Tuy nhiên đây cũng không phải là giải pháp vĩnh viễn.

4. Botox

Một lượng nhỏ chất gọi là độc tố botulinum (thường được gọi là Botox) được sử dụng để tiêm vào mí mắt nhằm mục đích làm yếu các cơ mí mắt khi chúng bị lật vào trong. Người bệnh cần tiêm nhắc lại sau 3 – 4 tháng để duy trì tác dụng [2].

5. Phẫu thuật

Khi trẻ lớn, lông mi ngày càng cứng hơn, hoặc những trẻ có nhiều tổ chức dưới da sẽ đẩy hàng lông mi chọc vào bề mặt mắt, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm giác mạc chấm nông dẫn đến giảm thị lực. Các trường hợp này cần được phẫu thuật ngay. Cha mẹ nên lựa chọn phẫu thuật điều trị quặm mi bẩm sinh tại những bệnh viện uy tín có chuyên khoa Mắt. Loại phẫu thuật này tương đối đơn giản, với thời gian phẫu thuật ngắn và không để lại sẹo gây mất thẩm mỹ, thậm chí trẻ có thể xuất viện ngay trong ngày.

Cách chăm sóc mắt cho trẻ bị quặm bẩm sinh cha mẹ cần lưu ý

Trong một số trường hợp, tình trạng quặm mi sẽ dẫn cải thiện theo quá trình phát triển của trẻ. Vì vậy, trẻ chỉ cần được chăm sóc mắt một cách cẩn thận và không phải điều trị ngay. Dưới đây là một số lưu ý dành cho cha mẹ khi chăm sóc mắt cho trẻ bị quặm bẩm sinh:

• Vệ sinh mắt hàng ngày cho trẻ để bụi bẩn hoặc dịch nhầy trên mắt.
• Dưỡng ẩm mắt đúng cách bằng nước mắt nhân tạo.
• Xây dựng thực đơn có đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin a, omega 3.

Ngay khi phát hiện trẻ có các biểu hiện bất thường như thường xuyên dụi mắt, chảy nước mắt, đỏ mắt,… người nhà cần đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.

Thăm khám và điều trị tình trạng quặm mi mắt tại Trung tâm Mắt công nghệ cao, PlinkCare vui lòng liên hệ:

Để đảm bảo sức khỏe cho đôi mắt của trẻ, cha mẹ cần cẩn thận quan sát để sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường liên quan đến quặm mi bẩm sinh như đỏ mắt, hay dụi mắt, chảy nước mắt,… để kịp thời đưa trẻ đi thăm khám và nhận được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.