Phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không? Ảnh hưởng sức khỏe thế nào?

Phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không?

Phổi tắc nghẽn mãn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease – COPD) là bệnh lý mạn tính nguy hiểm, có thể diễn tiến nhanh, nặng dần theo thời gian. Hiện nay vẫn chưa có phương pháp chữa trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính khỏi hoàn toàn, người bệnh phải “chung sống” với COPD suốt đời.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là tác nhân đứng thứ 3 trong các nguyên nhân gây tử vong (ước tính khoảng 3,2 triệu người không qua khỏi mỗi năm) và đứng thứ 5 về gánh nặng bệnh tật trên toàn cầu. Mặc dù COPD là bệnh lý nghiêm trọng nhưng việc thay đổi lối sống và tiếp nhận chữa trị có thể giúp ngăn chặn các biến chứng, làm bệnh tiến triển chậm lại, giúp người bệnh kéo dài tuổi thọ.

Bệnh COPD ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Chúng ta đã biết phổi tắc nghẽn mạn tính nguy hiểm. Vậy cụ thể thì COPD tác động đến sức khỏe như thế nào? Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là tình trạng viêm niêm mạc tại đường thở mãn tính, khiến chức năng thông khí ở phổi suy giảm. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính còn được đặc trưng bởi giới hạn đường dẫn khí không hồi phục. (1)

Đặc trưng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là tình trạng viêm đường hô hấp mạn và có những đợt cấp khiến nhu cầu cần tăng thêm điều trị. Người bệnh thường gặp tình trạng khó thở do đường thở bị hẹp hơn bình thường, có thể gây suy hô hấp, phải sử dụng máy thở, thậm chí đe dọa tính mạng.

Các biến chứng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không? Đây là bệnh lý nguy hiểm vì có thể khiến người bệnh gặp các biến chứng nghiêm trọng, ví dụ như:

1. Đợt cấp COPD

Đợt cấp COPD (COPD Exacerbation) là tình trạng những triệu chứng hô hấp biến đổi cấp tính từ giai đoạn đang ổn định trở nên nghiêm trọng một cách đột ngột, tác động tiêu cực đến chức năng của phổi, đòi hỏi phải có sự thay đổi trong phác đồ chữa trị thông thường. Ước tính có hơn 80% đợt cấp do nhiễm trùng bởi vi khuẩn hoặc virus (COPD bội nhiễm).

Người bị COPD đều có nguy cơ gặp đợt cấp, tình trạng này có thể diễn ra nặng hơn, dẫn đến tiên lượng xấu nếu không được phát hiện kịp lúc. Người gặp càng nhiều đợt cấp thì tỷ lệ tử vong càng cao. Tuổi thọ của bệnh nhân và chất lượng cuộc sống giảm theo số đợt cấp, càng nhiều đợt cấp trong năm càng tăng nguy cơ tử vong.

Theo thời gian, tỷ lệ sống của người bệnh sau các đợt cấp cũng dần giảm đi. Người bệnh trải qua đợt cấp còn đối mặt với nguy cơ gặp hậu quả nghiêm trọng của COPD, chẳng hạn như tăng áp lực động mạch phổi, tràn khí màng phổi, loãng xương, ung thư phổi, suy tim,…

Đợt cấp bao gồm đợt cấp nhẹ: là tình trạng tăng khó thở, tăng đàm hoặc đàm thay đổi màu sắc như đàm mủ. Điều trị của đợt cấp nhẹ có thể chỉ cần tăng thuốc giãn phế quản. Đợt cấp nặng: là tình trạng khó thở khiến bệnh nhân cần nhập viện để được hỗ trợ chăm sóc y tế tại bệnh viện.

2. Nhiễm trùng phổi

Những người bị phổi tắc nghẽn mãn tính đối mặt với nguy cơ cao mắc một số bệnh viêm phổi hoặc nhiễm trùng phổi. Nghiên cứu trên 179.759 người trưởng thành đang chữa trị COPD cấp tính cho thấy chứng viêm phổi phát triển ở khoảng 36% người bệnh. Nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, người bệnh COPD lớn tuổi có nguy cơ bị viêm phổi cao gấp 6 lần.

Chứng nhiễm trùng phổi do COPD có thể dẫn đến một chuỗi những vấn đề làm chức năng phổi suy yếu, ví dụ như: áp xe ở phổi, tràn dịch màng phổi, nhiễm trùng máu,… Điều này khiến sức khỏe của người bệnh giảm đi nhanh chóng, có thể dẫn đến tử vong trong khoảng thời gian ngắn.

3. Hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS)

Bệnh COPD kéo dài có thể làm nguy cơ bị hội chứng suy hô hấp cấp tính gia tăng. Suy hô hấp là tình trạng phổi nhận không đủ oxy hoặc tích tụ carbon dioxide quá nhiều làm hỏng những cơ quan trong cơ thể, khiến oxy máu động mạch suy giảm, dẫn đến tình trạng phân phối oxy đến các mô bị chậm. Những biến chứng nguy hiểm của chứng suy giảm chức năng hô hấp cấp tính bao gồm: tổn thương não, loạn nhịp tim, tổn thương phổi, suy thận,…

4. Phổi xẹp

Phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không? Người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có thể đối mặt với biến chứng phổi xẹp do tràn khí màng phổi tự phát. Đây là biến chứng thường gặp nhất của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Sự tắc nghẽn đường dẫn khí kéo dài ở người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính dẫn đến hiện tượng lượng khí hít vào trong phế nang không được thở ra hết. Lượng khí tích tụ gia tăng khiến phế nang giãn ra, mỏng dần, dễ vỡ vào trong khoang màng phổi dẫn đến tình trạng tràn khí màng phổi.

Lúc này người bệnh cảm thấy ngực đau dữ dội ở bên bị tràn khí, đột ngột khó thở, gặp triệu chứng ho. Trong trường hợp tràn khí màng phổi có van hay tràn khí áp lực dương, lượng khí tràn ra khoang màng phổi theo một chiều nên nhanh chóng làm gia tăng áp lực đẩy phổi xẹp, suy hô hấp nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được kịp thời cấp cứu.

5. Suy tim

Ước tính khoảng 20 – 70% người bệnh COPD có nguy cơ gặp biến chứng suy tim. Ở giai đoạn nghiêm trọng của bệnh, không khí bị cản trở khi ra vào phổi và không được thường xuyên đổi mới. Bên cạnh đó, vách của các phế nang bị phá hủy càng làm cản trở sự trao đổi khí, khiến nồng độ oxy trong máu giảm xuống, tích tụ nhiều khí cacbonic. Vấn đề thường xuyên thiếu oxy sẽ tác động đến hoạt động của các cơ quan, đặc biệt là tim mạch.

Tổn thương phế nang, phế quản càng nhiều càng khiến áp lực máu bên trong tuần hoàn phổi gia tăng, tim phải hoạt động nhiều hơn, lâu ngày làm giãn, thậm chí suy tim phải – đây là biến chứng kèm theo ở người bị COPD. Người bệnh COPD bị suy tim phải được gọi là tâm phế mạn, lúc này việc chữa trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

6. Bệnh tiểu đường

COPD không dẫn đến bệnh tiểu đường nhưng có tác động đến quá trình chữa trị tiểu đường. Một vài loại thuốc chữa trị COPD có thể tác động xấu đến việc kiểm soát đường huyết. Ngược lại, chứng tiểu đường có thể làm tim mạch bị tổn thương, tác động đến chức năng phổi.

7. Biến chứng thần kinh

Người bệnh COPD hay gặp các biến chứng thần kinh như rối loạn ý thức, mất ngủ, chóng mặt, đau đầu. Tình trạng này xuất hiện do sự thiếu hụt oxy máu và gia tăng CO2 mãn tính bên trong máu. Người bệnh có thể bị hôn mê khi lượng CO2 gia tăng quá cao. Người bệnh COPD thường bị mau quên, mất tập trung, giảm/mất khả năng làm những công việc trí óc.

8. Suy hô hấp mạn

Đây là biến chứng hay gặp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Giai đoạn cuối của bệnh, khả năng trao đổi khí của phổi giảm thấp, khiến cho việc trao đổi oxy tại phổi không cung cấp đủ cho nhu cầu oxy của cơ thể gây ra tình trạng thiếu oxy còn gọi là suy hô hấp. Lúc này bệnh nhân cần được hỗ trợ oxy hay công hô hấp: máy thở không xâm lấn.

Một vài trường hợp suy hô hấp âm thầm diễn ra trong đêm khiến bệnh nhân không phát hiện được, hậu quả gây suy tim, tăng áp phổi hay rối loạn nhịp. Bên cạnh suy hô hấp giảm oxy, tăng thán khí cũng được gọi là suy hô hấp. Đây cũng là biến chứng hay gặp, đặc biệt khi vào đợt cấp của bệnh. Việc cung cấp oxy cho bệnh nhân tuyệt đối phải tuân thủ theo y lệnh của bác sĩ, tránh nguy cơ tăng oxy kéo theo tăng thán khí sẽ gây nguy hại đến tính mạng.

>>Tham khảo thêm: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có lây không?

Cách phòng tránh bệnh COPD

Mỗi người có thể chủ động áp dụng các cách dưới đây để làm giảm nguy cơ mắc bệnh COPD: (2)

• Vĩnh viễn bỏ thuốc lá. Bạn có thể nhận thêm sự hỗ trợ từ bác sĩ để việc bỏ thuốc lá diễn ra thuận lợi, hiệu quả hơn.
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động.
• Tiêm ngừa bệnh do phế cầu, cúm, RSV, ho gà,…
• Dùng thiết bị bảo hộ phù hợp, tham gia những khóa đào tạo an toàn nếu bạn có tiếp xúc với khói bụi, hóa chất ở nơi làm việc.

Điều trị phổi tắc nghẽn mạn tính

Bên cạnh việc tìm hiểu phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không, người bệnh cũng nên biết cách chữa trị căn bệnh này. Hiện nay vẫn chưa có cách chữa trị dứt điểm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Thế nhưng, người bệnh vẫn sẽ được áp dụng các phương pháp chữa trị giúp kiểm soát bệnh, kiểm soát các triệu chứng, làm giảm chứng khó thở,…

Bước quan trọng hơn cả trong việc quản lý, kiểm soát bệnh COPD là dừng hút thuốc (nếu có) và giảm tiếp xúc với những chất kích thích phổi, chẳng hạn như khói, bụi, khói thuốc lá,… Các bác sĩ cũng có thể chỉ định thực hiện những phương pháp chữa trị khác nhau hoặc áp các cách khắc phục ngay tại nhà để giúp người bệnh cải thiện triệu chứng. (3)

• Thuốc giãn phế quản: Các loại thuốc hít này giúp làm thư giãn cơ xung quanh đường thở, mở chúng ra và hỗ trợ người bệnh thở dễ dàng hơn. Người bị COPD mức độ nhẹ có thể chỉ cần sử dụng thuốc giãn phế quản mang đến tác dụng ngắn (kéo dài khoảng 4 – 6 giờ). Người bệnh COPD mức độ trung bình/nặng cũng có thể dùng thuốc giãn phế quản mang đến tác dụng kéo dài (khoảng 12 giờ hoặc hơn) để sử dụng mỗi ngày.
• Thuốc giãn phế quản kết hợp glucocorticosteroid dạng hít: Nếu người bệnh bị COPD nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại thuốc kết hợp. Bác sĩ thường không chỉ định chỉ dùng steroid dạng hít nhưng nó có thể giúp làm giảm tình trạng viêm đường thở. Người bệnh có thể dùng steroid dạng hít kết hợp với thuốc giãn phế quản trong khoảng thời gian thử nghiệm ban đầu (lên đến 3 tháng) để đánh giá xem steroid bổ sung liệu có giúp làm giảm bớt những vấn đề hô hấp hay không.
• Vắc xin: Bác sĩ có thể khuyến nghị người bệnh COPD chủng ngừa cúm hàng năm, tiêm vắc xin phế cầu khuẩn để giúp làm giảm nguy cơ gặp chứng viêm phổi do phế cầu khuẩn,… Đây đều là những bệnh lý có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở người bệnh COPD.
• Phục hồi chức năng phổi: Đây là chương trình trị liệu giúp những người đang gặp vấn đề về hô hấp mãn tính (ví dụ như COPD) cải thiện chất lượng cuộc sống. Chương trình phục hồi chức năng phổi có thể bao gồm: chương trình hoạt động thể chất, tư vấn tâm lý, cung cấp thông tin dinh dưỡng, đào tạo quản lý bệnh tật. Nhóm phục hồi chức năng có thể bao gồm: đội ngũ bác sĩ, y tế, chuyên gia thể dục, chuyên gia dinh dưỡng, nhà trị liệu vật lý và hô hấp. Nhóm chuyên gia này cùng nhau xây dựng một chương trình giúp người bệnh duy trì và thực hiện hoạt động thiết yếu trong ngày.
• Liệu pháp oxy: Người bị COPD nghiêm trọng có thể hưởng lợi từ liệu pháp oxy, làm tăng lượng oxy trong máu, thở dễ dàng hơn, cải thiện sự tỉnh táo vào ban ngày, thúc đẩy chất lượng giấc ngủ ban đêm. Người bệnh dùng bình oxy và mặt nạ/ngạnh mũi để thở. Người bệnh có thể cần áp dụng liệu pháp oxy ở hầu hết thời gian trong ngày hoặc chỉ trong các thời điểm nhất định, ví dụ như hoạt động thể chất.
• Thở máy không xâm lấn: Chỉ định trong những trường hợp tăng thán khí đặc biệt khi có kèm bệnh đồng mắc như ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.
• Phẫu thuật: Phương pháp phẫu thuật có thể được bác sĩ chỉ định cho những người đang bị COPD mức độ nặng, triệu chứng không cải thiện khi sử dụng thuốc. Thế nhưng, đối với người bị khí thũng (loại bệnh phổ biến trong nhóm bệnh COPD) mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định áp dụng phương pháp giảm thể tích phổi qua nội soi phế quản (BLVR) – thủ thuật xâm lấn tối thiểu, không phẫu thuật. BLVR liên quan đến việc đưa các van một chiều vào thùy đang chịu ảnh hưởng nhiều nhất, cho phép không khí thoát ra bên ngoài và không đi vào lại. Một số biện pháp phẫu thuật tiềm năng gồm có:
  • Cắt bỏ bóng khí: Bác sĩ tiến hành loại bỏ các bóng nước kích thước lớn ra khỏi phổi. Đây là các khoảng không khí lớn hình thành do sự phá hủy của những túi khí.
  • Phẫu thuật làm giảm thể tích phổi (LVRS): Bác sĩ tiến hành loại bỏ mô phổi đã bị tổn thương, giúp phổi hoạt động tốt hơn nhằm cải thiện nhịp thở.
  • Ghép phổi: Liên quan đến việc thay thế phổi đã bị tổn thương bằng phổi mạnh khỏe của người hiến tặng. Mặc dù phương pháp ghép phổi có thể giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, ví dụ như nhiễm trùng, đào thải nội tạng,…

Địa chỉ khám, điều trị phổi tắc nghẽn mạn tính uy tín

Ngoài thắc mắc phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không, nhiều người bệnh cũng băn khoăn chưa biết nên thăm khám, chữa trị căn bệnh này ở đâu. Hiện nay, có nhiều cơ sở y tế cung cấp dịch vụ thăm khám, điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Người bệnh nên chọn cơ sở y tế uy tín, quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, có trang thiết bị, máy móc hiện đại,…

PlinkCare là một cơ sở có chuyên môn về khám và điều trị phổi tắc nghẽn mãn tính. Bên cạnh đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Hô hấp giỏi chuyên môn, chu đáo, tận tình, Bệnh viện còn ứng dụng nhiều thiết bị tiên tiến như máy đo chức năng hô hấp HI 801, hệ thống chụp X-quang treo trần DigiRAD-FP, máy đo đa ký hô hấp Alice NightOne,… giúp chẩn đoán, đánh giá hiệu quả các bệnh lý hô hấp nói chung.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Hy vọng bài viết đã phần nào giải đáp thắc mắc phổi tắc nghẽn mãn tính có nguy hiểm không. Người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên tuân theo phác đồ chữa trị, kiểm soát bệnh của bác sĩ để cải thiện sức khỏe.