Phẫu thuật u tủy sống: 2 phương pháp phổ biến và lưu ý

U tủy sống có tỉ lệ mắc bệnh không cao nhưng căn bệnh này có thể để lại những di chứng nặng nề và nguy hiểm. Quá trình phẫu thuật u tủy sống có thể giúp loại bỏ khối u hoặc hạn chế các di chứng, biến chứng. Bác sĩ thường sẽ dựa vào vị trí và kích thước khối u để đưa ra phương pháp hay kỹ thuật phẫu thuật thích hợp nhất.

Mục tiêu của phẫu thuật u tủy sống

U tủy sống có thể là u lành tính hoặc u ác tính. Khi các khối u phát triển lớn hơn sẽ chèn ép vào các dây hay rễ thần kinh và để lại các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như mất cảm giác, không cảm nhận được nóng – lạnh; mất khả năng vận động, yếu liệt nửa người; suy giảm chức năng ruột và bàng quang; tổn thương hệ thần kinh vĩnh viễn;… Nhiều trường hợp u tủy sống ác tính không được phát hiện và phẫu thuật ở giai đoạn sớm có thể dẫn đến tử vong.

Trong các phương pháp điều trị, can thiệp u tủy sống thì phẫu thuật u tủy sống hay mổ u tủy sống thường được bác sĩ chỉ định nhất. Việc phẫu thuật được thực hiện với mục đích loại bỏ hoàn toàn khối u hoặc giảm tối đa kích thước khối u, hỗ trợ xạ trị hay hóa trị diễn ra hiệu quả hơn. (1)

Phẫu thuật u tủy sống còn được thực hiện với mục đích ngăn ngừa và điều trị các biến chứng từ khối u. Trong một số trường hợp, có thể lấy mẫu sinh thiết trong quá trình phẫu thuật.

Cần chuẩn bị gì cho phẫu thuật hay mổ u tủy sống?

Trước khi phẫu thuật u tủy sống, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh chụp MRI và thực hiện các chỉ định cận lâm sàng khác nhằm xác định vị trí, kích thước khối u cũng như tính khả thi của ca mổ u tủy sống. Dựa trên hình ảnh chụp được, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ ngoại thần kinh cùng hội chẩn để đưa ra quyết định nên thực hiện phẫu thuật hay lựa chọn những phương pháp điều trị khác.

Trước cuộc phẫu thuật, bác sĩ cũng sẽ tiến hành thăm khám sức khỏe tổng quát, theo dõi các chức năng sinh lý của người bệnh, hỏi tiền sử bệnh hay nguy cơ dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào. Bác sĩ cần hỏi kỹ vì trong quá trình phẫu thuật u tủy sống người bệnh sẽ được gây mê, đảm bảo cuộc phẫu thuật hiệu quả nhất có thể.

Người bệnh cũng sẽ được bác sĩ tư vấn về quá trình phẫu thuật và những rủi ro có thể xảy ra sau khi phẫu thuật. Bác sĩ sẽ dặn dò những vấn đề cần thiết để cuộc phẫu thuật diễn ra suôn sẻ.

Các phương pháp phẫu thuật khối u tủy sống phổ biến

1. Vi phẫu thuật cắt bỏ khối u tủy sống

Vi phẫu thuật cắt bỏ khối u tủy sống là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, giúp loại bỏ khối u tủy sống hoàn toàn hoặc nhiều nhất có thể. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành gây mê cho người bệnh, quan sát khối u thông qua camera hoặc kính hiển vi. (2)

Kính hiển vi của kỹ thuật được áp dụng sẽ giúp bác sĩ quan sát khối u cũng như các dây thần kinh và các cấu trúc lành xung quanh. Từ đó, việc bóc tách khối u ra khỏi tủy sống sẽ dễ dàng hơn, hạn chế không làm ảnh hưởng đến tủy sống và các dây thần kinh. Bất cứ sai sót nào cũng có thể để lại những di chứng nghiêm trọng sau phẫu thuật cho người bệnh như liệt vận động, liệt chi, tiểu tiện không tự chủ,…

Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để cắt bỏ khối u càng nhiều càng tốt. Sau khi khối u được cắt bỏ, bác sĩ sẽ đóng lỗ trong xương đốt sống và đóng vết mổ. So với phương pháp mổ mở thì phương pháp vi phẫu ít xâm lấn hơn, giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít đau đớn và biến chứng hơn.

PlinkCare sở hữu kính vi phẫu ứng dụng chức năng chụp huỳnh quang 3D thế hệ mới nhất và robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo Modus V Synaptive hiện đại bậc nhất, giúp phẫu thuật u tủy sống hiệu quả vượt trội, an toàn, lấy tối đa khối u mà không làm tổn thương các cấu trúc lành và dây thần kinh xung quanh.

2. Phẫu thuật cắt bỏ đốt sống (laminectomy)

Phẫu thuật cắt bỏ đốt sống (laminectomy) là một phương pháp phẫu thuật loại bỏ khối u tủy sống bằng cách loại bỏ một phần đĩa đệm và đốt sống. Phương pháp này cũng giúp giải phóng áp lực lên tủy sống hoặc các dây thần kinh do u tủy sống, thoát vị đĩa đệm, bệnh viêm khớp cột sống,… gây ra.

Phẫu thuật cắt bỏ đốt sống sẽ được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân. Phương pháp này có thể gây ra một số di chứng, biến chứng như: tổn thương tủy sống hoặc các dây thần kinh, chảy máu, nhiễm trùng, đau lưng,… (3)

Rủi ro và tác dụng phụ của phẫu thuật

Phẫu thuật u tủy sống có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh, nhưng cũng có các rủi ro và tác dụng phụ đi kèm. Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết về các rủi ro, tác dụng phụ có thể xảy ra để người bệnh và gia đình nắm rõ. (4)

Một số rủi ro, nguy cơ có thể xảy ra nhưng hoàn toàn kiểm soát được, bao gồm:

• Phản ứng với thuốc gây mê: Bất kỳ cuộc phẫu thuật nào liên quan đến gây mê đều có thể gây phản ứng dị ứng hoặc tác dụng phụ. Những tác dụng phụ có thể gặp bao gồm mệt mỏi, buồn ngủ, khó tập trung, buồn nôn, nôn mửa hoặc có phản ứng dị ứng đối với thuốc gây mê.
• Nhiễm trùng: Vết thương tại vị trí phẫu thuật u tủy sống có thể bị nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ sử dụng các biện pháp để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Đau: Cảm giác đau là một tác dụng phụ mà bất kỳ ai cũng có thể gặp sau phẫu thuật hay mổ u tủy sống. Tuy nhiên, bạn sẽ được dùng thuốc giảm đau và cơn đau sẽ dần thuyên giảm. Người bệnh không nên quá lo lắng về tác dụng phụ này.
• Tổn thương dây thần kinh: Trong quá trình phẫu thuật, nguy cơ tổn thương dây thần kinh có thể xảy ra. Điều này gây ra tình trạng mất cảm giác hoặc các vấn đề về chức năng vận động như yếu, liệt.
• Để lại sẹo: Vùng da quanh vị trí phẫu thuật u tủy sống có thể bị tổn thương, có dấu hiệu sưng, đau và để lại sẹo.
• Kháng thuốc gây mê: Đôi khi, bệnh nhân có thể phản ứng không mong muốn với thuốc gây mê do kháng thuốc.

Người cao tuổi, người có sức khỏe yếu, người bệnh có khối u tủy sống lớn và nằm ở vị trí khó tiếp cận,… thường có nguy cơ gặp các biến chứng sau phẫu thuật cao hơn. Các khối u tủy sống di căn cũng làm tăng rủi ro trong và sau phẫu thuật. Cuộc phẫu thuật có thể không loại bỏ toàn bộ khối u. Điều này có thể dẫn đến khối u tái phát hoặc cần tái phẫu thuật.

Chăm sóc và hồi phục sau phẫu thuật u tủy sống

Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi trong một vài tuần đầu sau mổ u tuỷ sống (thường là 2-6 tuần). Việc chăm sóc và hồi phục sau phẫu thuật u tủy sống đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người bệnh phục hồi nhanh, sớm quay trở lại cuộc sống bình thường. (5)

1. Nằm viện sau phẫu thuật

Thông thường, bệnh nhân cần phải ở lại bệnh viện vài ngày sau khi phẫu thuật u tủy sống. Thời gian lưu viện có thể kéo dài từ 5-15 ngày hoặc lâu hơn tùy theo khả năng hồi phục của người bệnh cũng như việc người bệnh có gặp biến chứng, di chứng sau phẫu thuật hay không. Trong khoảng thời gian này, người bệnh sẽ được kê đơn các loại thuốc giảm đau, kháng viêm để hạn chế tối đa các vấn đề gây khó chịu.

Bác sĩ sẽ liên tục kiểm tra vết thương tại vị trí phẫu thuật để xem tốc độ lành vết thương như thế nào, có bất kỳ bất thường hay tác dụng phụ nào hay không.

Trong thời gian nằm viện sau mổ u tủy sống, người bệnh cũng sẽ được tập vật lý trị liệu với các chuyên viên vật lý trị liệu chuyên nghiệp để có thể phục hồi chức năng đi lại tốt hơn.

2. Hồi phục tại nhà

Sau thời gian nằm viện, người bệnh có thể được theo dõi tại nhà. Bác sĩ sẽ tiếp tục chỉ định người bệnh sử dụng các loại thuốc liên quan, nếu có, và hướng dẫn tập luyện, vận động tại nhà. Người bệnh cũng sẽ tái khám theo lịch hẹn.

Một số câu hỏi thường gặp về mổ u tủy sống

1. Khi nào người bệnh có thể tập thể dục, vận động?

Bệnh nhân thường được khuyến khích vận động nhẹ nhàng sau phẫu thuật và tăng dần cường độ vận động. Có thể bắt đầu với những động tác nhẹ nhàng như quơ, duỗi tay rồi tăng dần lên như đi bộ. Người bệnh có đi làm, đi học trở lại từ 2-4 tuần hoặc trao đổi với bác sĩ nếu công việc nặng nhọc. Tuy nhiên, không nên gắng sức, vận động mạnh.

2. Có cần tập phục hồi chức năng hoặc vật lý trị liệu sau phẫu thuật u tủy sống hay không?

Trong một số trường hợp, người bệnh cần phải tập vật lý trị liệu hoặc phục hồi chức năng. Người bệnh có thể được hướng dẫn luyện tập ngay trong thời gian nằm viện và khi về nhà, cần duy trì luyện tập để có thể hồi phục sức khỏe tốt nhất.

Xem thêm: Mổ u tủy sống ở đâu tốt? Tiêu chí lựa chọn cơ sở điều trị.

3. Có bất kỳ hạn chế lâu dài nào do mổ u tủy sống hay không?

Ở hầu hết các bệnh nhân, sẽ không có hạn chế lâu dài sau khi cắt bỏ khối u bằng vi phẫu. Đây được xem là một phương pháp phẫu thuật u tủy sống có tính an toàn cao. Phương pháp phẫu thuật u tủy sống có thể giúp giảm chèn ép tủy sống và cải thiện các triệu chứng, cải thiện chất lượng sống của người bệnh.

Người bệnh nên thực hiện mổ u tủy sống ở những bệnh viện, cơ sở y tế uy tín để hạn chế di chứng, biến chứng. Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống PlinkCare quy tụ các chuyên gia, bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý thần kinh, bao gồm u tủy sống. Bệnh viện Tâm Anh còn đầu tư các thiết bị máy móc tân tiến hàng đầu, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị như Hệ thống chụp cắt lớp vi tính CT 768 lát cắt, Hệ thống chụp MRI 1,5 – 3 Tesla, Hệ thống Robot mổ u não và u tủy sống Modus V Synaptive, kính vi phẫu thế hệ mới nhất…

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Phẫu thuật u tuỷ sống hay mổ u tủy sống cần được thực hiện càng sớm càng tốt tại bệnh viện có chuyên khoa Phẫu thuật Thần kinh. Người bệnh nên đi khám sớm nếu có các dấu hiệu bất thường như đau nhức cột sống, yếu liệt các chi, khó đi lại…