Phẫu thuật thay khớp vai nghịch

Phẫu thuật thay khớp vai nghịch là gì?

Theo đó, phần chỏm xương cánh tay được thiết kế theo cấu trúc hình đĩa và ổ chảo sẽ thay thế bằng hình cầu. Hai cấu trúc này sẽ bám khít vào nhau, giúp khớp trở nên chắc chắn hơn, hạn chế được nguy cơ chỏm xương cánh tay bị trượt khỏi ổ chảo, tăng biên độ vận động cho khớp đồng thời tránh nguy cơ rách chóp xoay.

Kỹ thuật này được áp dụng tại Châu Âu từ cuối những năm 1980, nhưng hiện vẫn chưa quá phổ biến tại Việt Nam. Để thực hiện được thay khớp vai nghịch không chỉ đòi hỏi chuyên môn cao của bác sĩ phẫu thuật, mà còn cả hệ thống trang thiết bị hiện đại và các thiết kế khớp vai đạt yêu cầu.

Trường hợp nào nên thực hiện phẫu thuật này?

Hầu hết các trường hợp thay khớp vai toàn phần đều có thể sử dụng phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, sự cải tiến của phẫu thuật thay khớp vai nghịch có thể mang đến nhiều lợi ích hơn, đặc biệt là khi (1): 

• Người bệnh có một số chấn thương nhất định, bao gồm chấn thương thần kinh, ảnh hưởng đáng kể đến cử động của vai, thậm chí có thể khiến vai bị liệt hoặc liệt một phần. Nếu bị loại chấn thương này, việc thay thế khớp vai kiểu kinh điển có thể khiến người bệnh bị đau và hạn chế cử động. Với khớp vai nghịch, sau phẫu thuật, người bệnh có thể sử dụng cơ delta thay cho nhóm gân cơ chóp xoay nên nâng và xoay cánh tay một cách thoải mái hơn. 
• Người bệnh đã từng được thay khớp vai theo kiểu truyền thống nhưng thất bại, ví dụ như khớp lỏng lẻo, chóp xoay tổn thương

Thay khớp vai nghịch cũng thích hợp với các trường hợp tổn thương khớp hoặc mô, điển hình với các triệu chứng như: 

• Đau từ vừa đến nặng khi hoạt động và ở nhiều tư thế khác, cả khi ngủ
• Yếu vai gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, cụ thể như gội đầu
• Căng cứng và đau khi nâng cánh tay, nhất là khi qua đầu
• Các biện pháp giảm đau như dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), vật lý trị liệu, tiêm steroid hoặc các phương pháp điều trị không phẫu thuật khác…  nhưng không hiệu quả 
• Người từng trải qua các cuộc phẫu thuật nội soi khớp, nhưng không thành công

Ưu điểm so với phẫu thuật thay khớp vai thông thường

Theo các chuyên gia cơ xương khớp, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, PlinkCare, so với thay khớp vai theo kiểu truyền thống, phẫu thuật thay khớp vai nghịch mang đến những ưu điểm như: 

• Tỷ lệ thành công cao, có thể đến 91% 
• Thời hạn sử dụng khớp vai lâu, tối thiểu là 10 năm
• Tránh được các biến chứng trật khớp ở vai, hạn chế biên độ vận động… 

Rủi ro khi thực hiện phẫu thuật thay khớp vai nghịch

Bất kỳ một phẫu thuật nào cũng tiềm ẩn rủi ro và nguy cơ biến chứng, dù kết quả là thành công. Phẫu thuật thay khớp vai nghịch cũng không ngoại lệ. Dưới đây là một số rủi ro của phương pháp phẫu thuật này: 

• Nguy cơ nhiễm trùng
• Chảy máu  
• Tổn thương các dây thần kinh xung quanh, ảnh hưởng đến chuyển động cánh tay
• Gãy một trong các xương vai
• Trật khớp
• Một số biến chứng do gây mê như buồn nôn, khàn tiếng, đau cơ… 
• Một số trường hợp phải phẫu thuật lần thứ hai hoặc cần chỉnh sửa lại

Những trường hợp nên cân nhắc phẫu thuật thay khớp vai nghịch

Thay khớp vai nghịch là một phẫu thuật lớn, nên cần được các bác sĩ chuyên khoa xem xét nhiều yếu tố, trước khi đề xuất phẫu thuật. Trong đó, các yếu tố có thể loại trừ phẫu thuật bao gồm:

Người dùng nicotine

Những người hút thuốc lá có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng sau phẫu thuật, chẳng hạn như chậm lành vết thương và nhiễm trùng. Do đó, với người dùng thuốc lá, bác sĩ sẽ yêu cầu ngừng hoặc cắt giảm sử dụng trước khi phẫu thuật để giúp giảm rủi ro. 

Nguy cơ nhiễm trùng

Nhiễm trùng sau phẫu thuật được xem là một biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh có thể phải hoãn phẫu thuật hoặc xem xét các lựa chọn điều trị khác, nếu đang nhiễm trùng toàn thân, có khuynh hướng bị nhiễm trùng, đang gặp các vấn đề về da ảnh hưởng quá trình lành vết thương hoặc làm tăng nguy cơ nhiễm trùng…

Cơ delta bị tổn thương  

Tổn thương cơ delta hạn chế cơ hội phục hồi cho các trường hợp phẫu thuật khớp vai nghịch. Do đó, phẫu thuật này không được chỉ định cho trường hợp cơ delta bị tổn thương nặng.

Tổn thương thần kinh

Nếu các dây thần kinh đi từ tủy sống đến vai, cánh tay và bàn tay bị tổn thương, bệnh nhân có thể không đủ điều kiện để phẫu thuật.

Một số trường hợp khác  

Bác sĩ có thể không chỉ định phẫu thuật trong các trường hợp: người bị sa sút trí tuệ, thừa cân béo phì, cao tuổi, nghiện rượu, sử dụng ma túy…   

Cần chuẩn bị gì trước khi làm phẫu thuật?

Để đảm bảo cho cuộc phẫu thuật thay khớp vai nghịch thành công, các chuyên gia khuyên người bệnh nên có sự chuẩn bị chu đáo bằng cách (2): 

• Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng, bao gồm thuốc không kê đơn, thuốc theo toa, thuốc làm loãng máu, thảo dược, vitamin và các chất bổ sung khác…
• Không ăn hoặc uống sau nửa đêm vào đêm trước phẫu thuật 
• Tuân theo các yêu cầu về chẩn đoán hình ảnh của bác sĩ như chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI)… 

Quá trình phẫu thuật thay khớp vai nghịch

Theo các chuyên gia Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống PlinkCare, một cuộc phẫu thuật thay khớp vai nghịch thường kéo dài khoảng 1-1.5 giờ và dưới đây là quy trình điển hình: 

• Người bệnh được kiểm tra nhiệt độ cơ thể, huyết áp, nhịp tim, nồng độ oxy trước khi phẫu thuật. Vai dự kiến ​​phẫu thuật sẽ được đánh dấu bằng bút để đảm bảo tính chính xác. 
• Bác sĩ gây mê bắt đầu làm việc để người bệnh ngủ trong suốt quá trình phẫu thuật. Một số người bệnh cũng được gây tê ở vùng vai nên có thể bị tê tay sau khi tỉnh dậy. Hình thức gây mê phù hợp với từng bệnh nhân sẽ được quyết định trước khi phẫu thuật.
• Bắt đầu từ phía trước, ở phía trên của vai, phẫu thuật viên rạch một đường dài khoảng 6-8cm, sau đó đi qua các mô sâu hơn, bao gồm một trong các gân của chóp xoay, để tiếp cận khớp vai.
• Bác sĩ phẫu thuật sẽ kiểm tra khu vực chỏm xương cánh tay, dùng máy cưa xương để loại bỏ hết gai xương (nếu có) và chỏm xương đã bị hỏng. 
• Phần đầu xương cánh tay được thiết kế lại có dạng hình đĩa lõm, thiết kế trơn láng bằng nhựa PE để tạo điều kiện do khớp vai di chuyển thuận lợi.
• Bác sĩ phẫu thuật tạo hình cho ổ chảo xương bả vai theo thiết kế hình cầu, có kích thước phù hợp với phần đầu xương cánh tay mới và khớp hai bộ phận này lại với nhau, kiểm tra khả năng di chuyển và tình trạng trật khớp bằng cách xoay cánh tay theo nhiều hướng khác nhau.
• Cơ và các mô mềm đã bị cắt sẽ được sửa chữa, vết rạch da được khâu lại để hoàn tất quá trình phẫu thuật thay khớp vai nghịch.

Làm gì sau phẫu thuật để mau hồi phục hơn?

Sau phẫu thuật thay khớp vai nghịch, cánh tay của bạn có thể bị tê, khó cử động được bàn tay hoặc ngón tay, đau đớn… Bạn cần thời gian nghỉ ngơi và làm theo các hướng dẫn của bác sĩ điều trị để thúc đẩy tốc độ phục hồi. Một số hướng dẫn chung dưới đây từ các chuyên gia Cơ Xương Khớp dành cho bạn như sau:

• Chườm đá để cánh tay bớt sưng tấy và cảm thấy dễ chịu hơn 
• Mang đai vai theo chỉ định để cố định khớp 
• Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của các kỹ thuật viên 
• Ăn đa dạng các thực phẩm để đảm bảo đủ dinh dưỡng, giúp vết thương nhanh lành
• Dùng thuốc đúng chỉ định và tuân thủ lịch tái khám 

 Khi có những biểu hiện sau đây, người bệnh nên báo ngay với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn cụ thể: 

• Sau phẫu thuật vết thương bị đau và chảy máu một ít là hoàn toàn bình thường. Nhưng nếu vết thương bị sưng tấy và chảy máu sau nhiều ngày, tình trạng đau đớn không thuyên giảm, người bệnh bị sốt hoặc ớn lạnh… cần được can thiệp sớm. Bởi đây là dấu hiệu của nhiễm trùng. 
• Bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể cho người bệnh về việc sử dụng cánh tay sau khi thay khớp vai nghịch. Thời gian thực tế vào khoảng vài tuần. Nếu sau khoảng thời gian này bạn vẫn chưa thể hoạt động nhẹ nhàng, nên trao đổi với các bác sĩ để được hỗ trợ.  

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống PlinkCare, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; ThS.BS Trần Anh Vũ; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng, THS.BS.CKI Đặng Khoa Học… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ tiên tiến hàng đầu thế giới

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và phẫu thuật điều trị thành công các bệnh lý về cơ xương khớp… 

PlinkCare còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật. 

Để đặt lịch khám và điều trị bằng phương pháp phẫu thuật thay khớp vai nghịch với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Phẫu thuật thay khớp vai nghịch là một trong những phương pháp can thiệp hiện đại, giúp giải quyết các triệu chứng ở khớp vai một cách hiệu quả và gần như khắc phục được nhược điểm của phương pháp phẫu thuật truyền thống. Thời gian sử dụng của khớp khá lâu, lên đến 10-15 năm, nên người bệnh có thể sinh hoạt, làm việc bình thường.