Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc do viêm ruột thừa: Quy trình

Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc là gì?

Phẫu thuật nội soi là phương pháp điều trị viêm phúc mạc được đánh giá cao về tính khả thi, ít xâm lấn, an toàn và hiệu quả. Trước đây, kỹ thuật này được coi là chống chỉ định do tồn tại nguy cơ tràn khí phúc mạc CO2, làm tăng áp lực trong phúc mạc, gây nhiễm khuẩn huyết và nhiễm độc. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, phẫu thuật nội soi đã được áp dụng rộng rãi và khuyến khích sử dụng bởi lợi ích mang lại hoàn toàn rõ ràng.

Viêm phúc mạc là nguyên nhân can thiệp phẫu thuật cấp cứu phổ biến. Viêm phúc mạc xảy ra có thể do vết thủng nào ở vùng bụng hoặc biến chứng từ các bệnh lý khác như viêm ruột thừa thủng, thủng loét dạ dày hoặc tá tràng, bệnh thận, bệnh lupus ban đỏ hệ thống… Viêm phúc mạc có thể là nguyên phát (xảy ra tự phát, không do tổn thương thực thể của tạng trong ổ bụng) hoặc thứ phát (xuất phát từ tổn thương thực thể của tạng trong ổ bụng). Trong đó, nguyên nhân phổ biến là nhiễm khuẩn hoặc chất kích thích hóa học. Bệnh lý này có nguy cơ đe dọa nghiêm trọng tính mạng nếu không cấp cứu và điều trị kịp thời.

Vai trò nội soi trong viêm phúc mạc?

Phẫu thuật nội soi đã được chấp nhận lâm sàng ở nhiều chuyên khoa trong thập kỷ qua. Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc cho thấy khả năng dễ dàng làm sạch ở các vùng sâu bên trong bụng, đồng thời hạn chế nguy cơ gây tổn thương thành bụng, giảm biến chứng, giảm tỷ lệ tử vong đáng kể so với mổ mở. (1)

Đôi khi, viêm phúc mạc mủ cấp tính không có vết thủng rõ ràng, chỉ xuất hiện dưới dạng vùng viêm và hoại tử, kèm theo phù nề, hình thành áp xe. Trong trường hợp này, phương pháp điều trị an toàn là dẫn lưu gần vùng tổn thương bằng rửa phúc mạc và dùng kháng sinh, xử lý thương tổn nguyên nhân. Khi công nghệ càng phát triển, thủ thuật xâm lấn tối thiểu này càng được ưu tiên sử dụng trong dẫn lưu áp xe phúc mạc, chiếm ưu thế hơn so với phương pháp phẫu thuật mổ mở.

Đối tượng chỉ định và chống chỉ định

Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc được chỉ định và chống chỉ định như sau:

1. Chỉ định

Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc được chỉ định thực hiện trong các trường hợp dưới đây:

• Người bệnh bị viêm phúc mạc khu trú hoặc toàn thể do thương tổn thực thể tạng trong ổ bụng như thủng ruột thừa, dạ dày, ruột non, đại tràng,…
• Nghi ngờ viêm phúc mạc thứ phát

2. Chống chỉ định

Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc được khuyến cáo chống chỉ định tuyệt đối hoặc tương đối với các trường hợp dưới đây:

• Khoang phúc mạc bị hạn chế bởi các cơ quan to lên, ruột căng chướng gây khó khăn cho việc tiếp cận thương tổn nguyên nhân
• Người bệnh bị tăng áp lực nội sọ
• Người có cung lượng tim bất thường, quá trình trao đổi khí ở phổi không ổn định
• Người bệnh viêm phúc mạc với tình trạng sốc nhiễm trùng huyết động không ổn định
• Người mắc bệnh rối loạn đông máu

Quy trình phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc

Quy trình phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc được tiến hành như sau:

1. Chuẩn bị gì?

Trước khi phẫu thuật, người bệnh cần thực hiện các kiểm tra cơ bản như: xét nghiệm công thức máu toàn bộ, nồng độ urê và creatinine huyết thanh, siêu âm, chụp X-quang ngực, chụp X-quang bụng thường quy, điện tâm đồ (ECG), CT scan…

Trong vài giờ sau đó, người bệnh được hồi sức bằng truyền máu trong khi có chỉ định, truyền dịch tĩnh mạch, bao gồm: chất điện giải, thuốc kháng sinh đường tiêm, truyền tĩnh mạch,…. Dựa trên tình trạng lâm sàng người bệnh và kết quả lâm sàng trước phẫu thuật, bác sĩ sẽ kết luận người bệnh đủ tiêu chí thực hiện phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc hay không. Ca phẫu thuật sẽ diễn ra sau đó nhằm xác định nguyên nhân bệnh lý trong khoang phúc mạc, rửa bụng, xử lý thương tổn, điều trị tích cực hậu phẫu.

2. Thực hiện phẫu thuật nội soi

Các trường hợp phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc thường được thực hiện ở tư thế người bệnh nằm ngửa, có thể có điều chỉnh tùy trường hợp cụ thể để tạo thuận lợi cho cuộc mổ, gây mê toàn thân và sử dụng CO2 để bơm khí khoang phúc mạc. Ống thông bàng quang và thông mũi-dạ dày được đặt cho người bệnh tùy theo tính chất của từng trường hợp. Bước tiếp theo là đưa hệ thống camera quang học vào ổ bụng để thăm dò khoang phúc mạc, tiếp tục đặt thêm các thiết bị chuyên dụng tùy theo tính chất bệnh. (2)

Nếu phát hiện có viêm phúc mạc lan tỏa, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ mủ phúc mạc và rửa kỹ khoang phúc mạc bằng nước muối ấm đẳng trương thông qua thiết bị hút-tưới, tìm và xử lý thương tổn nguyên nhân, có thể đặt dẫn lưu ổ bụng tùy trường hợp nhằm mục đích điều trị, theo dõi sau mổ. Nội soi chẩn đoán được chỉ định thực hiện để xác định nguyên nhân bệnh lý, sau đó người bệnh được xử lý thương tổn nguyên nhân bằng phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở.

3. Sau khi phẫu thuật

Sau phẫu thuật, người bệnh được theo dõi chặt chẽ về mức độ hồi sức, tình trạng nhiễm trùng huyết và suy cơ quan. Bác sĩ sẽ chỉ định tiếp tục sử dụng kháng sinh phổ rộng toàn thân trong khoảng thời gian thích hợp. Sau phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc ở bệnh nhân có tổng trạng tốt, không có hoặc ít bệnh lý nền, viêm phúc mạc không nghiêm trọng tình trạng chung của người bệnh cải thiện đáng kể, các dấu hiệu nhiễm trùng, tích tụ dịch kẽ (dịch nằm trong khoảng trống giữa các tế bào) cải thiện dần sau 24 – 72 giờ. Tuy nhiên, thời gian có thể kéo dài ở những trường hợp viêm phúc mạc trên cơ địa nhiều bệnh lý nền nặng, nhiễm khuẩn ổ bụng nặng, suy đa cơ quan cần điều trị tại khoa hồi sức tích cực. Đôi khi, ổ nhiễm trùng trong/ ngoài phúc mạc có thể diễn tiến dai dẳng.

Tất cả các trường hợp nghiêm trọng đang điều trị bằng kháng sinh kéo dài đều có nguy cơ gặp phải các bệnh nhiễm trùng cơ hội thứ phát như: viêm đại tràng do Clostridioides (Clostridium), nhiễm nấm, nhiễm trùng ống thông tĩnh mạch, viêm phổi liên quan đến máy thở… Với những trường hợp này, bác sĩ sẽ theo dõi triệu chứng chặt chẽ để xử lý kịp thời. Đôi khi, người bệnh cần tái phẫu thuật để điều trị dứt điểm.

Biến chứng sau phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc?

Sau phẫu thuật điều trị viêm phúc mạc bằng phẫu thuật hay mổ hở bệnh nhân có thể gặp phải:

• Nhiễm trùng huyết sau phẫu thuật
• Áp xe dưới hoành
• Tắc ruột sớm sau mổ
• Viêm phổi
• Suy thận
• Thuyên tắc tĩnh mạch sâu
• Nhồi máu cơ tim…

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (PlinkCare TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (PlinkCare Hà Nội) thuộc Hệ thống PlinkCare là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Các bác sĩ Khoa Ngoại Tổng hợp cũng dẫn đầu với các kỹ thuật hiện đại trong phẫu thuật nội soi ổ bụng với các tên tuổi chuyên gia như TTƯT.PGS.TS Triệu Triều Dương, ThS.BS.CKII Nguyễn Văn Trường, ThS.BS Lê Văn Lượng… Các chuyên gia thuộc lĩnh vực nội soi tiêu hóa tiêu biểu như TS.BS Vũ Trường Khanh, BSNT Đào Trần Tiến, BSNT Hoàng Nam, BS.CKII Bùi Quang Thạch…

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng quan các thông tin liên quan đến phương pháp phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc, quy trình thực hiện, các biến chứng có thể gặp phải và các trường hợp chỉ định, chống chỉ định thường gặp. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích liên quan đến vấn đề điều trị và chăm sóc sức khỏe.