Phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy: Quy trình thực hiện

Phẫu thuật nội soi cắt thân đuôi tụy là gì?

Phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu điều trị các khối u lành tính hoặc ác tính tại thân đuôi tụy, bao gồm bảo tồn lá lách. Phần thân đuôi tụy là đoạn tiếp giáp với lá lách. Với kỹ thuật truyền thống, việc nạo hạch để xử lý triệt để khối u/tế bào ung thư thường đi kèm với cắt bỏ lá lách. Tuy nhiên, với phương pháp phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy hiện đại, bác sĩ có thể cắt bỏ 2 bộ phận này nhưng vẫn giữ được lá lách.

Thông qua thiết bị nội soi hiện đại và dưới hướng dẫn của màn hình nội soi 4K, bác sĩ sẽ tiếp cận được phần thân và đuôi tụy có khối u cần xử lý và hạn chế tối đa ảnh hưởng đến hệ thống dây thần kinh và các mạch máu xung quanh. Điều này giúp giảm tỷ lệ biến chứng sau điều trị.

Đối tượng nào cần cắt thân và đuôi tụy?

1. Chỉ định

Phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy được chỉ định định cho những trường hợp sau:

• Ung thư thân hoặc đuôi tụy
• U lành tính có nguy cơ hóa ác
• Nang thật tại vùng thân hoặc đuôi tụy
• Một số trường hợp vỡ thân hoặc đuôi tụy

Thời gian trung bình của một cuộc phẫu thuật khoảng 3 – 4 tiếng. Do đó, ngoài xác định vị trí khối u, người bệnh cũng cần có nền tảng sức khỏe tốt để đáp ứng với phương pháp phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy.

2. Chống chỉ định

Phương pháp phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy chống chỉ định cho những trường hợp tế bào ung thư đã tiến vào bó mạch mạc treo tràng trên (hay những bó mạch quan trọng khác như bó mạch nách, động mạch gan) hoặc tế bào ung thư đã di căn đến phúc mạc.

Ngoài ra, kỹ thuật này cũng chống chỉ định cho một số bệnh lý về tụy khác, bao gồm:

• Viêm tụy cấp diễn tiến
• Viêm phúc mạc do trì hoãn điều trị vỡ thân, đuôi tụy
• Người bệnh có các chống chỉ định thực hiện phẫu thuật nội soi cơ bản

Phương pháp cắt thân và đuôi tụy

1. Cắt thân và đuôi tụy theo giải phẫu

Cắt thân và đuôi tụy theo giải phẫu là kỹ thuật thực hiện cắt bỏ khối u ở vị trí ranh giới với đầu tụy. Thực hiện theo trình tự như sau:

• Vào hậu cung mạc nối, phẫu tích bờ dưới tụy để bộc lộ tĩnh mạch mạc treo tràng trên, sau đó tiếp tục phẫu tích về phía đuôi tụy.
• Từ vị trí cổ tụy ở mặt sau tụy và trước tĩnh mạch mạc treo tràng trên, tiếp cận bờ trên tụy.
• Thực hiện nạo hạch dọc theo động mạch gan và các nhánh của động mạch thân tạng tại bờ trên tụy.
• Tại vị trí tĩnh mạch mạc treo tràng trên và tĩnh mạch cửa, thực hiện tạo đường hầm mặt sau cổ tụy.
• Cắt ngang cổ tụy bằng dao siêu âm hay máy cắt nối thẳng (stapler). Phẫu tích cắt thân và đuôi tụy từ phải sang trái, từ dưới lên trên cho đến khi toàn bộ thân và đuôi tụy đã được loại bỏ hoàn.
• Kiểm tra cầm máu. Thực hiện dẫn lưu tại mỏm cắt tụy.

2. Cắt thân và đuôi tụy không theo giải phẫu

Kỹ thuật cắt thân và đuôi tụy không theo giải phẫu là một phẫu thuật cắt tụy không điển hình, vẫn chừa lại một phần thân tụy. Quy trình gồm các bước như sau: (1)

• Bác sĩ tiếp cận toàn bộ tụy qua hậu cung mạc nối
• Thực hiện phẫu tích theo thứ tự từ phải sang trái, từ dưới lên trên.
• Bác sĩ tiến hành thắt nhánh lưng tụy dọc theo bó mạch lách, đồng thời hạ mạc treo đại tràng ngang khỏi bờ dưới tụy.
• Khi đến vùng thân tụy cần cắt bỏ, dùng máy cắt nối thẳng (stapler) cắt ngang thân tụy.
• Bác sĩ kiểm tra cầm máu và khâu mỏm cắt thân tụy.
• Cuối cùng, tùy vào tình trạng mà dẫn lưu hố lách hay dẫn lưu cạnh mỏm cắt tụy.

Quy trình phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy

1. Chuẩn bị gì?

Người bệnh được khám tiền phẫu và tiền mê để đánh giá thể trạng. Nhịn ăn ít nhất 6 tiếng trước khi thực hiện nội soi, hoặc theo chỉ định cụ thể từ bác sĩ.

Những dụng cụ phẫu thuật cần thiết bao gồm:

• Những dụng cụ phẫu thuật nội soi cơ bản
• Dao cắt siêu âm, ligasure
• Hệ thống máy phẫu thuật nội soi
• Người bệnh được đặt nằm ngửa, hai chân dạng ở tư thế gập gối. Bác sĩ tiến hành gây mê nội khí quản, đặt ống thông mũi dạ dày.

2. Thực hiện

Đặt lần lượt các trocar vào những vị trí:

• Rốn và hông phải (đường nách trước)
  Ngang rốn (đường trung đòn phải)
  Hông trái (đường nách trước)
  Ngang rốn (đường trung đòn trái)

Sau khi vào bụng, bác sĩ tiến hành đánh giá tình trạng của khối u/ung thư tại thân và đuôi tụy, bao gồm:

• Di căn phúc mạc
• Di căn gan
• Vị trí và kích thước khối u
• Hạch quanh tụy

Tùy vào tình hình của từng người bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật cắt thân và đuôi tụy theo giải phẫu hoặc cắt thân đuôi tụy không theo giải phẫu. Cùng lúc, xử lý giảm thiểu những khả năng có thể gây biến chứng như: (2)

• Chuyển sang mổ mở nếu khối u to và dính nhiều, phẫu thuật nội soi không an toàn hay tình trạng chảy máu không kiểm soát.
• Tổn thương đại tràng trong lúc vào hậu cung mạc nối hay đại tràng dính vào u. Khâu đại tràng hoặc mở đại tràng ra da, tùy vào mức độ tổn thương.
• Thiếu máu đại tràng do tổn thương bó mạch viền. Cắt và nối 2 đầu đại tràng. Linh hoạt theo tình trạng của người bệnh.
• Sau khi cắt bỏ thân và đuôi tụy, bác sĩ kiểm tra một lần nữa về tình trạng chảy máu, ngăn ngừa các biến chứng phẫu thuật có thể xảy ra. Cuối cùng đóng vết mổ, kết thúc phẫu thuật.

3. Sau khi phẫu thuật (xử lý biến chứng nếu có)

Người bệnh được đưa về phòng hồi sức theo dõi sức khỏe, nếu xảy ra biến chứng có thể phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Những biến chứng hậu phẫu của nội soi cắt thân và đuôi tụy cùng hướng xử trí thường gặp là:

• Chảy máu ổ bụng: Kiểm tra dấu hiệu sinh tồn, xét nghiệm công thức máu và theo dõi chảy máu qua dẫn lưu.
• Rò tụy: Đánh giá chất dịch qua màu sắc và cung lượng. Xét nghiệm amylase dịch dẫn lưu. Ưu tiên điều trị bảo tồn dựa trên dấu hiệu lâm sàng. Nếu người bệnh có triệu chứng nghi ngờ viêm phúc mạc, áp xe ổ bụng thì sẽ chỉ định mổ lại.
• Tắc ruột cơ học (hiếm gặp): tiến hành đặt sonde dạ dày, điều trị bằng kháng sinh, cân bằng nước và chất điện giải trong cơ thể. Phẫu thuật cấp cứu nếu điều trị bảo tồn thất bại.

Phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy là một kỹ thuật an toàn, hiệu quả điều trị cao. Nhưng bất cứ phương pháp phẫu thuật nào cũng sẽ tồn tại những rủi ro nhất định. Điều quan trọng là người bệnh cần tìm đến các cơ sở y tế uy tín, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và tuân theo chỉ định điều trị để giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra biến chứng.

4. Chăm sóc sau mổ cắt nội soi thân và đuôi tụy

Người bệnh sau khi nội soi cắt thân và đuôi tụy cần được nghỉ ngơi để hồi phục sức khỏe. Đau tại vị trí vết mổ là tình trạng thường gặp, bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc giảm đau để làm thuyên giảm mức độ cơn đau. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ truyền kháng sinh dự phòng nhiễm trùng để hạn chế biến chứng nhiễm trùng sau mổ.

Sau mổ cắt thân và đuôi tụy, người bệnh thường được cung cấp dưỡng chất qua tĩnh mạch. Trong những ngày đầu, người bệnh chưa thể ăn trực tiếp nên cần truyền dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Người bệnh cũng nên chủ động bổ sung nước uống hằng ngày để cung cấp đủ các chất cần thiết.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp thúc đẩy thời gian phục hồi sức khỏe sau mổ. Cần lưu ý rằng, người bệnh chỉ được ăn sau khi đã trung tiện hoặc khi bác sĩ đồng ý. Trước đó, nên uống sữa và nước đường để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Thắc mắc thường gặp

1. Sau phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy có gặp biến chứng?

Biến chứng sau khi phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy không quá phổ biến, tuy nhiên thường sẽ rơi vào những trường hợp sau:

• Rò tụy: Nếu không có dấu hiệu của áp xe tụy hoặc viêm phúc mạc, người bệnh không cần phải phẫu thuật lại.
• Sụt cân, chán ăn… có thể xảy ra. Người bệnh cần tập trung vào chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng, ưu tiên chọn thực phẩm hỗ trợ hồi phục sức khỏe để loại bỏ tình trạng này trong thời gian ngắn.
• Suy giảm men tụy gây đầy hơi, chướng bụng. Người bệnh cần đi khám với bác sĩ để được cân nhắc liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy.
• Nếu người bệnh đã có sẵn bệnh nền đái tháo đường hoặc người thân bị đái tháo đường thì nguy cơ bệnh có thể tiến triển. Người bệnh nên gặp bác sĩ để được kiểm tra sức khỏe và nhận phác đồ điều trị phù hợp.

2. Chi phí phẫu thuật nội soi cắt thân đuôi tụy là bao nhiêu?

Chi phí mổ nội soi cắt thân và đuôi tụy bao gồm nhiều hạng mục như: khám tổng quát, các xét nghiệm cận lâm sàng tùy vào thể trạng từng người, kỹ thuật cắt thân và đuôi tụy, số ngày lưu trú tại bệnh viện… Do đó, mỗi cơ sở y tế sẽ có mức chi phí khác nhau. Tại PlinkCare, người dân có thể áp dụng bảo hiểm y tế để được hỗ trợ một phần chi phí điều trị.

Để được tư vấn về chi phí cắt thân và đuôi tụy, người dân có thể liên hệ đến tổng đài của PlinkCare, TP.HCM qua số hotline: 0287 102 6789 hoặc 093 180 6858.

3. Phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy ở đâu uy tín?

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (PlinkCare TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (PlinkCare Hà Nội) thuộc Hệ thống PlinkCare là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Nơi đây quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội soi tiêu hóa – Nội khoa và Ngoại khoa Tiêu hóa – Gan, Mật, Tụy – Hậu môn trực tràng chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, các phương pháp ngoại khoa tiên tiến được áp dụng trong các lĩnh vực Nội soi và Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, giúp bệnh nhân nhanh hồi phục, không để lại sẹo bởi các tuổi hàng đầu. Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Kỹ thuật phẫu thuật nội soi cắt thân và đuôi tụy là phương pháp điều trị khối u ác tính hoặc lành tính có nguy cơ ác hóa, ung thư tại thân hoặc đuôi tụy. Đây là phương pháp an toàn, có hiệu quả cao được các bác sĩ ưu tiên trong điều trị. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp dành cho tất cả mọi người, người bệnh cần thăm khám với bác, làm các xét nghiệm cần thiết để được chỉ định phương pháp điều trị tối ưu với thể trạng.