Phẫu thuật lỗ tiểu thấp: Vai trò, chỉ định và quy trình mổ

Vai trò của phẫu thuật lỗ tiểu thấp

Niệu đạo là ống nối bàng quang với đầu dương vật, đảm nhiệm vai trò  dẫn nước tiểu ra khỏi cơ thể. Ở trẻ bị lỗ tiểu thấp, lỗ tiểu không đóng ở vị trí đỉnh quy đầu như bình thường, mà đóng lệch thấp về phía mặt bụng của dương vật ảnh hưởng đến chức năng tiểu tiện.

Tình trạng này cũng có thể khiến bao quy đầu phát triển kém, gây cong bất thường ở dương vật, trẻ phải tiểu ngồi. Khi trẻ lớn hơn, lỗ tiểu thấp khiến trẻ trở nên tự ti, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và chức năng tình dục của trẻ trong tương lai, gây vô sinh nam. Vì vậy, trẻ mắc phải tình trạng này cần được phẫu thuật điều trị sớm, đúng cách. (1)

Về phương diện phẫu thuật, người ta phân loại sau khi đã sửa cho dương vật thẳng.

• Thể trước: lỗ tiểu nằm ở vị trí từ dưới khấc quy đầu ra trước.
• Thể giữa: lỗ tiểu nằm ở thân dương vật.
• Thể sau: lỗ tiểu từ vị trí từ giữa chỗ nối dương vật bìu đến tầng sinh môn.

Qua mổ lỗ tiểu thấp, bác sĩ sẽ:

• Di chuyển lỗ niệu đạo về đúng vị trí (đến đỉnh đầu dương vật), đóng lỗ niệu đạo trước đó nhằm giúp trẻ có thể đi tiểu đứng, dòng nước tiểu thẳng.
• Chỉnh lại độ cong dương vật, để dương vật thẳng, bình thường.

Phẫu thuật lỗ tiểu thấp nên thực hiện khi trẻ từ 6 – 18 tháng tuổi để đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể và một số yếu tố khác, bác sĩ sẽ tư vấn thời điểm thực hiện phẫu thuật phù hợp cho trẻ.

Các kỹ thuật phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ em

Phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ không nhất thiết phải thực hiện ở mọi trường hợp. Lỗ tiểu thấp mức độ nhẹ, trẻ không nhất thiết phải điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Tình trạng này thường không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống, sinh hoạt của trẻ.

• Chỉ định mổ lỗ tiểu thấp: Mọi trường hợp lỗ tiểu thấp. Thời điểm thực hiện lý tưởng là lúc trẻ từ 1 – 3 tuổi, tốt nhất từ 6 tháng đến 2 tuổi, trước tuổi đi học. (2)
• Chống chỉ định mổ lỗ tiểu thấp: Lỗ tiểu thấp thể nhẹ và dương vật thẳng.

Quy trình phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ em

Phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ là một phẫu thuật lớn, đặc biệt phức tạp ở những trường hợp lỗ tiểu thấp mức độ nặng. Do đó, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, cẩn thận trước và trong phẫu thuật, cũng như chăm sóc đúng cách sau phẫu thuật cho trẻ:

1. Chuẩn bị trước phẫu thuật

Trẻ sẽ được kiểm tra tổng quát, theo dõi và đánh giá các dấu hiệu sinh tồn như thân nhiệt, mạch, huyết áp và thực hiện một số cận lâm sàng liên quan trước phẫu thuật (xét nghiệm phản ứng với thuốc, nội soi bàng quang, chụp niệu đạo).

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ kiểm tra dương vật của trẻ, xác định vị trí lỗ mở ở dương vật, tính toán lực của dòng chảy nước tiểu, hướng nước tiểu, xác định độ cong dương vật khi cương cứng. Thăm khám để phát hiện các dị tật phối hợp: tinh hoàn ẩn, chuyển vị dương vật bìu, thoát vị bẹn, lưỡng giới…

Bố mẹ cần cung cấp đầy đủ thông tin về bệnh sử cũng như các loại thuốc, thảo dược đang cho trẻ sử dụng. Một số trường hợp nặng, trẻ có thể được chỉ định tiêm testosterone để hỗ trợ việc xác định chiều dài, chiều rộng của dương vật, tăng tỷ lệ thành công của phẫu thuật.

Trẻ cần nhịn ăn, uống trước một khoảng thời gian trước phẫu thuật nhằm hạn chế tình trạng nôn khi gây mê làm tăng nguy cơ viêm phổi hít, ngạt thở. Thời gian nhịn ăn sẽ tùy thuộc vào độ tuổi của từng trẻ, do đó cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn cho trẻ trước phẫu thuật.

2. Các bước phẫu thuật

Phẫu thuật lỗ tiểu thấp thường kéo dài trong khoảng 2 – 3 giờ với sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chuyên khoa Ngoại nhi, tiết niệu nhi và gây mê hồi sức. Trẻ được gây mê trong suốt quá trình thực hiện.

Có nhiều phương pháp phẫu thuật trị tật này. Bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt một phần bao quy đầu để tạo một ống dẫn gắn vào niệu đạo của trẻ nhằm tăng chiều dài của niệu đạo, di chuyển lỗ tiểu đến đầu dương vật.

Tiếp đó, một ống thông tiểu được đặt cẩn thận vào niệu đạo để định hình dòng chảy của nước tiểu, duy trì hình dạng niệu đạo khi vết mổ lành lại. Sau khoảng 2 tuần sau phẫu thuật, ống thông sẽ được bác sĩ lấy ra. Trẻ cần được duy trì kháng sinh để ngừa nhiễm trùng, thuốc giảm đau, chống co thắt và thuốc ngừa táo bón…

Một số trường hợp, khi phẫu thuật điều trị lỗ tiểu thấp, bác sĩ sẽ thực hiện thêm các phẫu thuật khác để đảm bảo chức năng của các cơ quan này: phẫu thuật niệu đạo, phẫu thuật tạo hình niệu đạo (tạo hình quy đầu), phẫu thuật tạo hình bìu. Phẫu thuật có thể làm 1 lần với các thể nhẹ. Các thể nặng thể sau kèm cong dương vật nặng cần mổ 2 thì để hoàn chỉnh.

Sau cùng, bác sĩ sẽ khâu vết mổ lại bằng chỉ tự tiêu và đưa trẻ về phòng hồi tỉnh, tiếp tục theo dõi và đánh giá tổng trạng sức khỏe, chăm sóc  hậu phẫu.

3. Chăm sóc sau phẫu thuật

Trẻ sau phẫu thuật sẽ được chăm sóc tại bệnh viện trong vài ngày để bác sĩ theo dõi và hỗ trợ y tế phù hợp. Khi tình trạng sức khỏe của trẻ ổn định hơn, bác sĩ sẽ hướng dẫn chăm sóc trẻ tại nhà an toàn, đúng cách và hẹn tái khám.

4. Chăm sóc trẻ khi nằm viện

Trẻ sẽ được truyền dịch, thuốc qua đường tĩnh mạch cho đến khi có thể ăn uống bình thường trở lại. Thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau sẽ được chỉ định với liều dùng phù hợp. Vị trí phẫu thuật sẽ được nhân viên y tế vệ sinh định kỳ và băng lại cẩn thận. Trong thời gian chăm sóc tại bệnh viện, bác sĩ và nhân viên y tế sẽ hướng dẫn bố mẹ cách theo dõi thông tiểu và cách treo túi câu nước tiểu đúng cách.

5. Chăm sóc trẻ khi xuất viện

Tiếp tục cho trẻ dùng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Vệ sinh vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh cho trẻ vận động mạnh ảnh hưởng đến vết mổ (nằm sấp, ngồi bệt, chơi bập bênh, xích đu, xe đạp…), bôi vaseline vào tã hoặc miếng lót quần để giảm sự ma sát lên dương vật của trẻ.

Bố mẹ duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng và năng lượng, dễ tiêu hóa để thúc đẩy quá trình hồi phục vết mổ. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước để trẻ đi tiểu thường xuyên.

Theo dõi sát sao các biểu hiện của trẻ và đưa trẻ đến bệnh viện để được hỗ trợ ngay lập tức nếu:

• Trẻ đau dữ dội, cơn đau không kiểm soát được bằng thuốc giảm đau.
• Trẻ sốt cao.
• Chảy máu ở vết mổ.
• Dương vật có màu xám, xanh.
• Vết mổ có dấu hiệu bị nhiễm trùng: sưng đỏ, chảy dịch, tụ mủ, có mùi hôi…
• Trẻ đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu.
• Băng hoặc ống thông bị rơi ra trước khi bác sĩ chỉ định.

Phẫu thuật lỗ tiểu thấp có nguy hiểm không?

Tương tự như những phẫu thuật khác, phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ cũng tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ liên quan. Tuy nhiên, những rủi ro này rất hiếm khi xảy ra và không đáng kể so với lợi ích mà phẫu thuật mang lại. Để hạn chế nguy hiểm cho trẻ, tình trạng lỗ tiểu thấp cần được phát hiện và can thiệp điều trị sớm; bố mẹ cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ điều trị và  lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh uy tín, bác sĩ có chuyên môn cao về lĩnh vực Ngoại nhi.

Biến chứng sau phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ em

Một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ như:

• Co thắt bàng quang: Sau phẫu thuật, hầu hết trẻ sẽ được đặt một ống thông hoặc stent trong khoảng một tuần gây nên tình trạng co thắt bàng quang ở trẻ. Trẻ gặp phải tình trạng này sẽ được bác sĩ kê thuốc để ngăn chặn co thắt.
• Chảy máu ở dương vật: Lượng máu ít.
• Rò nước tiểu sau mổ lỗ tiểu thấp: Một số trường hợp hiếm gặp, vết thương lâu lành, bị vỡ khiến nước tiểu rò rỉ về lại lỗ ban đầu, tạo thành lỗ rò.
• Hẹp đường tiểu, hẹp lỗ tiểu: Lỗ niệu đạo mới có thể bị hẹp lại gây khó khăn cho trẻ khi đi tiểu. Túi thừa đường tiểu tạo sau mổ là cơ địa gây nhiễm trùng tiểu.
• Cong dương vật: Một số trường hợp, trong phẫu thuật lỗ tiểu, việc điều chỉnh độ cong dương vật chưa hoàn chỉnh hoặc độ cong dương vật quay trở về hình dạng trước đó.

Chi phí phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ

Chi phí phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ sẽ khác nhau trong từng trường hợp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng bệnh, thể trạng sức khỏe, độ tuổi của trẻ… Bên cạnh phí khám, phẫu thuật, bố mẹ còn có thể phải chi trả thêm một số chi phí liên quan như phí dịch vụ, thuốc…

Khám và điều trị, phẫu thuật lỗ tiểu thấp cho trẻ tại các cơ sở y tế lớn, thực hiện bởi các chuyên gia, bác sĩ có chuyên môn cao, chi phí thường sẽ cao hơn nhưng song song với đó là chất lượng và dịch vụ tốt hơn.

Địa chỉ điều trị lỗ tiểu thấp ở trẻ đáng tin cậy

Khoa Nhi – PlinkCare là một trong những cơ sở y tế uy tín được nhiều gia đình tin tưởng lựa chọn trong thăm khám và điều trị các bệnh lý ngoại nhi, trong đó có lỗ tiểu thấp ở trẻ.

Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc, cơ sở vật chất hiện đại, tân tiến chuyên dụng cho thăm khám và điều trị các bệnh lý Nhi khoa, phòng khám, phòng chăm sóc hậu phẫu tiện nghi, kiểm soát vô trùng nghiêm ngặt.

Đặc biệt, quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực ngoại nhi, giàu kinh nghiệm trong khám, điều trị các bệnh lý ngoại nhi như BS.CKII Nguyễn Đỗ Trọng, ThS.BS Lâm Thiên Kim, BS.CKI Nguyễn Thanh Sơn Vũ… phòng khám Ngoại Nhi – PlinkCare đã điều trị, phẫu thuật thành công nhiều ca bệnh nặng, phức tạp ở trẻ.

Mỗi bệnh nhi khi đến khám tại phòng khám ngoại Nhi, PlinkCare sẽ được bác sĩ điều trị theo phác đồ “cá thể hóa” giúp mang lại hiệu quả điều trị tối ưu nhất. Không chỉ vậy, sau phẫu thuật trẻ được chú ý chăm sóc hậu phẫu, theo dõi chặt chẽ tiến độ hồi phục. Bác sĩ sẽ hướng dẫn, tư vấn bố mẹ cách chăm sóc phù hợp để đảm bảo trẻ được chăm sóc an toàn và tốt nhất, hồi phục nhanh chóng, phát triển toàn diện.

Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ:

1. Phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này không?

Hiện chưa có bằng chứng thuyết phục nào về vấn đề phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ làm suy giảm khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai. Tuy nhiên, trẻ có lỗ tiểu thấp nếu không được khám và điều trị sớm, đúng cách sẽ gây nên nhiều vấn đề ảnh hưởng về cả sức khỏe, tinh thần, khiến trẻ tự ti, tác động xấu đến chức năng tình dục, tăng nguy cơ vô sinh. (3)

2. Phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ em bao lâu hồi phục?

Tình trạng sưng tấy, vết mổ có thể lành lại sau vài tuần khi được chăm sóc đúng cách. Lúc này, dương vật của trẻ sẽ có vẻ ngoài trông như những bé trai khác. Tuy nhiên, để quá trình hồi phục hoàn toàn thường sẽ kéo dài khoảng 1 năm để hoạt động của các cơ quan, lỗ tiểu về đúng quỹ đạo. (4)

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về phẫu thuật lỗ tiểu thấp ở trẻ. Trẻ sau phẫu thuật cần được chăm sóc đúng cách, đảm bảo các yếu tố vệ sinh, tái khám định kỳ và khi có dấu hiệu bất thường nhằm có xử trí phù hợp.