Nội soi tiêu hóa không đau: Khi nào cần, quy trình và rủi ro

Nội soi tiêu hóa không đau là gì?

Nội soi tiêu hoá không đau là phương pháp nội soi gây mê đường tĩnh mạch, bao gồm nội soi dạ dày và đại tràng, chẩn đoán các bệnh lý ở đường tiêu hóa, từ đó chỉ định phương pháp điều trị hiệu quả, tối ưu.

Ưu điểm của nội soi tiêu hóa không đau là thời gian gây mê ngắn, người bệnh tỉnh nhanh sau nội soi và không hại sức khỏe. Người bệnh không đau, không khó chịu, buồn nôn trong khi nội soi. Phát hiện sớm mọi bất thường, tổn thương ở đường tiêu hóa.

Ai nên lựa chọn nội soi tiêu hóa không đau?

Nội soi tiêu hóa không đau là lựa chọn tối ưu đối với những người bệnh có khả năng chịu đau kém, người lớn tuổi, sợ nội soi hoặc có trải nghiệm không tốt ở lần nội soi trước đó. Người bệnh nên đi nội soi khi thuộc các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh về đường tiêu hóa, đang có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh. Người khỏe mạnh cũng cần nội soi tầm soát định kỳ để kiểm tra sức khỏe thực quản, dạ dày, ruột, đại tràng… Nếu phát hiện sớm các tổn thương ở giai đoạn đầu, có thể can thiệp điều trị kịp thời để tránh biến chứng nghiêm trọng.

Khi nào cần nội soi tiêu hóa không đau?

Bác sĩ khuyến cáo nên thực hiện nội soi khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa như:

1. Nhóm 1: Có các dấu hiệu báo động

• Nuốt nghẹn, nuốt đau.
• Đau quặn bụng, nôn, bí trung đại tiện.
• Ói ra máu, đi cầu ra máu hoặc phân đen.
• Thiếu máu không rõ nguyên nhân
• Sụt cân không rõ nguyên nhân

2. Nhóm 2: Có triệu chứng đường tiêu hóa

• Đau bụng âm ỉ kéo dài
• Khó tiêu, đầy hơi, ăn mau no
• Ợ chua, ợ nóng
• Buồn nôn, nôn mửa
• Mất cảm giác thèm ăn.
• Thay đổi thói quen đi đại tiện
• Táo bón hoặc tiêu chảy
• Phân nhầy hoặc có lẫn máu khi đi đại tiện
• Xơ gan

3. Nhóm 3: Nhóm tầm soát và kiểm tra định kỳ

Đối với thực quản – dạ dày – tá tràng:

• Nam/nữ trên 40 – 45 tuổi: Nội soi dạ dày để sàng lọc, đặc biệt tiền căn có nhiễm HP
• Nội soi kiểm tra định kỳ:
  • Viêm teo niêm mạc dạ dày nhẹ: nội soi 3 năm/ lần
  • Viêm teo niêm mạc dạ dày vừa: 2 năm/ lần
  • Viêm teo niêm mạc dạ dày nặng và/ hoặc có chuyển sản ruột (dị sản ruột): nội soi dạ dày 1 năm/ lần.
  • Trong trường hợp tổn thương nghịch sản (loạn sản) mà có giới hạn rõ nên được cắt bỏ qua nội soi.
• Có bố mẹ/ anh em ruột bị ung thư dạ dày
• Người bị cắt bán phần dạ dày sau 15 năm
• Người từng phát hiện ung dạ dày sớm và điều trị khỏi bằng cách cắt hớt/ tách cắt niêm mạc.
• Người bị đa polyp tuyến có tính chất gia đình
• Có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, thức ăn lên men và đồ hộp có chất bảo
  quản.

Đối với nội soi đại trực tràng:

• Người từ 40 – 45 tuổi trở lên
• Tiền sử gia đình có người bị polyp hoặc ung thư đại trực tràng.
• Người đã từng phẫu thuật ung thư đại trực tràng, cắt polyp đại trực tràng.
• Người mắc bệnh lý viêm ruột (IBD) ≥ 8 năm.
• Có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, thức ăn lên men và đồ hộp có chất bảo quản.

Lợi ích của nội soi tiêu hóa không đau

Về bệnh nhân: Không có cảm giác khó chịu, buồn nôn hay nôn mửa, đau, giúp bệnh nhân yên tâm, không hoảng sợ và tránh những trải nghiệm tâm lý không tốt từ những lần nội soi thường.

Về phía bác sĩ: Khi bệnh nhân nằm yên, đường ruột giảm co thắt thì bác sĩ dễ dàng thực hiện quá trình chẩn đoán và can thiệp cần thiết và an toàn, giảm nguy cơ tai biến do thủ thuật như cầm máu, lấy dị vật, cắt polyp…

Quy trình nội soi tiêu hóa không đau

Quy trình nội soi tiêu hoá không đau được thực hiện như sau:

1. Chuẩn bị gì trước khi nội soi?

Bước 1: Người bệnh sẽ được thăm khám bởi 2 bác sĩ, bao gồm bác sĩ nội soi và bác sĩ gây mê.

1.1 Bác sĩ gây mê

Bác sĩ tiến hành thăm khám, trao đổi với người bệnh về tiền sử bệnh nội khoa, ngoại khoa, triệu chứng gặp phải và các loại thuốc đang sử dụng để có thể phát hiện các bệnh nền nghiêm trọng nhằm tiến hành gây mê an toàn cho người bệnh. Người bệnh cũng có thể cần thực hiện một số xét nghiệm bổ sung trước khi nội soi: (1)

• Công thức máu và đông cầm máu để cắt polyp (nếu có)
• ECG thường quy ≥ 50 tuổi hoặc có bệnh lý tim mạch
• Siêu âm tim thường quy ≥ 50 tuổi hoặc có bệnh lý tim mạch.
• Các chỉ định khác tùy tình trạng bệnh

1.2 Bác sĩ nội soi

• Xem lại kết quả cũ đặc biệt liên quan đến tiền căn điều trị, phẫu thuật, nội soi, sinh thiết để có kế hoạch tốt nhất cho lần nội soi này.
• Xem chống chỉ định nghĩa là nội soi lần này có thể gây hại cho người bệnh hơn. Ví dụ: Người bệnh đang viêm túi thừa đại tràng thì không thể nội soi vì tăng nguy cơ thủng của người bệnh.
• Khai thác các thuốc chống huyết khối bao gồm: kháng đông, chống kết tập tiểu cầu. Các thuốc này cần ngưng trước khi làm thủ thuật vì có thể tiềm ẩn nguy cơ chảy máu không cầm.

Bước 2: Làm sạch dạ dày và đại trực tràng

Đối với nội soi dạ dày:

Người bệnh được chỉ định nhịn ăn 8 – 12 tiếng trước khi nội soi để làm sạch dạ dày, trước nội soi 30 phút người bệnh được uống dung dịch tan bọt và nhầy giúp kết quả nội soi chính xác hơn.

Một số loại thuốc nhất định cũng có thể cần ngưng sử dụng để đảm bảo quá trình nội soi diễn ra an toàn, thuận lợi. Ví dụ, thuốc kháng sinh ngưng 1 tháng, thuốc PPI và kháng tiết acid ngưng 2 tuần để tìm HP chính xác. Đối với nội soi đại trực tràng, người bệnh được chỉ định uống thuốc xổ hoặc thụt tháo. Người bệnh được chỉ định nhịn ăn 8 – 12 tiếng trước khi nội soi.

Đối với thuốc xổ sẽ có 2 cách:

Uống trong ngày: Người bệnh uống 03 gói (liều chuẩn) pha 03 lít nước kèm theo thuốc tan bọt, thời gian chuẩn bị 3-5 tiếng, đến khi đi cầu ra nước sạch trong thì có thể tiến hành nội soi.

Áp dụng: khi ngày hôm trước người bệnh không ăn chất xơ.

Uống chia liều qua ngày: Ngày trước soi, người bệnh không ăn chất xơ. Tối trước soi người bệnh uống 01 gói Fortran pha 01 lít nước. Sáng ngày nội soi, người bệnh uống 02 gói Fortran pha 02 lít nước kèm theo thuốc tan bọt, đến khi đi cầu ra nước sạch trong thì có thể tiến hành nội soi.

Áp dụng: Người bệnh có ăn nhiều chất xơ các ngày trước và người bệnh uống nước kém. Đối với thụt tháo: Chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt theo đánh giá của bác sĩ nội soi.

2. Thực hiện nội soi

Đối với nội soi gây mê, người bệnh được yêu cầu nằm nghiêng trong suốt quá trình nội soi. Bác sĩ tiến hành gắn các thiết bị hỗ trợ cần thiết như máy theo dõi mạch, máy đo nhịp tim, huyết áp. Kế tiếp, một lượng thuốc mê vừa đủ được truyền qua đường tĩnh mạch ở tay người bệnh. Quá trình nội soi bắt đầu khi người bệnh rơi vào trạng thái “ngủ”.

Với nội soi dạ dày, bác sĩ sẽ đưa một ống soi qua đường miệng, xuống thực quản, dạ dày, hành tá tràng và tá tràng. Thời gian thực hiện ngắn, chỉ khoảng 10 – 15 phút. Với nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi mềm từ hậu môn đi ngược lên đại tràng và manh tràng (vùng tiếp nối giữa ruột non và ruột già) để quan sát toàn bộ đại tràng. Thời gian nội soi 20 – 30 phút.

Những hình ảnh về đường tiêu hóa do camera gắn trên đầu ống nội soi thu được sẽ hiển thị trên màn hình máy theo dõi. Nhờ vậy, bác sĩ có thể quan sát rõ nét, chính xác các vùng tổn thương để đưa ra chẩn đoán về bệnh lý đang gặp phải.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng có thể kết hợp lấy mẫu sinh thiết để mang đi xét nghiệm mô bệnh học, hoặc tiến hành một số thủ thuật điều trị như cầm máu, lấy dị vật, cắt polyp…, tùy vào từng trường hợp. Thời gian toàn bộ quá trình can thiệp tuỳ vào từng tình trạng cụ thể. (2)

3. Sau khi nội soi

Sau khi nội soi gây mê, người bệnh sẽ được nghỉ ngơi khoảng 30 phút cho đến khi hồi tỉnh hoàn toàn mới được về nhà. Kết quả nội soi thường có ngay sau đó, bác sĩ sẽ gặp trực tiếp người bệnh để trao đổi, tư vấn, kê đơn thuốc và hẹn lịch tái khám.

Rủi ro và tác dụng phụ khi nội soi tiêu hóa không đau

Nội soi tiêu hóa không đau sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội nhưng vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định, có thể kể đến như:

1. Rủi ro từ thuốc gây mê

Nội soi dạ dày là phương pháp nội soi an toàn, hiếm khi xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, tác dụng của thuốc gây mê có thể gây mệt mỏi và buồn ngủ. Trường hợp hiếm gặp có thể bị dị ứng với thuốc mê hoặc gây ra các phản ứng nghiêm trọng như suy hô hấp, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim…

2. Tai biến, biến chứng sau khi nội soi tiêu hóa không đau

Tỷ lệ biến chứng sau nội soi tiêu hóa không đau là rất thấp. Một số trường hợp bị chảy máu, tổn thương đường tiêu hóa nhưng rất hiếm, có thể gặp trong quá trình có can thiệp như cắt polyp, lấy dị vật…

Thắc mắc thường gặp

Dưới đây là phần giải đáp một số thắc mắc liên quan đến thủ thuật nội soi tiêu hóa không đau, giúp người bệnh hiểu rõ hơn về phương pháp này:

1. Nội soi tiêu hóa không đau có thật sự không đau?

Nội soi tiêu hóa không đau hoàn toàn không gây đau đớn cho người bệnh. Toàn bộ quy trình được thực hiện vô cùng nhẹ nhàng, nhanh chóng.

2. Nội soi tiêu hóa không đau hiệu quả hơn nội soi thường không?

Đối với nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng thường (gây tê): Người bệnh sẽ được xịt thuốc tê. Thuốc tê giúp người bệnh không đau nhưng không giúp người bệnh tránh cảm giác khó chịu, vướng họng và khi soi bác sĩ sẽ bơm căng hơi để làm rõ quang trường, người bệnh sẽ cảm thấy tức bụng.

Để có thể tìm kiếm được các tổn thương ung thư sớm thường nhỏ và tinh tế nên đòi hỏi bác sĩ soi chậm rãi và quan sát kỹ nên thời gian tối thiểu là 5 – 7 phút. Trong quá nội soi nếu người bệnh nôn ói sẽ dẫn đến 3 vấn đề: bác sĩ phải tạm ngưng soi nên thời gian soi kéo dài hơn; khi nôn ói dạ dày co thắt bác sĩ không quan sát được dẫn đến có thể sót tổn thương nhỏ; nôn ói sẽ làm xước họng nhưng do có thuốc tê nên người bệnh không cảm nhận được nhưng khi thuốc tê hết tác dụng, người bệnh có thể bị đau họng và chảy máu nhẹ. Cuối cùng, để có cuộc soi có chất lượng tùy thuộc vào sự hợp tác của người bệnh.

Đối với nội soi đại trực tràng không gây mê: Khung đại tràng vốn hình xoắn vặn nên khi đi qua những đoạn xoắn dù bác sĩ cố gắng đi dây soi nhẹ nhàng nhất có thể thì người bệnh vẫn cảm thấy thốn đến đau. Vì cảm nhận đau của mỗi người mỗi khác, ruột xoắn ít hay nhiều cũng khác nhau.

Còn đối với nội soi tiêu hóa không đau (gây mê) có thể giúp khắc phục được những hạn chế này nên hiệu quả hơn so với nội soi thường.

3. Sau nội soi tiêu hóa không đau bao lâu thì ăn uống bình thường?

Sau nội soi tiêu hóa không đau, sau khi tỉnh táo hoàn toàn,người bệnh có thể bắt đầu ăn những bữa nhỏ, ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu trong 24 – 48h. Sau đó, người bệnh bắt đầu với chế độ ăn uống bình thường sau khi đã cảm thấy hồi phục hoàn toàn.

Nếu có can thiệp thủ thuật, nhân viên y tế sẽ hướng dẫn chế độ ăn uống riêng, vận động nhẹ nhàng, tránh tập thể thao nặng hoặc ho mạnh, rặn đi cầu và theo dõi các dấu hiệu nhận biết các biến chứng khi xảy ra.

4. Chi phí nội soi tiêu hóa không đau là bao nhiêu?

Chi phí nội soi tiêu hóa không đau tại Hệ thống PlinkCare tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: loại phòng (phòng tiêu chuẩn/ phòng VIP), quá trình xử lý trong quá trình nội soi như cầm máu, sinh thiết, nong hẹp…

Người bệnh có thể liên hệ trực tiếp qua số hotline của bệnh viện để được tư vấn chi tiết. Mức chi phí đảm bảo hợp lý, đi kèm với chất lượng dịch vụ hàng đầu.

5. Nội soi tiêu hóa không đau ở đâu uy tín?

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, PlinkCare TP.HCM và Chuyên khoa Tiêu hóa, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 thuộc Hệ thống PlinkCare là lựa chọn tin cậy của người bệnh trong thăm khám và điều trị các bệnh lý tiêu hóa nói chung và nội soi tiêu hóa không đau nói riêng. Những cơ sở y tế này đều quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội tiêu hóa – Ngoại tiêu hóa – Gan, Mật, Tụy – Nội soi tiêu hóa – Hậu môn trực tràng có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.

Ngoài ra, sự hỗ trợ đắc lực từ hệ thống máy móc, trang thiết bị tiên tiến, hiện đại nhập khẩu từ nước ngoài cũng là một lợi thế, đảm bảo chẩn đoán chính xác, điều trị đạt hiệu quả cao. Hiện nay, tất cả các bệnh viện và phòng khám thuộc Hệ thống PlinkCare đều được trang bị đẩy đủ máy móc hiện đại như: Hệ thống nội soi Olympus X1 và Fuji 7000 có chức năng phóng đại và nhuộm màu NBI, tích hợp trí thông minh nhân tạo AI tăng khả năng phát hiện ung thư sớm, hệ thống bơm rửa nước tự động- khí CO2 làm sạch đường ruột và làm giảm cảm giác căng tức bụng sau nội soi, hệ thống máy rửa dây soi tự động đảm bảo làm sạch, khử khuẩn dây soi tránh lây nhiễm chéo bệnh.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về phương pháp nội soi tiêu hóa không đau. Đây là phương pháp tối ưu trong chẩn đoán, điều trị các bệnh lý tiêu hoá, cho thấy mang lại hiệu quả cao, khắc phục được những hạn chế của thủ thuật nội soi truyền thống.