Nội soi khớp khuỷu tay: Ưu điểm, quy trình và phục hồi sau mổ

Cấu tạo khớp khuỷu

Khớp khuỷu là một khớp có cấu tạo giải phẫu phức tạp được tạo thành từ 3 xương: xương cánh tay và xương trụ (xương ở cẳng tay nằm về phía ngón út) và xương quay (xương nằm về phía ngón cái). Nơi bề mặt các xương tiếp xúc với nhau để tạo nên khớp khuỷu được bao phủ bởi sụn khớp, một cấu trúc trơn nhẵn giúp bảo vệ xương và hấp thụ lực truyền qua khớp. Một lớp màng mỏng bao phủ bên trong khớp được gọi là màng hoạt dịch. Ở khớp khỏe mạnh, lớp màng này sẽ tiết một lượng dịch nhỏ để bôi trơn sụn khớp và giảm lực ma sát khi chúng ta vận động gấp duỗi khớp khuỷu.

Ở cạnh trong và cạnh ngoài khuỷu tay là các dây chằng bên, chức năng của chúng là liên kết các xương với nhau để làm vững và tránh cho khớp không bị trật.

Khớp khuỷu được bao quanh bởi các cơ, ngoài ra còn có 3 dây thần kinh chính chi phối cho cánh và cẳng tay sẽ đi ngang qua khớp khuỷu ở vị trí rất sát với bề mặt khớp và bao khớp vì vậy cần được bảo vệ cẩn thận khi tiến hành phẫu thuật nội soi khớp khủy.

Khớp khuỷu là vị trí liên kết hai xương cánh tay và xương cẳng tay. Được bao bọc bởi cơ mặt trước và mặt sau. Khớp khuỷu tay có 3 dây thần kinh chéo nằm sát bề mặt khớp và bao khớp.

Cấu trúc của khớp khuỷu đặc biệt do vị trí nằm giữa 2 cấu trước xương lớn này. Bề mặt của cấu trúc có 3 vùng xương nhô ra, đóng vai trò là nơi để các gân bám vào. Khớp khuỷu tay gồm 3 phần chính gồm mỏm trên cầu lồi ngoài, mỏm trên cầu lồi trong và phần xung quanh. Cụ thể:

• Mỏm trên cầu lồi ngoài: Còn được gọi là phần bên ngoài. Đây là vùng xương nhô ra giúp giữ những nhóm cơ duỗi của ngón tay và cổ tay.
• Mỏm cầu lồi bên trong: Mỏm cầu lồi bên trong là phần bên trong của cấu trúc khớp khuỷu. Là nơi bám của các nhóm cơ gập ngón tay và cổ tay.
• Phần xung quanh: Vùng xương nhô ra ở phần xung quanh là nơi để hệ thống dây chằng và bao khớp bám vào.

Bên cạnh 3 phần chính, bề mặt của vùng khớp khuỷu tay được bao phủ bởi sụn khớp. Đây là chất nhầy trơn để bảo vệ có chức năng như một miếng đệm hấp thụ lực qua khớp. Tiếp theo, màng dịch bao, là bộ phận phủ tất cả bề mặt còn lại bên trong khớp khuỷu tay dưới dạng mô mỏng trơn. Lớp màng hoạt dịch ở khớp khuỷu tay khỏe mạnh sẽ sản xuất chất lỏng giúp bôi trơn sụn và loại bỏ các ma sát, hỗ trợ cho các hoạt động gập duỗi hoặc xoay của cánh tay.

Nội soi khớp khuỷu tay là gì?

Phẫu thuật nội soi khớp khuỷu tay là một kỹ thuật ngoại khoa cực kỳ thử thách do khoang khớp khuỷu rất nhỏ, và bao quanh là các cấu trúc mạch máu thần kinh quan trọng. Vì những lý do này mà báo cáo được công bố đầu tiên về nội soi khớp khuỷu năm 1931 thậm chí còn mô tả thủ thuật này không an toàn. Tuy vậy với sự hiểu biết ngày càng tăng về giải phẫu khớp khuỷu và những bước tiến lớn của công nghệ cũng như kỹ thuật phẫu thuật trong những thập niên qua đã giúp cho phương pháp này trở nên an toàn hơn và trở thành một cách thức điều trị hiệu quả các bệnh lý khớp khuỷu. (1)

Nội soi khớp là một phương pháp điều trị ngoại khoa các bệnh lý về khớp khuỷu tay. Phương pháp này được ưu tiên sử dụng vì những ưu điểm vượt trội, giúp người hạn chế những nguy cơ và bất tiện trong quá trình phục hồi hậu phẫu.

Phương pháp nội soi khuỷu tay được dùng để chẩn đoán hoặc điều trị những bệnh lý, triệu chứng có liên quan đến khớp khuỷu tay. Khác với phương pháp truyền thống, áp dụng nội soi khuỷu tay cho phép bác sĩ thực hiện vết mổ phạm vi nhỏ lên người bệnh để xem xét được chi tiết giải phẫu khuỷu tay cũng như tình trạng tổn thương khớp khuỷu tay ở người bệnh.

Dụng cụ bao gồm camera chuyên dụng và dụng cụ phẫu thuật khác với kích thước mỏng. Đặc điểm này cho phép các bác sĩ chỉ cần thực hiện tối đa 3-4 vết mổ để đưa dụng cụ nội soi vào bên trong khuỷu tay người bệnh. Những ưu điểm nổi bật khiến nội soi khớp khuỷu tay được ưu tiên sử dụng bởi các bác sĩ:

• Giảm nguy cơ rủi ro, biến chứng khi phẫu thuật như nhiễm trùng
• Thời gian phục hồi ngắn
• Ít gây đau đớn cho người bệnh hơn phẫu thuật mở

Mặc dù nội soi khớp khuỷu tay tuy có phần hạn chế hơn so với nội soi khớp gối hoặc vai. Tuy nhiên, y học đã phát triển và cải thiện những điểm yếu của phương pháp này. Hiện nay, phương pháp này trở thành công cụ điều trị chính trong y học thể thao. (2)

Các thủ thuật phổ biến bao gồm:

• Điều trị khuỷu tay quần vợt viêm điểm bám lồi cầu ngoài
• Loại bỏ sụn và mảnh xương lỏng lẻo (Mảnh xương rời nội khớp)
• Giải phóng mô sẹo để cải thiện phạm vi chuyển động (Biên độ chuyển động)
• Điều trị viêm xương khớp (Nhiễm trùng khớp)
• Điều trị viêm khớp dạng thấp
• Điều trị những bệnh liên quan đến sự tổn thương xương tủy, thường gặp ở những vận động viên bóng ném hoặc người sử dụng lực tay quá mức
• Điều trị gãy xương

Ưu điểm của nội soi khớp khuỷu tay so với các phương pháp khác

Ưu điểm của nội soi khớp khuỷu tay

Hầu hết bệnh nhân có thể trở về nhà một vài giờ sau phẫu thuật nội soi khớp khuỷu. vết thương cần được chăm sóc đúng cách. Chườm đá và kê cao khuỷu tay, giữ cho vết thương sạch khô và được băng lại. Uống kháng viêm để giúp giảm đau. Tắm bằng vòi sen chứ không được ngâm bồn cho đến khi vết thương liền hẳn, treo tay hoặc đeo nẹp.

Nội soi khuỷu tay có những ưu điểm hàng đầu liên quan trực tiếp đến sức khỏe và khả năng phục hồi của người bệnh. Đây là lý do trở thành phương pháp ưu tiên trong y học khi nhắc về bệnh liên quan đến khớp khuỷu tay.

Phương pháp điều trị bệnh lý khớp khuỷu tay truyền thống bằng phẫu thuật mở chưa nhiều rủi ro nhiễm trùng cho người bệnh. Không những thế, vì là cuộc phẫu thuật mở, quy mô lớn, người bệnh cần thời gian phục hồi khá lâu. Điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người bệnh, đặc biệt là những vận động viên.

Đây là phương pháp hiện đại được phát triển để giải quyết những lo ngại của người bệnh khi thực hiện phẫu thuật khớp khuỷu tay. Những ưu điểm gồm:

• Giảm sưng và đau sau phẫu thuật: Dụng cụ nội soi nhỏ và mỏng, cho phép bác sĩ thực hiện vết mổ quy mô nhỏ, tối đa 3-4 vết mổ. Vì thế, giảm thiểu các cơn đau và tình trạng sưng tại vết mổ cho người bệnh.
• Giảm nguy cơ viêm nhiễm: Thời gian phẫu thuật ngắn, dụng cụ phẫu thuật nhỏ giúp người thực hiện nội soi giảm nguy cơ viêm nhiễm đáng kể so với phương pháp truyền thống
• Thời gian phục hồi nhanh: Người bệnh thực hiện phẫu thuật mở truyền thống để điều trị cần 6 tháng trở lên để phục hồi. Trong khi đó, nội soi khớp háng chỉ mất khoảng vài ngày để phục hồi và vài tuần để người bệnh phục hồi hoàn toàn.
• Cải thiện được cấu trúc của khớp khuỷu sau nội soi

Rủi ro của nội soi khớp khuỷu tay

Nội soi là một thủ thuật tương đối an toàn, nhưng khớp khuỷu là một khoang nhỏ với cơ, mạch máu, thần kinh bao quanh. Phẫu thuật viên vì vậy không thường xuyên thực hiện nội soi khớp khuỷu nhiều như các khớp lớn khác trong cơ thể như khớp gối khớp vai . Các biến chứng có thể gặp là: (3)

• Dị ứng với thuốc gây tê gây mê
• Huyết khối, bao gồm huyết khối tĩnh mạch sâu
• Tổn thương tổ chức mô mềm hoặc các thần kinh nằm lần cận với khớp khuỷu
• Nhiễm trùng

Nội soi khớp khuỷu tay tuy được đánh giá là một phương pháp điều trị và chẩn đoán các bệnh lý về khớp khuỷu tay được ưu tiên hàng đầu, phương pháp vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định. Những bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng với chuyên môn cao có thể hạn chế được tối thiểu những nguy cơ này, thế nhưng đây vẫn là một thông tin cần thiết cho người thực hiện lưu ý.

Rủi ro phổ biến nhất là những vấn đề liên quan đến dây thần kinh. Khi máy nội soi được đưa vào bên trong khớp khuỷu tay người bệnh sẽ có khả năng làm tổn thương đến nhiều dây thần kinh cũng như mạch máu quan trọng xung quanh khớp khuỷu tay.

Tình trạng tổn thương này có thể xảy ra tạm thời khi các dây thần kinh bị kích thích từ tác động của hoạt động nội soi khớp khuỷu tay. Mặt khác, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ bị tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn. Dù thế, tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn là rủi ro khá hiếm gặp ở những trường hợp nội soi khớp khủy tay với 3%.

Đối tượng được chỉ định thực hiện nội soi khớp khuỷu tay

1. Đối tượng thường gặp những bệnh lý về khớp khuỷu tay

Bệnh lý về khớp khuỷu tay thường xảy ra ở những vận động viên thể thao. Đây là đối tượng sử dụng lực tay với cường độ mạnh và tần suất cao. Hơn nữa, chấn thương trong thể thao là chuyện không thể tránh khỏi. Vì vậy, vận động viên được xem là những đối tượng có nguy cơ cao mắc những vấn đề sức khỏe cơ xương khớp cũng như chấn thương liên quan đến khớp khuỷu tay.

Ngoài ra, những người lớn tuổi cũng sẽ đối mặt với nguy cơ mắc những bệnh lý khớp khuỷu tay do tác động tuổi tác. Tình trạng thoái hóa hoặc bào mòn xương có khả năng cao xảy ra ở đối tượng này. Chính vì vậy, người tuổi càng lớn càng dễ gặp tổn thương khớp khuỷu tay.

2. Đối tượng được chỉ định thực hiện

Phẫu thuật nội soi khớp khuỷu có thể dùng để chẩn đoán hoặc điều trị các vấn đề gây ra bởi:

• Thoái hóa
• Chấn thương, chấn thương thể thao
• Quá tải

Những đối tượng có thể cần phẫu thuật bao gồm:

• Vận động viên và những người chơi các môn thể thao có động tác ném lập đi lập lại
• Người có bệnh lý thoái hoá khớp, viêm khớp hoặc nhiễm trùng khớp
• Ngoài ra còn được khuyến cáo cho các vấn đề về sụn khớp, gân và dây chằng.
• Điều trị nội soi là một lựa chọn phù hợp nếu không cải thiện với điều trị bảo tồn như nghỉ ngơi, vật lý trị liệu, thuốc uống, nẹp hoặc đai, tiêm steroid

Người bệnh được chỉ định thực hiện nội soi khớp khuỷu tay nếu cơ thể không đáp ứng với những điều trị không phẫu thuật.

Các bệnh lý về khớp khuỷu tay, nếu không phải là chấn thương, có thể được chỉ định điều trị nội khoa và những phương pháp điều trị không phẫu thuật khác. Những phương pháp điều trị không phẫu thuật gồm:

• Điều trị bằng thuốc giảm viêm
• Tập vật lý trị liệu
• Tiêm thuốc
• Nghỉ ngơi

Nếu người bệnh đã trải qua những điều trị khác mà vẫn không thuyên giảm tình trạng tổn thương của khớp khuỷu tay, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

Chấn thương và hoạt động quá mức ở vận động viên, cũng như tác động tuổi tác ở người cao tuổi là những nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh về khớp khuỷu tay. Việc thực hiện nội soi khớp khuỷu tay giúp làm giảm những cơn đau từ sự tổn thương ở bề mặt sụn và các mô mềm xung quanh khớp khuỷu tay. Bên cạnh đó, giới y khoa cũng kiến nghị sử dụng phương pháp này để loại bỏ những mảnh xương và sụn lỏng hoặc giải phóng các mô sẹo gây cản trở chuyển động. (4)

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống PlinkCare, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

PlinkCare còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Nội soi khớp khủy tay là phương điều trị các bệnh lý liên quan đến sự tổn thương ở khớp khuỷu tay. Phương pháp hiện nay được ưu tiên sử dụng, đặc biệt là trong y học thể thao vì những ưu điểm vượt trội so với phương pháp truyền thống. Nội soi khớp khuỷu tay cho phép người bệnh được xuất viện trong ngày và có thời gian phục hồi ngắn, nguy cơ nhiễm trùng trong lúc phẫu thuật thấp. Người bệnh được khuyến khích đến những bệnh viện lớn, trung uy tín để được nội soi với các bác sĩ giàu kinh nghiệm và có chuyên môn cao để hạn chế tối đa những biến chứng có thể gặp.