Nổi hạch dưới cằm (trái, phải): Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết

Nổi hạch dưới cằm là gì?

Nổi hạch dưới cằm là tình trạng hạch nổi, sưng ở dưới cằm, dọc theo đường viền hàm hoặc phần trước cổ. Người bệnh có thể nhìn hoặc sờ thấy hạch nổi ở khu vực này. Trong một số trường hợp, có thể có nhiều hơn một hạch nổi dưới cằm.

Hạch nổi dưới cằm thường vô hại. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây bệnh khác. Bên cạnh đó, ung thư, u nang, áp xe, khối u lành tính cũng gây nổi hạch ở cằm nhưng hiếm gặp.

Hạch nổi dưới cằm có thể mềm hoặc cứng, đau hoặc không đau. Các hạch không đau thường tồn tại thời gian dài trước khi người bệnh phát hiện. (1)

Nguyên nhân gây nổi hạch dưới cằm

Có nhiều nguyên nhân gây nổi hạch dưới cằm nhưng phổ biến do nhiễm trùng hoặc viêm. Những nguyên nhân cụ thể gồm:

1. Nhiễm trùng

Nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nổi hạch dưới cằm. Các bệnh nhiễm trùng phổ biến gây ra tình trạng này gồm: bệnh bạch cầu đơn nhân, viêm họng liên cầu khuẩn, quai bị, thủy đậu, nhiễm trùng tai, sởi, viêm amidan, viêm họng, viêm thanh quản, nhiễm trùng da, rubella và các vết thương có dấu hiệu viêm nhiễm.

Bên cạnh đó, các nguyên nhân khác có thể kể đến như: đau miệng, bệnh nha chu, áp xe răng. Trong một số ít trường hợp, hạch nổi dưới cằm có thể do các bệnh lây truyền qua đường tình dục, ăn thịt chưa nấu chín, bệnh lao, toxoplasmosis, nhiễm ký sinh trùng hoặc vết cắn của động vật.

2. Ung thư

Ung thư cũng có thể gây nổi hạch dưới cằm. Những ảnh hưởng của ung thư bắt nguồn từ:

• Tế bào ung thư ảnh hưởng đến cơ quan lân cận, chẳng hạn như miệng, cổ họng hoặc tuyến nước bọt.
• Ung thư từ một cơ quan ở xa di căn hoặc lan rộng đến bạch huyết vùng cằm, cổ.
• Tế bào ung thư phát sinh trong hệ thống bạch huyết (lymphoma).
• Ung thư da không hắc tố xuất hiện dưới cằm

Một số bệnh ung thư cũng có thể khiến hạch nổi, sưng ở cằm, chẳng hạn như: bệnh bạch cầu, Hodgkin. Hạch trong những trường hợp này thường cứng, chạm vào không đau.

3. U nang và khối u lành tính

U nang là túi chứa đầy chất lỏng, trong khi khối u lành tính không phải ung thư và không xâm lấn các mô lân cận hoặc lan sang cơ quan khác của cơ thể. Theo đó, một số u nang và khối u lành tính có thể gây nổi hạch dưới cằm, gồm:

• U nang biểu bì (bã nhờn).
• U xơ hoặc u mỡ.

4. Nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến nổi hạch dưới cằm gồm:

• Dị ứng thực phẩm, bướu cổ, chấn thương hàm, khối máu tụ, vết côn trùng đốt hoặc cắn.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc dùng để điều trị động kinh, Dilantin.
• Các vấn đề liên quan đến hệ thống miễn dịch: hạch bạch huyết là một phần quan trọng trong hệ thống miễn dịch. Nổi hạch dưới cằm có thể do hệ miễn dịch bị ảnh hưởng bởi các tình trạng như ung thư hạch, lupus, HIV và viêm khớp dạng thấp.

Triệu chứng nổi hạch dưới cằm

Hạch nổi ở cằm có thể có kích thước nhỏ hoặc lớn. Tùy vào từng nguyên nhân mà triệu chứng gây nổi hạch sẽ khác nhau.

• Hạch mềm hoặc là 1 khối cứng.
• Hạch dưới cằm có thể gây đau hoặc không.
• Hạch nổi ở các vị trí khác như: bẹn, dưới cánh tay.
• Đi kèm với triệu chứng của tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên: ho, sổ mũi, đau họng…

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hạch nổi dưới cằm là tình trạng phổ biến, chủ yếu do nhiễm trùng và thường tự khỏi. Tuy nhiên, tình trạng này cũng là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng khác. Do đó, khi gặp các triệu chứng sau đây, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra. (2)

• Hạch sưng đau và tiếp tục phát triển lớn hơn dù đã điều trị khỏi nhiễm trùng.
• Hạch nổi dưới cằm hơn 2 tuần.
• Hạch cứng hoặc dùng tay ấn nhẹ nhưng không di chuyển.
• Cân nặng giảm nhưng không rõ nguyên nhân: người bệnh sụt cân đột ngột dù đang sinh hoạt bình thường, không ăn kiêng.
• Có các biểu hiện như: đau tai dai dẳng, khó nuốt, khó thở, thay đổi giọng nói, chảy máu ở cổ họng, lở loét miệng không khỏi, sốt và đổ mồ hôi đêm.

Nổi hạch cằm có phải triệu chứng ung thư?

Nổi hạch dưới cằm là phản ứng bình thường, chủ yếu do nhiễm trùng. Hạch có thể tự biến mất nếu tình trạng này được điều trị khỏi. Tuy nhiên, nổi hạch cũng có thể là dấu hiệu của ung thư như: ung thư vòm họng, ung thư tuyến giáp, ung thư hạch. Vị trí hạch này hiếm do vòm hầu, tuyến giáp di căn.

Ngay khi phát hiện hạch nổi dưới cằm đi kèm với các triệu chứng như: hạch mọc thành cụm, cứng, khó di chuyển, tăng kích thước nhanh chóng và giới hạn không rõ ràng. Hạch có thể sưng và sờ vào thấy đau. Người bệnh nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị sớm.

Tham khảo: Nguyên nhân gây nổi hạch cổ

Chẩn đoán tình trạng hạch nổi dưới cằm

Để chẩn đoán chính xác tình trạng và nguyên nhân hạch nổi dưới cằm, người bệnh nên đến khám bác sĩ chuyên về vùng đầu mặt cổ. Trước tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra vùng nổi hạch để xác định kích thước, hình dạng và cấu trúc. Đồng thời đánh giá các triệu chứng khác như đau, nóng rát hoặc sưng đỏ ở khu vực bị ảnh hưởng. Kiểm tra tiền sử bệnh, phương pháp điều trị trước đó, loại thuốc hoặc thảo dược đang dùng.

Nếu nghi ngờ có những dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm thêm các xét nghiệm liên quan hỗ trợ cho việc chẩn đoán.

Với các xét nghiệm như: xét nghiệm máu nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe và kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng; siêu âm (xem xét cấu trúc bên trong của hạch, bao gồm kích thước, hình dạng và các đặc điểm khác); sinh thiết hạch (lấy một mẫu mô ở vùng bị ảnh hưởng mang đi kiểm tra dưới kính hiển vi).

Dựa trên kết quả của các phương pháp này, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị phù hợp cho tình trạng nổi hạch dưới cằm.

Phương pháp điều trị

Hạch nổi ở cằm thường lành tính. Trường hợp này người bệnh không phải lo lắng quá nhiều vì hạch sẽ tự biến mất sau vài ngày nếu tình trạng nhiễm trùng khỏi hẳn. (3)

Nếu hạch sưng và gây đau nhức, người bệnh có thể chườm ấm bằng cách dùng khăn nhúng vào nước ấm, sau đó vắt khô và chườm dưới cằm. Dùng một số thuốc giảm đau như: ibuprofen, paracetamol,…. Đồng thời dành thời gian thư giãn, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng nhằm đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Biện pháp phòng ngừa

Nổi hạch dưới cằm thường là biểu hiện cho thấy cơ thể đang chống lại các tác nhân gây hại. Tình trạng này không thể phòng ngừa. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể ngăn vi khuẩn, virus xâm nhập bằng cách:

• Đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc với người bệnh để tránh lây nhiễm từ họ.
• Rửa tay bằng xà phòng để tiêu diệt và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, nhà ở, tuyệt đối không dùng chung vật dụng với người khác.
• Khử trùng nơi sinh hoạt, bàn làm việc để ngăn vi khuẩn sinh sôi.
• Tăng cường hệ miễn dịch bằng cách ăn uống cân đối, đủ dưỡng chất cần thiết; duy trì tập thể dục đều đặn, 30 phút/ngày; ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng…
• Tiêm phòng cúm và những vacxin theo khuyến cáo của Bộ Y tế để bảo vệ sức khỏe.

Nổi hạch dưới cằm là phản ứng bình thường của cơ thể trong việc ngăn các tác nhân gây hại xâm nhập cơ thể. Do đó, hiểu rõ tình trạng nổi hạch dưới cằm là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết ra sao? Điều này sẽ giúp bạn có cách ứng phó kịp thời đối với tình trạng này.