Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú: Nguyên nhân và cách điều trị

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú là bị gì?

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú là tình trạng một lớp cứng, khô hoặc vảy trên núm vú. Nói cách khác, da núm vú nhạy cảm, không quen với mức độ mài mòn và kích thích xảy ra khi cho con bú.

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú có thể là dấu hiệu bệnh gì?

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú thường không phải dấu hiệu bệnh. Lớp vảy này hình thành do nhiều nguyên nhân như: ngậm vú không đúng cách, sữa khô đóng vảy trên núm vú, chấn thương núm vú… Bên cạnh đó, việc cho con bú thường xuyên, hút sữa hoặc sử dụng máy hút sữa không đúng cách cũng có thể gây kích ứng và tổn thương núm vú, dẫn đến hình thành vảy.

Nguyên nhân nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú ở phụ nữ và yếu tố nguy cơ

Các nguyên nhân làm nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú ở phụ nữ bao gồm:

1. Thay đổi nội tiết tố

Nồng độ estrogen và progesterone giảm nhanh chóng sau sinh em bé. Khoảng ngày thứ ba hoặc lâu hơn sau sinh, sữa non bị pha loãng với chất lỏng bổ sung nên có màu trắng hơn. Vào khoảng thời gian này, ngực bắt đầu rỉ sữa, sữa khô và nhũ hoa bị đóng vảy. [1]

2. Chấn thương núm vú

Núm vú bị đau và nứt thêm nghiêm trọng nếu bé ngậm vú không đúng cách. Nếu em bé chỉ mút núm vú, thay vì ngậm toàn bộ quầng vú trong miệng, lưỡi hoặc vòm miệng của bé sẽ cọ xát vào núm vú, gây đau, nứt và đóng vảy nhũ hoa.

3. Bệnh chàm

Các tình trạng da, bao gồm bệnh chàm hoặc viêm da, có thể làm núm vú bị khô, nứt nẻ và dễ đóng vảy. Chàm (viêm da dị ứng) là bệnh viêm da mãn tính đặc trưng bởi ngứa, da khô, nổi ban đỏ, xuất huyết, đóng vảy. Chàm thường ảnh hưởng đến trẻ em và người lớn, có thể được chia thành 3 loại: viêm da dị ứng nội sinh, viêm da tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc kích ứng. [2]

Chàm ở phụ nữ đang cho con bú thường gặp ở núm vú và quầng vú, gây đau, nóng rát và ngứa, kèm đỏ và sưng, vỡ mụn nước, đóng vảy và sẩn xuất huyết khi ban đỏ cấp tính bùng phát. Việc gãi nhiều lần có thể gây ra chu kỳ ngứa – gãi tự duy trì, làm giảm chất lượng cuộc sống.

4. Ma sát

Ma sát từ quần áo hoặc tư thế cho con bú không đúng có thể gây kích ứng, dẫn đến nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú.

5. Tưa miệng 

Tưa miệng là tình trạng miệng bé bị nhiễm nấm men, làm nhũ hoa bị đóng vảy cùng các triệu chứng khác như: nóng rát, ngứa và đỏ.

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú có nguy hiểm không, có sao không?

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú không nguy hiểm, chỉ gây đau và khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị sớm và đúng cách, dễ gây ngứa, đỏ, đau, thậm chí nhiễm trùng.

Biến chứng núm vú bị đóng vảy khi cho con bú và bong tróc

Các biến chứng của núm vú bị đóng vảy khi cho con bú có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân, cụ thể:

• Nhiễm trùng: nếu lớp vỏ đóng vảy do nhiễm trùng và không được điều trị đúng cách, nhiễm trùng có thể lan sang các mô xung quanh, dẫn đến viêm vú hoặc áp xe vú.
• Đau và khó chịu: lớp vảy và kích ứng dai dẳng có thể gây đau và khó chịu, cản trở các hoạt động hàng ngày và cho con bú.
• Chảy dịch núm vú: một số tình trạng gây nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú, bao gồm nhiễm trùng hoặc bệnh Paget, có thể dẫn đến tiết dịch núm vú.
• Loét và chảy máu: các trường hợp đóng vảy nghiêm trọng, đặc biệt liên quan đến bệnh chàm hoặc bệnh Paget, có thể dẫn đến loét và chảy máu núm vú.
• Khó khăn khi cho con bú: với các mẹ, núm vú bị đóng vảy khi cho con bú có thể gây đau, bé bú kém và giảm lượng sữa.
• Lây bệnh viêm da hoặc bệnh chàm: nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú có thể lan sang các bộ phận khác của vú hoặc các vùng khác trên cơ thể nếu không được điều trị đúng cách.
• Sẹo: kích ứng và gãi mãn tính có thể dẫn đến sẹo ở núm vú và quầng vú.

Khi nào núm vú bị đóng vảy khi cho con bú cần gặp bác sĩ?

Nếu đầu ti bị đóng vảy khi cho con bú, người bệnh cần gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:

• Đau dai dẳng: nếu cơn đau không thuyên giảm khi chăm sóc tại nhà.
• Chảy máu: có máu chảy ra mà không cần bóp.
• Cục u: bất kỳ cục u ở nhũ hoa, mô vú xung quanh hoặc vùng nách.
• Thay đổi về da: da trên hoặc xung quanh núm vú bị đỏ, dày hoặc đóng vảy dai dẳng.
• Triệu chứng toàn thân: sốt hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng.

Các phương pháp chẩn đoán nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú

Các phương pháp chẩn đoán đầu vú bị đóng vảy khi cho con bú bao gồm:

1. Tự khám vú

• Quan sát các triệu chứng để tìm các dấu hiệu như: mẩn đỏ, sưng tấy, tiết dịch, đau hoặc ngứa.
• Kiểm tra các thay đổi: lưu ý mọi thay đổi ở núm vú hoặc mô vú xung quanh như: cục u, vết lõm hoặc thay đổi về kết cấu da.

2. Tiền sử bệnh

• Các triệu chứng: mô tả chi tiết về các triệu chứng cho bác sĩ, bao gồm cả thời điểm bắt đầu và bất kỳ yếu tố nào có thể gây nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú.
• Chia sẻ tiền sử bệnh: nói với bác sĩ về bất kỳ tiền sử bệnh của cá nhân hoặc gia đình ở vú, da hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

3. Khám sức khỏe

• Khám lâm sàng vú: bác sĩ sẽ khám lâm sàng ngực, núm vú và các vùng xung quanh.
• Kiểm tra da: bác sĩ kiểm tra da trên và xung quanh núm vú để tìm dấu hiệu nhiễm trùng, chàm hoặc các tình trạng da liễu khác.

4. Xét nghiệm

• Lấy mẫu: lấy tăm bông ở vùng bị ảnh hưởng để xác định nhiễm trùng do vi khuẩn, nấm hoặc virus.
• Sinh thiết: nếu có nghi ngờ về một tình trạng nghiêm trọng hơn như bệnh Paget ở vú, sinh thiết có thể được thực hiện để kiểm tra các mẫu mô.
• Chụp X-quang tuyến vú hoặc siêu âm: kiểm tra các vấn đề tiềm ẩn ở vú.
• Xét nghiệm máu: đánh giá mức độ hormone, có thể làm thay đổi núm vú.
• Xét nghiệm kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm toàn thân.

Cách điều trị nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú

Nếu núm vú bị đóng vảy hoặc bị đau khi cho con bú, tốt nhất người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn về cách cho con bú. Bác sĩ có thể giúp khắc phục vấn đề và tìm ra giải pháp để núm vú lành lại và cho con bú mà không bị đau, cụ thể:

1. Cho con bú

Nếu bị đau núm vú, nứt, chảy máu hoặc bong tróc do cho con bú, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được khám và điều trị. Bác sĩ giúp xác định nguyên nhân gây đau và tìm giải pháp khắc phục. Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú thường do tư thế cho con bú không đúng cách, dẫn đến chấn thương núm vú.

Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị như:

• Hút sữa trong 1 hoặc 2 ngày trong khi đợi núm vú lành lại.
• Sử dụng tấm chắn núm vú.
• Áp dụng thuốc mỡ lanolin tinh khiết.
• Rửa ngực bằng nước muối sau khi cho con bú.
• Sử dụng nén ấm hoặc miếng gel lạnh để giúp làm dịu núm vú.

Thoa tinh chất bạc hà vào núm vú sau khi cho trẻ bú giúp giảm đau đáng kể và thúc đẩy chữa lành núm vú bị thương. Một giải pháp khác để giải quyết tình trạng nhũ hoa bị đóng vảy là thay đổi vị trí ngồi hoặc nằm khi cho con bú.

2. Thể dục

Nếu có tập thể dục thể thao, người bệnh nên mặc áo ngực thể thao và quần áo vừa vặn. Áo ngực và bodysuit quá chật hoặc quá rộng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trầy xước, nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú. Vải cũng nên thoáng khí và hút ẩm.

Người bệnh cũng có thể dùng thuốc mỡ hoặc bột lanolin tinh khiết để giúp giảm nứt nẻ. Nếu nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú nghiêm trọng, người bệnh cần nghỉ ngơi một thời gian ngắn để mô vú ở nhũ hoa lành lại.

Nếu đang bị phát ban kèm nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú không rõ nguyên nhân, người bệnh nên đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị hiệu quả.

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú nên khám chữa ở đâu?

Nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú nên khám chữa ở các bệnh viện uy tín. Trong đó, khoa Ngoại vú, PlinkCare TP.HCM có đội ngũ bác sĩ, chuyên gia, kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm kết hợp hệ thống trang thiết bị hiện đại, mang đến hiệu quả cao trong tầm soát, chẩn đoán từ sớm đa nang tuyến vú cũng như các bệnh liên quan đến tuyến vú như:

• Hệ thống máy nhũ ảnh kỹ thuật số 3D (DBT) Mammomat Inspiration; máy siêu âm GE Logiq E10S;
• Máy MRI 1.5 tesla thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, với đầu dò có hỗ trợ siêu âm đàn hồi vú, khảo sát vi mạch và hỗ trợ định hướng sinh thiết dưới siêu âm… Từ đó giúp bác sĩ có phương án điều trị hiệu quả, an toàn và tiết kiệm chi phí.

PlinkCare TP.HCM liên tục nhập các máy móc, trang thiết bị tân tiến nhằm hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị cho người bệnh.

Phòng ngừa và chăm sóc đầu vú bị đóng vảy khi cho con bú

Phòng ngừa và chăm sóc đầu vú bị đóng vảy khi cho con bú bằng cách mặc quần áo phù hợp, áp dụng các biện pháp vệ sinh tốt và giải quyết các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, cụ thể:

• Vệ sinh tốt
  • Vệ sinh thường xuyên: rửa núm vú và ngực bằng nước và xà phòng nhẹ, không mùi thơm. Tránh dùng xà phòng hoặc chà xát mạnh có thể gây kích ứng da.
  • Khô hoàn toàn: đảm bảo lau khô vùng da thật kỹ sau khi rửa để tránh tích tụ hơi ẩm có thể dẫn đến nhiễm trùng.
• Dưỡng ẩm
  • Dùng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ: thoa kem dưỡng ẩm không gây dị ứng, không mùi thơm để giữ ẩm cho da và ngăn ngừa khô da.
  • Dầu tự nhiên: cân nhắc sử dụng các loại dầu tự nhiên như dầu dừa hoặc dầu ô liu, những loại dầu này có thể tạo lớp rào chắn và giữ ẩm.
• Mặc trang phục phù hợp:
  • Chọn loại vải thoáng khí: mặc áo lót và quần áo làm từ vải tự nhiên, thoáng khí như cotton.
  • Tránh mặc quần áo chật: quần áo chật có thể gây ma sát và kích ứng. Lựa chọn trang phục rộng rãi.
  • Thay quần áo ướt: thay quần áo ướt hoặc đẫm mồ hôi kịp thời để tránh tích tụ hơi ẩm.
• Mẹo cho con bú
  • Ngậm đúng cách: đảm bảo bé ngậm đầu ti đúng cách để tránh chấn thương núm vú.
  • Kem núm vú: sử dụng kem hoặc thuốc mỡ núm vú được khuyên dùng cho bà mẹ cho con bú để làm dịu và bảo vệ núm vú.
• Tránh chất kích thích
  • Chất tẩy rửa và xà phòng: sử dụng chất tẩy rửa và xà phòng nhẹ, không gây dị ứng. Xả kỹ quần áo để loại bỏ cặn bẩn.
  • Chất gây dị ứng: xác định và tránh các chất gây dị ứng hoặc chất kích thích tiềm ẩn có thể gây viêm da tiếp xúc.
• Duy trì sức khỏe tổng thể
  • Bổ sung nước: uống nhiều nước để giữ ẩm cho làn da từ bên trong.
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: ăn một chế độ ăn uống cân bằng giàu vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sức khỏe làn da.
  • Tránh hút thuốc: hút thuốc có thể làm khô da và làm giảm khả năng lành vết thương.
• Kiểm tra định kỳ
  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ: kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và điều trị vấn đề sức khỏe kịp thời.

Cho con bú là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng đóng vảy ở núm vú. Các mẹ nên cho bé bú đúng cách, đúng tư thế và áp dụng các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ nhũ hoa bị đóng vảy khi cho con bú.