17 nguyên nhân nhồi máu cơ tim và các yếu tố nguy cơ của bệnh

Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố dẫn đến nhồi máu cơ tim chủ quan và khách quan qua bài viết dưới đây, với sự tư vấn của bác sĩ tim mạch.

Những yếu tố nguy cơ nhồi máu cơ tim bạn nên biết

Nhồi máu cơ tim xảy ra do các mảng xơ vữa trong lòng mạch vành bị vỡ hoặc nứt, các tế bào hồng cầu và tiểu cầu trong máu bám vào các vết nứt đó tạo thành cục huyết khối gây bít tắc đột ngột lòng mạch, khiến máu không thể tuần hoàn đến tim làm tim bị thiếu máu cục bộ. Một số yếu tố nguy cơ liên quan đến nhồi máu cơ tim bao gồm:

1. Tuổi tác

Tuổi tác là một trong các yếu tố gây ảnh hưởng đến các bệnh lý về tim mạch, tuổi càng cao nguy cơ gặp các vấn đề về tim mạch càng cao. Đàn ông từ 45 tuổi và phụ nữ từ 55 tuổi, quá trình bơm máu và oxy cho các cơ quan trong cơ thể khó khăn hơn khiến hoạt động của tim cũng trở nên yếu dần. (1)

2. Giới tính

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng các hormone như estradiol, estrone, testosterone và androstenedione có thể có vai trò quan trọng trong tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Những hormone giới tính này có thể gây một số vấn đề như cholesterol cao, huyết áp tăng, và béo phì, tất cả đều là những yếu tố nguy cơ cho sức khỏe tim mạch. Nhìn chung, nam giới có tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch cao hơn nữ giới.

3. Tiền sử gia đình mắc bệnh tim

Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh tim sớm, xuất hiện trước 65 tuổi đối với nữ và trước 55 tuổi đối với nam thì bạn có thể có nguy cơ cao mắc bệnh tim do di truyền. Vì vậy, để hạn chế gặp phải những cơn đau tim trong tương lai bạn nên phòng ngừa bằng một số biện pháp bảo vệ sức khỏe tim mạch ngay bây giờ. (2)

4. Căng thẳng quá mức

Khi gặp căng thẳng quá mức huyết áp sẽ tăng cao, đây là một trong những nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim. Cảm giác khó chịu, lo lắng, mất ngủ liên tục do căng thẳng gây ra không chỉ ảnh hưởng về mặt tinh thần mà còn khiến sức khỏe giảm sút, đặc biệt là các vấn đề về tim mạch cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

5. Sử dụng thuốc lá thời gian dài tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim

Thuốc lá gây ảnh hưởng trực tiếp đến các bệnh lý về tim. Những người hút thuốc lá là làm giảm nồng độ các yếu tố bảo vệ tim như cholesterol HDL và tăng nồng độ sản phẩm oxy hóa cholesterol LDL.

Các yếu tố này kết hợp cùng độc tố nicotin và CO làm thiếu máu cơ tim và co thắt mạch vạch dẫn đến tổn thương tim, tăng nguy cơ mắc các bệnh như: nhồi máu cơ tim, đột quỵ, ung thư và một số bệnh lý về gan và phổi.

6. Huyết áp cao

Là một trong những nguyên nhân tại sao bị nhồi máu cơ tim, huyết áp tăng có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng về tim mạch.

Huyết áp chính là áp lực của dòng máu lên thành mạch, huyết áp tăng cao biểu thị sự tăng áp lực của dòng máu lên thành động mạch. Điều này đồng nghĩa với việc cơ tim phải phát triển dày hơn, cấu trúc tim phải thay đổi và hoạt động nhiều hơn để thắng được lực cản trong lòng mạch.

Những thay đổi này khiến người bệnh gặp triệu chứng đau tức ngực trái, khó thở, cảm thấy nặng ngực và mệt mỏi khi gắng sức. Đây là những dấu hiệu cho thấy chức năng tim và hệ thống tuần hoàn tim bị rối loạn dẫn đến bệnh nhân thường gặp các cơn đau tim nguy cơ gây nên nhồi máu cơ tim và suy tim.

7. Cholesterol cao

Hàm lượng cholesterol tăng cao trong máu có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe. Khi cholesterol cao, các mảng lipid, cholesterol, và các chất khác sẽ bị lắng động tạo ra các mảng xơ vữa, làm thành mạch trở nên dày và cứng hơn.

Những mảng xơ vữa này có thể bị vỡ, tạo thành các cục máu đông, gây tắc nghẽn động mạch. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu cho các cơ quan được cung cấp máu bởi động mạch đó, bao gồm cả tim, não và động mạch chủ.

Các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra, bao gồm: Nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, đột quỵ… Những vấn đề này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

8. Béo phì

Béo phì là một trong những nguy cơ gây nên các bệnh lý về tim mạch. Người bị béo phì thường liên quan đến tình trạng huyết áp cao, bệnh tiểu đường, cholesterol tốt thấp, cholesterol xấu cao,…

Cơ thể khi tích nhiều chất béo và mỡ dẫn đến tăng thể tích của máu khiến tim đập nhanh hơn lâu ngày dẫn đến suy tim. Chất béo tăng lên nhiều còn làm tăng mức độ viêm nhiễm, khả năng kháng insulin làm thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch biến chứng lâu ngày gây nhồi máu cơ tim.

Để phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ gặp các bệnh về tim mạch người bệnh cần kiểm soát và duy trì trọng lượng sao cho chỉ số BMI khoảng dưới 23 là phù hợp.

9. Bệnh tiểu đường

Nguy cơ bệnh nhân đái tháo đường mắc bệnh động mạch vành gấp 2 – 4 lần so với người bình thường dẫn đến tăng biến chứng nhồi máu cơ tim gây nguy hiểm thậm chí là dẫn đến tử vong.

Tỷ lệ nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân tiểu đường nguy hiểm hơn do thường đến đột ngột, thầm lặng và ít các dấu hiệu báo trước.

10. Sử dụng ma túy

Cocain và amphetamine là chất kích thích có trong ma túy, nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim do tình trạng co thắt động mạch vành và gây ra các cơn đau tim. Những chất kích thích này ảnh hưởng trực tiếp lên tim khiến nhịp tim tăng đột ngột, làm đau thắt ngực và dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Người sử dụng ma túy có nguy cơ gặp các rối loạn đe dọa đến tính mạng chỉ sau 1 giờ sử dụng khi nồng độ các chất kích thích đạt tối đa trong máu.

11. Tiền sản giật

Theo nghiên cứu của Đại học Keele từ Anh Quốc đã chỉ ra rằng phụ nữ mắc bệnh tiền sản giật trong thai kỳ có khả năng mắc bệnh về tim mạch gấp 4 lần so với người bình thường.

Nghiên cứu cũng phát hiện huyết áp và protein trong nước tiểu ở phụ nữ mang thai bị tiền sản giật tăng cao sẽ dễ mắc một số bệnh trong tương lai như: Rối loạn nhịp tim, đột quỵ và có nguy cơ phát triển thành bệnh đái tháo đường.

Các nguyên nhân nhồi máu cơ tim trực tiếp thường gặp

Nguyên nhân bệnh nhồi máu cơ tim thường bắt nguồn từ nhiều bệnh lý ở tim mạch và hoặc một số nguyên nhân nhiễm trùng khác dẫn đến.

1. Tắc nghẽn mạch vành

Đối với những bệnh nhân gặp tình trạng tắc nghẽn mạch vành tim do những mảng bám tích tụ bên trong thành động mạch dẫn đến tắc nghẽn, làm cản trở hoạt động lưu thông máu đến những cơ quan khác trong cơ thể. Tắc nghẽn mạch vành lâu ngày gây ra nhiều biến chứng như:

• Rối loạn nhịp tim: Một số các vấn đề về nhịp tim như rung nhĩ, block nhĩ thất, ngoại tâm thu thất, nhịp nhanh hoặc chậm, tạo ra môi trường cho sự loạn nhịp tim, gây ra những đe dọa đáng kể đến tính mạng của bệnh nhân.
• Hở van tim nặng: Hở van tim làm rối loạn chức năng co bóp của tâm thất trái, sa lá van hoặc dây chằng của van tim bị đứt, dẫn đến tăng kích thước của tim và có thể tiến triển thành suy tim.
• Biến chứng suy tim: Suy tim là biến chứng nguy hiểm thường xảy ra khi cơ tim bị thiếu máu kéo dài hoặc do cơn nhồi máu cơ tim.
• Đột tử: Khoảng 30-50% bệnh nhân mắc nhồi máu cơ tim cấp đều dẫn đến tình trạng đột tử trước khi kịp đưa vào bệnh viện cấp cứu.

>> Xem thêm: Sơ cứu nhồi máu cơ tim và những điều cần lưu ý

2. Co thắt động mạch vành

Co thắt động mạch vành là hiện tượng bất thường khi các động mạch dẫn máu đến tim bị thắt chặt đột ngột. Những cơn co thắt thường diễn ra một cách nhanh chóng và không gây ra cảm giác đau đớn đặc trưng.

Cơn co thắt nếu kéo dài trong thời gian đủ lâu, người bệnh có thể trải qua cảm giác đau thắt ngực và thậm chí là nhồi máu cơ tim. Khác biệt với đau thắt ngực thông thường xảy ra khi vận động, co thắt động mạch vành thường xuất hiện khi nghỉ ngơi, đặc biệt là từ nửa đêm đến sáng sớm. Điều này còn được biết đến với tên gọi khác là đau thắt ngực Prinzmetal hoặc đau thắt ngực do co thắt mạch. (3)

3. Một số bệnh nhiễm trùng

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh về sự liên quan giữa các bệnh nhiễm trùng có liên quan đến nguyên nhân gây ra các vấn đề về tim mạch. Trong đó, bệnh viêm phổi cấp là một trong những nguyên nhân tăng nguy cơ gây nên nhồi máu cơ tim.

Nhiễm trùng gây nên sự viêm nhiễm toàn thân làm kích thích hệ thống miễn dịch phản ứng một cách mạnh mẽ. Đồng thời, viêm nhiễm làm mềm và vỡ các mảng xơ vữa bên trong lòng động mạch gây tắc nghẽn động mạch. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Điều đó cho thấy việc quan tâm và quản lý những vấn đề tim mạch đối với bệnh nhân mắc các bệnh về nhiễm trùng là vô cùng quan trọng.

4. Bóc tách động mạch vành tự phát (SCAD)

Bóc tách động mạch vành tự phát (SCAD) là một tình trạng cấp cứu hiếm gặp nhưng đe dọa tính mạng đối với các bệnh lý tim mạch. Bệnh xảy ra khi có một vết rách xuất hiện trong thành của động mạch vành, làm chậm hoặc làm ngăn cản lưu lượng máu đến tim.

Kết quả gây nên các cơn đau tim, rối loạn nhịp tim hoặc thậm chí là đột tử. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến mọi nhóm tuổi, nhưng thường thấy nhiều nhất ở phụ nữ trong độ tuổi từ 40 đến 50.

Người mắc bệnh bóc tách động mạch vành tự phát SCAD thường không có các yếu tố nguy cơ thông thường của bệnh tim như huyết áp cao, cholesterol cao hoặc tiểu đường. (4)

5. Chấn thương gây rách động mạch vành

Chấn thương có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng đối với động mạch vành, đặc biệt là khi chúng gây ra các vết rách. Chấn thương tim là tình trạng xảy ra khi cơ tim bị tổn thương trực tiếp do va đập mạnh vào khu vực ngực hoặc sự tác động trực tiếp lên tim trong các tình huống tai nạn, va chạm,…

Mặc dù các tổn thương trực tiếp đến tim thường khó gặp, nhưng những tổn thương này lại mang theo nguy cơ tử vong cao. Chúng có thể bao gồm các tổn thương nhỏ như tụ máu ở màng tim, tổn thương cơ tim, rách vỡ buồng tim hoặc các cấu trúc trong tim, và những tổn thương nặng nhất có thể là đứt rời cuống tim.

Cần làm gì khi thấy bản thân thuộc đối tượng nguy cơ cao nhồi máu cơ tim?

Tim mạch là bộ phận đặc biệt quan trọng trong cơ thể con người. Vì vậy, khi biết bản thân nằm trong đối tượng có nguy cơ cao, cách tốt nhất là hãy phòng ngừa nhồi máu cơ tim thật tốt để ngăn chặn và giảm thiểu thấp nhất các nguy cơ xảy ra.

1. Thay đổi lối sống lành mạnh tốt cho trái tim

Điều đầu tiên để có một trái tim khỏe mạnh là bạn cần phải thay đổi lối sống từ những điều nhỏ nhất như:

• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và lành mạnh: Để duy trì sức khỏe tim mạch, điều bạn cần làm là áp dụng một chế độ ăn uống khoa học và cân đối. Hãy tăng cường thực phẩm giàu vitamin như rau củ và trái cây để củng cố sức mạnh của các mạch máu. Tránh ăn quá nhiều đường, chất béo và đồ cay nóng.
• Không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
• Luyện tập thể thao: Tham gia các hoạt động vận động thể chất đều đặn mỗi ngày để rèn luyện sức khỏe.

2. Điều trị các bệnh lý nguy cơ của nhồi máu cơ tim

Để phòng ngừa nguy cơ nhồi máu cơ tim, việc điều trị các nguy cơ tiềm ẩn xuất phát từ các bệnh lý là điều vô cùng quan trọng. Một số bệnh điển hình như huyết áp cao và tiểu đường có thể tăng nguy cơ đau tim, vì vậy việc kiểm soát và điều trị chúng là điều vô cùng cần thiết.

3. Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Nên nhớ rằng bạn hãy luôn tuân thủ chỉ định của bác sĩ và sử dụng thuốc theo đúng liều lượng và thời gian quy định. Điều này không chỉ giúp kiểm soát các yếu tố rủi ro mà còn giữ cho hệ thống tim mạch của bạn hoạt động ổn định và mạnh mẽ.

4. Thăm khám sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ Tim mạch

Việc thăm khám sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa tim mạch là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch được ổn định. Bằng cách này, bạn có thể được đánh giá tổng thể và chẩn đoán chính xác các vấn đề về tim mạch và xác định những triệu chứng nhồi máu cơ tim bất thường một cách kịp thời.

>> Xem thêm: Các phương pháp chẩn đoán nhồi máu cơ tim chính xác, hiệu quả

Thăm khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi, đánh giá các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và nguyên nhân bị nhồi máu cơ tim từ đó đề xuất biện pháp phòng ngừa phù hợp theo tình hình sức khỏe của từng bệnh nhân. Đặt lịch tư vấn, thăm khám và điều trị tại Trung tâm Tim mạch, PlinkCare, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:

Hãy luôn tuân thủ thăm khám đúng lịch trình được đề xuất và đừng quên chia sẻ với bác sĩ điều trị của bạn về những vấn đề và dấu hiệu liên quan đến sức khỏe tim mạch nhằm ngăn ngừa và điều trị các nguyên nhân nhồi máu cơ tim được tốt nhất.