Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì để hỗ trợ điều trị tốt hơn?

Tầm quan trọng của dinh dưỡng với xạ trị tuyến giáp

Tuyến giáp là một phần quan trọng trong hệ thống nội tiết của cơ thể, có vai trò sản xuất 2 loại hormone là Thyroxine (T4) và Triiodothyronine (T3), giúp điều chỉnh năng lượng, kiểm soát tốc độ trao đổi chất và tham gia vào nhiều chức năng cơ bản khác của cơ thể.

Khi tuyến giáp gặp các rối loạn bất thường, có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như cường giáp, suy giáp hoặc ung thư tuyến giáp. Khi mắc phải những bệnh lý này, người bệnh bắt buộc phải can thiệp y tế, trong đó bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp xạ trị.

Tuy nhiên, xạ trị tuyến giáp có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là đối với hệ tiêu hóa. Sau xạ trị, người bệnh có thể gặp phải tình trạng khó nuốt, khó tiêu hóa, khó hấp thụ… Người bệnh kém ăn, dễ dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị cũng như sức khỏe tổng thể.

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì? Duy trì một chế độ dinh dưỡng đa dạng và cân bằng rất quan trọng với người bệnh. Các dưỡng chất thiết yếu như protein, chất béo tốt, vitamin, khoáng chất… có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đẩy nhanh tốc độ hồi phục sau xạ trị và hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn.

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì?

Người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cho từng giai đoạn điều trị theo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa hoặc bác sĩ dinh dưỡng. Dưới đây là một số thực phẩm tốt cho giai đoạn xạ trị tuyến giáp mà người bệnh có thể tham khảo.

1. Thực phẩm giàu protein, ít chất béo

Protein là dưỡng chất thiết yếu cho sự phục hồi của người bệnh sau xạ trị; tham gia vào quá trình xây dựng, duy trì cơ bắp và sức khỏe tổng thể. Tiêu thụ đủ lượng protein cần thiết giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, hạn chế các tác dụng phụ như mệt mỏi, suy nhược. Người bệnh nên chọn nguồn protein tốt như thịt gà, cá, trứng, sữa hạt… Hạn chế những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như thịt bò, thịt cừu, thịt heo… (1)

2. Các loại ngũ cốc, đậu, hạt

Các loại ngũ cốc, đậu, hạt chứa rất nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng, giúp cải thiện sức khỏe tuyến giáp. Lượng chất xơ có trong nhóm thực phẩm này còn hỗ trợ giảm nguy cơ táo bón, một tác dụng phụ phổ biến của liệu pháp xạ trị. (2)

Nếu đang băn khoăn người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì thì người bệnh có thể cân nhắc một số loại ngũ cốc, đậu, hạt tốt cho sức khỏe như hạt hướng dương, lúa mạch, hạt lanh…

3. Bổ sung thêm thực phẩm giàu chất béo tốt

Chất béo không chỉ cung cấp năng lượng cho cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hormone và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Người bệnh có thể thêm một số thực phẩm giàu chất béo tốt như dầu hạt cải, dầu ô liu, hạt hướng dương, hạt chia… vào thực đơn dinh dưỡng hàng ngày.

4. Rau củ quả giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa

Nguồn dinh dưỡng có trong rau củ quả đặc biệt hữu ích cho người xạ trị tuyến giáp, những dưỡng chất này có khả năng hỗ trợ giảm các tác dụng phụ như mệt mỏi, chán ăn, suy giảm hệ miễn dịch… Bổ sung lượng rau củ quả phù hợp vào chế độ ăn uống giúp thúc đẩy quá trình hồi phục và hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây hại.

Trường hợp chưa biết người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì thì có thể tham khảo các loại rau củ giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa như cà rốt, cải xoăn, cải bắp, dâu, việt quất, cam…

5. Người đang xạ trị ung thư tuyến giáp nên uống nhiều nước

Xạ trị tuyến giáp có thể dẫn đến giảm tiết nước tiểu và tăng nguy cơ mất nước. Nước không chỉ giúp cơ thể duy trì cân bằng điện giải mà còn hỗ trợ loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể thông qua quá trình tiểu tiện. Duy trì cân bằng nước cho cơ thể cũng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể. Do đó, sau xạ trị người bệnh nên duy trì uống đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày.

6. Nên ăn các món ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì? Khi xạ trị, người bệnh thường gặp các vấn đề về nuốt và tiêu hóa thức ăn. Tình trạng viêm và sưng vùng cổ có thể gây ra cảm giác khó chịu khi nuốt, đặc biệt là với những thực phẩm khô cứng hoặc khó nhai. Lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp dễ nuốt, mà còn hỗ trợ tăng cường hệ tiêu hóa và khả năng hấp thu dưỡng chất, giảm nguy cơ trào ngược, khó tiêu, đầy hơi…

Nhóm thực phẩm mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa tốt cho người xạ trị bao gồm: cháo, súp, thịt hầm, rau củ hấp…

Người xạ trị tuyến giáp nên kiêng ăn gì?

Người xạ trị tuyến giáp cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình phục hồi và hạn chế các tác dụng phụ sau xạ trị, theo tư vấn cụ thể của bác sĩ. Thông thường, dưới đây là một số thực phẩm người bệnh nên tránh hoặc hạn chế trong những thời gian nhất định.

1. Thực phẩm chứa nhiều Iốt

Thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều iốt có thể làm tăng sản xuất hormone tuyến giáp, điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của liệu pháp xạ trị và gây ra tình trạng rối loạn chức năng tuyến giáp. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bệnh nên thực hiện chế độ ăn ít iốt trong vòng 2 tuần trước khi xạ trị và duy trì chế độ này khoảng vài ngày sau xạ trị, chỉ ăn tối đa 50mcg iốt mỗi ngày. (3)

Các thực phẩm chứa nhiều iốt không tốt cho người bệnh bao gồm muối biển, muối iốt, phô mai, kem, thịt cá đóng hộp…

2. Hạn chế các loại rau họ cải

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì và kiêng gì, rau họ cải có tốt cho người bệnh không? Rau họ cải thường chứa một lượng lớn Goitrogens, chất này có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, gây ra các tác dụng phụ như mệt mỏi, tăng cân, rối loạn chức năng tuyến giáp… Do đó, ngay sau xã trị, người bệnh có thể cân nhắc hạn chế ăn một số loại rau họ cải như bắp cải, cải thìa, cải xoăn, cải bixen (hay còn gọi là cải brussels)…

3. Ung thư tuyến giáp nên kiêng rượu bia

Rượu bia không tương tác với thuốc hormone tuyến giáp, tuy nhiên uống quá nhiều rượu bia có khả năng gây hại cho gan. Gan đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy các loại thuốc hormone tuyến giáp và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Khi gan bị tổn thương và suy giảm chức năng do rượu, dẫn đến hàm lượng hormone tuyến giáp trong cơ thể quá cao, điều này gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Ngoài ra, rượu bia còn làm trầm trọng hơn tình trạng mệt mỏi, buồn nôn, khô miệng, thay đổi vị giác… Để bảo vệ sức khỏe tổng thể và tránh tác dụng phụ không mong muốn sau xạ trị tuyến giáp, người bệnh nên kiêng rượu bia và các loại đồ uống có cồn khác.

4. Hạn chế ăn đậu nành và các sản phẩm liên quan

Đậu nành là thực phẩm không chứa nhiều iốt, tuy nhiên tiêu thụ quá nhiều đậu nành có thể cản trở sự hấp thu iốt phóng xạ trong khi thực hiện liệu pháp xạ trị. Ngoài ra, trong đậu nành còn chứa một lượng đáng kể phytoestrogen, chất này có thể gây ức chế hoạt động của một loại enzyme tạo ra hormone tuyến giáp. Một số thực phẩm chứa đậu nành không tốt cho người bệnh bao gồm đậu phụ, nước tương, sữa đậu nành, tàu hũ…

5. Hạn chế thức ăn chế biến sẵn, chứa nhiều phụ gia

Khi điều trị tuyến giáp, việc kiểm soát lượng natri và chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày là rất quan trọng. Thức ăn chế biến sẵn thường chứa hàm lượng natri cao, gây ra tình trạng tích nước, làm tăng nguy cơ mắc bệnh huyết áp và tim mạch. Tích tụ chất béo bão hòa cũng có thể dẫn đến tăng cân không kiểm soát, gây áp lực lên tuyến giáp. Ngoài ra các chất phụ gia như carrageenan, agar-agar, alginate hoặc nori thường chứa nhiều iốt, gây ảnh hưởng đến tác dụng của liệu pháp xạ trị, góp phần làm chậm tốc độ hồi phục bệnh lý tuyến giáp.

Để duy trì sức khỏe và nâng cao hiệu quả điều trị, người bệnh cần hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều phụ gia như pizza, thịt nguội, súp đóng hộp, sốt, pudding, kem…

6. Tránh ăn thực phẩm chứa nhiều gluten

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì, có nên ăn thực phẩm chứa gluten không? Gluten là một loại protein có trong nhiều loại thực phẩm. Đối với người gặp vấn đề về tuyến giáp, tiêu thụ gluten có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm trong ruột non, dẫn đến suy giảm sức đề kháng và khả năng hấp thụ dưỡng chất. Điều này có thể làm trầm trọng thêm các tác dụng phụ của xạ trị tuyến giáp như đau bụng, chướng bụng, tiêu chảy, mệt mỏi… Một số thực phẩm chứa nhiều gluten người bệnh nên tránh là lúa mì, lúa mạch đen, bánh mì, bánh ngọt, kẹo, khoai tây chiên…

7. Xạ trị tuyến giáp kiêng ăn gì còn tùy thuộc vào tác dụng phụ

Trong và sau xạ trị tuyến giáp có thể gây ra một số tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa… Người bệnh nên kiêng một số thực phẩm dựa trên triệu chứng cụ thể như:

• Loét miệng nên tránh thực phẩm có tính axit như cam, chanh, bạc hà, cà chua, đồ uống có ga…
• Tiêu chảy hạn chế các thực phẩm giàu chất xơ như đậu hà lan, bí đỏ, rau cải, bông cải xanh…
• Loét miệng và tiêu chảy nên tránh thực phẩm cay nóng như lẩu cay, cá viên chiên, gà rán…
• Buồn nôn hạn chế thực phẩm tạo khí như rau họ cải, đậu, táo, sữa chua, bia, kẹo cao su…

Một số lưu ý cho người xạ trị tuyến giáp

Dưới đây là một số vấn đề mà người xạ trị tuyến giáp cần lưu ý:

• Tuân thủ lịch xạ trị và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe của bác sĩ.
• Giữ tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng quá mức. Người bệnh có thể tham gia các hoạt động yêu thích và thường xuyên trò chuyện cùng người thân để ổn định tinh thần.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng và đa dạng. Nên ưu tiên thực phẩm hữu cơ, đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến, ăn chín uống sôi, ưu tiên đồ ăn mềm và chế biến đơn giản. Người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì, kiêng gì.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ.
• Giữ khoảng cách với người xung quanh trong khoảng 3 – 11 ngày. Đặc biệt, nên giữ khoảng cách với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ khoảng 6 – 23 ngày và tránh xa vật nuôi khoảng 21 ngày.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác, nên sử dụng đồ dùng 1 lần và bỏ chúng đúng nơi quy định.
• Không nên đi du lịch hoặc tham gia hoạt động cộng đồng trong thời gian này.
• Thông báo với bác sĩ chuyên khoa ngay khi có những triệu chứng bất thường sau xạ trị.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp qua:

Người xạ trị tuyến giáp nên ăn gì, kiêng gì phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Để đảm bảo sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình điều trị tuyến giáp, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về chế độ ăn phù hợp với tình trạng bệnh lý và thể trạng của mình.