Sáng sớm ngủ dậy bị đau khớp háng: Nguyên nhân và cách điều trị

Nguyên nhân sáng sớm ngủ dậy bị đau khớp háng

1. Thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng là bệnh phổ biến ở người lớn tuổi. Nhiều người ngủ dậy bị đau khớp háng có thể là do bệnh lý này. Đây là hệ quả của quá trình thoái hóa sụn và xương dưới sụn. Các đầu xương không còn được sụn bảo vệ. Trong quá trình vận động, hai đầu xương cọ xát vào nhau gây đau. Tổn thương ở sụn khớp và mô xương dưới sụn làm cho các tế bào sụn khớp bị phá hủy, giảm dịch khớp và gây viêm. Biểu hiện lâm sàng của thoái hóa khớp háng là đau nhức bên trong khớp, cơn đau nhiều hơn khi thời tiết thay đổi, nhất là vào buổi sáng sớm.

2. Viêm khớp háng

Ngủ dậy bị đau khớp háng có thể là do viêm khớp háng. Các bệnh lý khớp viêm như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến, gút…là nguyên nhân của viêm khớp háng. Triệu chứng chung của viêm khớp háng là khớp háng kêu lục cục, viêm quanh khớp, hạn chế di chuyển… Cơn đau khớp thường xảy ra vào buổi sáng, đó là lý do giải thích vì sao người bệnh bị đau khớp háng sau khi ngủ dậy.

3. Viêm bao hoạt dịch quanh mấu chuyển

Bao hoạt dịch là túi chứa chất lỏng được gọi là túi hoạt dịch, hoạt động như các đệm nhỏ để giảm ma sát khi các phần cơ thể di chuyển lên nhau, như gân hoặc dây chằng di chuyển qua xương. Nếu người bệnh cảm thấy đau ở vùng quanh khớp háng, có thể đang có tình trạng viêm bao hoạt dịch này. Vì vậy, ngủ dậy đau khớp háng có thể là biểu hiện của viêm bao hoạt dịch. (1)

Bất kỳ ai cũng có thể bị viêm bao hoạt dịch, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Bệnh lý này có xu hướng tái đi tái lại sau khi điều trị, nên người bệnh sẽ thường phải đối mặt với các cơn đau khớp.

4. Hoại tử chỏm xương đùi

Hoại tử chỏm xương đùi là tình trạng xảy ra do thiếu máu nuôi dưỡng, dẫn đến hoại tử xương và sụn. Ban đầu vùng chỏm xương thưa dần, hình thành những nang xương, lâu dần sẽ gây gãy xương dưới sụn, xẹp chỏm xương đùi, mất chức năng khớp háng.

Người bệnh nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời có thể đối mặt với nguy cơ tàn phế rất cao. Đau khớp háng là triệu chứng chính và đầu tiên. Cơn đau xuất hiện ở mặt trong vùng bẹn lan xuống mặt trong đùi. Một số trường hợp có thể bị đau vùng mông. Cơn đau xuất hiện ở một hay cả hai bên khớp háng. Cơn đau trở nên nghiêm trọng khi vận động, đứng lâu và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.

5. Chấn thương khớp háng

Vận động quá sức, không khởi động trước khi chơi thể thao, tập thể dục không đúng cách… có thể gây đau khớp háng do giãn dây chằng hoặc căng cơ quanh khớp háng. Đối với chấn thương nhẹ, chỉ cần nghỉ ngơi, điều chỉnh chế độ luyện tập khoa học. Nếu là chấn thương nặng, người bệnh phải nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám. Vì có thể tình trạng không chỉ dừng lại ở việc thức dậy bị đau khớp háng, mà cơn đau có thể kéo dài cả ngày, cử động khó khăn và gây viêm nhiễm.

Một số nguyên nhân khác

Ngoài bệnh lý và chấn thương, còn rất nhiều nguyên nhân khác gây đau khớp háng khi ngủ dậy. Đó có thể là: (2)

• Hút thuốc lá, lạm dụng bia rượu: Thuốc lá và bia rượu chứa nhiều chất kích thích có hại cho mạch máu, cản trở quá trình lưu thông máu. Lâu dần, chức năng của xương khớp sẽ bị ảnh hưởng, trong đó có khớp háng.
• Mang thai và sinh con: Sự phát triển của thai nhi và quá trình chuyển dạ lúc sắp sinh sẽ tạo áp lực lên khớp háng của thai phụ. Đau khớp háng khi ngủ dậy là vấn đề thường gặp ở những tháng cuối của thai kỳ.
• Thừa cân, béo phì: Cơ thể càng nặng, trọng lượng dồn xuống khớp hông, khớp háng, khớp cổ chân… càng lớn. Do đó, tỷ lệ bị đau khớp háng khi ngủ dậy ở người thừa cân, béo phì cao hơn so với người có vóc dáng cân đối.
• Dị tật khớp háng bẩm sinh: Người sinh ra đã bị lỏng khớp, trật khớp… rất dễ bị đau nhức xương khớp nói chung và đau khớp háng nói riêng. Dị tật khớp háng còn làm ảnh hưởng khả năng vận động.
• Ít vận động: Vận động quá ít làm giảm tốc độ tuần hoàn máu. Các khớp không nhận đủ nguồn nuôi dưỡng sẽ thường xuyên gây ra các cơn tê mỏi, đau nhức.
• Tuổi tác: Bước sang tuổi 50, cơ xương khớp bắt đầu lão hóa, lớp sụn ở các đầu khớp bị bào mòn, không còn bảo vệ tốt đầu xương trong khớp háng. Do đó, ngủ dậy bị đau khớp háng có thể được coi là dấu hiệu của tuổi già.

Triệu chứng đau khớp háng khi ngủ dậy

1. Cảm giác cứng khớp

Ngoài cảm giác đau, người bị bệnh xương khớp sau khi ngủ dậy còn có thể bị cứng khớp, không thể di chuyển hết tầm vận động bình thường của khớp. Đau khớp và cứng khớp là hai triệu chứng thường đi kèm với nhau. Cứng khớp diễn ra nhiều nhất vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Sau khi người bệnh gập và duỗi khác khớp khoảng 15-20 phút thì mới có thể cử động dễ dàng hơn.

2. Đau nhói hoặc âm ỉ

Cơn đau khớp háng sau khi ngủ dậy có thể diễn ra nhất thời hoặc âm ỉ, đau râm ran hoặc đau nhói. Mức độ và tần suất đau khớp háng sẽ phụ thuộc vào tình trạng, nguyên nhân gây bệnh. Mỗi người bệnh sẽ có cảm giác đau khác nhau do ngưỡng chịu đau khác nhau.

3. Hạn chế vận động

Ngủ dậy bị đau khớp háng sẽ làm cho người bệnh bị hạn chế vận động, khó khăn khi đứng dậy, đi lại. Lúc cử động, cơn đau nhói ở khớp háng sẽ tăng lên, một số người còn bị đau lan xuống cẳng chân và cổ chân. Để sinh hoạt, người bệnh cần được giúp đỡ. Người bị đau khớp háng nghiêm trọng thậm chí không thể tự đi lại được.

4. Tiếng kêu lục cục

Đau khớp háng khi ngủ dậy kèm theo tiếng kêu lục cục là biểu hiện của bệnh thoái hóa khớp, khô khớp… Do đầu sụn khớp bị thiếu dịch nên tạo ra tiếng lạo xạo mỗi khi cử động. Nhiều người bệnh không chỉ lục cục ở khớp háng mà còn ở khớp gối, khớp vai, khớp cổ tay…

Đau khớp háng sau khi ngủ dậy có nguy hiểm không?

Tình trạng này là biểu hiện bệnh lý nguy hiểm. Vì nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, cơn đau sẽ ngày càng nặng nề hơn, ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày.

Đau khớp háng có thể gây ra nhiều biến chứng. Chẳng hạn như:

• Phù nề quanh khớp bị đau, tăng mức độ khó khăn khi di chuyển.
• Cơn đau khớp háng có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào trong ngày, không chỉ riêng buổi sáng sau khi ngủ dậy. Đau khớp háng lâu ngày khiến tinh thần người bệnh sa sút, cơ thể suy nhược.
• Mất khả năng vận động, toàn bộ khớp háng bị hư hại nghiêm trọng, không còn khả năng hồi phục.

Ngủ dậy bị đau khớp háng có cần gặp bác sĩ?

Sáng sớm ngủ dậy bị đau khớp háng là biểu hiện bệnh cơ xương khớp hoặc là chấn thương. Vì vậy, ngay khi phát hiện bị đau bất thường, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ kiểm tra, xác định nguyên nhân gây đau và xây dựng liệu trình điều trị thích hợp.

Liệu trình chữa đau khớp háng bao gồm cả thuốc đặc trị và chế độ ăn uống, vận động. Một số khác sẽ cần can thiệp phẫu thuật, tập vật lý trị liệu nếu khớp háng bị tổn thương nghiêm trọng. Người bệnh không nên tự chữa đau khớp háng tại nhà bằng kinh nghiệm dân gian vì dễ gặp rủi ro ngoài ý muốn, hoặc làm bệnh nặng hơn. (3)

Phương pháp phòng ngừa và điều trị đau khớp háng khi ngủ dậy

1. Tập giãn cơ nhẹ nhàng

Các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng giúp làm nóng cơ thể trước khi chơi thể thao hoặc vận động mạnh, nhờ đó phòng ngừa được nguy cơ đau khớp háng do chấn thương. Hoặc người mắc bệnh cơ xương khớp cũng có thể tập giãn cơ để rút ngắn thời gian điều trị.

Một số bài tập thích hợp cho người bị đau khớp háng sau khi ngủ dậy là:

• Bài tập duỗi thẳng chân.
• Bài tập nằm xoay hông.
• Bài tập gót chạm mông.
• Bài tập với tư thế bắt cầu.

Người bị đau khớp háng cần tập luyện đúng cách, đúng lúc mới đạt được hiệu quả tốt. Vì tập giãn cơ sai tư thế có thể làm các khớp bị tổn thương nhiều hơn.

2. Điều chỉnh tư thế ngủ

Nếu ngủ dậy bị đau háng do đêm trước nằm sai tư thế, cần điều chỉnh tư thế ngủ sao cho hợp khoa học. Người bị đau khớp háng do bệnh cơ xương khớp cũng cần ngủ đúng tư thế. Ngủ đúng tư thế giúp giảm đau, giữ khớp háng cố định, cải thiện và kiểm soát tình trạng phù nề, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn…

Một số lưu ý về tư thế ngủ cho người đang bị đau khớp háng là:

• Không nên khép khớp háng hoặc xoay khớp vào trong vì dễ gây trật khớp.
• Dùng gối chèn giữa hai chân để ngăn khớp háng bị tổn thương thêm.
• Không nên nằm sấp khi ngủ.
• Không nên kê gối dưới chân, đầu gối bị uốn cong sẽ ảnh hưởng khớp háng.

3. Massage khu vực bị đau

Người bệnh có thể giảm đau khớp háng khi ngủ dậy bằng cách massage nhẹ nhàng chỗ bị đau. Trước tiên, người bệnh nên nằm hoặc ngồi yên ở một chỗ. Sau đó, xoa bóp nhẹ nhàng và chậm rãi từ vùng xương chậu đến bàn chân. Cách massage này giúp kích thích lưu thông máu, thư giãn cơ và giảm đau.

4. Thay đổi đệm hoặc gối

Đệm và gối quá cứng hoặc quá mềm, bề mặt đệm gối lồi lõm sẽ không mang lại cảm giác thoải mái khi ngủ. Người mắc bệnh thoái hóa xương khớp, viêm khớp… ngủ trên đệm gối không thích hợp sẽ dễ bị đau nhức toàn thân, kể cả đau khớp háng. Do đó, người bệnh cần thay đổi đệm gối phù hợp, không chỉ để giảm đau nhức xương khớp, mà còn để có được giấc ngủ ngon hơn.

5. Sử dụng thuốc giảm đau

Khi ngủ dậy bị đau khớp háng, người bệnh có thể dùng thuốc không kê đơn để giảm đau. Một số loại thuốc có thể sử dụng là paracetamol, ibuprofen… Lưu ý, các loại thuốc này chỉ giúp giảm đau tạm thời, không phải là thuốc chữa dứt điểm nguyên nhân gây đau khớp háng.

6. Tập yoga hoặc pilates

Tập yoga hoặc pilates cũng là cách phòng trị đau khớp háng rất hiệu quả. Các bài tập này giúp cơ thể tăng tính linh hoạt và cải thiện cơ xương khớp, rất thích hợp cho người đau bị đau khớp háng do bệnh lý hoặc chấn thương.

7. Tăng cường vận động trong ngày

Vận động, rèn luyện theo chế độ thích hợp là lưu ý rất quan trọng đối với người đang bị đau khớp háng nói riêng và mắc bệnh xương khớp nói chung. Tăng cường vận động thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện cơn đau khớp, cứng khớp, giúp tổn thương ở khớp háng chóng lành. Người bệnh có thể đi bộ, tập dưỡng sinh… để cải thiện cảm giác đau khớp háng sau khi ngủ dậy.

Ngủ dậy bị đau khớp háng là vấn đề thường gặp ở nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi. Người bệnh nên đến bệnh viện để thăm khám và điều trị, cho dù cơn đau là nặng hay nhẹ. Vì đau khớp háng khi ngủ dậy có thể là biểu hiện bệnh lý, không thể xem thường.