Bệnh nang thận: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, phòng ngừa

Nang thận là gì?

Nang thận là túi dịch phát triển bất thường tại vỏ thận, hình tròn hoặc bầu dục. Nang thận có thành mỏng và chứa đầy dịch lỏng. Một người có thể có một nang hoặc nhiều nang, tại một bên thận hoặc cả hai bên.

Hầu hết nang thận đều lành tính, phát triển chậm và ít gây triệu chứng lâm sàng, không ảnh hưởng đến chức năng thận. Người bệnh chỉ tình cờ phát hiện có nang thận khi siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (MSCT) ổ bụng. Trên hình ảnh siêu âm, bệnh xuất hiện dưới dạng khối trống âm, có thành rõ và mỏng. Bệnh ít gây ra biến chứng, trừ khi nang phát triển quá to, hoặc nhiễm trùng, vỡ… (1)

Bệnh nang thận có mấy loại?

Bệnh nang thận gồm 3 loại. Các bệnh này đều biểu hiện thành nang ở thận.

1. Nang đơn thận

Còn gọi là nang thận đơn độc hay nang thận đơn thuần, là bệnh phổ biến nhất. Người bệnh chỉ có một nang thận ở một hoặc hai bên thận. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, nhưng phổ biến ở người từ 50 tuổi trở lên.

Nang thận đơn độc thường lành tính, không gây triệu chứng lâm sàng và ít để lại biến chứng. Với các nang nhỏ kích thước dưới 5cm, người bệnh chỉ cần theo dõi mà không cần điều trị. Nếu nang lớn hơn khiến người bệnh đau hông, lưng, cần điều trị để tránh nang chèn ép gây ảnh hưởng chức năng thận.

2. Thận nhiều nang

Tương tự như nang đơn thận, nhưng thay vì chỉ có một nang thận thì người bệnh có nhiều nang, xuất hiện ở các vị trí khác nhau trên thận. Bệnh thường có nguyên nhân từ sự tắc nghẽn trong nhiều đơn vị thận.

3. Thận đa nang

Bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền, thường kèm theo đa nang gan. Người bệnh cần kiểm tra chức năng thận, theo dõi kích thước nang mỗi 6 tháng/lần. Nếu nang có triệu chứng đau, nhiễm trùng, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế chuyên khoa Tiết niệu để khám và điều trị.

Nguyên nhân thận có nang

Cho đến nay, các bác sĩ vẫn chưa có kết luận về nguyên nhân thận có nang. Một số giả thuyết cho rằng nguyên nhân gây nang thận đơn độc là do sự phá hủy cấu trúc của các ống thận hoặc thiếu máu cung cấp cho thận. Còn nguyên nhân gây bệnh thận đa nang có liên quan đến di truyền.

Triệu chứng nang thận

Nang thận ít khi gây triệu chứng, tuy nhiên, một số trường hợp người bệnh sẽ nhận thấy các dấu hiệu sau: (2)

• Đau ở lưng, hông hoặc bụng, phía thận có nang.
• Sốt.
• Tiểu thường xuyên.
• Nước tiểu sẫm màu hoặc lẫn máu.

Ai có nguy cơ bị nang ở thận?

Bệnh nang thận có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng xuất hiện phổ biến ở người từ 50 tuổi trở lên. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới. (3)

Biến chứng bệnh nang thận khi không điều trị kịp thời

Nếu nang thận to lên, chèn ép các tổ chức xung quanh, hoặc người bệnh chấn thương ở vị trí gần nang, sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng u nang, gây sốt và đau.
• Chảy máu trong nang, với dấu hiệu nước tiểu có lẫn máu.
• Tăng nguy cơ hình thành khối u ở thận.
• Vỡ nang gây đau dữ dội ở lưng, hông; tiểu máu; rò rỉ dịch; nhiễm trùng huyết.
• Nang lớn gây chèn ép làm tắc nghẽn dòng tiểu, dẫn tới tổn thương thận và nhiễm trùng.

Phương pháp chẩn đoán bệnh nang thận

Bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh nang thận dựa trên khai thác tiền sử bệnh và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Khai thác bệnh sử giúp bác sĩ đánh giá tình trạng thận của người bệnh, các bệnh thận đang mắc phải, từ đó đánh giá nguy cơ xuất hiện khối u ở người đang chạy thận nhân tạo hoặc suy thận. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp chẩn đoán khác như:

• Siêu âm ổ bụng: các tiêu chẩn đoán bệnh gồm khối trống âm (Echo free) có hình tròn hoặc bầu dục; thành nang nhẵn, mỏng, bờ đều rõ; sóng âm có thể xuyên qua tốt.
• Chụp thận thuốc – tĩnh mạch (UIV): được chỉ định cho người bị nang thận kích thước lớn từ 4cm trở lên. Dựa vào kỹ thuật này, bác sĩ có thể đánh giá nang có chèn ép đài bể thận và có thông với đài bể thận không. Các nang nhỏ hoặc không thuộc khu vực nhu mô thận sẽ rất khó phát hiện.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scanner): là chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn được sử dụng để đánh giá hệ thống tiết niệu. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát tỉ mỉ nhu mô, đài bể thận, các đường bài xuất, niệu quản… CT scanner không chỉ giúp chẩn đoán nang đơn thận mà còn hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán các bệnh khác ở thận như: sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, nhiễm trùng tiết niệu, viêm bể thận, viêm bàng quang, thậm chí là ung thư.

Cách điều trị bệnh nang thận

Với các u nang thận kích thước dưới 5cm, bác sĩ sẽ không chỉ định điều trị. Người bệnh chỉ cần theo dõi và tái khám định kỳ để kiểm tra kích thước nang, đánh giá nguy cơ biến chứng… để điều trị kịp thời.

Với u nang có kích thước lớn, chèn ép các tổ chức xung quanh, gây đau hoặc xuất hiện biến chứng thì bác sĩ sẽ chỉ định loại bỏ. Có 2 phương pháp điều trị bệnh nang thận phổ biến nhất, gồm:

• Chọc hút dịch nang và bơm cồn: bác sĩ chọc kim xuyên qua da vào bên trong u nang và dẫn lưu dịch nang khỏi cơ thể. Sau đó bơm cồn gây xơ hóa thành nang, nhằm ngăn ngừa nang tiến triển. Chọc hút dịch nang và bơm cồn rất thích hợp với người bệnh có chống chỉ định phẫu thuật hoặc người có nguy cơ cao khi phẫu thuật. Tuy nhiên, phương pháp này không thể loại bỏ hoàn toàn u nang.
• Phẫu thuật cắt bỏ u nang: bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp nội soi để bóc tách, cắt chỏm nang, hút toàn bộ dịch trong nang ra ngoài. Phương pháp này có thể loại bỏ hoàn toàn u nang thận, ngăn chặn tình trạng u tái phát hiệu quả.

Phòng ngừa bệnh nang thận

Không thể phòng ngừa bệnh nang thận, chỉ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh. Để hỗ trợ sức khỏe của thận, nên thực hiện những lưu ý sau:

• Uống đủ nước mỗi ngày để giúp cơ thể loại bỏ chất thải, độc tố, phòng ngừa sỏi thận và nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Có chế độ ăn uống khoa học, cân bằng các nhóm chất. Hạn chế ăn thực phẩm chế biến, thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn mặn… để phòng ngừa tình trạng thận ứ nước.
• Xây dựng thói quen sinh hoạt, vận động thể thao và nghỉ ngơi hợp lý.
• Không uống rượu bia, sử dụng chất kích thích và hút thuốc lá.

>> Có thể bạn quan tâm: Gợi ý 8 thói quen tốt giúp thận luôn khỏe mạnh

Một số câu hỏi liên quan

Trên đây là giải đáp thắc mắc nang thận là gì. Tiếp đến là những câu hỏi liên quan đến bệnh, được nhiều người quan tâm:

Một số câu hỏi liên quan

Trên đây là giải đáp thắc mắc nang thận là gì. Tiếp đến là những câu hỏi liên quan đến bệnh, được nhiều người quan tâm:

1. Bệnh nang thận có nguy hiểm không?

Không, nếu u nang có kích thước nhỏ. Chỉ một số ít trường hợp nang phát triển to, nằm ở vị trí dễ chèn ép các cơ quan khác hoặc khi người bệnh có chấn thương ở khu vực thận có nang mới dẫn đến phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

2. Nang thận có di truyền không?

Không. Cần phân biệt bệnh nang thận và bệnh thận đa nang. Bệnh thận đa nang có khả năng di truyền, khi xuất hiện nang ở thận sẽ khiến thận to lên, nang không chỉ phát triển ở thận mà còn xuất hiện tại gan và các bộ phận khác. Còn bệnh nang thận không có yếu tố di truyền, không gây tăng kích thước thận, các nang cũng chỉ xuất hiện tại thận.

3. Nang thận có gây ung thư không?

Hầu hết nang thận được chẩn đoán là lành tính, nhưng cũng có một số trường hợp hiếm nang tiến triển thành ác tính.

4. Bệnh nang thận có tự khỏi không?

Hầu hết nang thận không thể tự khỏi. Do đó, khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe, nghi ngờ liên quan đến nang thận, người bệnh nên nhanh chóng khám bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu.

5. Nang thận có phải là u nang thận không?

Phải. Nang thận còn có tên gọi khác là u nang thận. Người bệnh có thể có một hoặc nhiều nang thận, ở một hoặc cả hai bên thận. U nang thận là bệnh lành tính, thường phát triển chậm, không ảnh hưởng đến chức năng thận.

Để khám, tư vấn và điều trị bệnh nang thận, người bệnh có thể đến Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, PlinkCare TP.HCM. Nơi đây quy tụ đội ngũ các chuyên gia Nội khoa và Ngoại khoa đầu ngành, giỏi chuyên môn và tận tâm.

Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, PlinkCare TP.HCM được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực, phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao…, nổi bật với các dịch vụ khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh đường tiết niệu, từ bệnh thường gặp đến những cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.

Có thể kể đến như: phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận, cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang, tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu…

Tuy là bệnh lành tính, nhưng nang thận cũng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu người bệnh không phát hiện và chủ động theo dõi, điều trị kịp thời. Hy vọng các thông tin nang thận là gì, nguyên nhân và cách điều trị bệnh đã cung cấp kiến thức hữu ích để bạn đọc hiểu rõ cũng như có phương pháp phòng ngừa bệnh cho bản thân và gia đình.