Nang ruột đôi tá tràng: Nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Nang ruột đôi tá tràng là gì?

Nang ruột đôi tá tràng là một tổn thương bẩm sinh đường tiêu hóa rất hiếm gặp, thường phát hiện ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ. Nang ruột đôi là một tổn thương dạng nang hình ống hoặc hình cầu được bao phủ bởi các tế bào biểu mô trong lòng ruột và được gắn vào một phần của đường tiêu hóa.

Nang ruột đôi có thể hình thành ở bất cứ vị trí nào của đường tiêu hóa, thường gặp ở hồi tràng, hỗng tràng, đại tràng, dạ dày và tá tràng. Trong đó, nang ruột đôi ở tá tràng chiếm tỷ lệ khoảng 5-7%. Nang ruột đôi tá tràng có thể tăng kích thước do nang tiết dịch mà không có đường thoát hoặc do tình trạng viêm nang dẫn đến nguy cơ làm tắc nghẽn tá tràng, biểu hiện lâm sàng với triệu chứng đau bụng, nôn ói.

Theo các chuyên gia, đây là một bệnh lý rất khó chẩn đoán, quá trình điều trị cũng như phẫu thuật không hề dễ dàng. Bệnh không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng mà thường phát hiện tình cờ khi làm siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) bụng hoặc trong quá trình phẫu thuật. Có khoảng 30% bệnh nhân trên 12 tuổi mới phát hiện bệnh, thậm chí có những người phát hiện bệnh khi tuổi đã lớn. (1)

Nguyên nhân gây nang ruột đôi tá tràng

Nang ruột đôi tá tràng là một bệnh lý bẩm sinh. Đến nay khoa học vẫn chưa lý giải được nguyên nhân rõ ràng gây ra bất thường này. Nhiều giả thuyết cho rằng, sự bất thường này xảy ra trong quá trình tái tạo ống tiêu hóa hoặc sự tồn tại và kết đôi một phần đường tiêu hóa trong thời kỳ phôi thai.

Nang ruột đôi tá tràng có liên quan với phần tá tràng của ống tiêu hóa và được cung cấp máu như một đoạn ruột bình thường. Tại vị trí nang ruột bất thường này có một lớp cơ trơn phát triển bên dưới lớp niêm mạc, do đó nang ruột đôi tá tràng có thể diễn tiến gây ra các biến chứng như loét, thủng ruột và xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng. Khi đó các biến chứng này cần được xử trí một cách khẩn cấp.

Triệu chứng nang ruột đôi tá tràng

Nang ruột đôi tá tràng ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng nên rất khó phát hiện. Một số triệu chứng của bệnh dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác như:

• Đau bụng
• Đầy bụng
• Căng tức bụng
• Buồn nôn, nôn ói
• Táo bón
• Rối loạn tiêu hóa
• Dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân

Đây là bệnh lý khó chẩn đoán, một số trường hợp các phương tiện chẩn đoán hình ảnh không phân biệt được nang ruột đôi tá tràng với một số bệnh lý khác như u nang buồng trứng, u nang bạch huyết ổ bụng, túi thừa tá tràng, nang ống mật chủ. Do đó, việc chẩn đoán chính xác bệnh lý này đôi khi đòi hỏi cần máy móc hiện đại, độ phóng đại gấp hàng trăm lần, độ phân giải màn hình cao, rõ nét.

Biến chứng của nang ruột đôi tá tràng

Nang ruột đôi tá tràng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

• Thủng nang, thủng tá tràng gây viêm phúc mạc
• Viêm loét
• Xuất huyết tiêu hóa
• Lồng ruột
• Tắc tá tràng
• Xoắn nang

Điều trị nang ruột đôi tá tràng

Những trường hợp nang còn nhỏ, không có bất kỳ triệu chứng gì thường chưa gây nguy hiểm. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện nang ruột đôi tá tràng nên điều trị sớm. Lúc này việc điều trị sẽ trở nên dễ dàng hơn, đồng thời việc điều trị sớm giúp phòng ngừa nguy cơ xảy ra các biến chứng. Khi thấy các triệu chứng bất thường về đường tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn ói, rối loạn tiêu hóa,… cần nhập viện để được thăm khám và điều trị ngay. (2)

Cách điều trị duy nhất của nang ruột đôi tá tràng là cắt bỏ toàn bộ phần nang ruột đôi bằng phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở. Điều trị cắt bỏ nang không những phòng ngừa các biến chứng do nang gây ra mà còn giúp ngăn ngừa các mối nguy hiểm khác bao gồm sự phát triển thành khối u ác tính phát sinh từ niêm mạc tá tràng lạc chỗ còn sót lại trong nang. Quá trình phẫu thuật nang ruột đôi tá tràng khá phức tạp, vì xung quanh tá tràng có nhiều cơ quan, tổ chức có liên quan mật thiết với nhau.

Để cuộc phẫu thuật thành công đòi hỏi đội ngũ bác sĩ phải giàu kinh nghiệm, kỹ năng xử lý khéo léo trong quá trình bóc tách nang ruột. Hiện nay, với phương pháp phẫu thuật nội soi, quá trình phẫu thuật được tiến hành nhẹ nhàng. Bác sĩ có thể dễ dàng quan sát và xác định vị trí nang ruột đôi, thực hiện thao tác thuận lợi, ít xâm lấn, vết mổ nhỏ thẩm mỹ, ít đau sau mổ. Qua đó, người bệnh cũng nhanh hồi phục hơn so với phương pháp mổ mở.

Tuy nhiên, một số trường hợp không thể phẫu thuật nội soi, phải mổ mở do một vài lý do như bệnh nhân nhập viện muộn, tình trạng bệnh nặng như nang ruột đôi tá tràng gây tắc ruột, xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng hoặc gây viêm phúc mạc toàn thể do thủng nang. Những trường hợp này, cần chỉ định nội soi thám sát ổ bụng, đánh giá tổn thương, khi đó phẫu thuật viên sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Hai thao tác mà phẫu thuật viên sẽ thực hiện trong phẫu thuật điều trị nang đôi tá tràng là cắt bỏ nang và phục hồi đường tiêu hóa bằng dụng cụ ghim bấm chuyên dụng hoặc bằng chỉ khâu y khoa. Một số trường hợp sẽ kết hợp phẫu thuật với dẫn lưu nang. Tùy vào từng trường hợp, mức độ của tổn thường, tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật điều trị phù hợp.

Cách phòng ngừa nang đôi tá tràng

Như đã trình bày ở trên, nang đôi tá tràng là bệnh lý bẩm sinh, hình thành trong quá trình phát triển phôi thai và đến nay vẫn chưa xác định nguyên nhân cụ thể. Do đó, không có cách phòng ngừa, ngăn chặn bệnh lý này. Cách tốt nhất là cần theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Thắc mắc thường gặp về nang ruột đôi tá tràng

1. Nang ruột đôi tá tràng có nguy hiểm không?

Nang ruột đôi tá tràng là bệnh lý bẩm sinh và hiếm gặp, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có thể gây các biến chứng nguy hiểm như thủng nang, thủng tá tràng gây viêm phúc mạc, viêm loét, xuất huyết tiêu hóa, lồng ruột, tắc tá tràng, xoắn nang,… khiến việc điều trị sẽ khó khăn, tình trạng nặng có thể đe dọa đến tính mạng.

2. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa như đau bụng, nôn ói, rối loạn tiêu hóa, xuất huyết tiêu hóa,… cần đến thăm khám sớm để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị kịp thời, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Đối với những trẻ nhỏ, nếu có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa tái đi tái lại cần đưa trẻ đến thăm khám để tránh bỏ sót dị tật nang ruột đôi tá tràng ở trẻ. Thông thường, khi phát hiện sớm trẻ sẽ được can thiệp phẫu thuật nội soi, một số trường hợp nang kích thước nhỏ không triệu chứng sẽ không can thiệp và chỉ cần thăm khám định kỳ.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa PlinkCare TP.HCM là trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Nơi đây quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội soi tiêu hóa – Nội khoa và Ngoại khoa Tiêu hóa – Gan Mật Tụy – Hậu môn trực tràng chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, Trung tâm còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Việc hiểu rõ về nang ruột đôi tá tràng và các biện pháp chẩn đoán, điều trị có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.