Bị nám da mặt vùng má nguyên nhân do đâu? Cách nhận biết cụ thể

Nám da mặt vùng má là gì?

Nám da mặt vùng má là tình trạng xuất hiện các mảng dát tăng sắc tố màu nâu nhạt hoặc nâu sẫm trên da vùng má 2 bên. Chúng có thể xuất hiện dưới dạng các mảng phẳng hoặc các đốm giống tàn nhang. Các đốm nám có thể sẫm màu hơn hoặc phai nhạt dần theo thời gian.

Nám không phải một bệnh lý nguy hiểm nhưng khi không được điều trị kịp thời dễ trở nặng, gây mất thẩm mỹ dẫn tới tự ti khi giao tiếp, làm suy giảm chất lượng cuộc sống. (1)

Phân loại nám da mặt vùng má thường gặp

Nám được phân 3 loại dựa trên độ sâu của sắc tố nằm trên da:

• Nám nông: Nám xuất hiện thành từng mảng có màu nâu sẫm, đường viền rõ, hiện rõ dưới đèn Wood và đáp ứng tương đối tốt với điều trị.
• Nám chân sâu: Nám hình thành từng đốm màu nâu nhạt, viền mờ, không hiện rõ dưới đèn Wood và đáp ứng tương đối kém với điều trị hơn nám nông.
• Nám hỗn hợp: là loại phổ biến nhất trong ba loại, các sắc tố melanin ở lớp bì được ghi nhận ở lớp bì gần với lớp bề mặt, mảng sắc tố có màu nâu, viền không rõ và có mức đáp ứng điều trị khác nhau.

Đối tượng dễ bị nám vùng má

Người có làn da tối màu dễ có nguy cơ bị nám hơn so với người có làn da trắng. Có đến 90% người bị nám là phụ nữ, trong khi đó chỉ có 10% rơi vào cánh mày râu. Phụ nữ đang mang thai là đối tượng dễ bị nám nhất, vì khi mang thai thì nội tiết tố trong cơ thể bị thay đổi một cách rõ rệt, làm da dễ tổn thương và bị sạm nám. Điều tương tự xảy ra với người thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai và liệu pháp thay thế hormone.

Nguyên nhân gây nám da mặt vùng má

Có 2 nguyên nhân chính gây nám vùng má: do bức xạ (tia cực tím, ánh sáng xanh, tia hồng ngoại) và hormone.

Các nguyên nhân khác gây nám da mặt vùng má bao gồm:

• Tác động trực tiếp của nắng từ mặt trời: tia UV từ mặt trời là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thâm sạm nám da. Nếu bạn không bảo vệ da khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời thì nguy cơ bị nám rất cao, đặc biệt vùng má.
• Thay đổi hormone: sự thay đổi và mất cân bằng nội tiết tố cũng có thể kích thích sản sinh melanin, dẫn đến xuất hiện nám da mặt vùng má. Vì vậy, thai phụ, phụ nữ mới sinh con hoặc đang ở thời kỳ tiền mãn kinh, thậm chí người mắc các bệnh nội tiết như suy giáp hay người dùng liệu pháp điều trị thay thế hormone cũng có nguy cơ mắc nám cao hơn.
• Lão hóa: sau 25 tuổi, da bắt đầu lão hóa dần. Nếu bạn không bổ sung đủ collagen và elastin để tăng độ đàn hồi, uống đủ nước để cung cấp độ ẩm cho da sẽ dễ bị nám.
• Yếu tố di truyền: Khoảng 33 – 50% số người bị nám cho biết có người khác trong gia đình mắc bệnh này. Nếu trong gia đình bạn có bố mẹ bị nám, nguy cơ bạn bị nám cũng sẽ cao hơn.
• Stress: căng thẳng, lo âu, tâm trạng tiêu cực,… là những bất ổn tâm lý dẫn đến cơ thể bị thiếu cân bằng, ảnh hưởng đến nồng độ hormone và là nguyên nhân gây ra không chỉ các vấn đề về da mà còn làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da kém chất lượng: sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ hay không có bảng thành phần dễ bào mòn và gây kích ứng da.
• Sử dụng mỹ phẩm chứa chất kích thích da: một số mỹ phẩm như phấn má hồng có thể gây nên tình trạng nhạy cảm ánh sáng cho làn da, bào mòn và làm da dễ tổn thương hơn, từ đó dẫn đến nám má.
• Tác động của môi trường thường ngày: nám có thể do ánh sáng xanh từ tivi, điện thoại di động, máy tính hoặc các thiết bị điện tử gây ra.
• Sự thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống: ăn uống thiếu dinh dưỡng, thường xuyên thức khuya,… gây rối loạn nội tiết tố dễ dẫn đến nám.
• Thuốc: một số loại thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc lợi tiểu, thuốc hạ đường huyết, thuốc chống loạn thần, thuốc chống động kinh, thuốc tránh thai và một số loại thuốc khác,… có thể tác động gây nám da.

Cách nhận biết bị nám ở mặt vùng má

Mọi người thường dễ nhầm lẫn nám với tàn nhang và đồi mồi. Có thể nhận biết nám da mặt vùng má khi da xuất hiện những đốm tròn nhỏ thường kết thành mảng màu vàng nâu, nâu, xám hoặc đậm màu hơn. Đặc biệt, những vùng da thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời như vùng má sẽ có nguy cơ bị nám cao hơn.

Ngoài ra, màu sắc của nám cũng có thể thay đổi, khi ra ngoài nắng thì các đốm nám dễ trở nên đậm màu hơn so với khi ở trong bóng râm. Nám xuất hiện đối xứng hai bên và xảy ra ở vị trí tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nếu xảy ra một bên hoặc xảy ra ở vùng không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì không có khả năng là nám.

Nám vùng má có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với các dấu hiệu bệnh lý khác, chẳng hạn như ung thư. Vì vậy, không nên chủ quan khi cơ thể xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, ngăn ngừa bệnh diễn tiến xấu.

Nám da mặt gò má có tự hết không?

Đối với một số ít trường hợp, nám có thể tự khỏi trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, đối với thai phụ hoặc người dùng thuốc tránh thai thì tình trạng nám sẽ vẫn tiếp tục. Với những người khác thì nám có thể tiếp diễn trong nhiều năm. Vì vậy, khi tình trạng này xuất hiện, bạn nên đến bác sĩ để điều trị kịp thời.

Mặt vùng má bị nám có chữa được không?

Tùy thuộc vào mức độ nám da mặt vùng má mà bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị riêng lẻ hoặc kết hợp các biện pháp sao cho phù hợp và mang lại hiệu quả cao nhất. Điều trị nám từ giai đoạn sớm sẽ tăng khả năng thành công, rút ngắn thời gian cũng như chi phí điều trị, vì vậy quan trọng là khi bạn xuất hiện các triệu chứng ban đầu nên đến khám bác sĩ ngay để được tư vấn kịp thời. (2)

Chẩn đoán tình trạng bị nám ở trên má

Đa số tình trạng nám đều khá dễ dàng khi quan sát trực quan để đưa ra chẩn đoán lâm sàng. Thông thường, bác sĩ sẽ sử dụng đèn Wood để phân biệt tăng sắc tố ở lớp biểu bì với các chứng rối loạn da khác. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện sinh thiết da để chẩn đoán phân biệt với một số bệnh da tăng sắc tố khác.

Cách điều trị nám da mặt vùng má

Các phương pháp điều trị nám được sử dụng phổ biến nhất là dùng thuốc bôi tại chỗ với các hoạt chất làm sáng da như hydroquinone, axit ascorbic, niacinamide, cysteamine, axit glycolic, và axit tranexamic. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách tác động vào quá trình sinh tổng hợp melanin, từ đó làm giảm sự hình thành sắc tố.

Nếu tình trạng nám của bạn không cải thiện bằng thuốc bôi hoặc thuốc uống, việc bổ sung các quy trình như peel da và trị liệu bằng laser có thể giúp ích nhiều cho quá trình điều trị.

Liệu pháp laser không chỉ phá vỡ các tế bào sắc tố (melanosome) mà còn ức chế quá trình tổng hợp melanin, điều này không tồn tại vĩnh viễn mà việc sản xuất melanin chỉ tạm thời dừng lại, làm cho làn da sáng màu lên.

Peel da là phương pháp sử dụng các chất như axit glycolic, axit alpha-hydroxy và axit salicylic để loại bỏ lớp da bề mặt chứa sắc tố dư thừa ở người bị nám. Tác dụng peel da chỉ là tạm thời vì quy trình này loại bỏ phần sắc tố ở lớp nông của bề mặt da mà không làm giảm việc sản xuất sắc tố trong việc tái tạo các lớp sâu hơn.

Nám má rất dễ tái phát, do vậy sau khi cải thiện được các tổn thương do nám gây ra, cần phải tiếp tục điều trị duy trì và thường xuyên áp dụng các biện pháp chống nắng nghiêm ngặt.

Biện pháp ngăn ngừa mặt nám ở vùng má

Song song với quá trị điều trị nám cũ, cần những biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn da hình thành những vùng nám mới. Dưới đây là những biện pháp bạn có thể dễ dàng tự thực hiện ở nhà:

• Sử dụng kem chống nắng: Tia UV từ ánh nắng mặt trời là 1 trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng nám da mặt vùng má, khiến vết nám lan rộng, trở nên đậm màu hơn. Vì thế để ngăn ngừa nám, bạn cần thoa kem chống nắng hằng ngày để tạo ra hàng rào bảo vệ da kể cả ở trong nhà hay khi đi ra ngoài trời.
• Quy trình dưỡng da đúng cách: làn da cần được làm sạch bằng nước tẩy trang và sữa rửa mặt mỗi ngày. Vệ sinh da hằng ngày sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng nám da mặt vùng má. Ngoài ra, cần sử dụng kem dưỡng, kết hợp cùng mặt nạ dưỡng da hàng tuần để cung cấp cho da những dưỡng chất cần thiết, giúp da luôn khỏe mạnh.
• Kiểm soát tâm lý: căng thẳng, stress, lo âu kéo dài gây ra tình trạng mất ngủ, rối loạn nội tiết tố, làm tăng nguy cơ nám da mặt vùng má. Vậy nên cần giữ tinh thần lạc quan, sống tích cực, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, ngủ đủ giấc để da luôn khỏe mạnh.
• Không lạm dụng mỹ phẩm: lớp trang điểm quá dày có thể khiến da kích ứng, bào mòn, tổn thương và dễ hình thành nám, đặc biệt là khi sử dụng những sản phẩm không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không có bảng thần phần, kém chất lượng.
• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý: cần có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ngọt, thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng. Hạn chế các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,… Bổ sung thêm nhiều rau xanh và trái cây tươi vào thực đơn hàng ngày để cơ thể luôn được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Cẩn thận khi sử dụng thuốc có thể làm thay đổi nội tiết tố: một số loại thuốc như thuốc tránh thai có thể có tác dụng phụ là gây nám da mặt vùng má. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc cho da.

Nám da mặt vùng má không chỉ làm mất thẩm mỹ da mà còn khiến bạn tự ti, ngại giao tiếp, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc cũng như chất lượng cuộc sống. Tình trạng này còn dễ bị nhầm lẫn với các dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm khác như ung thư da, nếu không được điều trị sớm sẽ đe dọa tính mạng.

Nếu bạn nghi ngờ hoặc phát hiện mình hoặc người thân xuất hiện các triệu chứng nám, có thể đến khám tại chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da PlinkCare TP.HCM. Trang thiết bị cao cấp luôn được cập nhật thế hệ mới nhất sẽ đảm bảo đưa ra kết quả chuẩn xác, rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí điều trị.

Bài viết trên đã cung cấp thêm thông tin về nám da mặt vùng má. Tránh căng thẳng, xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng, kết hợp rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên và thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài sẽ giúp phòng tránh nám da.