Mụn cứng dưới da: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị

Mụn cứng dưới da là gì?

Mụn cứng dưới da (hay mụn dạng nang nốt) là một dạng mụn trứng cá thể nặng, chúng phát triển tại vùng nang lông bị tắt, hình thành các ổ viêm chứa đầy vi khuẩn và dịch mủ. So với mụn trứng cá, mụn đầu đen, đầu trắng,… thông thường, mụn cứng dưới da khó gom cồi và khó điều trị hơn.

Mụn cứng dưới da dễ nhận biết với kích thước lớn, sờ vào có cảm giác cứng, khó di chuyển dưới da và đôi khi gây sưng đau, khó chịu. Hầu hết mụn cứng dưới da không có đầu, không thể nhìn thấy nhân mụn.

Bên trong mụn cứng dưới da chứa nhiều vi khuẩn Cutibacterium acnes (C. acnes) và cần được điều trị y khoa bởi bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da, nếu không được điều trị, mụn sẽ không thể tự khỏi, có thể để lại sẹo.

Nguyên nhân gây mụn cứng dưới da

Nguyên nhân gây mụn cứng dưới da là do lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi các tế bào da chết và bã nhờn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Khi lỗ chân lông bị tắc, vi khuẩn C. acnes sống tự nhiên trên da sẽ bị mắc kẹt bên trong, gây nhiễm trùng, viêm và đau. Lỗ chân lông bị tắc có thể xảy ra nếu cơ thể tiết ra quá nhiều bã nhờn hoặc không làm sạch da đúng cách. Chúng cũng có thể là kết quả của: (1)

1. Vệ sinh da không đúng cách

Vệ sinh da không đúng cách, không thể làm sạch bã nhờn, bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông. Lỗ chân lông bị tắc có thể tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Những vi khuẩn này có thể góp phần gây ra mụn trứng cá và các bệnh nhiễm trùng da khác.

2. Rối loạn nội tiết

Rối loạn nội tiết cũng là nguyên nhân gây mụn cứng dưới da. Những người trẻ đang trải qua giai đoạn phát triển ở tuổi vị thành niên (dậy thì) có nhiều khả năng bị nổi mụn hơn khi nồng độ hormone thay đổi. Nồng độ androgen tăng cao có thể khiến dầu trên da tiết ra nhiều, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông.

Nam giới có nhiều hormone này hơn nên có nhiều nguy cơ bị mụn cứng dưới da hơn. Những người đang mang thai, đang trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể bị mụn trứng cá hoặc mụn cứng dưới da.

3. Mỹ phẩm kém chất lượng

Mỹ phẩm kém chất lượng chứa nhiều thành phần như corticoid, chì, thành phần gây mụn và một số chất bảo quản. Những thành phần này có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến hình thành mụn đầu đen, mụn đầu trắng và có thể là mụn nang, sau một thời gian dài sử dụng.

4. Lấy nhân mụn sai cách

Lấy nhân mụn trứng cá sai cách, khiến nhân mụn bị đẩy vào sâu bên trong da, hình thành tổn thương và ổ viêm, phát triển thành mụn cứng dưới da. Trong một số trường hợp, việc cố lấy nhân mụn ẩn dưới da không đúng cách, không loại bỏ hoàn toàn nhân mụn dễ gây viêm, hình thành mụn cứng dưới da.

5. Sinh hoạt không lành mạnh

Sự tích tụ dầu và tế bào da chết có thể được kích hoạt bởi chế độ ăn uống không tốt. Những thực phẩm cần tránh để giúp giảm khả năng phát triển mụn trứng cá bao gồm: các thức ăn ngọt, béo và các thực phẩm từ sữa.

Thức khuya, căng thẳng kéo dài khiến nội tiết thay đổi, tăng tiết bã nhờn và nguy cơ gây mụn cứng dưới da, mụn trứng cá, mụn đầu đen,… tăng cao.

Dấu hiệu nhận biết mụn cứng dưới da

Các dấu hiệu nhận biết mụn cứng dưới da bao gồm:

• Những cục u cứng (nốt mụn) có thể sờ thấy dưới da. Ở nam giới, mụn thường xuất hiện trên mặt, lưng hoặc ngực. Ở nữ giới, các nốt mụn thường phát triển ở vùng quai hàm hoặc cằm.
• Đau hoặc nhạy cảm, đặc biệt là khi chạm vào các nốt sần.
• Các khối u nổi lên thường có màu đỏ, đỏ sậm hoặc tím.
• Mụn dạng nốt, nang (vết sưng tấy) hình thành bên dưới bề mặt da.

Các vị trí nào thường bị mụn cứng?

Các vị trí thường bị mụn cứng bao gồm: (2)

• Mặt
• Ngực
• Vai
• Lưng
• Nam giới thường xuất hiện mụn cứng dưới da ở mặt, ngực và lưng
• Nữ giới thường xuất hiện mụn cứng dưới da ở cằm hoặc vùng quai hàm

Mụn cứng dưới da có tự khỏi được không?

Mụn cứng dưới da gần như không thể tự khỏi. Trên thực tế, rất khó và rất hiếm trường hợp mụn cứng dưới da có thể tự khỏi. Vì mụn cứng dưới da là mụn trứng cá giai đoạn nặng nhất, khi này, vi khuẩn đã gây ra các ổ viêm chứa đầy mủ và chúng nằm sâu bên trong da. Nếu không có sự can thiệp điều trị y khoa, rất khó để mụn gom cồi và loại bỏ hoàn toàn nhân mụn bên trong.

Ảnh hưởng của mụn cứng dưới da

Ảnh hưởng của mụn cứng dưới da phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mụn. Mụn cứng có thể ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể để lại sẹo. Nặn mụn nằm sâu dưới da hoặc cứng cũng có thể làm tăng nguy cơ để lại sẹo. Sau khi da lành lại do mụn trứng cá, có thể nhận thấy những vết sẹo lõm hoặc sẹo lồi xuất hiện trên da.

Phương pháp chẩn đoán tình trạng mụn cứng dưới da

Phương pháp chẩn đoán tình trạng mụn cục cứng dưới da là khám lâm sàng. Bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da sẽ kiểm tra da và hỏi về các triệu chứng của mụn, hỏi người bệnh mức độ đau khi chạm vào các nốt sần và chúng thường xuất hiện ở đâu. Ngoài ra, hãy nói cho bác sĩ biết và mang theo các loại thuốc mà mình đang sử dụng và các sản phẩm chăm sóc da đang dùng.

Cách điều trị mụn cứng dưới da hiệu quả an toàn

Cách điều trị mụn cứng dưới da hiệu quả an toàn phải cần được điều trị bởi bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da. Các loại kem trị mụn không kê đơn có hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá nhưng không có hiệu quả đối với mụn trứng cá giai đoạn nghiêm trọng, đã có nhân mụn nằm sâu dưới da, các loại kem này không có tác dụng nhiều nếu dùng đơn trị liệu (dùng điều trị đơn lẻ).

Trong quá trình điều trị, đừng cố gắng nặn mụn cứng dưới da. Điều này có thể làm cho chúng trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến sẹo mụn nghiêm trọng. Hiện tại, bác sĩ có lựa chọn phối hợp điều trị mụn cứng dưới da chuẩn y khoa với nhiều phương pháp bao gồm: điều trị bằng thuốc và điều trị bằng các phương pháp kỹ thuật cao.

1. Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc đặc trị theo toa như kháng sinh, isotretinoin cho trường hợp mụn cứng dưới da nặng. Khi điều trị bằng thuốc isotretinoin, nữ giới buộc phải sử dụng biện pháp tránh thai khi dùng thuốc này do nguy cơ dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Các loại thuốc uống khác, như thuốc tránh thai hoặc spironolactone có thể được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân có vấn đề về rối loạn nội tiết kèm theo.

Phương pháp điều trị tại chỗ theo toa với các loại thuốc như: benzoyl peroxide, axit azelaic, axit salicylic và retinoid, ….

2. Điều trị mụn cứng bằng phương pháp kỹ thuật cao

Các phương pháp hiện đại điều trị mụn cứng gồm:

• Điện di: điện chuyển ion dựa trên tác dụng của dòng điện giúp đưa các tinh chất hỗ trợ điều trị mụn đi sâu vào dưới da, giúp cho quá trình điều trị hiệu quả hơn.
• Liệu pháp ánh sáng: chiếu đèn LED là phương pháp trị liệu dùng ánh sáng có bước sóng 415nm kết hợp 633nm nhằm mục đích diệt khuẩn, giảm viêm cải thiện thương tổn trứng cá.
• Laser xung dài: với bước sóng 1064nm có tác dụng làm giảm đỏ, giảm viêm giúp cho quá trình điều trị mụn hiệu quả tối ưu hơn.
• IPL: ánh sáng xung cường độ cao tác động vào vi khuẩn C. acnes – tác nhân chính gây ra mụn, ngoài ra còn giúp giảm viêm và hình thành nhân mụn mới.

Tùy vào từng tình trạng da, bác sĩ sẽ có hướng dẫn điều trị cụ thể, phù hợp.

Chăm sóc và phòng ngừa mụn cứng dưới da trở lại

Chăm sóc và phòng ngừa mụn cứng dưới da trở lại là một phần quan trọng của phác đồ điều trị mụn cứng dưới da. Dưới đây là một số hướng dẫn chăm sóc và phòng ngừa mụn cứng trở lại:

• Làm sạch da bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ vào buổi sáng, buổi tối và sau khi đổ mồ hôi.
• Sử dụng dưỡng ẩm phù hợp cho da mụn.
• Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Hạn chế căng thẳng, thức khuya.
• Sử dụng sản phẩm chất lượng, tránh sử dụng các loại mỹ phẩm trang điểm hay kem dưỡng làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Tìm kiếm các sản phẩm chăm sóc da không gây mụn, phù hợp với da của mình.
• Hạn chế thức ăn, ngọt béo và các thực phẩm từ sữa.

Như vậy, mụn cứng dưới da là mụn trứng cá giai đoạn nghiêm trọng, biểu hiện dưới dạng nang nốt. Chúng cần được can thiệp điều trị y khoa để giảm nguy cơ để lại sẹo và các tác động tiêu cực lên da.

Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn hiểu thêm về mụn cứng dưới da là gì? Điều trị mụn cứng dưới da và các vấn đề về mụn trên da khác tại khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, PlinkCare TP.HCM, với đội ngũ bác sĩ là những chuyên gia, chuyên nghiệp và tận tâm, trực tiếp chẩn đoán và điều trị, khắc phục nhanh các vấn đề về mụn cứng dưới da, mụn và điều trị các bệnh về da khác.