
MESA (vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh): Chỉ định, quy trình
MESA là gì?
MESA hay còn gọi là thủ thuật vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh. Cụ thể đây là quá trình thu thập tinh trùng thông qua việc sử dụng kính hiển vi phẫu thuật mở các ống nhỏ bên trong mào tinh hoàn để tìm kiếm tinh trùng.
Sau khi bệnh nhân được vô cảm phù hợp, bác sĩ Nam khoa sẽ rạch da bìu, bộc lộ tinh hoàn – mào tinh ra bên ngoài. Dưới quan sát kính vi phẫu, bác sĩ sẽ chọn lựa và dùng kim chọc hút tinh trùng từ 1 ống mào tinh. Mẫu thu được sẽ được chuyển đến phòng xét nghiệm để xử lý và phục vụ cho thụ tinh ống nghiệm.
Thủ thuật này sẽ phát huy tác dụng trong điều kiện tinh trùng được sản xuất đủ số lượng tại tinh hoàn nhưng bị chặn lại bởi sự tắc nghẽn từ ống dẫn tinh trở đi, khiến các “tinh binh” không thể được xuất ra ngoài khi người đàn ông xuất tinh (vô tinh bế tắc). Nguyên nhân có thể do người bệnh không có ống dẫn tinh, tắc đường dẫn tinh do viêm nhiễm, do triệt sản, chấn thương,… Tỷ lệ thành công của thủ thuật MESA trong việc thu được tinh trùng chất lượng là 96-100%. (1)
Khi thực hiện MESA, để tăng tỷ lệ thụ tinh thành công, tinh trùng sau khi được chiết xuất sẽ được xử lý sàng lọc và tiêm trực tiếp vào trứng của người phụ nữ bằng kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI). Mặt khác, trong trường hợp nam giới chưa muốn có con ở thời điểm hiện tại nhưng vẫn muốn duy trì khả năng sinh sản sau này thì thủ thuật MESA cho phép bác sĩ lấy số lượng lớn tinh trùng và đông lạnh để sử dụng trong tương lai.
Trong trường hợp không tìm thấy tinh trùng, cần phải kiểm tra sâu hơn bên trong tinh hoàn để tìm kiếm những tinh trùng còn sống bằng thủ thuật như TESE hoặc microTESE trong cùng thời điểm làm thủ thuật.
Chỉ định vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA cho trường hợp nào?
Vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA thường được chỉ định thực hiện ở nam giới gặp tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch do nguyên nhân tắc nghẽn mào tinh hoàn hoặc ống dẫn tinh. Theo đó tình trạng sản xuất tinh trùng vẫn diễn ra bình thường nhưng tinh trùng không được “xuất ra” do con đường dẫn tinh trùng ra ngoài đã bị tắc nghẽn.
Bên cạnh đó, một số tình trạng khác ở nam giới cũng có thể được chỉ định thực hiện MESA:
- Không có ống dẫn tinh ở một hoặc hai bên và thất bại với kĩ thuật PESA thì cần chuyển sang kĩ thuật MESA hoặc TESE.
- Tắc mào tinh, ống dẫn tinh do viêm nhiễm mà muốn trích tinh trùng làm thụ tinh ống nghiệm, đồng thời thông nối lại ống dẫn tinh trong cùng một cuộc phẫu thuật
- Nam giới sau khi triệt sản và muốn thông nối lại ống dẫn tinh, đồng thời trích tinh trùng trữ đông hay trích tinh trùng cho thụ tinh ống nghiệm.
Khi thực hiện thủ thuật MESA, bệnh nhân cần phải gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống. Sau đó bác sĩ sử dụng kính hiển vi phẫu thuật để thực hiện một vết mổ ở bìu, từ đó tiếp cận một hoặc cả hai tinh hoàn rồi lấy tinh trùng bằng cách hút dịch từ ống mào tinh bên trong. Thời gian thực hiện thủ thuật khoảng 30 phút và bệnh nhân có thể xuất viện sau 2 giờ nghỉ ngơi.
MESA không được chỉ định trong trường hợp vô tinh không do tắc nghẽn
Khi tinh trùng không được tìm thấy trong mào tinh phản ánh quá trình sản xuất tinh trùng bị tổn thương hoặc bị đình trệ. Lúc này thủ thuật vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA sẽ rất khó thực hiện và không thể đảm bảo khả năng thành công. Do đó, MESA không được chỉ định trong trường hợp vô tinh không do tắc nghẽn.
Trước đó, để xác định các yếu tố dẫn đến vô tinh không do tắc nghẽn, bệnh nhân sẽ được bác sĩ thực hiện khám lâm sàng thông qua việc hỏi về tiền sử các bệnh lý nam khoa, đồng thời thăm khám bộ phận sinh dục. Đặc biệt, việc phân tích các đặc điểm tổng thể của tinh dịch về số lượng tinh trùng di động, thể tích tinh dịch, độ pH… giúp xác định chính xác nguyên nhân của tình trạng vô tinh có phải do tắc nghẽn hay không. Từ đó, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện MESA hoặc các phương pháp trích tinh trùng khác phù hợp hơn.

Ưu điểm của vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA
Nhiều thống kê cho thấy vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA mang đến những hiệu quả tích cực trong việc điều trị vô sinh ở nam giới, tỷ lệ tìm thấy tinh trùng chất lượng lên đến trên 95% và còn nhiều ưu điểm nổi trội của thủ thuật này, bao gồm:
1. Thu được nhiều tinh trùng
Vì MESA chỉ được chỉ định trong trường hợp vô tinh do tắc nghẽn. Theo đó, trường hợp này tinh hoàn vẫn có khả năng sinh tinh nhưng không được xuất ra ngoài. Chính vì thế, khi thực hiện thủ thuật MESA vẫn có cơ hội thu được nhiều tinh trùng chất lượng nhất có thể.
2. Có cơ hội trữ đông tinh trùng
Thủ thuật MESA cho phép thu được lượng tinh trùng chất lượng lên đến trên 95%, do đó tùy vào nhu cầu của bệnh nhân, tinh trùng sẽ được đem đi thực hiện ICSI ngay giúp tăng tỷ lệ thụ thai thành công hoặc trữ đông để phục vụ cho lần ICSI sau.
Mặt khác, một số người chưa muốn lập gia đình và chưa muốn có con ở thời điểm hiện tại thì các chuyên gia khuyên rằng nên trữ đông tinh trùng để bảo tồn khả năng sinh sản.
3. Giảm nguy cơ tụ máu bìu
Hiện nay, với phương pháp mini-MESA cho phép lấy tinh trùng từ mào tinh qua vi phẫu bằng cách mở đường rạch nhỏ ở mào tinh. Theo đó phương pháp này có cơ chế hoàn toàn giống MESA nhưng chỉ mở một đường rạch nhỏ khoảng 1cm chỉ để bộc lộ mào tinh chứ không bộc lộ tinh hoàn.
Phương pháp này nhằm giảm chi phí, thời gian và biến chứng. Đặc biệt nguy cơ tụ máu bìu khi thực hiện phương pháp này cũng giảm đáng kể. Kĩ thuật mini-MESA thường áp dụng khi PESA thất bại
4. Khả năng phục hồi tốt
Trong trường hợp nam giới gặp tình trạng vô tinh do tắc nghẽn thì thủ thuật MESA có thể kết hợp cùng vi phẫu thuật thông nối ống dẫn tinh, giúp người bệnh cải thiện tình trạng tắc nghẽn, từ đó tinh trùng có thể được “xuất ra” ngoài, giảm tỷ lệ vô sinh ở nam giới.
Bởi vậy có thể nói thủ thuật vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA có ưu điểm giúp nam giới phục hồi khả năng sinh tinh và dẫn tinh tự nhiên.
Nhược điểm của vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA
Bên cạnh những ưu điểm nổi trội thì thủ thuật MESA vẫn có một vài nhược điểm đáng chú ý như:
- Đòi hỏi thám sát bìu: Nhằm xác định chính xác tình trạng vô tinh là do tắc nghẽn hay không, bác sĩ sẽ chỉ định thám sát bìu để từ đó quyết định nên thực hiện MESA hoặc các thủ thuật trích tinh trùng khác.
- Dụng cụ vi phẫu và nhân sự: MESA là một trong những thủ thuật trích tinh trùng rất khó thực hiện trong điều trị vô sinh ở nam giới. Do đó để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của thủ thuật thì MESA phải được thực hiện bởi bác sĩ phẫu thuật được đào tạo vi phẫu bài bản, giàu kinh nghiệm cùng với dụng cụ hiện đại như kính hiển vi vi phẫu.
- Chăm sóc vết thương sau phẫu thuật: Vì MESA là phẫu thuật có xâm lấn nên sẽ gây đau và cảm giác không thoải mái cho bệnh nhân. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần theo dõi và giữ vệ sinh sạch sẽ tại vết mổ. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường như nhiễm trùng, chảy máu thì cần đến bệnh viện để được các bác sĩ kịp thời xử lý.
Quy trình vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA
1. Các bước chuẩn bị trước khi tiến hành thủ thuật MESA
Ngày trước khi thực hiện thủ thuật:
- Ăn thức ăn nhẹ, dễ tiêu vào cữ tối trước 18 giờ cùng ngày;
- Có thể uống nước đến trước 23 giờ đêm;
- Vệ sinh cá nhân, tắm rửa sạch sẽ đặc biệt là vùng bìu bằng xà phòng;
- Ngủ sớm và ngủ đủ giấc.
Ngày nhập viện thực hiện thủ thuật:
- Ngừng ăn và uống nước trước khi thực hiện thủ thuật khoảng 6-8 giờ. Đây là lưu ý đặc biệt quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ hít sặc có thể xảy ra trong quá trình thực hiện thủ thuật dẫn đến nguy cơ tử vong.
- Không sử dụng nước hoa vào ngày thực hiện thủ thuật.
- Không mang tiền, tư trang có giá trị vào phòng thủ thuật và tháo răng giả (nếu có).
- Vệ sinh cá nhân và vùng bìu sạch sẽ bằng xà phòng trước khi đến bệnh viện.
- Thay trang phục theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
2. Tiến hành thực hiện thủ thuật
- Đặt bệnh nhân nằm đúng tư thế và gây mê toàn thân hoặc gây tê tủy sống.
- Sát trùng bộ phận sinh dục, vùng bẹn, đùi và khu vực tầng sinh môn.
- Mở đường rạch nhỏ khoảng 1cm để bộc lộ mào tinh chứ không bộc lộ tinh hoàn.
- Thao tác vi phẫu qua kính hiển vi để có hình ảnh rõ nét nhất và hút tinh trùng từ mào tinh, sau đó chuyển đến phòng Lab.
- Phòng Lab sau khi nhận mẫu tinh dịch sẽ thực hiện sàng lọc và tìm những tinh trùng chất lượng.
- Nếu có sẽ tiến hành trữ đông để chuẩn bị làm ICSI hoặc trữ đông để bảo vệ khả năng sinh sản theo mong muốn của bệnh nhân.
- Khi nhận được kết quả từ phòng Lab, bác sĩ sẽ quyết định kết thúc vi phẫu hay vẫn tìm tiếp cho đến khi có đủ tinh trùng chất lượng để sử dụng.
- Kiểm tra đầu xa của ống dẫn tinh và xem xét thông nối ống dẫn tinh vào vị trí ống mào tinh đã mở ra để trích tinh trùng
- Kết thúc quá trình, bác sĩ tiến hành cầm máu và đóng da bìu cho bệnh nhân. (2)

Tinh trùng thu nhận sau phương pháp MESA bảo quản thế nào?
Những tinh trùng chất lượng được thu nhận và sàng lọc sau phương pháp MESA sẽ được bảo quản theo mong muốn của bệnh nhân.
Một số người mong muốn trữ đông tinh trùng để đợi kết quả từ thủ thuật thông ống dẫn tinh. Nếu khả năng sinh tinh và dẫn tinh được cải thiện, bệnh nhân có thể thụ thai bằng tinh trùng theo cách tự nhiên. Mặt khác, nếu thủ thuật thông ống dẫn tinh không được thực hiện thì tinh trùng trữ đông từ thủ thuật MESA sẽ được bảo quản để chuẩn bị làm ICSI, từ đó tăng tỷ lệ thụ thai thành công.
Những lưu ý cần chuẩn bị để thực hiện kỹ thuật MESA
Nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn cho quá trình vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA, người bệnh cần đặc biệt lưu ý một số điều sau:
- Không sử dụng bất kỳ loại thuốc có chứa Aspirin, Ibuprofen, Naproxen để hạn chế nguy cơ chảy máu trong và sau khi phẫu thuật.
- Sắp xếp công việc cá nhân và nhờ người thân hỗ trợ đưa đón vào ngày thực hiện phẫu thuật.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ và cạo lông, đặc biệt vệ sinh vùng bìu thật sạch bằng xà phòng để tránh nguy cơ nhiễm trùng lúc phẫu thuật.
- Lựa chọn bệnh viện uy tín, đáng tin cậy, chất lượng dịch vụ tốt cùng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc thực hiện phẫu thuật trích tinh trùng.
- Nghỉ ngơi đầy đủ và chuẩn bị tinh thần thật tốt trước khi bước vào phòng phẫu thuật.
PlinkCare thực hiện nhiều ca thu nhận tinh trùng thành công bằng MESA
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Hệ thống PlinkCare là một trong những cơ sở có tỷ lệ chữa thành công vô sinh hiếm muộn hàng đầu tại Việt Nam. Sở hữu đội ngũ chuyên gia, bác sĩ được đào tạo bài bản, nhiều năm kinh nghiệm cùng với hệ thống công nghệ kỹ thuật hiện đại góp phần tăng tỷ lệ thành công khi thực hiện các phẫu thuật trích tinh trùng bao gồm MESA, PESA, TESE, Micro-TESE. Từ đó giúp nam giới cải thiện các vấn đề về tinh trùng và thu thập những tinh trùng chất lượng nhất để tăng tỷ lệ thành công khi thực hiện ICSI trong tương lai.
Bên cạnh đó, IVF Tâm Anh tự hào là trung tâm đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam được trang bị phòng LAB phôi học đạt chuẩn ISO 5 – hệ thống phòng sạch đạt tiêu chuẩn cao cấp đáp ứng môi trường nuôi cấy tốt nhất cho sự phát triển của phôi trong thụ tinh ống nghiệm. Ngoài ra còn có những kỹ thuật trữ lạnh tinh trùng hiện đại, có thể áp dụng trong trữ tinh trùng thường quy và trữ tinh trùng số lượng ít. Những ưu điểm này đã góp phần tăng tỷ lệ IVF thành công đồng thời đảm bảo sức khỏe sinh sản tốt nhất cho người bệnh.

Vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh MESA là một bước tiến lớn của y khoa hiện đại giúp nam giới thu thập và sàng lọc tinh trùng chất lượng nhằm bảo vệ khả năng sinh sản đồng thời hoàn thiện thiên chức làm cha của mình. Nếu còn bất kỳ băn khoăn hoặc thắc mắc nào về các bệnh lý nam khoa, đừng ngần ngại liên hệ đến hotline của PlinkCare để nhận hỗ trợ từ các bác sĩ giỏi bạn nhé!