Người bị men gan cao kiêng ăn gì để bệnh không nặng thêm?

Người bị men gan cao có cần kiêng cữ một số món không?

Trước khi giải đáp thắc mắc men gan cao kiêng ăn gì, chúng ta cần biết người bị men gan cao liệu có cần kiêng dùng một số món ăn hay thực phẩm hay không?

Men gan cao cho thấy gan đang có vấn đề và có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể. Các biểu hiện có thể xảy ra, đặc biệt trong thời gian dài không được điều trị như mệt mỏi, vàng mắt, vàng da, sốt, đau hạ sườn phải, mẩn ngứa… Nguyên nhân men gan cao có thể là do phản ứng phụ của thuốc, chứng gan nhiễm mỡ không do rượu, nhiễm virus viêm gan, uống quá nhiều bia rượu, chế độ ăn uống chưa hợp lý…

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ chữa trị tình trạng men gan cao. Việc ưu tiên dùng các loại thực phẩm phù hợp có thể hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị, đưa men gan trở về chỉ số bình thường. Hạn chế dùng thực phẩm gây hại gan cũng góp phần ngăn bệnh diễn tiến theo chiều hướng xấu. Chế độ dinh dưỡng khoa học còn góp phần tạo dựng nền tảng sức khỏe tốt, gia tăng khả năng tự hồi phục của cơ thể trong đó có gan. Vậy người bị men gan cao không nên ăn gì?

Men gan cao kiêng ăn gì?

Người bị men gan cao nên đi khám và nhận chỉ định điều trị, tư vấn dinh dưỡng từ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, gan mật tụy hoặc bác sĩ dinh dưỡng. Những nhóm thực phẩm dưới đây có thể giúp người bệnh tham khảo cho câu hỏi men gan cao nên kiêng ăn gì.

1. Men gan cao nên kiêng uống rượu bia

Rượu bia là tác nhân hàng đầu dẫn đến những bệnh lý về dạ dày, gan, đường ruột. Cồn có trong rượu bia có thể khiến tế bào gan tích trữ chất béo triglyceride và khiến men gan tăng cao. Tiêu thụ rượu bia trong một khoảng thời gian dài có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, xơ gan, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch… (1)

2. Hạn chế thức ăn nhiều chất béo xấu

Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo xấu kích hoạt tế bào Kuffer ở gan hoạt động quá mức, làm nghiêm trọng hơn tình trạng tổn thương gan. Nhóm thực phẩm này cũng làm tăng lượng chất béo trung tính trong cơ thể. Tiêu thụ quá mức thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ sẽ khiến gan khó có thể chuyển hóa hoàn toàn và tích tụ chất béo trung tính ở trong gan. Qua đó dẫn đến nhiều vấn đề về gan, bao gồm cả tình trạng tăng men gan.

3. Tránh thực phẩm chứa nhiều đường

Nhóm thực phẩm chứa nhiều đường bao gồm kẹo, bánh, siro… Hấp thu nhiều đường gây thừa năng lượng, gia tăng sự tích tụ chất béo trong gan – là một trong các tác nhân làm tăng men gan. Người có lượng đường huyết cao cũng sẽ giảm hấp thụ những dưỡng chất cần thiết khác. (2)

4. Hạn chế các món ăn nhiều gia vị cay nóng

Tiêu thụ thực phẩm nhiều gia vị cay nóng có thể làm nghiêm trọng thêm những triệu chứng của tình trạng men gan cao, ví dụ nổi mẩn ngứa. Thức ăn cay nóng cũng có thể làm gia tăng áp lực lên tĩnh mạch gan, làm tăng men gan.

5. Hạn chế ăn các thực phẩm chứa nhiều muối

Tiêu thụ quá nhiều muối có thể khiến cơ thể tích trữ lượng nước dư thừa. Mỗi người cần tập thói quen hạn chế lượng natri dung nạp ở ngưỡng dưới 1,500 miligam mỗi ngày (thành phần của muối ăn có 40% là natri) để bảo vệ sức khỏe.

6. Hạn chế đồ ăn chứa carb tinh chế

Thực phẩm chứa carb (carbohydrate) tinh chế bao gồm mì ống, bánh mì trắng… Tiêu thụ quá nhiều nhóm thực phẩm này có thể làm gia tăng lượng đường trong máu nhiều hơn so với khi tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt, nguyên nhân là do thực phẩm chứa carb tinh chế thiếu chất xơ.

7. Hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn

Khi được hỏi men gan cao kiêng ăn gì, các chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyến nghị người bị men gan cao không nên lạm dụng ăn thịt đỏ (như thịt bò, thịt cừu, thịt heo…) và thịt chế biến sẵn. Do nhóm thực phẩm này chứa nhiều chất béo bão hòa. (3)

8. Tránh ăn thức ăn độc hại, không đảm bảo vệ sinh

Người có men gan cao nên kiêng dùng thịt, hải sản tái, sống… vì các thực phẩm này có thể là trung gian lây truyền những loại vi khuẩn dẫn đến chứng nhiễm trùng máu, khiến men gan tăng, chẳng hạn như khuẩn Toxoplasma, Listeria, E.Coli, Vibrio vulnificus, Salmonella… Thịt gia cầm, gia súc sống có thể chứa Toxoplasma, Listeria, E.Coli, Salmonella; trong khi vi khuẩn Vibrio vulnificus xuất hiện phổ biến ở những loại thủy hải sản có vỏ như ốc, hến, nghêu, hàu… Người bị men gan cao cũng cần tránh ăn thực phẩm có thể gây ngộ độc (như hạnh nhân đắng, hạt điều sống…), thực phẩm đã bị mốc, ôi thiu…

9. Thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp

Thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp có thể chứa nhiều muối, chất béo bão hòa, phẩm màu, chất bảo quản, chất điều vị… không có lợi cho sức khỏe của gan. Người bị men gan cao không nên dùng nhiều nhóm thực phẩm này. Thay vào đó nên ưu tiên ăn thực phẩm tươi sống, tự chế biến ở nhà để có thể điều chỉnh, gia giảm nguyên liệu, gia vị cho phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Men gan cao kiêng gì để bệnh không nặng thêm?

Chúng ta đã biết men gan cao kiêng ăn gì, vậy ngoài một số loại thực phẩm không có lợi, người bị men gan cao cần lưu ý kiêng thêm những gì để bệnh không diễn tiến nặng? Người bệnh cần tránh những yếu tố nguy cơ làm tăng nặng thêm tình trạng bệnh hoặc làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh (như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan…) khiến men gan tăng, cụ thể gồm có:

1. Không lạm dụng thuốc, thực phẩm chức năng

Việc lạm dụng thuốc, thực phẩm chức năng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến gan ở nhiều mức độ khác nhau (có thể gây ra tình trạng viêm gan cấp, suy gan cấp…). Đặc biệt, người đang mắc bệnh gan, mật mạn tính càng dễ chịu tác động tiêu cực từ việc lạm dụng thuốc, thực phẩm chức năng. Thế nên, người có men gan cao chỉ nên dùng thuốc, thực phẩm chức năng đúng theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý thay đổi liều dùng.

2. Tránh stress, căng thẳng quá mức

Tránh stress, căng thẳng quá mức cũng là việc người bệnh cần làm khi chưa biết men gan cao nên kiêng gì. Tình trạng stress, căng thẳng quá mức làm giảm lưu lượng máu đến gan, có thể làm tăng men gan. Tình trạng này cũng liên quan đến sự gia tăng nồng độ cortisol, từ đó có thể dẫn đến vấn đề tổn thương gan. Ngoài ra, tế bào diệt tự nhiên (NK) mở rộng và hoạt động quá mức tại gan trong thời gian căng thẳng có thể dẫn đến việc tiêu diệt các tế bào gan khỏe mạnh, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Mặc dù tình trạng căng thẳng, stress không phải là nguyên nhân trực tiếp làm tăng men gan nhưng việc kiểm soát sự căng thẳng rất quan trọng đối với sức khỏe của gan. Mỗi người nên áp dụng một số cách để giúp kiểm soát tình trạng căng thẳng, hạn chế tình trạng men gan cao, hỗ trợ nâng cao chức năng gan, chẳng hạn như: dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, tập thiền hoặc tham gia hoạt động thư giãn tâm trí, tham gia các sự kiện cộng đồng, tránh dùng rượu bia…

3. Người bị men gan cao không nên hút thuốc

Hút thuốc có thể làm gia tăng các tác động tiêu cực của rượu đối với tình trạng tổn thương tế bào gan ở những người uống nhiều rượu. Thế nên, người có men gan cao, uống nhiều rượu cần tránh hút thuốc. Việc hút thuốc cũng không được khuyến khích ở tất cả mọi người để giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể.

4. Tránh thức khuya, ngủ không đủ giấc

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là một tình trạng phổ biến, trong đó mỡ tích tụ trong gan không phải do việc tiêu thụ rượu. NAFLD có mối liên hệ mật thiết với các rối loạn chuyển hóa như béo phì, tiểu đường loại 2…. Tình trạng này cũng thường đi kèm với các vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như hội chứng ngưng thở khi ngủ, mất ngủ, và rối loạn nhịp sinh học.

Mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được xác định một cách cụ thể nhưng mối liên quan này rất có thể là thông qua những tình trạng chuyển hóa liên quan đến bệnh NAFLD – nguyên nhân phổ biến gây tăng men gan.

Một số lưu ý chung cho người có men gan cao

Bên cạnh việc tìm hiểu men gan cao kiêng ăn gì, người bệnh cần lưu ý thêm một số vấn đề để góp phần cải thiện chỉ số men gan, nâng cao sức khỏe:

• Người bị men gan cao nên đến bệnh viện uy tín có chuyên khoa tiêu hóa, gan mật tụy thăm khám để được các bác sĩ chuyên khoa chỉ định điều trị phù hợp. Đồng thời, bác sĩ dinh dưỡng tư vấn chế độ ăn uống sao cho phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của bản thân.
• Người có men gan cao nên tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ như đậu nành, rau xanh, hoa quả ít đường, ngũ cốc nguyên hạt… Bạn nên dung nạp đủ chất đạm từ những nguồn thực phẩm như phi lê cá, thịt gia cầm bỏ da, thịt nạc, trứng gia cầm, sữa tách béo, các loại đậu…
• Người bị men gan cao có thể chủ động bổ sung tinh chất thiên nhiên Wasabia, S. Marianum để hỗ trợ kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer (đại thực bào lưu trú tại gan và là những tế bào đầu tiên ở gan gặp tác nhân gây bệnh, tạo ra hiệu ứng miễn dịch, loại bỏ tế bào gan chết…), góp phần cải thiện những bệnh lý về gan, qua đó giúp gia tăng khả năng giải độc, góp phần bảo vệ gan, hạ men gan, hỗ trợ phục hồi chức năng gan…
• Luyện tập thể dục đều đặn, phù hợp với thể trạng tối thiểu 250 phút/tuần (chia đều thành 2 – 5 buổi tập/tuần) có thể hỗ trợ làm giảm mỡ ở gan và góp phần cải thiện những chỉ số men gan, chẳng hạn như tập aerobic (3 – 5 lần/tuần, 45 – 60 phút/buổi), tập kháng lực với tạ (khoảng 2 – 3 ngày/tuần). Bạn cũng có thể đi bộ, bơi lội, đạp xe…
• Người bị tăng men gan do gan nhiễm mỡ, thừa cân, béo phì nên đặt mục tiêu giảm trọng lượng ở mức phù hợp (theo hướng dẫn của bác sĩ). Bởi việc giảm cân khoa học có thể mang đến tác động đáng kể trong việc giúp cải thiện tình trạng mỡ gan, góp phần cải thiện men gan hiệu quả.

>>> Xem thêm: Men gan cao nên ăn gì?

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Tâm Anh Quận 7, Quý khách vui lòng liên hệ:

Thắc mắc men gan cao kiêng ăn gì đã được giải đáp. Người bị men gan cao cần chú ý thăm khám thường xuyên, tuân thủ chỉ định của bác sĩ, áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý để góp phần cải thiện chỉ số men gan, nâng cao sức khỏe tổng thể.