Xương khớp kêu lục cục là bệnh gì? Nguyên nhân và cách chữa trị

Khớp kêu lục cục là gì?

Khớp kêu lục cục là hiện tượng các khớp như khớp gối, khớp háng, khớp cổ tay, khớp cột sống… phát ra những âm thanh lạ khi thực hiện động tác co duỗi. Hiện tượng này thường không đáng lo ngại, tuy nhiên trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm, do đó bạn không nên chủ quan khi các khớp phát ra âm thanh lục cục hoặc lạo xạo.

Khi nào xương khớp kêu lục cục là bệnh lý nguy hiểm?

Trường hợp cần xem xét là khi xương khớp xuất hiện tiếng kêu lục cục với tần suất dày đặc và âm thanh lớn. Đặc biệt, tiếng khớp kêu đi kèm với cảm giác nhức mỏi, đau đớn, sưng nề, khó chịu khi đi lại, hạn chế hoạt động của khớp thì cần thăm khám trực tiếp để xác định nguyên nhân và có hướng xử lý phù hợp. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe tổng thể nói chung mà còn hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của hệ cơ xương khớp nói riêng.

Vì sao khớp kêu lục cục?

Khớp kêu lục cục có thể đến từ yếu tố sinh lý hoặc bệnh lý. Dưới đây là thông tin chung về nguyên nhân khiến khớp kêu lụp cụp, hay lục cục: (1)

1. Nguyên nhân sinh lý

1.1. Do hoạt động đột ngột

Các hoạt động đột ngột như đứng lên, ngồi xuống, gập người… đều có thể khiến các khớp kêu lục cục do bong bóng khí bên trong bị đè nén và thoát ra. Ngoài ra, sự di động đột ngột của hệ thống dây chằng, phần mềm quanh khớp cũng có thể phát ra âm thanh lục cục.

1.2. Do bao hoạt dịch bị kéo căng

Tiếng kêu lục cục cũng có thể đến từ việc bao hoạt dịch bị kéo căng. Nếu không có cảm giác đau nhức khó chịu thì người bệnh có thể yên tâm vì đây là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể, thường không gây hại cho sức khỏe.

2. Nguyên nhân bệnh lý

2.1. Chấn thương

Chấn thương là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến sụn khớp bị tổn thương, làm giảm khả năng bao bọc các đầu xương, khiến đầu xương cọ xát trực tiếp vào nhau, tạo ra tiếng lục cục. Chấn thương không chỉ khiến khớp phát ra âm thanh lạ mà còn gây cảm giác đau đớn, hạn chế vận động của người bệnh.

2.2. Thoái hóa khớp

Một trong những nguyên nhân khiến xương khớp kêu lục cục có thể đến từ việc khớp bị thoái hóa, thường xuất hiện ở người lớn tuổi. Thoái hóa khớp khiến chức năng của cơ quan này bị suy giảm, các đầu xương bắt đầu va chạm vào nhau khi không có lớp sụn bao quanh, khiến khớp phát ra tiếng kêu lục cục hay lạo xạo. Ngoài ra, thoái hóa khớp còn gây nên tình trạng hạn chế vận động, khó khăn khi di chuyển, cảm thấy đau nhức, nặng nề khi đứng lên, ngồi xuống, ngồi khoanh chân, ngồi xổm…

2.3. Khô khớp

Khô khớp là tình trạng dịch bôi trơn trong khớp không tiết đủ, khiến khớp bị khô, vấn đề này thường xảy ra ở khớp gối, khớp tay, khớp vai… khiến các khớp bị khô cứng, khó di chuyển, vận động, gây nên những âm thanh kỳ lạ như tiếng khớp xương kêu lục cục hoặc răng rắc.

2.4. Viêm khớp

Viêm khớp là thuật ngữ để chỉ các bệnh lý tại khớp, người bệnh thường bị sưng nề, đau đớn và cảm giác cứng ở một hay nhiều khớp trên cơ thể, đồng thời có thể bị tràn dịch và phát ra những tiếng kêu lục cục ở khớp khi hoạt động. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm khớp như thoái hóa khớp, đợt cấp của bệnh gút, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp… (2)

2.5. Gai xương

Một trong những nguyên nhân gây ra tiếng lục cục ở xương khớp là gai xương. Gai xương xuất hiện khi thoái hóa khớp diễn ra trong thời gian dài, khiến các phần sụn khớp bị tổn thương và hao mòn, dần hình thành các gai xương. Các gai này khiến lực ma sát tăng lên, gây nên tiếng kêu lục cục khi cử động.

2.6. Bệnh viêm khớp tinh thể

Bệnh viêm khớp tinh thể là tình trạng canxi lắng động bên trong xương dưới sụn và các mô sụn. Bệnh viêm khớp tinh thể có thể diễn ra ở nhiều khớp trên cơ thể, phổ biến nhất là khớp gối. Bệnh viêm khớp tinh thể gây ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh hoạt, vận động của người bệnh. Bệnh viêm khớp tinh thể làm tổn thương sụn khớp cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tiếng khớp kêu lục cục.

Tìm hiểu thêm: Khớp gối kêu lục cục khi co duỗi

2.7. Gân bị tổn thương

Gây là mô mềm dạng sợi nối giữa xương và cơ, nếu gân bị tổn thương như viêm, có thể khiến xương và cơ cọ sát với nhau, tạo ra tiếng kêu lục cục khi vận động.

2.8. Các nguyên nhân khác

Ngoài ra, xương khớp kêu lục cục có thể đến từ một số nguyên nhân khác như viêm bao gân, rối loạn hormone, gút, loãng xương… Để xác định chính xác tình trạng bệnh lý, bạn nên đến trực tiếp các cơ sở y tế để được tư vấn, hướng dẫn cụ thể.

Cách chẩn đoán nguyên nhân các khớp kêu lục cục

Để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, tình trạng bệnh lý và khả năng tiếp nhận điều trị, người bệnh cần thăm khám trực tiếp thông qua các cách chẩn đoán dưới đây: (3)

1. Khám lâm sàng

Khám lâm sàng là bước đầu tiên trong chẩn đoán mọi loại bệnh. Bác sĩ cần hỏi rõ bệnh sử, khám lâm sàng khớp bị tổn thương, sau đó sẽ đề nghị những cận lâm sàng phù hợp, nhằm đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác về xương khớp kêu lục cục là bệnh gì.

2. Xét nghiệm máu

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu trong trường hợp nghi ngờ mắc các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng và viêm như viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, viêm khớp do nhiễm khuẩn…

3. Chụp X-quang xương khớp

Chụp X-quang xương khớp là phương pháp đơn giản để đánh giá và chẩn đoán các tình trạng chấn thương, trật khớp, thoái hóa khớp, gai xương…

4. Siêu âm khớp

Cùng với X-quang xương khớp, siêu âm khớp cũng là một phương pháp an toàn, dễ thực hiện để đánh giá tình trạng viêm khớp, viêm gân và viêm bao gân, tình trạng tràn dịch,…

5. Chụp cắt lớp CT

Trong một số trường hợp bác sĩ sẽ chỉ định chụp cắt lớp vi tính để đánh giá chính xác hơn những tổn thương nghi ngờ trên X-quang hay những vùng tổn thương khảo sát hạn chế trên X-quang. Với công nghệ hiện đại hiện nay thì những máy chụp cắt lớp vi tính có thể dựng hình 3D các cấu trúc cần khảo sát cho ra hình ảnh rõ nét và chính xác hơn.

6. Chụp cộng hưởng từ

Chụp cộng hưởng từ được chỉ định khi có những tổn thương phần mềm cần khảo sát rõ hơn như tổn thương đứt dây chằng, gân cơ, tổn thương viêm khớp, viêm bao hoạt dịch, hay nghi ngờ nhiễm trùng, u bướu…

Cách chữa khớp kêu lục cục như thế nào?

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra âm thanh lục cục ở khớp cũng như khả năng tiếp nhận điều trị của người bệnh. Thông qua kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp điều trị phù hợp như:

1. Điều trị bảo tồn

1.1. Nghỉ ngơi

Khi xuất hiện tình trạng khớp xương kêu lục cục kèm theo tình trạng đau nhức, khó chịu, người bệnh nên nghỉ ngơi, tránh các hoạt động mạnh để hạn chế làm trầm trọng hơn tình trạng đau nhức xương khớp. Đồng thời, việc nghỉ ngơi còn giúp cơ xương khớp có thời gian hồi phục sau thời gian hoạt động căng thẳng.

1.2. Chườm lạnh

Nếu khớp kêu lục cục chỉ đến từ chấn thương nhẹ thì chườm lạnh là một trong những phương pháp phổ biến, thuận tiện cho mọi đối tượng. Cách chữa này có thể giúp giảm đau, hạn chế tình trạng sưng tấy, giúp người bệnh dễ chịu hơn vì máu được lưu thông.

Tuy nhiên, chườm lạnh cần được thực hiện một cách cẩn thận, trong khoảng thời gian nhất định. Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn kỹ hơn về phương pháp này.

1.3. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu được thực hiện nhằm cải thiện chức năng xương khớp thông qua các bài tập phù hợp với tình trạng bệnh lý. Mỗi người sẽ có kế hoạch tập vật lý trị liệu khác nhau nhằm tối ưu hiệu quả điều trị.

1.4. Thuốc giảm đau, chống viêm

Điều trị nội khoa luôn là lựa chọn ban đầu trong các bệnh lý cơ xương khớp. Việc cho người bệnh uống thuốc giảm đau, chống viêm có thể giúp giảm tình trạng viêm đau của một số bệnh lý như thoái hóa khớp, viêm gân hay viêm bao gân, viêm khớp…, từ đó hỗ trợ tối ưu hiệu quả điều trị.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý khi xuất hiện tiếng khớp kêu lục cục, tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng bất kỳ loại thuốc giảm đau, chống viêm nào khi chưa có sự cho phép, hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa bởi uống sai chỉ định có thể dẫn đến nhiều rủi ro nguy hiểm.

2. Điều trị can thiệp

2.1. Tiêm corticosteroid

Corticosteroid là liệu pháp thường dùng trong điều trị viêm khớp, nhằm giảm tình trạng đau viêm nhanh chóng. Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện bởi bác sĩ có tay nghề cao, tránh xảy ra tình trạng tiêm sai thuốc hoặc sai kỹ thuật, gây tổn thương vùng bị thương và các khu vực lân cận.

2.2. Phẫu thuật

Can thiệp phẫu thuật chỉ nên áp dụng khi những cách chữa khớp kêu lục cục khác không mang lại hiệu quả cao. Tùy vào nguyên nhân và tình trạng bệnh lý mà bác sĩ có thể yêu cầu phẫu thuật trong tình trạng chấn thương, cắt lọc mô sụn hư hỏng, ghép xương chỉnh trục, cắt lọc gai xương to gây kẹt khớp, cắt lọc các vôi hóa, tophi trong bệnh gút…, trường hợp nặng hơn có thể cần phải thay khớp.

Cho dù điều trị bằng phương pháp nào, người bệnh cũng nên chọn cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhằm đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro không mong muốn trong và sau khi điều trị.

Phương pháp phòng ngừa các xương khớp kêu lụp cụp

Để phòng ngừa tình trạng khớp và xương kêu lục cục, người dân cần lưu ý các vấn đề sau: (4)

1. Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống luôn là yếu tố quan trọng trong quá trình bảo vệ sức khỏe, tránh tình trạng khớp bị kêu lục cục. Một chế độ ăn uống phù hợp đầy đủ và cân bằng dưỡng chất giúp xương chắc khỏe hơn. Ngược lại, tiêu thụ thực phẩm nhiều calo rỗng, đồ chiên rán nhiều dầu, thực phẩm chế biến sẵn, thường xuyên uống rượu, hút thuốc, sử dụng chất kích thích… đều là những yếu tố có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe và gây ra nhiều vấn đề liên quan đến cơ xương khớp.

Ngoài ra, bạn cần bổ sung đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày để hỗ trợ vận chuyển dưỡng chất đi khắp cơ thể, giúp bôi trơn các khớp, cải thiện hiệu suất và tăng cường xây dựng cơ xương khớp khỏe mạnh. Người trưởng thành thường cần bổ sung khoảng 2 lít nước xuyên suốt các thời điểm trong ngày, ngay cả khi không cảm thấy khát.

2. Tập luyện

Xây dựng thói quen tập luyện, vận động khoa học dựa trên nhu cầu của cơ thể giúp tăng cường sức khỏe xương khớp. Bạn nên duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, tập trung vào lực tay, chân, cột sống và tăng cường sức mạnh cho toàn bộ cơ thể. Hoạt động này giúp ngăn ngừa tình trạng khớp kêu lục cục.

3. Giảm cân

Duy trì cân nặng phù hợp là một trong những phương pháp bảo vệ sức khỏe xương hiệu quả nhờ việc giảm gánh nặng cho các xương khớp vốn đảm nhiệm vai trò nâng đỡ cơ thể. Để tránh tình trạng thoái hóa và rút ngắn tuổi thọ của xương, bạn nên kiểm soát cân nặng và giữ trọng lượng cơ thể ở mức vừa phải.

4. Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý

Mỗi người cần tập thói quen ngủ đủ giấc và nên có những khoảng nghỉ ngắn trong ngày. Điều này giúp cơ thể nạp lại năng lượng sau khoảng thời gian dài làm việc, học tập. Đặc biệt, không nên thức khuya vì ban đêm là thời gian cơ thể cần nghỉ ngơi và bắt đầu các hoạt động tái tạo và sửa chữa tế bào.

5. Tránh vận động sai tư thế

Ngồi, đứng, vận động đúng tư thế giúp diện tích tiếp xúc giữa 2 mặt khớp đạt được mức độ phù hợp nhất, hạn chế áp lực lên xương khớp. Ngoài ra, việc sinh hoạt, vận động đúng tư thế còn giúp cân bằng các cơ quanh khu vực khớp – dây chằng, giảm bớt áp lực và hạn chế tình trạng tổn thương, mòn sụn khớp.

6. Bổ sung thực phẩm chức năng

Bên cạnh chế độ ăn uống khoa học, bạn cũng cần tham khảo bác sĩ chuyên khoa về những dưỡng chất còn thiếu như vitamin và khoáng chất thiết yếu, từ đó bổ sung theo hướng dẫn của bác sĩ để giúp xương chắc khỏe hơn.

7. Khám sức khỏe định kỳ

Khám sức khỏe định kỳ là hoạt động cần thiết nhằm tầm soát các bệnh lý, trong đó có xương khớp. Việc nhận biết sớm khớp kêu lục cục là bệnh gì giúp người bệnh có cơ hội tiếp nhận điều trị một cách nhanh chóng, hiệu quả, từ đó bảo vệ tốt sức khỏe tổng thể nói chung và sức khỏe cơ xương khớp nói riêng. Ngoài ra, bạn cũng cần chủ động theo dõi tình trạng xương khớp và can thiệp y tế ngay khi có các dấu hiệu bất thường.

Trên đây là những thông tin về khớp kêu lục cục và cách chữa khớp xương kêu lục cục. Như đã đề cập, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm, do đó ngay khi phát hiện bản thân xuất hiện tình trạng ngày, bạn cần thăm khám trực tiếp tại các bệnh viện lớn để được kiểm tra và đưa ra hướng điều trị hiệu quả.