Đầu khớp gối kêu lục cục khi co duỗi: Nguyên nhân và cách chữa

Khớp gối kêu lục cục là gì?

Đôi khi, bạn có thể nghe thấy tiếng khớp kêu lục cục, lục khục, hay lạo xạo phát ra từ khớp gối khi đứng lên, ngồi xuống, đi bộ… Trong hầu hết trường hợp, tiếng lục cục đầu gối thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu tiếng kêu lục cục đi kèm các triệu chứng bất thường khác thì đây có thể là yếu tố bệnh lý mà người bệnh không nên chủ quan. (1)

Đầu khớp gối kêu lục cục khi co duỗi có sao không?

Khớp gối kêu lục cục là hiện tượng phổ biến, có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Nguyên nhân chính có thể đến từ việc các bong bóng khí tích tụ từ màng hoạt dịch bị đè nén hoặc vỡ ra do áp suất thay đổi khi co duỗi đầu gối. Đây được coi là hiện tượng bình thường, không đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu tiếng lục cục diễn ra thường xuyên kèm theo cảm giác đau nhức khó chịu, sưng tấy ở vùng đầu gối thì đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý hoặc chấn thương nghiêm trọng mà bạn cần lưu ý. Trong trường hợp này, người dân cần đến trực tiếp cơ sở y tế lớn để được kiểm tra và xử lý nhanh chóng.

Nguyên nhân gây ra khớp gối kêu lục cục

Có rất nhiều nguyên nhân khiến khớp gối phát ra âm thanh bất thường khi vận động. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến mà người dân cần lưu tâm: (2)

1. Tuổi tác

Khi một người già đi, các bộ phận trên cơ thể, bao gồm cả sụn khớp cũng sẽ bị hao mòn, đây là một phần tất yếu của quá trình lão hóa. Khi lớp sụn ở khớp gối mỏng đi, các đầu xương có xu hướng tiếp xúc với nhau, tạo ra âm thanh lạ khi vận động. Đây được cho là hiện tượng bình thường nếu không đi kèm cảm giác đau đớn, khó chịu.

2. Giới tính

Các chuyên gia cho rằng, phụ nữ thường có tỷ lệ gặp các vấn đề về xương khớp cao hơn nam giới, điều này có liên quan đến sự khác biệt về hormone. Đặc biệt sau mãn kinh, phụ nữ bắt đầu có xu hướng mắc các bệnh như loãng xương, viêm khớp, viêm xương khớp cao hơn nam giới. Những bệnh lý này gây ảnh hưởng đến chức năng xương khớp, trong đó có khớp gối và tiếng kêu lục cục ở khớp gối là một trong những biểu hiện của các bệnh lý này.

3. Béo phì

Khi một người có cân nặng vượt mức cho phép, sẽ tạo gánh nặng lên hệ xương khớp, đặc biệt là khớp gối. Lâu dần dẫn đến tổn thương bộ phận này, gây nên các bệnh lý như viêm khớp gối, thoái hóa khớp gối, khiến sụn bị bào mòn, tạo nên tiếng khớp gối lục cục khi vận động do các đầu xương cọ xát nhau.

4. Chấn thương

Tiếng kêu lục cục ở khớp gối có thể đến từ chấn thương do té ngã hoặc hoạt động quá sức, điển hình là chấn thương dây chằng. Ở đầu gối, có 4 dây chằng chính là ACL (dây chằng chéo trước), PCL (dây chằng chéo sau), MCL (dây chằng bên trong) và LCL (dây chằng bên ngoài), đóng vai trò ổn định khớp gối. Khi một trong những dây chằng này bị chấn thương (rách), có thể dẫn đến khớp gối mất vững và phát ra tiếng kêu lạ.

Một số dấu hiệu đi kèm khi chấn thương dây chằng đầu gối là sưng đau nghiêm trọng vùng đầu gối, đầu gối trở nên lỏng lẻo và khó di chuyển.

5. Các hoạt động thể thao quá sức

Các hoạt động mạnh diễn ra thường xuyên, lặp đi lặp lại trong một thời gian dài hay tham gia hoạt động thể dục thể thao khi chưa có sự chuẩn bị kỹ, có thể dẫn đến chấn thương khớp gối. Các chấn thương này có thể gây viêm, sưng đau và phát ra tiếng lục cục khi di chuyển.

6. Thiếu dưỡng chất

Khớp gối cần nhiều loại dưỡng chất như canxi, omega-3, vitamin D, vitamin B12… để hoạt động linh hoạt, trơn tru. Khi không nạp đủ các dưỡng chất này, có thể dẫn đến tình trạng giảm khả năng bôi trơn và tái tạo sụn khớp, gây ra âm thanh lạ khi vận động. Để cải thiện tình trạng này, người dân nên điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp hơn.

7. Thiếu vận động

Khi khớp gối không hoặc ít vận động, dịch khớp gối sẽ bị giảm sút, không được phân phối đều, dẫn đến giảm tính đàn hồi và khả năng bôi trơn. Khi khô khớp hoặc thiếu dịch khớp, các cấu trúc bên trong có thể cọ xát vào nhau, tạo nên tiếng lục cục.

8. Khớp gối kêu lục cục do bệnh lý

8.1. Thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp gối là hiện tượng sụn khớp gối bị bào mòn theo thời gian. Khi sụn bị bào mòn, các đầu xương mất đi lớp đệm bảo vệ, dẫn đến tình trạng ma sát, va chạm với nhau, gây ra tiếng lục cục, lạo xạo. Thoái hóa khớp còn khiến người bệnh thường xuyên bị đau nhức, cứng khớp, đặc biệt là sau khi ngủ dậy hoặc ngồi quá lâu.

8.2. Khô dịch khớp gối

Dịch khớp gối là thành phần quan trọng, có tác dụng bôi trơn các đầu xương, sụn, giúp khớp gối cử động linh hoạt hơn. Tuy nhiên, khi cơ thể không cung cấp đủ lượng dịch cần thiết do tuổi già, chấn thương hoặc bệnh lý khiến khớp gối bị khô, các cử động trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, sự thiếu hụt dịch khớp có thể khiến đầu xương va chạm với nhau tạo nên tiếng lách cách, lục cục.

8.3. Gout

Bệnh gout hình thành khi cơ thể có nồng độ acid uric cao, tạo thành các tinh thể sắc nhọn gây đau, sưng tấy, khiến các hoạt động liên quan đến chân trở nên khó khăn hơn. Nếu để lâu không điều trị có thể ảnh hưởng đến sụn khớp, giảm ổn định và tạo nên tiếng kêu lục cục khi di chuyển.

8.4. Viêm khớp mạn tính

Tiếng lục cục khớp gối có thể đến từ viêm khớp mạn tính. Bệnh lý này khiến lớp sụn bao quanh đầu xương mòn dần, tạo ma sát giữa các đầu xương, gây ra tiếng kêu lục cục bất thường.

8.5. Gai khớp gối

Gai khớp gối là hiện tượng xuất hiện gai xương ở vùng khớp gối bị tổn thương. Những gai xương này hình thành để đối phó với quá trình bào mòn sụn khớp, hỗ trợ ổn định phần khớp bị thoái hóa.

Khi di chuyển, các gai xương cọ xát vào nhau tạo ra tiếng kêu lục cục. Gai khớp gối nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến dạng khớp.

8.6. Viêm bao hoạt dịch khớp gối

Nếu một người chịu áp lực trong thời gian dài hoặc chấn thương thì có thể dẫn đến tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp gối. Bệnh lý này khiến người bệnh gặp khó khăn khi vận động, cảm giác cứng khớp gối và có thể phát ra tiếng lục cục ở đầu gối khi di chuyển.

Triệu chứng của đầu gối lục cục

Ngoài tiếng kêu lục cục ở đầu gối, trong một số trường hợp, người bệnh thường có thể cảm nhận được các triệu chứng đi kèm như: (3)

• Đau nhức
• Sưng tấy
• Cứng khớp
• Yếu cơ
• Giảm hoặc mất vững
• Di chuyển khó khăn
• Hạn chế phạm vi hoạt động

Cách chẩn đoán nguyên nhân khớp gối kêu lục cục

Trong trường hợp thường xuyên xuất hiện hiện tượng khớp gối kêu lục cục khi di chuyển kèm theo cảm giác đau nhức, khó chịu, bạn cần đến các cơ sở y tế lớn để được kiểm tra, xác định tiếng kêu lục cục đến từ nguyên nhân nào, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, khai thác các thông tin cơ bản về tình trạng sức khỏe và các bất thường người bệnh đang gặp phải. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như:

• Chụp X-quang để đánh giá mật độ xương, tổn thương sụn khớp hoặc gai xương (nếu có).
• Chụp MRI để kiểm tra tình trạng mô mềm như dây chằng, bao hoạt dịch…
• Chụp CT giúp xác định chính xác vị trí và kích thước vùng tổn thương.
• Siêu âm giúp chẩn đoán viêm khớp, bệnh gout, rách sụn chêm…
• Xét nghiệm máu trong trường hợp nghi ngờ viêm khớp dạng thấp hoặc nhiễm khuẩn, bệnh gout…
• Xét nghiệm dịch khớp nhằm xác định tình trạng viêm khớp gối, nhiễm trùng…

Cách chữa khớp gối kêu lục cục khi co duỗi

Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác. Tùy vào tình trạng bệnh lý và thể trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định, tư vấn các phương pháp phù hợp như: (4)

1. Điều trị bảo tồn

Điều trị bảo tồn là phương pháp được ưu tiên với hầu hết các bệnh lý, trong đó có biểu hiện khớp gối kêu lục cục. Một số cách điều trị bảo tồn được áp dụng phổ biến như:

• Nghỉ ngơi: Dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, hạn chế tham gia các hoạt động thể dục thể thao, đặc biệt là các loại vận động yêu cầu thể lực cao.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh vùng bị tổn thương giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, giảm viêm, tiêu sưng. Đây là phương pháp phù hợp với hầu hết mọi người, nhưng người dân cũng cần tham vấn bác sĩ để được hướng dẫn thời gian chườm lạnh phù hợp, tránh ảnh hưởng đến xương khớp.
• Vật lý trị liệu: Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu bác sĩ đưa ra nhằm cải thiện sức khỏe vùng đầu gối. Kế hoạch tập vật lý trị liệu cần được xây dựng dựa trên tình trạng bệnh lý, khả năng đáp ứng của người bệnh. Người bệnh tuyệt đối không tự ý tập vật lý trị liệu khi không có sự cho phép của bác sĩ, điều này có thể làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh lý.
• Dùng thuốc: Trong trường hợp người bệnh đau nhức kéo dài, vùng tổn thương bị viêm hoặc có dấu hiệu viêm, có thể điều trị bằng thuốc giảm đau, chống viêm. Sử dụng các loại thuốc phù hợp giúp giảm tình trạng sưng đau và hạn chế sự hình thành, phát triển của ổ viêm.

2. Điều trị can thiệp

Trong trường hợp phương pháp bảo tồn không mang lại hiệu quả điều trị cao, bác sĩ sẽ tư vấn, chỉ định một số phương pháp điều trị khác cho khớp gối kêu lục cục như:

• Tiêm chất bôi trơn khớp: Phương pháp này thường áp dụng cho các trường hợp bị khô khớp, giúp bôi trơn các mô mềm, hỗ trợ khớp gối hoạt động linh hoạt và giảm tình trạng ma sát, từ đó hạn chế tiếng kêu lục cục khi cử động.
• Nội soi khớp: Phẫu thuật nội soi là phương pháp cho phép bác sĩ đánh giá và điều trị vấn đề liên quan đến khớp gối bằng kỹ thuật nội soi. Thông qua nội soi, bác sĩ có thể sửa chữa hoặc loại bỏ những mô, tế bào bị tổn thương xung quanh khớp gối. Phương pháp này thường áp dụng cho đứt dây chằng chéo trước, đứt dây chằng chéo sau, rách sụn chêm khớp gối, viêm màng hoạt dịch khớp gối…
• Phẫu thuật thay khớp: Thay khớp được chỉ định trong trong trường hợp khớp gối bị hư nặng. Phương pháp này chỉ nên thực hiện sau khi đã thăm khám và cân nhắc kỹ bởi các bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện lớn.

Phòng ngừa khớp gối kêu lụp cụp

Để phòng ngừa khớp gối kêu lục cục, người dân cần lưu ý các vấn đề như:

1. Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống là một phần quan trọng, tác động trực tiếp đến sức khỏe của nhiều cơ quan trên cơ thể, trong đó có khớp gối. Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết như canxi, vitamin B12, vitamin D, collagen… giúp khớp gối của bạn hoạt động trơn tru, linh hoạt hơn. Từ đó hạn chế tình trạng phát ra âm thanh lục cục ở khớp gối khi di chuyển.

2. Tập luyện

Việc tích cực tập luyện, tham gia các bài tập phù hợp không chỉ nâng cao sức khỏe đầu gối mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, người dân cũng cần lưu ý, không nên tập với cường độ quá cao hoặc tham gia các bài tập quá sức, điều này có thể gây tổn thương khớp gối, nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm.

3. Giảm cân

Cân nặng là yếu tố quan trọng, có thể tác động đến sức khỏe cơ xương khớp, đặc biệt là khớp gối – một cấu trúc đóng vai trò nâng đỡ trọng lượng của toàn bộ cơ thể và hỗ trợ các hoạt động di chuyển, đi lại. Duy trì cân nặng phù hợp là một trong những phương pháp hiệu quả giúp giảm áp lực và giảm nguy cơ mắc các bệnh về khớp gối, hạn chế tình trạng kêu lục cục ở khớp gối.

Trên đây là toàn bộ thông tin về khớp gối kêu lục cục. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp phần nào về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị tiếng lục cục trong khớp gối. Trường hợp đang gặp vấn đề về khớp gối, người dân hãy đến ngay cơ sở y tế lớn để được thăm khám và điều trị nhanh chóng, tránh các biến chứng nguy hiểm.