Khí hư bất thường là gì? Nguyên nhân, biểu hiện, cách phòng ngừa

Tìm hiểu về khí hư

Khí hư (còn gọi là dịch âm đạo hay huyết trắng) là chất lỏng tiết ra từ các tuyến nằm bên trong âm đạo và cổ tử cung. Thông thường, khí hư sẽ bắt đầu xuất hiện ở bé gái bước vào tuổi dậy thì và giảm dần sau khi phụ nữ sang tuổi mãn kinh. (1)

Tùy vào nồng độ nội tiết tố trong cơ thể mỗi người và tùy từng thời điểm mà lượng khí hư tiết ra sẽ khác nhau. Chẳng hạn, giai đoạn trước khi rụng trứng hoặc khi quan hệ tình dục, khí hư sẽ tiết ra nhiều hơn. Khi phụ nữ bước sang tuổi mãn kinh, nồng độ nội tiết tố suy giảm sẽ khiến lượng khí hư tiết ra ít hơn.

Xem thêm: Vì sao mãn kinh vẫn ra khí hư?

Dịch tiết từ âm đạo đảm nhận nhiều vai trò quan trọng đối với sức khỏe cơ quan sinh dục nữ giới. Khí hư giúp loại bỏ các tế bào cũ và vi khuẩn có hại, giữ âm đạo luôn được sạch sẽ và khỏe mạnh. Đặc biệt, sự tăng tiết khí hư trong quan hệ tình dục sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng di chuyển đến gặp trứng và diễn ra quá trình thụ tinh. Vì thế, chị em cần đặc biệt quan tâm đến sự xuất hiện của khí hư là cách bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Khí hư như thế nào là bình thường?

Một trong những vấn đề mà hầu hết chị em đều thắc mắc là phân biệt khí hư bình thường và khí hư bất thường bằng cách nào? ThS.BS Kiều Lệ Biên, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa PlinkCare TP.HCM cho biết, để xác định và phân biệt giữa chúng, chị em hãy dựa vào những đặc điểm về tính chất, màu sắc, mùi và lượng dịch âm đạo được tiết ra. (2)

Khí hư bình thường sẽ có những đặc điểm sau:

• Màu sắc: khí hư sinh lý thường có màu trắng trong hoặc trắng đục mịn, khi khô có thể ngả vàng nhạt. Nếu nhận thấy khí hư có màu sắc bất thường như vàng đậm, xanh lá hoặc xám, hoặc trắng đục ngả xanh dạng bã đậu, chị em hãy thận trọng bởi đó là dấu hiệu đặc trưng của khí hư bất thường.
• Mùi: tùy vào cơ địa và chế độ ăn uống thường ngày mà khí hư có mùi nhẹ hoặc không mùi vẫn được xem là bình thường. Nếu thấy khí hư có mùi hôi nồng, khó chịu hoặc thậm chí mùi tanh của cá ươn, chị em cần thăm khám sớm để tìm nguyên nhân.
• Tính chất: thường khí hư sinh lý có độ dai dính giống như lòng trắng trứng, vào những ngày rụng trứng có thể dai dính nhiều hơn và có thể kéo thành sợi. Giai đoạn sắp hành kinh khí hư có dạng trắng đục mịn nhưng không hôi.
• Số lượng: tùy vào nồng độ nội tiết tố trong cơ thể mỗi người mà lượng dịch âm đạo tiết ra khác nhau, tuy nhiên đặc điểm chung ở những phụ nữ có sức khỏe tốt là lượng dịch tiết âm đạo ổn định qua các kỳ kinh nguyệt, ngoại trừ một số tình huống sẽ thấy tiết dịch nhiều hơn như khi mang thai, rụng trứng hoặc khi quan hệ tình dục… Nếu đột nhiên có sự thay đổi đột ngột về lượng dịch âm đạo được tiết ra, đó có thể là dấu hiệu báo hiệu sức khỏe phụ khoa đang có vấn đề.

Thế nào là khí hư bất thường?

Khí hư bất thường hay khí hư bệnh lý là một trong những dấu hiệu nhận biết của tình trạng viêm nhiễm âm đạo hoặc bệnh phụ khoa do vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập vào âm đạo, thường gặp nhất là nấm Candida, Trichomonas, Chlamydia, tạp khuẩn… Chị em có thể nhận biết khí hư bất thường thông qua những đặc điểm sau: (3)

1. Màu sắc

Dịch âm đạo có màu sắc khác lạ, mỗi màu sắc sẽ báo hiệu tình trạng sức khỏe phụ khoa khác nhau như sau:

• Khí hư đặc, đục lợn cợn thành mảng giống như sữa đông, vôi vữa. Một vài trường hợp đi kèm triệu chứng ngứa âm hộ, âm đạo hoặc rát ở âm đạo, giao hợp đau: có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo do nấm.
• Khí hư màu trắng, xám, rất hôi và nhất là sau quan hệ tình dục: có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn âm đạo.
• Khí hư nhiều màu xanh loãng hay màu vàng, có bọt, có mùi tanh: có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng roi Trichomonas.
• Ở phụ nữ mãn kinh, thường viêm nhiễm không đặc hiệu, khí hư ít, có mủ, có thể lẫn máu. Có thể kèm đau rát vùng kín, đau hạ vị và các triệu chứng về đường tiểu như tiểu lắt nhắt, tiểu buốt,… thường liên quan đến tình trạng viêm âm đạo do thiếu nội tiết.
• Nhiễm Chlamydia ở phụ nữ có đến 70% không gây triệu chứng, các trường hợp khác có biểu hiện viêm cổ tử cung, tiết dịch âm đạo bất thường, quan hệ ra máu, tiểu khó. Tương tự, phụ nữ nhiễm lậu cầu thường không có triệu chứng, khoảng 50% các trường hợp còn lại có tiết dịch âm đạo bất thường như mủ, viêm cổ tử cung, đau khi quan hệ, đau bụng dưới, tiểu buốt. Các trường hợp nhiễm Chlamydia hoặc lậu cầu có biến chứng sẽ biểu hiện rầm rộ hơn như viêm vùng chậu,…
• Màu hồng nhạt hoặc nâu sậm sau hành kinh có thể là máu kinh nguyệt còn sót lại trong dịch âm đạo.

2. Mùi

Sự bất thường của khí hư sẽ được biểu hiện qua mùi hôi khó chịu, mùi tanh nồng hoặc mùi tanh của cá ươn đặc biệt sau giao hợp.

Tham khảo: Khí hư có mùi hôi tanh là triệu chứng của bệnh gì?

3. Tính chất

Khí hư bệnh lý có thể đặc sệt, vón cục hoặc lợn cợn, cũng có thể loãng như nước, có bọt. Khi bị viêm nhiễm nặng, chị em có thể thấy dịch âm đạo kèm theo máu và mủ.

4. Số lượng

Khí hư đột ngột tiết nhiều hơn bình thường kèm theo mùi khó chịu.

Nguyên nhân dẫn đến sự bất thường của khí hư

Có nhiều nguyên nhân khiến khí hư ra bất thường, trong đó phải kể đến:

• Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể vào những ngày rụng trứng và trước kỳ kinh nguyệt, và đây là hiện tượng sinh lý.
• Mắc các bệnh phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm phần phụ, tăng sinh nội mạc tử cung,…
• Sự thay đổi nội tiết tố và hormone sinh dục sẽ khiến cơ thể tiết nhiều khí hư khi mang thai hơn, người phụ nữ sẽ thấy khí hư tăng tiết nhiều hơn so với không mang thai nhưng không kèm theo hôi hoặc ngứa.

Biến chứng có thể gặp phải khi khí hư ra bất thường

Đảm nhận nhiều vai trò quan trọng đối với sức khỏe và khả năng sinh sản, vì thế khi khí hư ra bất thường sẽ gây ra hàng loạt ảnh hưởng nhất định, cụ thể như sau: (4)

• Vùng kín luôn trong trạng thái ẩm ướt khiến chị em luôn cảm thấy khó chịu và tự ti khi đứng trước đám đông.
• Giảm ham muốn tình dục hoặc khiến việc quan hệ tình dục trở nên đau đớn vì không có chất bôi trơn tự nhiên.
• Dịch âm đạo tiết nhiều bất thường làm thay đổi môi trường âm đạo khiến tinh trùng khó có thể sống sót, hoặc tình trạng viêm ứ dịch tai vòi, viêm phần phụ ngăn cản quá trình thụ thai diễn ra nên sẽ tăng nguy cơ vô sinh.

“Khi phát hiện những biểu hiện của khí hư bất thường, chị em cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra xác định nguyên nhân gây bệnh, từ đó có hướng điều trị kịp thời và hiệu quả, tránh tình trạng bệnh trở nặng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản”, bác sĩ Kiều Lệ Biên nhắn nhủ.

Chẩn đoán và điều trị khí hư bất thường như thế nào?

Khí hư bất thường nếu không được can thiệp xử trí kịp thời và hiệu quả sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng tâm lý, cản trở các hoạt động sinh hoạt và công việc hàng ngày, mà còn đe dọa nặng nề đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Vì thế, chị em cần thăm khám ngay khi phát hiện những dấu hiệu của khí hư bất thường.

Để chẩn đoán và tìm nguyên nhân khiến khí hư ra bất thường, bác sĩ sẽ thăm khám sức khỏe tổng quát, thăm khám phụ khoa, hỏi thăm triệu chứng, tiền sử bệnh lý, hoạt động và thói quen sinh hoạt tình dục… Một số trường hợp bác sĩ yêu cầu chị em tham gia các xét nghiệm kiểm tra như lấy dịch âm đạo để soi tươi hoặc mẫu phết tế bào cổ tử cung để kết hợp tầm soát ung thư cổ tử cung hoặc siêu âm phụ khoa, xét nghiệm máu khi nghi ngờ có viêm phần phụ đi kèm.

Tùy vào nguyên nhân cụ thể mà bác sĩ sẽ hướng dẫn chị em cách điều trị phù hợp và hiệu quả. Chẳng hạn như viêm nhiễm do nấm thường điều trị bằng thuốc kháng nấm dạng uống, thuốc đặt âm đạo, kết hợp dạng kem hoặc gel bôi âm hộ, âm đạo. Nhiễm khuẩn âm đạo điều trị bằng thuốc kháng sinh đường uống kết hợp thuốc đặt âm đạo hoặc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục thì việc điều trị cho người phụ nữ nên kết hợp điều trị cho cả bạn tình…

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả khí hư bất thường do tình trạng viêm nhiễm hoặc bệnh phụ khoa, tránh những ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản trong tương lai.

Phòng ngừa khí hư ra bất thường bằng cách nào?

Giữ gìn vệ sinh vùng kín sạch sẽ đúng cách là việc làm vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe phụ khoa, tránh khí hư ra bất thường. Một số lưu ý chị em cần nhớ gồm:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng nước ấm và dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ.
• Tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo.
• Sau khi đi vệ sinh luôn vệ sinh từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào âm hộ, âm đạo.
• Nên chọn mặc quần lót thoáng mát, chất liệu thoải mái và thay quần lót mới sau 6 tháng.
• Quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh và chung thủy một bạn tình để tránh các bệnh lây qua đường tình dục.
• Thăm khám phụ khoa định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần để bảo vệ sức khỏe.

Để đặt lịch khám và tư vấn bởi các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống PlinkCare, chị em vui lòng liên hệ đến:

Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp chị em nhận biết sớm các loại khí hư bất thường, nhờ đó thăm khám sớm và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống PlinkCare để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!