Kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em: Khi nào cần dùng? Lưu ý gì?

Có nên dùng kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em không?

Việc sử dụng kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em cần được cân nhắc kỹ lưỡng và có chỉ định của bác sĩ, không phải lúc nào kháng sinh cũng là phương pháp phù hợp. Phần lớn trường hợp viêm phế quản ở trẻ em do nhiễm virus gây ra, nên kháng sinh sẽ không có hiệu quả.

Kháng sinh chỉ có tác dụng khi viêm phế quản do vi khuẩn gây ra hoặc khi trẻ có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn kèm theo. Việc lạm dụng kháng sinh có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, bao gồm việc làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ kháng kháng sinh và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh đường ruột của trẻ.

Bác sĩ sẽ chỉ định loại kháng sinh phù hợp để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Việc sử dụng kháng sinh mà không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn và làm giảm hiệu quả điều trị.

Khi nào cần dùng kháng sinh điều trị viêm phế quản cho trẻ em?

Kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em chỉ được sử dụng khi nguyên nhân gây bệnh xuất phát từ vi khuẩn. Viêm phế quản do nhiễm khuẩn thường đi kèm với các triệu chứng nặng và kéo dài hơn so với virus, các biểu hiện bao gồm: (1)

• Ho kéo dài kèm theo đờm màu xanh hoặc vàng đặc;
• Sốt cao với nhiệt độ cơ thể cao hơn 38.5°C trong thời gian dài (trên 3 ngày);
• Trẻ gặp tình trạng thở khò khè, khó thở hoặc thở nhanh hơn bình thường;
• Trẻ cảm thấy đau hoặc khó chịu ở ngực, đặc biệt khi ho;
• Trẻ thường xuyên mệt mỏi, uể oải và biếng ăn.

Thông thường, bác sĩ sẽ thực hiện thêm một số chỉ định cận lâm sàng để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh trước khi quyết định sử dụng kháng sinh.

Các loại kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ nhỏ

Chỉ định dùng kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em cần theo chỉ định của bác sĩ lâm sàng khi đã thăm khám và/hoặc có hỗ trợ của các thăm dò cận lâm sàng. Việc lựa chọn kháng sinh căn cứ vào tuổi của trẻ, các thuốc đã dùng trước đó, cũng như đánh giá tình trạng bệnh của trẻ.

Dưới đây là một số nhóm kháng sinh phổ biến mà bác sĩ có thể chỉ định sử dụng trong trường hợp viêm phế quản có liên quan đến nhiễm khuẩn:

• Aminopenicillin: Nhóm kháng sinh này phổ biến trong điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp và thường là kháng sinh đầu tay đường uống để điều trị các nhiễm khuẩn hô hấp do vi khuẩn  ở trẻ em. Các kháng sinh được lựa chọn là Amoxicillin hoặc Amoxicillin và acid Clavulanic.
• Macrolide đây là nhóm kháng sinh được lựa chọn trong những trường hợp nghi ngờ viêm phế quản/ viêm phổi do vi khuẩn không điển hình.
• Cephalosporin: Đây là nhóm kháng sinh thay thế, khi trẻ có phản ứng với Penicillin. Thuốc trị viêm phế quản cho trẻ này có thể được chỉ định trong các trường hợp nhiễm khuẩn phức tạp, viêm phế quản tiến triển thành viêm phổi có chỉ định nhập viện, hoặc khi các kháng sinh khác không có hiệu quả.

Lưu ý, việc dùng kháng sinh cho trẻ bị viêm phế quản cần được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng và đúng chỉ định. Việc điều trị không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ và tăng nguy cơ kháng kháng sinh, do đó cha mẹ không nên tự ý cho trẻ dùng kháng sinh mà không có sự giám sát y tế chặt chẽ và có chỉ định của bác sĩ.

Một số lưu ý khi dùng kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em

Khi sử dụng kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em, các bác sĩ sẽ xem xét dựa trên một số nguyên tắc nhất định, bao gồm:

• Nguyên nhân gây bệnh: Nếu tình trạng viêm phế quản của trẻ do virus gây ra, kháng sinh sẽ không có tác dụng và không được chỉ định. Trong trường hợp vi khuẩn là tác nhân gây bệnh hoặc có dấu hiệu bội nhiễm, kháng sinh mới được cân nhắc sử dụng.
• Lứa tuổi của trẻ: mỗi độ tuổi khác nhau sẽ có các nguyên nhân gây bệnh ( vi khuẩn gây bệnh) khác nhau, bên cạnh đó có một số kháng sinh khi chưa có dữ liệu lâm sàng trên lứa tuổi nhất định sẽ không được sử dụng với lứa tuổi đó.
• Tiền sử dị ứng kháng sinh: Bác sĩ sẽ xác định xem trẻ đã từng có phản ứng dị ứng với bất kỳ loại kháng sinh nào trước đây hay chưa. Để lựa chọn loại thuốc phù hợp, tránh nguy cơ dị ứng nặng.
• Các bệnh lý nền khác: Nếu trẻ có các tình trạng sức khỏe đặc biệt như bệnh tự miễn, bệnh tim mạch, hen suyễn, suy dinh dương, bệnh phổi mạn, suy gan, suy thận,… Bác sĩ sẽ cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn thuốc và điều chỉnh liều lượng phù hợp.
• Mức độ oxy trong máu: Bác sĩ sẽ kiểm tra nồng độ oxy trong máu của trẻ kết hợp cùng xem xét các triệu chứng, để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh. Từ đó, có phương pháp điều trị kịp thời, bao gồm việc dùng kháng sinh trong trường hợp nhiễm khuẩn.

Các phương pháp điều trị viêm phế quản ở trẻ em khác

Để điều trị bệnh viêm phế quản ở trẻ em, bác sĩ sẽ cân nhắc phương pháp phù hợp dựa trên kết quả thăm khám, độ tuổi và tiền sử bệnh lý của trẻ. Hầu hết trẻ bị viêm phế quản ở mức độ nhẹ thường được bác sĩ kê đơn các loại thuốc bao gồm:

• Thuốc long đờm: Khi trẻ ho nhiều, có đờm gây khó ngủ, thuốc long đờm có thể giúp làm loãng dịch nhầy, hỗ trợ trẻ dễ dàng khạc đờm ra ngoài và giảm tần suất cơn ho. Từ đó, giảm thiểu tình trạng nôn trớ, giúp trẻ ngủ ngon hơn.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Đối với trẻ sốt, các loại thuốc giảm đau hạ sốt như Acetaminophen hoặc Ibuprofen thường được bác sĩ chỉ định sử dụng. Các thuốc này không chỉ giúp hạ sốt mà còn làm giảm cảm giác khó chịu do sốt gây ra.
• Thuốc giãn phế quản: Các trường hợp viêm phế quản có kèm theo co thắt phế quản, việc dùng thuốc giãn phế quản có thể được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc này giãn cơ trơ phế quản, cải thiện lưu thông khí. Có thể sử dụng dạng thuốc tác dụng ngắn (3-6 giờ) hoặc tác dụng dài (18-24 giờ). Thuốc được dùng dưới dạng xịt hay khí dung tùy tình trạng cụ thể của trẻ.
• Thuốc kháng virus: Trong các trường hợp viêm phế quản do virus nặng, bác sĩ có thể xem xét kê thuốc kháng virus, để hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ trong việc chống lại virus gây bệnh.

Địa chỉ khám viêm phế quản ở trẻ đáng tin cậy

Việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín để thăm khám các bệnh lý hô hấp ở trẻ là vô cùng quan trọng, nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, bệnh lý này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ, bên cạnh đó việc sử dụng các biện pháp điều trị không cần thiết vừa tốn kém vừa gặp các tác dụng phụ không mong muốn để lại hệ lụy về sau cho trẻ.

Khoa Nhi của Hệ thống PlinkCare hiện là một địa chỉ uy tín, được nhiều phụ huynh lựa chọn khi cần khám và điều trị cho trẻ. Với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, các phòng khám tại đây được trang bị đầy đủ thiết bị cần thiết để chẩn đoán và điều trị viêm phế quản cũng như nhiều bệnh lý hô hấp khác ở trẻ em.

Đặc biệt, khoa Nhi tại PlinkCare hội tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, đã qua đào tạo chuyên sâu về Nội nhi và Ngoại nhi. Điều này giúp phụ huynh yên tâm khi lựa chọn nơi đây làm nơi khám chữa bệnh cho con em mình.

Bên cạnh đó, tất cả thiết bị và phòng khám tại khoa Nhi được kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt, áp dụng quy trình khử khuẩn, chống lây nhiễm chéo theo tiêu chuẩn quốc tế. Điều này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm và bảo đảm an toàn cho trẻ.

Đối với mỗi trường hợp bệnh nhi cụ thể, bác sĩ sẽ xây dựng một phác đồ điều trị riêng, tối ưu nhất cho tình trạng của trẻ, cá thể hóa với từng trẻ. Với lợi thế là bệnh viện đa khoa chuyên sâu, PlinkCare có khả năng phối hợp với các chuyên khoa khác để điều trị toàn diện, đặc biệt trong những ca bệnh phức tạp, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị.

Đặt lịch tư vấn, thăm khám và điều trị với các chuyên gia, bác sĩ tại khoa Nhi PlinkCare, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:

Tóm lại, kháng sinh trị viêm phế quản ở trẻ em chỉ được sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt là khi bệnh do vi khuẩn gây ra hoặc có biến chứng nhiễm khuẩn kèm theo. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây ra nhiều tác dụng phụ và làm tăng nguy cơ kháng thuốc. Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn điều trị phù hợp nhất.