Hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh: Nguyên nhân, triệu chứng

Hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh là gì?

Hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh (GSM) là thuật ngữ mô tả các triệu chứng mãn kinh khác nhau và dấu hiệu thay đổi thực thể của âm hộ, âm đạo và đường tiết niệu dưới. Tình trạng này bao gồm các triệu chứng sinh dục (khô, rát, khó chịu); các triệu chứng tình dục (thiếu bôi trơn, khó chịu, đau đớn và suy giảm chức năng khi quan hệ); triệu chứng tiết niệu (són tiểu, khó tiểu, nhiễm trùng đường tiểu tái phát.).

Nguyên nhân gây hội chứng niệu dục

Những nguyên nhân gây hội chứng niệu dục rất đa dạng, có thể liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố, lối sống, và các yếu tố sức khỏe khác. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này: (1)

1. Suy giảm estrogen

Lượng hormone estrogen ở nữ giới sụt giảm khi vào giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Estrogen là hormone quan trọng giúp duy trì sự bôi trơn và sức khỏe của mô âm đạo. Sự thiếu hụt estrogen có thể dẫn đến khô âm đạo, ngứa ngáy, và giảm tính đàn hồi của mô niệu dục.

2. Mất cân bằng nội tiết tố

Ngoài sự suy giảm estrogen, mất cân bằng nội tiết tố cũng có thể xảy ra do nhiều yếu tố như suy buồng trứng nguyên phát hoặc sự thay đổi hormone sau sinh. Những thay đổi này có thể gây teo niệu sinh dục (teo âm đạo), giảm độ đàn hồi của các mô, gây khô âm đạo. Ngoài ra, mất cân bằng nội tiết tố còn gây ra các triệu chứng ở đường tiết niệu.

3. Lối sống

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, thiếu vận động, stress,… có thể làm tăng nguy cơ phát triển hội chứng tiết niệu sinh dục. Những yếu tố này ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và góp phần vào sự suy giảm hormone trong cơ thể người phụ nữ, đặc biệt là vào giai đoạn mãn kinh.

Ngoài những thay đổi trên, GSM còn có thể xảy ra do các nguyên nhân khác như:

• Mãn kinh do phẫu thuật, chẳng hạn như việc cắt bỏ buồng trứng có thể dẫn đến sự giảm hormone đột ngột;
• Mất cân bằng hormone liên quan đến giai đoạn sau sinh và cho con bú;
• Một số liệu pháp điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng hoặc làm thay đổi nồng độ hormone;
• Các loại thuốc như chất chủ vận hormone giải phóng gonadotropin hoặc chất ức chế aromatase, cũng có thể gây ra các triệu chứng liên quan đến GSM.

Triệu chứng của hội chứng niệu dục mãn kinh

Hội chứng tiết niệu sinh dục tuổi mãn kinh là một tình trạng mãn tính, tiến triển ở âm hộ, âm đạo và đường tiết niệu dưới. Tình trạng này đặc trưng bởi một số dấu hiệu và triệu chứng, bao gồm: (2)

1. Âm đạo

• Khô âm đạo;
• Kích ứng âm đạo với cảm giác nóng, rát và ngứa;
• Lông mu vùng kín mỏng dần hoặc bạc màu;
• Cảm giác đau hoặc gặp áp lực ở vùng chậu âm đạo.

2. Hoạt động tình dục

• Cảm giác đau khi quan hệ tình dục;
• Giảm tiết dịch nhờn khi quan hệ tình dục;
• Chảy máu sau khi quan hệ;
• Suy giảm hoặc mất ham muốn tình dục;
• Khó khăn trong việc đạt được khoái cảm tình dục.

3. Tiết niệu

• Cảm giác đau đớn trong quá trình đi tiểu, gây khó chịu;
• Gặp tình trạng tiểu gấp, khó kiểm soát;
• Tiểu không tự chủ;
• Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát;
• U nang niệu đạo.

Hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người phụ nữ. Do đó, việc tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời là rất quan trọng để cải thiện tình trạng này.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu gặp phải các triệu chứng kéo dài như khô âm đạo, đau khi quan hệ tình dục, tiểu không tự chủ hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kể trên. Chị em phụ nữ nên đến ngay cơ sở y tế uy tín, để được tư vấn và thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.

Các bác sĩ sẽ thăm khám, chẩn đoán và tìm ra giải pháp điều trị hiệu quả, giúp chị em phụ nữ tìm lại sự tự tin và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Biến chứng có thể gặp phải

Hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh (GSM) có thể dẫn đến một số biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Một trong những biến chứng phổ biến là đau khi quan hệ tình dục, có thể dẫn đến sự tránh né quan hệ kéo dài, gây căng thẳng và xa cách hơn trong mối quan hệ tình cảm.

Ngoài ra, tiểu không tự chủ không chỉ gây phiền toái, cảm giác xấu hổ, mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Đồng thời, nhiễm trùng đường tiểu thường xuyên có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời.

Chẩn đoán hội chứng niệu dục như thế nào?

Để chẩn đoán hội chứng niệu dục, bác sĩ sẽ hỏi kỹ về bệnh sử và những triệu chứng người phụ nữ gặp phải.. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm chuyên sâu nhằm đánh giá nồng độ estrogen có giảm không? Kiểm tra estrogen có thể được thực hiện bằng xét nghiệm máu hoặc đơn giản hơn là kiểm tra độ pH âm đạo.

Khi pH âm đạo tăng và không tìm thấy nguyên nhân nào khác như viêm nhiễm, có tinh dịch trong âm đạo… thì đó là dấu hiệu đầu tiên chẩn đoán thiếu hút estrogen.,Một số phương pháp chẩn đoán có thể được kết hợp thực hiện, bao gồm: (3)

• Khám vùng chậu: Bác sĩ sẽ kiểm tra cảm giác và đánh giá trực quan cơ quan sinh dục ngoài, âm đạo và cổ tử cung của bệnh nhân.
• Xét nghiệm nước tiểu: Nếu người bệnh có các triệu chứng liên quan đến đường tiết niệu, bác sĩ sẽ đề nghị xét nghiệm nước tiểu bằng cách thu thập và phân tích mẫu nước tiểu của bệnh nhân.
• Soi tươi âm đạo để kiểm tra các triệu chứng rứa, rát, khô… do viêm nhiễm hay do suy giảm estrogen.
• Kiểm tra cân bằng axit: Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch âm đạo hoặc đặt một dải giấy chỉ thị vào trong âm đạo để kiểm tra độ cân bằng axit.

Điều trị hội chứng niệu dục mãn kinh

Mặc dù không có phương pháp nào giúp chữa khỏi vĩnh viễn hội chứng niệu dục mãn kinh. Nhưng một số phương pháp điều trị hiệu quả, có thể giúp cải thiện triệu chứng, và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tùy vào tình trạng của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Sau đây, là một số phương pháp điều trị hội chứng niệu sinh dục phổ biến:

1. Sử dụng thuốc

Dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc giúp cho âm đạo được ẩm ướt, mềm mại và tránh viêm nhiễm.

2. Chất bôi trơn

Đối với các triệu chứng nhẹ, bác sĩ thường khuyến nghị người bệnh sử dụng chất bôi trơn âm đạo hoặc kem dưỡng ẩm để giảm cảm giác khó chịu. Các sản phẩm chứa axit hyaluronic thường được chỉ định, mặc dù chưa có bằng chứng thuyết phục cho thấy chúng hiệu quả hơn các chất bôi trơn thông thường.

3. Bổ sung estrogen

Trong các trường hợp triệu chứng nghiêm trọng hơn, liệu pháp hormon thay thế là lựa chọn phổ biến. Phương pháp này giúp bổ sung lượng estrogen thiếu hụt, với các lựa chọn như viên đặt âm đạo giải phóng estradiol liều thấp. Ngoài ra, có thể dùng thuốc uống như Ospemifene, một chất điều biến thụ thể estrogen có chọn lọc.

4. Điều chỉnh lối sống

Ngoài các phương pháp điều trị y tế, thay đổi lối sống cũng là một trong những yếu tố quan trọng trong việc điều trị hội chứng niệu dục. Chị em phụ nữ nên tránh sử dụng các sản phẩm tẩy rửa mạnh, bỏ thuốc lá và cần có thời gian kích thích kéo dài hơn khi quan hệ tình dục. Sử dụng các chất bôi trơn và kem dưỡng ẩm có thể giúp làm giảm khô hay cảm giác đau khi quan hệ.

Phòng ngừa hội chứng niệu dục như thế nào?

Hội chứng niệu dục thời kỳ mãn kinh khó có thể phòng tránh hoàn toàn, tuy nhiên chị em có thể áp dụng một số biện pháp sau giúp giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh.

• Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng với nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc, chế độ dinh dưỡng này giúp hỗ trợ sức khỏe nội tiết. Các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin D và canxi, cũng rất quan trọng cho sức khỏe xương và hormone.

• Duy trì tập luyện thể dục thường xuyên, thói quen này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giúp duy trì cân nặng, cải thiện tâm trạng và tăng cường lưu thông máu hiệu quả.

Ngoài ra, chị em có thể kết hợp tập bài tập trị liệu sàn chậu. Đây là phương pháp hữu ích cho những người có triệu chứng liên quan đến việc kiểm soát tiểu tiện và cải thiện chức năng tình dục. Những bài tập này không chỉ giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp ở vùng sàn chậu, mà còn giảm thiểu tình trạng tiểu không kiểm soát.

• Lựa chọn các sản phẩm vệ sinh không chứa hóa chất mạnh, tránh xa các sản phẩm có tính tẩy rửa cao, và sử dụng chất bôi trơn âm đạo để giảm thiểu cảm giác khô, khó chịu nếu có.
• Hút thuốc lá có thể làm tăng tốc độ xuất hiện các triệu chứng niệu dục, trong khi uống rượu có thể làm giảm sức khỏe tổng thể và gây ảnh hưởng tiêu cực đến hormone. Do đó việc bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia có thể giúp phòng ngừa nguy cơ mắc hội chứng niệu dục.
• Thay đổi thói quen sinh hoạt bằng cách tăng cường thời gian kích thích trong quan hệ tình dục, và chọn tư thế quan hệ thoải mái hơn.

Ngoài ra, việc thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ có vai trò thiết yếu trong việc phòng ngừa căn bệnh này, giúp phụ nữ phát hiện sớm các triệu chứng và thay đổi tiềm ẩn trong cơ thể. Thăm khám định kỳ, cũng tạo cơ hội để chị em phụ nữ nhận được sự tư vấn về các phương pháp điều trị và chăm sóc sức khỏe cần thiết, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

Hội chứng niệu dục là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà nhiều phụ nữ phải đối mặt trong giai đoạn mãn kinh. Nhận thức sớm về các triệu chứng và thay đổi trong cơ thể, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của hội chứng này. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời, chị em phụ nữ mãn kinh có thể duy trì cuộc sống khỏe mạnh và tự tin hơn trong mọi giai đoạn.