Hiến tinh trùng là gì? Quy trình, thủ tục và những lưu ý cần biết

Hiến tinh trùng là gì?

Hiến tinh trùng là việc một người đàn ông có khả năng sinh sản tốt cung cấp tinh trùng của mình cho ngân hàng tinh trùng hoặc các trung tâm hỗ trợ sinh sản với mục đích hỗ trợ các cặp vợ chồng hoặc cá nhân không thể có con tự nhiên. Tinh trùng hiến tặng sẽ được sử dụng trong các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh ống nghiệm (IVF) hoặc thụ tinh nhân tạo (IUI).

Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Mỹ (ASRM) khuyến cáo tất cả tinh trùng của người hiến tặng phải được đông lạnh, cách ly ít nhất sáu tháng, sau đó được kiểm tra lại về sức khoẻ và chất lượng di truyền trước khi sử dụng để điều trị sinh sản. (1)

Có khá nhiều lý do khiến nhiều người lựa chọn sử dụng tinh trùng hiến tặng, trong đó có thể kể đến như:

• Những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn mà nguyên nhân đến từ người chồng như có tổn thương không thể hồi phục ở cơ quan sinh dục (ví dụ vấn đề về nội tiết tố, khiếm khuyết di truyền hoặc không tìm thấy tinh trùng sau khi thực hiện các thủ thuật tìm tinh trùng).
• Một số nam giới mắc bệnh di truyền nghiêm trọng sẽ lựa chọn sử dụng tinh trùng hiến tặng đế tránh truyền bệnh cho con cái.
• Phụ nữ độc thân hoặc các cặp đôi đồng tính nữ mong muốn có con thông qua sự hỗ trợ của biện pháp hỗ trợ sinh sản.

Những ai có thể hiến tặng tinh trùng?

Tất cả những nam giới trong độ tuổi từ 20 trở lên, học vấn tối thiểu trung học cơ sở và không mắc các bệnh truyền nhiễm, viêm nhiễm đều có thể đăng ký hiến tinh trùng.

Theo đó, khi hiến tinh trùng, người hiến sẽ được miễn phí mọi chi phí xét nghiệm tinh dịch đồ, xét nghiệm máu,… Ngoài ra, họ có thể được trả một khoản tiền nhỏ để bồi dưỡng sức khỏe và trang trải các chi phí đi lại.

Người hiến tặng tinh trùng cần đáp ứng những điều kiện nào?

Hiến tinh trùng là một hành động hợp pháp và có những tiêu chuẩn riêng đối với người hiến tặng tinh trùng. Trong đó, một số tiêu chí chung mà người hiến tinh trùng cần đáp ứng bao gồm:

• Độ tuổi: Người hiến tặng tinh trùng phải đủ 20 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
• Sức khỏe tốt: Những người có sức khỏe tổng quát tốt, không mắc các bệnh lây nhiễm như HIV, bệnh di truyền ảnh hưởng đến thế hệ sau hoặc các bệnh lý mãn tính để đảm bảo rằng tinh trùng hiến tặng sẽ khoẻ mạnh và không mang các mầm bệnh nguy hiểm.
• Tinh thần tự nguyện: Hiến tinh trùng trên tinh thần tự nguyện và chỉ hiến tại một trung tâm duy nhất. Ngoài ra, người hiến tinh trùng phải là những người không mắc bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình.
• Chất lượng tinh trùng tốt: Tinh trùng của người hiến tặng phải đáp ứng các tiêu chuẩn về số lượng, khả năng di động và hình dạng.
• Lối sống lành mạnh: Người hiến tinh trùng cần có lối sống lành mạnh, tránh hút thuốc lá, rượu bia, không sử dụng ma tuý để mẫu tinh trùng khi hiến tặng có chất lượng tốt nhất.

Đối với người hiến tặng tinh trùng, sau khi thực hiện đầy đủ các xét nghiệm để đảm bảo không có các bệnh lây truyền qua đường tình dục và bất thường di truyền, sẽ được lấy hai mẫu tinh trùng cách nhau tối thiểu ba ngày. Sau đó, ba tháng sau người hiến sẽ được hẹn quay lại để làm xét nghiệm HIV, nếu kết quả âm tính thì khi đó các mẫu tinh trùng mới đủ điều kiện sử dụng.

Thủ tục hiến tinh trùng tại bệnh viện

Sau khi hiểu các quy định của pháp luật có liên quan đến hiến tinh trùng, nam giới có thể đến đăng ký hiến tặng tinh trùng của mình tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được Bộ Y tế công nhận.

Tại Việt Nam, việc sử dụng mẫu tinh trùng hiến tặng sẽ được thực hiện trên nguyên tắc vô danh, vì vậy nếu mẫu tinh trùng đạt đủ điều kiện sẽ được nhận vào ngân hàng tinh trùng. Cặp vợ chồng hoặc người phụ nữ sẽ được nhận một mẫu tinh trùng mới và không biết thông tin, danh tính của chủ nhân mẫu tinh trùng. Đồng thời, người hiến tinh trùng hoàn toàn được miễn trừ các nghĩa vụ pháp lý đối với em bé được sinh ra từ tinh trùng hiến tặng của mình.

Quy trình hiến tinh trùng diễn ra như thế nào?

Để đáp ứng các điều kiện hiến tinh trùng, người hiến tặng sẽ được bác sĩ thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo quy trình sau đây: (2)

• Khai thác tiền sử bệnh tật: Người hiến tặng tinh trùng cần cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin về thói quen sinh hoạt bao gồm cả thói quen hoạt động tình dục để việc sàng lọc đạt hiệu quả cao nhất. Ngay cả khi người hiến tặng không thông qua bước sàng lọc thì họ vẫn được các bác sĩ tư vấn đầy đủ để cải thiện và nâng cao chất lượng sống.
• Tiền sử gia đình: Tiền sử bệnh tật của gia đình ít nhất hai thế hệ gồm cha mẹ, anh chị em ruột cần được cung cấp chi tiết. Bởi một số bệnh lý di truyền có thể được phát hiện qua tiền sử bệnh của gia đình và khả năng người hiến tặng tinh trùng có thể mang gen của bệnh di truyền đó.
• Xét nghiệm tinh dịch đồ: Đây là bước quan trọng giúp các chuyên gia kiểm tra và đánh giá chất lượng tinh trùng. Mẫu tinh dịch để thực hiện xét nghiệm sẽ được lấy tại phòng khám nam khoa bằng phương pháp thủ dâm. Trước khi cung cấp mẫu, người nam hiến tinh trùng cần kiêng xuất tinh từ 2 – 7 ngày để đảm bảo kết quả xét nghiệm mẫu tinh dịch được đánh giá chính xác nhất.
• Xét nghiệm máu: Nhóm xét nghiệm này vô cùng quan trọng và cần thiết để loại trừ các nguy cơ có thể truyền sang đứa trẻ được sinh ra từ mẫu tinh trùng hiến tặng. Các xét nghiệm máu bao gồm: kiểm tra nhóm máu, kiểm tra thiếu máu, kiểm tra HIV, bệnh viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C, giang mai. Trong đó, xét nghiệm HIV sau 3 tháng sẽ được lấy mẫu lần cuối, người hiến tinh trùng phải quay lại xét nghiệm lần 2 để loại trừ nguy cơ nhiễm HIV ở giai đoạn cửa sổ.
• Tư vấn tâm lý: Bác sĩ sẽ tiến hành tư vấn tâm lý nhằm đảm bảo người hiến tinh trùng có đủ nhận thức về việc trở thành cha sinh học của một em bé không bao giờ được biết mặt. Đồng thời, việc khám tâm lý cũng giúp người hiến tặng hiểu được trách nhiệm đạo đức và các quy định pháp lý khi thực hiện hiến tinh trùng.
• Khi quá trình sàng lọc, thăm khám cho kết quả bình thường thì quy trình hiến tinh trùng sẽ được hoàn tất. Mẫu tinh trùng thu nhận được sẽ được mã hóa sau đó lưu trữ trong ngân hàng tinh trùng.

Trước khi hiến tinh trùng cần chuẩn bị những gì?

Nhiều người nam thắc mắc trước khi hiến tinh trùng cần chuẩn bị những gì. Theo các chuyên gia, việc thăm khám và kiểm tra sức khỏe tổng quát là điều bắt buộc để đảm bảo người hiến tặng tinh trùng không mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có nguy cơ lây truyền sang đứa trẻ, từ đó đảm bảo sự thành công và hiệu quả của cả quá trình.

Bên cạnh đó, vẫn còn một số lưu ý người nam hiến tinh trùng cần chuẩn bị, bao gồm:

• Tránh các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng bằng cách hạn chế hoặc tránh xa các thói quen không tốt như hút thuốc, sử dụng chất kích thích, uống rượu bia quá mức và tiếp xúc với các chất độc hại.
• Duy trì lối sống lành mạnh, luyện tập thể dục thể thao đều đặn và duy trì cân nặng phù hợp. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, uống đủ nước và hạn chế tiêu thụ thức ăn chế biến sẵn, thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản,…
• Đọc và hiểu cẩn thận các thông tin và hướng dẫn có liên quan. Có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để đảm bảo bạn đã hiểu rõ về quy trình và các yêu cầu.
• Chuẩn bị tâm lý cũng rất quan trọng trong quá trình hiến tặng tinh trùng. Hãy đảm bảo bạn có đủ nhận thức tâm lý và xuất phát từ sự tự nguyện muốn giúp đỡ người khác.
• Khi đến bệnh viện hiến tinh trùng, cần mang theo CCCD/CMND, giấy khám sức khỏe tổng quát.

Những lưu ý cần biết khi hiến tinh trùng

Hiến tặng tinh trùng là một việc làm hợp pháp, xuất phát từ tinh thần tự nguyện và được thực hiện tại các cơ sở y tế được Bộ Y tế cho phép thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm.

Trước khi quyết định hiến tặng tinh trùng, hãy tham gia buổi tư vấn với các chuyên gia để hiểu rõ về quy trình, các yêu cầu và rủi ro có thể xảy ra. Hãy chắc chắn rằng bạn đã hiểu rõ và đồng ý với mọi khía cạnh của quá trình.

Nếu bạn cảm thấy thoải mái, hãy thảo luận với gia đình về quyết định hiến tặng tinh trùng của mình. Điều này giúp gia đình hiểu và ủng hộ quyết định của bạn và cũng giúp tránh những bất đồng hoặc hiểu lầm sau này.

> Xem thêm chi tiết: Hiến tinh trùng có ảnh hưởng gì không?

Quy định của Việt Nam về vấn đề hiến tinh trùng

Quá trình thực hiện hiến tinh trùng cần phải tuân thủ theo quy định của Pháp luật Việt Nam tại Điều 4 Nghị định 10/2015/NĐ-CP quy định về việc hiến tặng tinh trùng như sau:

• Người cho tinh trùng phải đủ 20 tuổi trở lên. Trước khi hiến cần được khám và làm các xét nghiệm để đảm bảo không bị bệnh di truyền ảnh hưởng đến thế hệ sau; không mắc bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không nhận thức và làm chủ hành vi của mình; không bị nhiễm HIV.
• Tự nguyện cho tinh trùng, và chỉ thực hiện quá trình hiến tặng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được Bộ Y tế công nhận được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thụ tinh trong ống nghiệm.
• Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không được cung cấp thông tin tên, tuổi, địa chỉ và hình ảnh của người cho tinh trùng.
• Tinh trùng của người hiến tặng chỉ được sử dụng cho một người. Nếu không sinh con thành công mới được sử dụng cho người khác. Trong trường sinh con thành công thì tinh trùng chưa được sử dụng hết sẽ phải hủy hoặc hiến tặng cho các cơ sở làm nghiên cứu khoa học.

Như vậy, theo quy định trên thì một người chỉ được phép hiến tinh trùng duy nhất một lần và chỉ được sử dụng cho một người. Do đó, nguy cơ cận huyết khi sử dụng tinh trùng hiến tặng là rất khó xảy ra. Tuy nhiên, điều này chỉ được đảm bảo nếu quá trình cho và nhận tinh trùng được thực hiện tại các bệnh viện và trung tâm y tế được Bộ Y tế công nhận.

Tại IVF Tâm Anh, việc hiến tặng – xin tinh trùng được hoạt động theo đúng quy định nghiêm ngặt của Bộ Y tế. Cả quy trình luôn được kiểm soát gắt gao, đủ điều kiện mới được nhận mẫu. Các chuyên gia, bác sĩ tại IVFTA luôn sẵn sàng giải đáp chi tiết về quy trình thực hiện, những vấn đề liên quan và tư vấn tâm lý cho người hiến tặng trước khi thực hiện.

IVF Tâm Anh là một trong những trung tâm hỗ trợ sinh sản hàng đầu tại Việt Nam với hệ thống trang thiết bị hiện đại, hệ thống phòng lab tiên tiến giúp việc tiếp nhận, xử lý và lưu trữ tinh trùng luôn được an toàn và đảm bảo chất lượng.

Hiện nay, IVF Tâm Anh đã triển khai ngân hàng tinh trùng, khách hàng đang có mong muốn điều trị hiếm muộn hoặc các vấn đề liên quan đến hiến tặng tinh trùng có thể liên hệ đến thông tin sau:

Hy vọng những thông tin hữu ích ở trên đã cho bạn có cái nhìn tổng quát hơn về quy trình hiến tinh trùng tại Việt Nam. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc cần thêm thông tin về quy trình hiến tinh trùng tại IVFTA, quý khách hàng có thể đến trực tiếp trung tâm để được giải đáp chi tiết nhất.