Hẹp hậu môn: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và cách phòng ngừa

Hẹp hậu môn là gì?

Hẹp hậu môn là một dạng khuyết tật xảy ra khi chu vi ống hậu môn bị nhỏ hơn bình thường. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như do thay đổi hình thái ống hậu môn, hoặc do từ bên ngoài chèn vào, dẫn đến tình trạng đại tiện khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày của người bệnh.

Hẹp hậu môn có thể là biến chứng sau phẫu thuật hậu môn trực tràng hoặc do hệ quả của một vài bệnh lý khác. Một số trường hợp có thể bẩm sinh, được phát hiện trong lúc kiểm tra trực quan khi khám sức khỏe. (1)

Nguyên nhân gây hẹp hậu môn

Hẹp hậu môn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, điển hình như:

• Bệnh lý ác tính của vùng hậu môn trực tràng như ung thư hậu môn trực tràng
• Bệnh lý lành tính: sa vùng chậu, trĩ sa nghẹt
• Biến chứng sau phẫu thuật hậu môn trực tràng
• Biến chứng của xạ trị vùng chậu
• Chấn thương vùng hậu môn, viêm ruột,…
• Bệnh lây truyền qua đường tinh dục (trong đó thường gặp là condyloma ống hậu môn)

Dấu hiệu bị hẹp hậu môn

Các triệu chứng hẹp hậu môn ban đầu thường không đáng lo ngại, nhưng sẽ diễn tiến nghiêm trọng theo thời gian, bao gồm:

• Táo bón
• Đau khi đi đại tiện
• Khó tống phân
• Phân bị vỡ vụn thành viên
• Xuất hiện máu đỏ tươi khi đi đại tiện

Chẩn đoán hẹp hậu môn

Để chẩn đoán hẹp hậu môn, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các phương pháp sau:

• Thu thập thông tin về tiền sử phẫu thuật hậu môn, trực tràng của người bệnh, triệu chứng gặp phải và các phương pháp trị hẹp hậu môn đã từng thực hiện trước đó.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ dùng ngón tay để thăm khám trực tràng giúp chẩn đoán các trường hợp hậu môn bị hẹp nặng và loại trừ các nguyên nhân khác.
• Đo áp lực hậu môn để đánh giá tình trạng trương lực cơ hậu môn, tình trạng giãn nở và cảm giác vùng hậu môn trực tràng. Đây là phương pháp đánh giá khách quan.

Điều trị hẹp hậu môn

Tìm nguyên nhân chính yếu gây ra tình trạng bệnh để điều trị triệt để.

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm: (2)

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Với những trường hợp bị hẹp hậu môn nhẹ, người bệnh cần bổ sung nhiều chất xơ vào chế độ ăn uống để làm mềm phần, giúp cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón. Ngoài ra, uống nhiều nước cũng là một biện pháp cần thiết và quan trọng.

2. Uống thuốc nhuận tràng

Hậu môn bị hẹp từ nhẹ đến trung bình có thể dùng thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng để cải thiện kết cấu phân.

3. Tiêm steroid hoặc botox

Tiêm steroid vào mô sẹo ở những trường hợp hậu môn bị hẹp do sẹo co rút để giảm nguy cơ hẹp hậu môn. Một số trường hợp cần tiêm botox để co thắt của cơ vòng hậu môn.

4. Phẫu thuật

Một số phương pháp phẫu thuật hẹp hậu môn có thể được chỉ định bao gồm:

• Cắt cơ vòng/ cơ thắt trong: Cắt cơ vòng trong để giảm trương lực cơ, đồng thời điều trị các vết nứt hậu môn.
• Phẫu thuật tái tạo hậu môn: Phẫu thuật được tiến hành để tạo hình lại ống hậu môn, chủ yếu được thực hiện sau khi loại bỏ mô sẹo, thường chỉ định cho các trường hợp bị hẹp nghiêm trọng.
• Nong hậu môn: Người bệnh có thể dùng một hoặc nhiều ngón tay để nong hậu môn hoặc dùng ống nong hậu môn chuyên dụng. Tần suất thực hiện là 1 – 2 lần/ ngày trong suốt hai tháng.

Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được thăm khám trước khi xuất hiện để phát hiện sớm các biến chứng có thể gặp phải. Trong tuần đầu tiên, tuần thứ 2, tháng đầu tiên, tháng thứ 3, thứ 6 và năm đầu tiên sau khi mổ, người bệnh phải tái khám đầy đủ để đánh giá các tình trạng sau đây:

• Chảy máu tự phát hoặc sau khi đại tiện
• Vết thương nhiễm trùng
• Tốc độ phục hồi vết thương
• Đại tiện không tự chủ

Phòng ngừa hẹp hậu môn như thế nào?

Tình trạng hậu môn bị hẹp có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng các biện pháp sau:

• Bổ sung đầy đủ chất xơ vào chế độ ăn uống hàng ngày để làm mềm phân và hạn chế táo bón.
• Uống thuốc nhuận tràng hoặc thuốc làm mềm phân trong trường hợp cần thiết.
• Phẫu thuật liên quan đến hậu môn trực tràng cần thực hiện chính xác, cắt bỏ mô ở mức tối thiểu để phòng ngừa hẹp hậu môn.

Thắc mắc về hẹp hậu môn

Dưới đây là phần giải đáp một số thắc mắc thường gặp liên quan đến tình trạng hậu môn hẹp:

1. Hẹp hậu môn sau khi mổ trĩ có sao không?

Hẹp hậu môn sau khi mổ trĩ là một biến chứng nghiêm trọng, cần can thiệp điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.

2. Hẹp hậu môn là biến chứng hay là bệnh?

Hẹp hậu môn có thể là biến chứng phẫu thuật, cũng có thể là bệnh, tùy vào từng trường hợp.

3. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ hậu môn bị hẹp, người bệnh cần chủ động đi khám sớm để được chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời.

Điều trị hẹp hậu môn ở đâu?

Hiện nay, điều trị bệnh hẹp hậu môn tại Hệ thống PlinkCare đang là lựa chọn hàng đầu của nhiều khách hàng. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, cùng sự hỗ trợ đắc lực từ hệ thống thiết bị y tế tiên tiến được nhập khẩu từ nước ngoài, đảm bảo hiệu quả điều trị cao.

Đặc biệt phải kể đến là phòng mổ Hybrid vô khuẩn, tích hợp các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại hàng đầu, bao gồm: máy chụp mạch số hoá xoá nền (DSA), máy nội soi và máy tán laser công suất lớn. Đây cũng là lợi thế của Trung tâm CĐHA&ĐQCT PlinkCare, tự hào sở hữu dàn thiết bị tối tân, hỗ trợ tối ưu cho đội ngũ bác sĩ trong quá trình chấn đoán, phẫu thuật.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (PlinkCare TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (PlinkCare Hà Nội) thuộc Hệ thống PlinkCare là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về bệnh lý hẹp hậu môn. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích liên quan đến vấn đề điều trị và chăm sóc sức khỏe.