Glocom góc đóng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Glocom góc đóng là gì?

Glocom góc đóng (Angle-Closure Glaucoma) là bệnh xảy ra khi có sự tiếp xúc của mống mắt và vùng bè do áp lực hoặc do dính và xuất hiện theo nhiều cơ chế khác nhau dẫn đến cản trở đường thoát của thủy dịch qua vùng bè, gây tăng nhãn áp, gây biến đổi cấu trúc giải phẫu. Glocom góc đóng nguyên phát đôi khi xuất hiện nếu có bệnh lý đặc trưng của thị thần kinh xuất hiện.

Trên thực tế, những tổn thương thần kinh thị giác do glocom gây ra là không có khả năng phục hồi. Bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi, người trên 70 có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 4 – 8 lần so với người dưới 40 tuổi [2].

Phân loại bệnh glocom góc đóng

Glocom góc đóng chia thành 2 loại bệnh bao gồm: Glocom góc đóng nguyên phát và glocom góc đóng thứ phát.

1. Glocom góc đóng nguyên phát

Glocom góc đóng nguyên phát là có thể do rối loạn giải phẫu ở chân mống mắt bị đẩy hoặc kéo ra phía trước che lấp vùng bè và gây tắc nghẽn góc tiền phòng. Ngăn cản dòng chảy thủy dịch, tạo áp lực cho mắt và gây tăng nhãn áp.

2. Glocom góc đóng thứ phát

Glocom góc đóng thứ phát xuất hiện theo cơ chế đóng góc tiền phòng nhưng dựa trên nguyên nhân gây bệnh bao gồm có nghẽn đồng tử và không nghẽn đồng tử. Trong đó, nghẽn đồng tử gây ứ đọng thủy dịch trong hậu phòng khiến mống mắt đẩy ra phía trước làm đóng góc tiền phòng, gây tăng nhãn áp. Trường hợp không nghẽn đồng tử nguyên nhân có thể do lực co kéo phía trước và độ đẩy từ phía sau. Ngoài ra, nguyên nhân gây bệnh có thể do bệnh lý khác tại mắt hoặc toàn thân gây ra.

>> Tham khảo thêm về: Bệnh glôcôm thứ phát

Nguyên nhân gây bệnh glocom góc đóng

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh glocom góc đóng, nhưng cơ bản là do dòng chảy thủy dịch không lưu thông bình thường. Mắt liên tục tạo ra chất lỏng mới để thay thế chất lỏng hiện có, trong khi chất lỏng cũ không thoát ra ngoài được, dẫn đến tắc nghẽn ứ đọng và gây ra áp lực trong mắt và dẫn tới tổn thương dây thần kinh thị giác, tăng nhãn áp. Nguyên nhân gây glocom góc đóng cũng được chia theo từng dạng bệnh:

1. Nguyên nhân nguyên phát

Trong bệnh glocom góc đóng nguyên phát, cấu trúc của mắt khiến mống mắt có nhiều khả năng bị ép vào lưới bè ở khu vực góc tiền phòng. Nguyên nhân có thể do:

• Góc giữa mống mắt và giác mạc rất hẹp
• Nhãn cầu tương đối ngắn khi đo từ trước ra sau
• Thấu kính bên trong mắt dày, đẩy mống mắt về phía trước
• Mống mắt mỏng nên gập thành một góc
• Khoảng cách giữa thủy tinh thể và mống mắt hẹp

2. Nguyên nhân thứ phát

Trong bệnh glocom góc đóng thứ phát, một tình trạng tiềm ẩn (bệnh lý ban đầu) gây ra những thay đổi trong mắt khiến mống mắt khiến mống mắt áp vào mạng lưới bè – nơi thủy dịch thoát ra khỏi nhãn cầu. Nguyên nhân có thể do:

• Màng hoặc sẹo do chấn thương mắt
• Đục thủy tinh thể tiến triển
• Tắc tĩnh mạch trung tâm
• Các bệnh lý liên quan: Viêm màng bồ đào, khối u, bệnh tiểu đường, huyết áp…

Triệu chứng bệnh glocom góc đóng theo giai đoạn

Triệu chứng bệnh glocom góc đóng ở mỗi giai đoạn đều có những biểu hiện không giống nhau. Cụ thể:

1. Glocom góc đóng cấp tính

Glocom cấp có thể xuất hiện lần đầu, hoặc sau những cơn sơ phát trước đó, các biểu hiện bệnh bao gồm:

• Đau mắt, thị lực giảm dần, thấy quầng sáng nhiều màu
• Người bệnh có thể bị đau bụng, cảm giác buồn nôn, đi ngoài, đổ mồ hôi,…
• Mi phù nề, mắt đỏ, giác mạc mờ, đồng tử giãn méo, nhãn áp cao,…

2. Glocom góc đóng bán cấp

Bệnh tăng nhãn áp góc đóng bán cấp là trường hợp hệ thống thoát nước chuyển từ mở sang đóng, biểu hiện của giai đoạn góc đóng không hoàn toàn. Người bệnh gần như không triệu chứng, hoặc xuất hiện các dấu hiệu nhẹ:

• Đau nhức mắt, căng mắt
• Mắt nhìn mờ, nhìn thấy quầng sáng nhiều màu
• Nhãn áp tăng nhẹ

Tuy nhiên, nếu tiến triển thì các cơn đóng góc bán cấp có thể tiến triển đến một cơn cấp tính dữ dội, hoặc tái đi tái lại tương tự như glocom góc mở.

3. Glocom góc đóng mạn tính

Bệnh glocom góc đóng mạn tính có thể không gây ra triệu chứng ngay từ đầu. Nhưng dần dần, các triệu chứng sẽ biểu hiện theo thời gian. Sau đó, có thể dẫn đến một đợt tăng nhãn áp góc đóng cấp tính hoặc áp lực tăng dần gây tổn thương cho dây thần kinh thị giác. Triệu chứng khá ít, thường bao gồm:

• Nhãn áp tăng nhẹ
• Lõm gai dần phát triển

Bệnh glocom góc đóng có nguy hiểm không?

Giống như các dạng bệnh tăng nhãn áp khác, bệnh glocom góc đóng có thể làm tổn thương dây thần kinh thị giác và gây mất thị lực vĩnh viễn. Đây là một dạng bệnh khá nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây mù lòa.

Đối tượng nào dễ bị mắc bệnh glocom góc đóng?

Nguy cơ mắc bệnh glocom góc đóng sẽ cao hơn nếu bạn:

• Trên 40 tuổi [3]
• Mắc tật khúc xạ, cận thị hoặc viễn thị
• Gia đình có người thân mắc bệnh glocom
• Giới tính nữ (một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nữ giới mắc glocom cao hơn nam giới)

Chẩn đoán tình trạng glocom góc đóng

Các phương pháp chẩn đoán bệnh glocom góc đóng cũng tương tự như các dạng bệnh glocom khác:

• Kiểm tra đèn khe: Bác sĩ sử dụng đèn khe chiếu chùm ánh sáng vào góc giữa mống mắt và giác mạc để kiểm tra tình trạng chất lỏng và khả năng lưu thông của chúng.
• Đo nhãn áp: Bác sĩ sử dụng máy đo chuyên dụng để đo áp lực bên trong mắt người bệnh.
• Soi đáy mắt: Bác sĩ sử dụng một thiết bị chiếu sáng nhỏ để soi đáy mắt và kiểm tra tổn thương dây thần kinh thị giác.

Một số xét nghiệm khác cần xem xét:

• Chụp cắt lớp kết hợp quang học phần trước (OCT) của góc
• Chụp OCT võng mạc
• Chụp Heidelberg (cắt lớp võng mạc)

Phương pháp điều trị bệnh glocom góc đóng

Điều trị glocom góc đóng được chia theo dạng bệnh, mỗi trường hợp sẽ có phương pháp điều trị khác nhau.

>> Đọc thêm: Bệnh glocom có chữa được không?

1. Điều trị bệnh glocom góc đóng cấp tính

Với các trường hợp bị glocom góc đóng cấp tính cần điều trị nhanh chóng để tránh mất thị lực. Phương pháp điều trị gồm:

• Thuốc: Sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt như: timolol, pilocarpine và brimonidine và acetazolamide đường uống. Thuốc có tác động lên cơ co đồng tử gây đồng tử co làm mở rộng thêm góc tiền phòng nhờ đó giúp hạ nhãn áp.
• Cắt mống mắt chu biên bằng laser: Sử dụng tia laser phát ra nguồn xung lớn để tạo ra một lỗ trên mống mắt nhằm giúp thủy dịch chảy ra ngoài và giải quyết tình trạng nghẽn đồng tử. Phương pháp được chỉ định điều trị thuốc nhãn áp điều chỉnh, đồng tử co và góc tiền phòng còn mở trên ½ chu vi góc.
• Laser tạo hình góc tiền phòng: Chỉ định trong trường hợp nhãn áp không được cải thiện sau khi điều trị bằng phương pháp cắt mống mắt chu biên bằng laser. Phẫu thuật laser tạo hình góc tiền phòng giúp tăng cường tác dụng mở góc tiền phòng và hạ nhãn áp.

Lưu ý: Thuốc co đồng tử không dùng trong điều trị glocom ác tính. Thuốc cường α – giao cảm cũng không dùng trong điều trị glocom góc đóng.

2. Điều trị bệnh glocom góc đóng không cấp tính

Đa số trường hợp bị glocom góc đóng không cấp tính sẽ được thực hiện phẫu thuật cắt mống mắt bằng laser. Bên cạnh đó, một số bệnh nhân glocom góc hẹp ngay cả khi không có triệu chứng cũng nên xem xét phẫu thuật để dự phòng góc đóng. Người bệnh cần được thăm khám và loại trừ các trường hợp chống chỉnh định phẫu thuật.

3. Biến chứng và tác dụng phụ khi điều trị

Sau phẫu thuật cắt mống mắt bằng laser, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như: mờ mắt, mắt nhạy cảm với ánh sáng… Do đó, sau phẫu thuật người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, cần người hỗ trợ đưa về nhà. Đặc biệt, không nên tự lái xe tham gia giao thông khi thị lực chưa ổn định. Mọi hoạt động, sinh hoạt bình thường vào ngày hôm sau.

Để đặt lịch khám bệnh với chuyên gia, bác sĩ nhãn khoa tại Trung tâm Mắt Công nghệ cao, PlinkCare, hoặc cần tư vấn các vấn đề liên quan đến bệnh glocom hoặc các bệnh lý khác về mắt, quý khách vui lòng liên hệ:

Glocom góc đóng là bệnh lý mắt nguy hiểm, cần phát hiện và có phương pháp điều trị sớm để tránh biến chứng mất thị lực. Người bệnh ngoài việc điều trị, tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, cũng cần tái khám thường xuyên để theo dõi tình trạng bệnh.