Bệnh giời leo có lây không? Lây qua đường nào phổ biến?

Giời leo là bệnh gì?

Bệnh giời leo là bệnh nhiễm trùng da do virus Varicella-Zoster gây ra. Đây là bệnh da liễu phổ biến, hầu như ai cũng có nguy cơ mắc ít nhất một lần trong đời. Giời leo thường xuất hiện dưới dạng mụn nước nhỏ tập trung thành chùm dọc theo dây thần kinh, thường ở một bên cơ thể, gây ra cảm giác nóng rát trên da, đau nhức và khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày. (1)

1. Nguyên nhân

Nguyên nhân chính gây ra bệnh giời leo là do virus Varicella-Zoster, loại virus gây bệnh thủy đậu thuộc họ Virus Herpes. Sau khi người bệnh khỏi thủy đậu, virus này không hoàn toàn biến mất mà sẽ khu trú trong hạch thần kinh của cơ thể. Điều đặc biệt chính là chúng có thể lặng lẽ tồn tại nhiều tháng hay thậm chí là vài năm sau khi hết bệnh. Và khi hệ miễn dịch suy yếu, virus có thể tái kích hoạt và gây ra bệnh giời leo.

2. Triệu chứng

Bệnh giời leo thường gây ra cơn đau dây thần kinh dữ dội và khó chịu. Người mắc bệnh giời leo thường gặp các dấu hiệu điển hình sau:

• Đau rát và châm chích: Người bệnh cảm thấy đau rát như bỏng, ngứa ngáy hoặc châm chích như kim châm ở các vùng da bị tổn thương. Cơn đau tăng khi vận động hoặc chạm vào, đôi khi xuất hiện bất ngờ khiến người bệnh khó chịu.
• Đỏ da và mọc mụn nước: Sau đó, tại những vùng da tổn thương bắt đầu đỏ nhẹ và mọc các mụn nước li ti. Chúng tập trung thành từng chùm hoặc bóng nước lớn, khi mụn nước vỡ ra sẽ tạo thành những vết loét và đóng vảy sau vài ngày.
• Sốt và mệt mỏi: Nhiều người mắc bệnh giời leo còn kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn và đau nhức cơ thể.
• Các triệu chứng khác: Giời leo có thể gây ù tai, thậm chí là suy giảm thính lực, mất vị giác phần trước lưỡi, chóng mặt, hoa mắt và nước tiểu có màu vàng, nhiễm trùng, loét giác mạc…

Bệnh giời leo có lây không?

Bệnh giời leo là không phải bệnh lây nhiễm trực tiếp nhưng virus Varicella-Zoster có thể lây nhiễm sang người khỏe mạnh thông qua tiếp xúc với bọng nước. Điều này có nghĩa, khi bọng nước được che chắn tốt thì người bệnh sẽ không truyền bệnh này sang người khác.

Bệnh giời leo lây lan qua đường nào?

Giời leo có lây không đã được giải thích. Tuy nhiên, người bị giời leo có thể sẽ lây nhiễm Virus Varicella Zoster cho người khác, khiến họ phát triển thành bệnh thuỷ đậu. Có 2 con đường chính để Virus Varicella Zoster lây lan từ người bệnh giời leo sang người khác:

• Lây nhiễm trực tiếp khi tiếp xúc với dịch trong mụn nước: Khi mụn nước của người bệnh giời leo vỡ ra, dịch bên trong chứa đầy virus. Nếu người bình thường tiếp xúc trực tiếp với dịch này, virus có thể xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh thủy đậu.
• Lây nhiễm gián tiếp: Trong một số trường hợp, Virus Varicella Zoster có thể tồn tại trong các mụn nước ở niêm mạc miệng. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, có thể phát tán virus trong không khí và lây nhiễm cho người hít phải.

Đối tượng dễ bị lây nhiễm giời leo

Những đối tượng có nguy cơ dễ mắc bệnh giời leo bao gồm:

• Người từng mắc bệnh thủy đậu: Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu đều có khả năng cao mắc giời leo do Virus Varicella Zoster vẫn còn tồn tại trong cơ thể. Khi có cơ hội virus này sẽ tái hoạt động dẫn đến các triệu chứng giời leo.
• Người cao tuổi: Người trên 50 tuổi (đặc biệt từ 60 tuổi trở lên) sẽ dễ mắc bệnh giời leo hơn do hệ miễn dịch tự nhiên suy giảm theo tuổi tác, khiến khả năng chống lại virus giảm đi. Độ tuổi càng cao, nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
• Người mắc bệnh mãn tính: Các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim, hoặc bệnh phổi khiến hệ miễn dịch yếu đi, khó kiểm soát virus. Do đó, người mắc bệnh mãn tính dễ tái phát giời leo hơn.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu do bệnh hoặc do điều trị y tế cũng có nguy cơ cao mắc giời leo. Người bệnh HIV/AIDS, ung thư hoặc người sử dụng thuốc ức chế miễn dịch đều dễ tái phát giời leo vì hệ miễn dịch suy giảm, tạo điều kiện cho giời leo phát triển

Giời leo có nguy hiểm không?

Giời leo không nguy hiểm tính mạng nhưng gây tăng gánh nặng chữa trị cho người mắc bệnh và có thể có các biến chứng như:

• Đau thần kinh sau zona: Nhiều người mắc bệnh giời leo vẫn tiếp tục cảm thấy cơn đau kéo dài sau khi các mụn nước đã biến mất. Tình trạng này xảy ra do các dây thần kinh cảm giác bị tổn thương, gửi tín hiệu đau quá mức đến não bộ, dẫn đến đau thần kinh kéo dài.
• Nhiễm trùng da: Nếu các mụn nước không được điều trị đúng cách hoặc bị vỡ, dễ bị nhiễm trùng, tạo mủ, gây sưng viêm mô xung quanh, loét sâu, để lại sẹo xấu…
• Ngoài ra, còn tùy thuộc vào vị trí bị ảnh hưởng, bệnh zona có thể gây ra liệt mặt, giảm thính giác hay thậm chí là mất thính giác và thị giác.

Làm gì khi phát hiện mắc giời leo?

Khi phát hiện mắc bệnh giời leo, việc đầu tiên cần làm là nhanh chóng tìm kiếm sự tư vấn y tế. Đến ngay các cơ sở y tế hay phòng khám da liễu để chẩn đoán chính xác và xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên chăm sóc vùng da bị tổn thương bằng cách giữ sạch sẽ, tránh gãi và sử dụng băng gạc để bảo vệ mụn nước. Việc giảm đau cũng rất quan trọng; bạn có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.

Để giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác, đặc biệt là những người chưa từng mắc bệnh thủy đậu, hãy tránh tiếp xúc gần gũi và không chạm vào các vùng da bị tổn thương. Đảm bảo rằng bạn có một chế độ dinh dưỡng hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ để tăng cường hệ miễn dịch.

Cuối cùng, hãy theo dõi tình trạng sức khỏe của bản thân và quay lại tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ nếu cần. Nhờ sự can thiệp kịp thời, bạn sẽ nhanh chóng hồi phục và hạn chế được những biến chứng có thể xảy ra.

Tìm hiểu thêm: Hình ảnh bị giời leo qua từng giai đoạn bệnh cụ thể

Phương pháp chẩn đoán bệnh giời leo

Có 3 phương pháp thường được sử dụng để chẩn đoán chính xác bệnh giời leo:

• Xem xét bệnh sử và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng của bệnh nhân và thực hiện các kiểm tra cần thiết để đánh giá tình trạng của bệnh.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiến hành bóc lớp trên cùng của bọng nước và cạo lấy lớp đáy mang đi xét nghiệm để xác định sự hiện diện của virus Varicella-Zoster.
• Ngoài ra nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện chụp cộng hưởng từ (MRI) để loại trừ các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự. Việc chẩn đoán sớm và chính xác là rất quan trọng để có biện pháp điều trị kịp thời và hiệu quả cho bệnh nhân.

Cách điều trị giời leo hiệu quả

Nếu không may bị giời leo, bạn có thể áp dụng một số phương pháp chữa trị dưới đây:

• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Một trong những cách điều trị chủ yếu là sử dụng thuốc kháng virus, như acyclovir, valacyclovir hoặc famciclovir. Những loại thuốc này giúp giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian của bệnh, đặc biệt nếu được sử dụng trong giai đoạn đầu khi các triệu chứng xuất hiện. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm để làm giảm cơn đau và sưng tấy.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng là yếu tố quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe. Người bệnh nên ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như trái cây, rau xanh, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt. Bổ sung thêm thực phẩm chứa probiotics có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Áp dụng các phương pháp truyền thống và dân gian: Một số liệu pháp tự nhiên như đắp lá bạc hà, dùng nước chanh hoặc gel lô hội có thể giúp làm dịu triệu chứng ngứa và khó chịu trên da. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử bất kỳ liệu pháp nào để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
• Chăm sóc vết thương cẩn thận: Chăm sóc vùng da bị tổn thương là rất quan trọng. Người bệnh cần giữ cho vết thương sạch sẽ, tránh gãi hoặc làm vỡ các bọng nước để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng. Việc sử dụng băng gạc phù hợp để bảo vệ vùng da bị ảnh hưởng cũng rất cần thiết.

Các biện pháp phòng ngừa giời leo hiệu quả

Phòng ngừa bệnh giời leo không khó, nhưng cần sự chú ý và thực hiện đúng cách để bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả mà cả nhà có thể áp dụng:

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên: Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ là biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất. Hãy đảm bảo tắm rửa thường xuyên và rửa tay chân kỹ lưỡng sau khi tiếp xúc với những nguồn ô nhiễm để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc với những người đang mắc bệnh giời leo để ngăn ngừa lây nhiễm. Không chia sẻ đồ dùng cá nhân như khăn mặt, quần áo, hay đồ dùng vệ sinh để bảo vệ sức khỏe.
• Tăng cường sức đề kháng: Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là các loại trái cây tươi và rau xanh, sẽ giúp nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ bảo vệ bạn khỏi giời leo mà còn hỗ trợ sức khỏe tổng thể.
• Duy trì lối sống cân bằng: Một lối sống hợp lý, bao gồm thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, sẽ giúp mọi người tránh khỏi tình trạng căng thẳng. Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến chúng ta dễ mắc bệnh hơn.
• Tiêm vắc xin phòng ngừa: Một trong những cách hiệu quả nhất để phòng ngừa giời leo là tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh thủy đậu. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra miễn dịch chống lại virus varicella-zoster từ đó giảm thiểu khả năng mắc bệnh giời leo.
• Vacxin zona ngừa đau thần kinh sau zona: Đây cũng xem là biện pháp giúp phòng tránh bệnh giời leo xảy ra và giảm nhẹ mức độ của các triệu chứng, biến chứng. Nếu vẫn mắc bệnh giời leo sau khi tiêm vắc xin, các triệu chứng như đau thần kinh gây ra thường nhẹ hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn.

Như vậy, giời leo có thể không lây trực tiếp người qua người nhưng có thể lây lan gián tiếp qua Virus Varicella-Zoster thông qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch trên bọng nước. Để chẩn đoán và điều trị giời leo, hãy liên hệ ngay với chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da của PlinkCare hoặc Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 để được tư vấn và hỗ trợ một cách sớm nhất.

Hy vọng bài viết đã giúp mọi người trả lời câu hỏi: “Giời leo có lây không?” Hãy cùng nhau chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình với lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh thật tốt.