Thuốc Doxycycline 100mg có tác dụng gì? Liều dùng, giá bao nhiêu?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi DS Lê Hoàng Phúc – Khoa Dược, PlinkCare TP.HCM.

Doxycycline 100mg là thuốc gì?

Thuốc Doxycycline 100mg là một loại kháng sinh thuộc nhóm tetracycline, có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và chống viêm nhiễm. Thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, bao gồm: mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ, nhiễm trùng đường tiết niệu và hô hấp, nhiễm trùng mắt, bệnh nướu răng, bệnh lậu, chlamydia và giang mai,… Ngoài ra, Doxycycline cũng có thể được dùng để ngăn ngừa bệnh sốt rét.

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Doxycycline 100mg

1. Chỉ định

Thuốc Doxycycline 100mg có tác dụng gì? Thuốc Doxycycline 100mg thường được bác sĩ chỉ định dùng trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do các chủng nhạy cảm của vi khuẩn Gram dương và Gram âm cũng như một số vi khuẩn khác.

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp: Viêm phổi và nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới do các chủng nhạy cảm của Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Klebsiella pneumoniae và các vi khuẩn khác. Điều trị viêm phế quản mãn tính, viêm xoang và viêm phổi nhiễm Mycoplasma pneumoniae.
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: Nhiễm khuẩn do các chủng nhạy cảm như Klebsiella, Enterobacter Spp., Escherichia coli, Streptococcus faecalis và các vi khuẩn khác.
• Các bệnh lây truyền qua đường sinh dục: Nhiễm khuẩn do Chlamydia trachomatis bao gồm nhiễm khuẩn niệu đạo không biến chứng, nhiễm khuẩn nội mạc tử cung hoặc hậu môn. Viêm niệu đạo không do lậu (Ureaplasma urealyticum) và bệnh hạ cam mềm do Calymmatobacterium granulomatis. Doxycycline cũng được sử dụng như một thuốc thay thế trong điều trị bệnh lậu và giang mai.

Vì là kháng sinh thuộc nhóm tetracycline nên Doxycycline có khả năng điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đáp ứng với nhóm này.

• Nhiễm khuẩn nhãn khoa: Do các chủng nhạy cảm với Gonococcus, Staphylococcus và Haemophilus influenzae; được chỉ định trong điều trị bệnh đau mắt hột, mặc dù không loại trừ các tác nhân gây bệnh khi đánh giá bằng miễn dịch huỳnh quang.
• Nhiễm Rickettsia: Sốt phát ban Rocky Mountain, sốt phát ban, sốt Q và viêm nội tâm mạc do Coxiella và sốt ve.
• Các loại khác: Bệnh sốt vẹt (Psittacosis), bệnh tả, bệnh Melioidosis, nhiễm Leptospira, các nhiễm khuẩn khác do các chủng nhạy cảm với Yersinia, Brucella (kết hợp với streptomycin), chủng Clostridium, Francisella tularensis và bệnh sốt rét do falciparum kháng cloroquin.
• Doxycycline cũng được sử dụng để dự phòng trong các trường hợp như sốt mò, tiêu chảy ở người du lịch (do Escherichia coli sinh nội độc tố ở ruột) và nhiễm Leptospira.

2. Chống chỉ định

Thuốc Doxycycline 100mg thường chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn cảm với Doxycycline, các thuốc nhóm tetracycline hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Sử dụng thuốc nhóm tetracycline cho phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 12 tuổi trong giai đoạn phát triển răng có thể gây ra đổi màu răng vĩnh viễn, đặc biệt khi sử dụng thuốc lâu dài hoặc dùng ngắn hạn lặp lại. Thiểu sản men răng cũng được báo cáo nên Doxycycline chống chỉ định ở những nhóm bệnh nhân này.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng Doxycycline do nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi và vì thuốc nhóm tetracycline có thể tiết ra qua sữa mẹ.

Việc sử dụng Doxycycline 100mg nên được chỉ định và giám sát bởi các chuyên gia y tế có chuyên môn.

Cách dùng thuốc Doxycycline 100mg

Người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn cụ thể của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Luôn uống thuốc kèm một cốc nước đầy. Người có vấn đề về dạ dày thì uống thuốc sau bữa ăn hoặc có thể uống cùng với sữa. Tuy nhiên, việc uống thuốc cùng một số loại thực phẩm có thể làm giảm hiệu quả hấp thu của thuốc. Cách tốt nhất là uống thuốc kèm nhiều nước trong hoặc sau bữa ăn 30 phút, duy trì tư thế đứng hoặc ngồi thẳng để đảm bảo tối đa tác dụng của thuốc.

Liều lượng

Doxycycline 100mg liều dùng như thế nào cho người lớn và trẻ em? Liều lượng dùng thuốc phù hợp sẽ thay đổi tùy theo tính chất và mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn, theo chỉ định của bác sĩ.

1. Liều dùng Doxycycline 100mg thường gặp cho người lớn

• Uống 1 viên/2 lần trong ngày đầu tiên, ngày tiếp theo uống một liều duy nhất 1 viên/lần. Trong trường hợp bị nhiễm khuẩn nặng, thì uống 1 viên/2 lần mỗi ngày.
• Điều trị trong ít nhất 10 ngày đối với nhiễm trùng do Streptococcus, nhằm ngăn ngừa sốt thấp khớp hay viêm thận tiểu cầu.
• Đối với nhiễm lậu cấp, sử dụng 2 viên vào buổi sáng và 1 viên vào buổi tối ở ngày đầu tiên, sau đó là 1 viên/2 lần mỗi ngày trong 3 ngày tiếp theo.
• Đối với trường hợp nhiễm trùng niệu đạo, nhiễm trùng bên trong cổ tử cung hoặc âm đạo do Chlamydia trachomatis và Ureaplasma urealyticum, uống 1 viên/2 lần mỗi ngày và tối thiểu 10 ngày.
• Thường không cần điều chỉnh liều dùng ở những người suy thận vì Doxycycline được thải trừ qua gan mật và đường tiêu hóa.
• Để phòng ngừa sốt rét ở người lớn, uống 100mg/ngày. Liệu pháp dự phòng nên bắt đầu 1 hoặc 2 ngày trước khi đến vùng sốt rét, tiếp tục uống hàng ngày và duy trì trong 4 tuần sau khi rời khỏi đó. Ở những vùng có nguy cơ cao hoặc vùng có sốt rét kháng thuốc, có thể cần uống 100mg/ngày và duy trì dự phòng trong 2 năm.

2. Liều dùng Doxycycline 100mg thường gặp cho trẻ em

• Trẻ em từ 8 tuổi trở lên và nặng dưới 45kg, uống 4 đến 5mg/kg/ngày và chia thành 2 liều bằng nhau, dùng cách nhau 12 giờ trong ngày đầu tiên. Từ ngày tiếp theo trở đi, liều sẽ giảm xuống còn 2 đến 2,5mg/kg uống một lần duy nhất trong ngày; không vượt quá 200mg/ngày. Nếu bị nhiễm khuẩn nặng, liều có thể tăng lên 2 đến 2,5 mg/kg uống 2 lần/ngày.
• Đối với trẻ trên 8 tuổi và nặng trên 45kg thì dùng liều như người lớn.
• Để phòng ngừa sốt rét ở trẻ em từ 8 tuổi trở lên, uống 2mg/kg/ngày (tối đa 100mg/ngày). Nên bắt đầu uống 1 đến 2 ngày trước khi vào vùng có bệnh lưu hành, tiếp tục uống hàng ngày trong suốt thời gian ở vùng đó cũng như duy trì trong 4 tuần sau khi rời khỏi.

Lưu ý, trên đây là liều dùng Doxycycline 100mg cơ bản thường gặp cho người lớn và trẻ em. Tuy nhiên, việc điều trị và liều dùng cụ thể phải được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa.

Tác dụng không mong muốn của Doxycycline 100mg

1. Tác dụng không mong muốn thông thường

Các tác dụng không mong muốn phổ biến của Doxycycline bao gồm: buồn nôn và nôn, khó chịu ở dạ dày, chán ăn, tiêu chảy nhẹ, phát ban hoặc ngứa da, da sẫm màu và ngứa hoặc tiết dịch âm đạo,… (1)

2. Tác dụng không mong muốn nghiêm trọng

Người bệnh cần đến cơ sở y tế khẩn cấp nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau khi dùng Doxycycline 100mg:

• Phản ứng dị ứng với thuốc: nổi mề đay, khó thở, sưng ở mặt hoặc cổ họng,…
• Phản ứng nghiêm trọng (có thể xảy ra sau vài tuần): sốt, sưng hạch, đau họng, đau cơ, nóng rát ở mắt, phát ban da màu đỏ hoặc tím lan rộng, da phồng rộp và bong tróc,…

Nhìn chung, các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng khác có thể xảy ra bao gồm:

• Đau bụng dữ dội, tiêu chảy ra nước hoặc có máu.
• Kích ứng họng, khó nuốt.
• Đau ngực, nhịp tim không đều, cảm giác khó thở.
• Tiểu ít hoặc không đi tiểu.
• Số lượng bạch cầu thấp dẫn đến sốt, ớn lạnh, sưng hạch, đau nhức cơ thể, suy nhược, da nhợt nhạt, dễ bầm tím hoặc chảy máu.
• Nhức đầu dữ dội, ù tai, chóng mặt, buồn nôn, có vấn đề về thị lực, đau sau mắt.
• Chán ăn, đau dạ dày trên (có thể lan ra lưng), mệt mỏi, nôn mửa, nhịp tim nhanh, nước tiểu sẫm màu, vàng da hoặc vàng mắt.

Đây không phải là danh sách đầy đủ tất cả các tác dụng không mong muốn có thể gặp phải. Vì vậy, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ để nhận được tư vấn chi tiết.

Lưu ý khi sử dụng Doxycycline 100mg

• Cảnh báo thay đổi màu răng vĩnh viễn: Thuốc có thể gây ra sự thay đổi vĩnh viễn về màu răng ở trẻ em nếu sử dụng trong quá trình phát triển răng. Khoảng thời gian này bắt đầu từ nửa cuối của thai kỳ và kéo dài đến khi trẻ 8 tuổi. Răng của trẻ có thể chuyển sang màu vàng, xám hoặc nâu.
• Cảnh báo tiêu chảy liên quan đến kháng sinh: Doxycycline có thể gây ra tiêu chảy liên quan đến kháng sinh từ dạng nhẹ đến nặng như nhiễm trùng đại tràng. Một số ít trường hợp, tác dụng này có thể dẫn đến tử vong. Nếu phát hiện người bệnh bị tiêu chảy nặng hoặc dai dẳng khi dùng thuốc, hãy báo ngay cho bác sĩ để xem xét ngừng sử dụng thuốc.
• Cảnh báo tăng áp lực nội sọ: Các triệu chứng bao gồm nhức đầu, mờ mắt, nhìn đôi, suy giảm thị lực hoặc bị sưng bên trong mắt. Nếu người bệnh từng bị tăng áp lực nội sọ trước đó thì nguy cơ phát bệnh sẽ cao hơn.
• Cảnh báo phản ứng da nghiêm trọng: Thuốc có thể gây ra các phản ứng da nghiêm trọng như hội chứng Stevens-Johnson, hoại tử biểu bì nhiễm độc và phản ứng thuốc với tăng bạch cầu ái toan và các triệu chứng toàn thân (DRESS). Các triệu chứng có thể bao gồm nổi mụn nước, bong tróc da và nổi mẩn đốm nhỏ màu tím,…
• Cảnh báo chậm phát triển xương: Doxycycline có thể ngăn chặn sự phát triển xương ở trẻ em khi sử dụng trong 3 tháng cuối của thai kỳ và cho đến khi trẻ đạt 8 tuổi. Tình trạng chậm phát triển xương sẽ được cải thiện sau khi ngừng dùng thuốc.
• Cảnh báo nhạy cảm với ánh sáng: Thuốc có thể khiến da bạn nhạy cảm hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Tình trạng phát ban da, ngứa, mẩn đỏ hoặc cháy nắng nghiêm trọng,… có thể xảy ra. Hãy bảo vệ da khi ra nắng bằng cách sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo và dụng cụ bảo hộ. (2)

Quá liều và quên liều

• Quên liều: Nếu quên uống một liều thuốc Doxycycline 100mg, hãy sử dụng lại ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu đã gần đến giờ dùng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục uống thuốc theo kế hoạch. Tuyệt đối không dùng gấp đôi liều để bù cho liều đã bỏ quên.
• Quá liều: Trường hợp này có thể dẫn đến tăng nồng độ Doxycycline nguy hiểm cho cơ thể, gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, nếu nhận ra bản thân dùng quá liều, cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ hoặc đến ngay cơ sở cấp cứu gần nhất để được xử trí kịp thời.

Dược học

1. Dược lực học

Thuốc Doxycycline 100mg là một loại kháng sinh có khả năng ức chế vi khuẩn. Cơ chế hoạt động chính của thuốc là tác động trên sự tổng hợp protein. Thuốc đi qua các màng lipid kép của tế bào vi khuẩn và vào tế bào chất bên trong bằng cách sử dụng hệ thống vận chuyển tích cực phụ thuộc năng lượng.

Doxycycline sau đó ức chế tổng hợp protein nhờ gắn được vào tiểu phân 30S của ribosom vi khuẩn, từ đó ngăn chặn việc bổ sung axit amin vào sự tăng trưởng của chuỗi peptide. Thuốc làm giảm tổng hợp protein trong tế bào động vật có vú ở nồng độ rất cao. Với phạm vi kháng khuẩn rộng, bao gồm cả vi khuẩn ưa khí và kị khí Gram dương, Gram âm và một số vi khuẩn kháng thuốc như Rickettsia, Mycoplasma pneumoniae, Legionella spp., và Ureaplasma,… Tuy nhiên, Doxycycline không có tác dụng trị nấm trên lâm sàng.

Doxycycline ít độc hại đối với gan hơn và ít gây ra các vấn đề như kích ứng tại chỗ, kích ứng dạ dày – ruột và rối loạn vi khuẩn chí đường ruột so với các tetracycline ưa nước do các loại này phải dùng liều cao để đạt được nồng độ tác dụng. Ngoài ra, thuốc được ưa dùng hơn các tetracycline khác vì khả năng hấp thu tốt và thời gian bán thải dài, cho phép sử dụng ít lần mỗi ngày. Đặc biệt, Doxycycline có thể sử dụng được cho người suy thận.

Plasmodium falciparum là một loại ký sinh trùng gây sốt rét thường kháng nhiều thuốc như cloroquin, sulfonamid và các thuốc ngừa sốt rét khác, nhưng Doxycycline vẫn có thể được sử dụng cho mục đích dự phòng.

Việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh, đặc biệt là Doxycyclin cần được thực hiện sau khi tham khảo kỹ thông tin. Vì có nhiều chủng vi khuẩn như E.coli, Shigella flexneri, Enterobacter và các loại khác nữa đã kháng lại Doxycyclin, tỷ lệ kháng thuốc có thể thay đổi tùy theo vùng và thời gian.

2. Dược động học

Hấp thu: Doxycycline 100mg được hấp thu 95% qua đường tiêu hóa, và ít bị ảnh hưởng bởi thức ăn và sữa. Khoảng từ 80 đến 95% Doxycycline trong máu được gắn vào protein huyết tương. Có thể dùng thuốc 2 lần/ngày với thời gian bán thải từ 16 đến 18 giờ.

Phân bố: Thuốc được phân bố vào nhiều mô và dịch tiết trong cơ thể, bao gồm nước tiểu và tuyến tiền liệt. Doxycycline thường tích tụ trong lá lách, tủy xương, tế bào lưới – nội mô của gan, men răng chưa mọc và ngà răng. So với tetracycline, Doxycycline có khả năng tan trong mỡ tốt hơn.

Thải trừ: Thời gian bán thải của Doxycycline dao động từ 12 đến 24 giờ. Thuốc chủ yếu được thải qua phân (qua gan), và phần nhỏ qua nước tiểu (qua thận). Vì vậy, Doxycycline được coi là an toàn nhất khi sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn ở bệnh nhân suy thận. Tuy nhiên, vì lượng thuốc này bài tiết qua thận ít, nên sẽ xem xét dùng liều cao trong điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Tương tác thuốc

Không nên dùng Doxycycline 100mg cùng các loại thuốc sau:

• Penicillin: Doxycycline là thuốc kìm khuẩn có thể can thiệp vào cách Penicillin tiêu diệt vi khuẩn, cần tránh dùng Doxycycline kết hợp với Penicillin.
• Isotretinoin: Dùng Isotretinoin và Doxycycline cùng nhau có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp nội sọ.

Các thuốc có thể làm giảm hiệu quả của Doxycycline:

• Thuốc kháng axit có chứa nhôm, canxi, magiê và bismuth subsalicylate.
• Vitamin hoặc chất bổ sung có chứa sắt.
• Thuốc điều trị động kinh như barbiturat, carbamazepin và phenytoin.

Các thuốc có thể tương tác làm tăng tác dụng:

• Doxycycline có thể làm tăng tác dụng của thuốc chống đông Warfarin. Bác sĩ có thể xét nghiệm máu của bệnh nhân thường xuyên hơn hoặc giảm liều Warfarin nếu cần dùng chung với Doxycycline.

Bảo quản thuốc Doxycycline 100mg như thế nào?

• Bảo quản thuốc trong hộp kín ở nhiệt độ phòng
• Tránh ẩm và ánh sáng chiếu trực tiếp
• Để thuốc xa tầm tay trẻ em
• Không giữ thuốc khi đã hết hạn sử dụng

Câu hỏi thường gặp về thuốc Doxycycline 100mg

1. Doxycycline 100mg giá bao nhiêu?

Hiện nay trên thị trường, thuốc Doxycycline 100mg giá dao động khoảng 80.000 – 90.000 đồng cho một hộp chứa 10 vỉ x 10 viên. Mức giá này thường sẽ có sự chênh lệch giữa các cơ sở cung cấp nhưng không quá đáng kể.

2. Doxycycline 100mg trị mụn có hiệu quả không?

Trước đây, hầu hết mọi người đều biết đến Doxycycline có vai trò là một loại kháng sinh, nhưng ít ai biết rằng thuốc ở liều thấp còn có tác dụng kháng viêm. Từ đó, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu đa dạng để khám phá vai trò này trong việc điều trị mụn trứng cá. Những nghiên cứu đã cho thấy Doxycycline ở liều 50mg mang lại hiệu quả tích cực trong điều trị mụn. Tuy nhiên, để tránh các tác dụng phụ không mong muốn, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng với bất kỳ mục đích nào.

Lưu ý: Doxycycline 100mg là thuốc kê đơn, mọi thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Hiệu quả của thuốc còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy, chúng tôi không chịu trách nhiệm cho các trường hợp tự ý dùng thuốc Doxycycline 100mg.

Tóm lại, Doxycycline 100mg là một loại kháng sinh có tác dụng ức chế vi khuẩn. Để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh cần tuân theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn.