Đo đa ký giấc ngủ là gì? Mục đích, chỉ định và cách thực hiện

Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và tái tạo năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, không ít người gặp phải các vấn đề về giấc ngủ như khó ngủ, mất ngủ, hay giật mình tỉnh giấc giữa đêm. Đo đa ký giấc ngủ chính là giải pháp giúp hiểu rõ hơn về chất lượng giấc ngủ và những vấn đề tiềm ẩn xung quanh giấc ngủ của bạn.

Đo đa ký giấc ngủ là gì?

Đo đa ký giấc ngủ (polysomnography) là một kỹ thuật chẩn đoán được sử dụng để nghiên cứu và ghi lại một loạt các hoạt động sinh lý xảy ra trong lúc một người đang ngủ. Quy trình đo đa ký giấc ngủ này giúp các chuyên gia xác định có rối loạn giấc ngủ nào đang diễn ra hay không, nguyên nhân rối loạn giấc ngủ là gì và quyết định biện pháp điều trị phù hợp. (1)

Trong quá trình đo đa ký giấc ngủ, các cảm biến sẽ được gắn vào cơ thể bạn để ghi lại thông tin như:

• Dòng điện não (hoạt động của não bộ)
• Các chuyển động của mắt
• Nhịp tim
• Hoạt động cơ bắp (như sự co bóp của các cơ)
• Nồng độ oxy trong máu
• Lưu lượng không khí qua miệng và mũi
• Âm thanh do ngáy

Dựa vào dữ liệu thu thập được, các bác sĩ có thể xác định nếu bạn có các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ, mất ngủ, hội chứng chân không yên hay các vấn đề khác hay không.

Mục đích của đo đa ký giấc ngủ

Đo đa ký giấc ngủ được tiến hành để kiểm tra tình trạng rối loạn giấc ngủ, bao gồm: (2)

• Chẩn đoán rối loạn ngưng thở khi ngủ: Đây là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, khi mà quá trình hô hấp của người bệnh bị gián đoạn nhiều lần trong một đêm. Đo đa ký giấc ngủ giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng này.
• Xác định nguyên nhân mất ngủ: Đối với những người gặp vấn đề về mất ngủ mà không rõ nguyên nhân, đo đa ký giấc ngủ có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này.
• Chẩn đoán các rối loạn giấc ngủ khác: Ngoài hội chứng ngưng thở khi ngủ, kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ cũng giúp chẩn đoán một số rối loạn giấc ngủ khác như hội chứng chân không yên, bệnh buồn ngủ quá mức và các rối loạn vận động giấc ngủ.
• Xác định chu kỳ giấc ngủ: Đo đa ký giấc ngủ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chu kỳ và giai đoạn giấc ngủ, từ đó đánh giá sức khỏe giấc ngủ và tìm ra những vấn đề cần quan tâm.
• Xác định hiệu quả điều trị: Ở bệnh nhân đang điều trị rối loạn giấc ngủ, đo đa ký giấc ngủ giúp đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị để kịp thời điều chỉnh cần thiết.

Tóm lại, mục đích chính của việc đo đa ký giấc ngủ là giúp chẩn đoán và điều trị các rối loạn giấc ngủ, đồng thời giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Ai cần đo đa ký giấc ngủ?

Ai cần đo đa ký giấc ngủ? Những trường hợp nào được chỉ định đo đa ký giấc ngủ? Theo đó, các đối tượng cần đo đa ký giấc ngủ bao gồm: (3)

• Những người bị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, khó ngủ, ngủ ngáy, hay thức giấc nửa đêm, dậy quá sớm và không thể ngủ trở lại.
• Người mắc chứng ngủ rũ, ngủ quá nhiều mỗi ngày, không thể kiểm soát được cơn buồn ngủ, có thể ngủ gục bất thình lình và vẫn cảm thấy mệt mỏi.
• Người nghi ngờ mắc chứng ngưng thở khi ngủ, đặc biệt là những người có biểu hiện ngưng thở trong lúc ngủ, ngáy to, mệt mỏi hoặc buồn ngủ quá mức vào ban ngày.
• Người có triệu chứng của hội chứng chân không yên, thường xuyên cảm thấy cần phải vận động chân hoặc có cảm giác khó chịu ở chân, đặc biệt vào buổi tối hoặc khi nằm nghỉ.
• Người hay gặp ác mộng, bị mộng du, đi lại hoặc thực hiện các hoạt động khác trong lúc đang ngủ mê sâu.
• Người cần được đánh giá trước khi tiến hành điều trị rối loạn giấc ngủ, rối loạn ngưng thở khi ngủ.
• Người có các vấn đề khác liên quan đến giấc ngủ như lên cơn động kinh, co giật vào ban đêm hoặc có các hành vi không bình thường trong giấc ngủ.

Khi nào cần đo đa ký giấc ngủ?

Việc tiến hành đo đa ký giấc ngủ không chỉ dành cho những ai cảm thấy mình có vấn đề với giấc ngủ mà còn dựa trên một số triệu chứng và tình huống cụ thể. Khi người bệnh bị mất ngủ, rối loạn giấc ngủ hoặc nghi ngờ mình có các vấn đề liên quan đến rối loạn giấc ngủ, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám.

Các trường hợp nghi ngờ người bệnh bị rối loạn giấc ngủ, mắc chứng ngưng thở khi ngủ hoặc cần tìm nguyên nhân cho tình trạng giấc ngủ kém chất lượng,… thường sẽ cần thực hiện đo đa ký giấc ngủ.

Ngoài ra, đối với những người đã được chẩn đoán mắc rối loạn giấc ngủ và đang trong quá trình điều trị, đo đa ký có thể giúp đánh giá hiệu quả của liệu pháp điều trị.

Phương pháp đo đa ký giấc ngủ được thực hiện như thế nào?

Phương pháp đo đa ký giấc ngủ ghi lại nhiều loại hoạt động sinh lý trong giấc ngủ của một cá nhân. Quy trình đo đa ký giấc ngủ được thực hiện như sau:  (4)

• Chuẩn bị: Trước khi thực hiện, người bệnh sẽ được yêu cầu tránh sử dụng caffeine và cồn. Khi đến phòng bệnh, người bệnh sẽ mặc đồ ngủ và chuẩn bị để đi ngủ như bình thường.
• Gắn cảm biến: Các cảm biến nhỏ sẽ được dán lên da của bệnh nhân ở nhiều vị trí trên cơ thể, bao gồm:
• Dòng điện não (EEG): Để theo dõi hoạt động não bộ
• Chuyển động mắt (EOG): Để xác định các giai đoạn giấc ngủ
• Nhịp tim: Thông qua cảm biến trên ngực
• Dòng điện cơ (EMG): Để theo dõi hoạt động của cơ bắp, đặc biệt là cơ bắp dưới cằm để theo dõi giấc ngủ REM
• Lưu lượng hô hấp: Được ghi lại thông qua cảm biến dán ở mũi và miệng
• Sự co giật của cơ bắp: Được ghi lại bằng cách dán cảm biến ở ngoài cổ họng
• Nồng độ oxy trong máu: Được theo dõi thông qua một cảm biến đặt ở đầu ngón tay hoặc lỗ tai.
• Theo dõi: Khi người bệnh ngủ, các cảm biến sẽ ghi lại thông tin và truyền về hệ thống máy tính. Một kỹ thuật viên/ điều dưỡng viên sẽ theo dõi dữ liệu này trong suốt đêm từ một phòng khác để đảm bảo giữ môi trường phòng ngủ cho người bệnh giống như hằng ngày, giúp có kết quả đo đa ký giấc ngủ chính xác nhất.
• Giải quyết vấn đề: Trong trường hợp máy ghi nhận cảm biến bị lỗi hoặc cảm biến bong ra, kỹ thuật viên/điều dưỡng sẽ vào phòng để giải quyết.
• Đánh giá kết quả: Sáng hôm sau, các cảm biến sẽ được gỡ ra khỏi cơ thể người bệnh. Người bệnh có thể trở về nhà và tiếp tục các hoạt động sinh hoạt bình thường của mình. Dữ liệu thu thập được sau đó sẽ được một bác sĩ chuyên sâu về giấc ngủ phân tích, đánh giá. Kết quả của xét nghiệm đo đa ký giấc ngủ sẽ giúp xác định liệu người bệnh có mắc bệnh rối loạn giấc ngủ nào và quyết định liệu pháp điều trị phù hợp.

Một số lưu ý khi đo đa ký giấc ngủ

Đo đa ký giấc ngủ là một phương pháp chẩn đoán quan trọng trong việc tìm hiểu và giải quyết các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Tuy nhiên, việc thực hiện đo đa ký giấc ngủ cần phải tuân thủ một số lưu ý sau: (5)

• Giữ tinh thần thoải mái khi đo đa ký giấc ngủ.
• Hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm chứa caffeine (cà phê, trà, cola) và cồn trong ít nhất 12 giờ trước khi đo đa ký giấc ngủ.
• Vệ sinh, giảm bớt lượng dầu và mỹ phẩm trên da.
• Thông báo với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng.
• Không sử dụng điện thoại hoặc thiết bị điện tử khác trong quá trình đo đa ký giấc ngủ.

Bằng cách tuân thủ những lưu ý trên, bạn sẽ phần nào đảm bảo rằng việc đo đa ký giấc ngủ được tiến hành một cách hiệu quả và cho ra kết quả chính xác nhất.

Ưu nhược điểm của đo đa ký giấc ngủ

Phương pháp đo đa ký giấc ngủ này càng được ứng dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Vậy thì liệu ưu nhược điểm của phương pháp này là gì?

1. Ưu điểm

• Chính xác và chi tiết: Đo đa ký giấc ngủ cung cấp thông tin chi tiết về nhiều khía cạnh của giấc ngủ, bao gồm hoạt động của não bộ, mắt, cơ, lưu lượng hô hấp và nhịp tim,… Các thông tin này đều được cung cấp một cách chính xác nhất.
• Phát hiện nhiều vấn đề liên quan đến rối loạn giấc ngủ: Đo đa ký giấc ngủ được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong việc chẩn đoán chứng ngưng thở khi ngủ. Kỹ thuật này cũng có khả năng phát hiện nhiều rối loạn giấc ngủ khác như chứng ngủ rũ, hội chứng chân không yên và các rối loạn hành vi khi ngủ như mộng du chẳng hạn.
• An toàn: Đo đa ký giấc ngủ không xâm lấn, không gây đau đớn và không có rủi ro liên quan đến tác động trực tiếp lên cơ thể.
• Hỗ trợ điều trị hiệu quả: Đối với những người đã được chẩn đoán và đang điều trị rối loạn giấc ngủ, đo đa ký giúp đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị để có thể kịp thời cần thiết chỉnh sửa nếu cần.

2. Nhược điểm

• Chi phí cao: Chi phí đo đa ký giấc ngủ có thể cao do yêu cầu sử dụng trang thiết bị chuyên dụng và sự giám sát của điều dưỡng trong suốt quá trình thực hiện.
• Mất tự nhiên: Ngủ tại một môi trường lạ lẫm như phòng ngủ của bệnh viện có thể làm cho một số người cảm thấy không thoải mái hoặc căng thẳng, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
• Thời gian chờ đợi: Việc đặt lịch và thực hiện đo đa ký giấc ngủ có thể mất thời gian, và kết quả cũng không được cung cấp ngay nên người bệnh cần quay lại bệnh viện sau một khoảng thời gian.
• Chỉ dựa trên kết quả của một đêm: Dựa trên kết quả từ chỉ một đêm ngủ có thể không phản ánh chính xác tình trạng giấc ngủ thực sự của bệnh nhân, đặc biệt khi người bệnh bị ảnh hưởng bởi áp lực hoặc môi trường lạ.

Dù có những ưu và nhược điểm, đo đa ký giấc ngủ vẫn được coi là công cụ chẩn đoán quan trọng và cần thiết trong việc nghiên cứu và điều trị các rối loạn giấc ngủ.

Đo đa ký giấc ngủ tại PlinkCare

Khoa Thần Kinh, Trung tâm Khoa học Thần Kinh, PlinkCare TP.HCM là địa chỉ uy tín hàng đầu trong thăm khám, chẩn đoán rối loạn giấc ngủ bằng phương pháp đo đa ký giấc ngủ.

Khoa quy tụ đội ngũ Chuyên gia, Bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm chuyên sâu về giấc ngủ.

Khoa đầu tư máy đo đa ký giấc ngủ thế hệ mới nhất. Người bệnh chỉ cần ngủ lại Bệnh viện một đêm, không đau, không xâm lấn. Ngoài ra, Khoa còn sở hữu nhiều hệ thống thiết bị, máy móc hiện đại, hỗ trợ tích cực cho quá trình khám, chẩn đoán và điều trị các vấn đề rối loạn giấc ngủ và bệnh lý thần kinh hiệu quả.

Đặc biệt, Khoa phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa khác, hội chẩn xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả cao nhất cho người bệnh.

Tìm hiểu thêm: Địa chỉ đo đa ký giấc ngủ ở TP.HCM nào tốt? Tiêu chí lựa chọn là gì?

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Đo đa ký giấc ngủ – một kỹ thuật chẩn đoán rối loạn giấc ngủ không xâm lấn, không gây đau. Vì thế, nếu được chỉ định đo đa ký giấc ngủ, hãy cứ thả lỏng và đừng quá lo lắng bạn nhé.