4 cách điều trị viêm tụy cấp hiệu quả cao và an toàn

Bệnh viêm tụy cấp tính là gì?

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm ở tuyến tụy xảy ra trong thời gian ngắn. Bệnh xảy ra đột ngột, có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần với các triệu chứng điển hình như sau:

• Đau bụng khởi phát đột ngột, trở nên nghiêm trọng dữ dội theo thời gian, thường đau ở vùng bụng trên, sau đó lan tỏa ra sau lưng. Người bệnh thường nằm co người lại để giảm bớt cơn đau. Nhưng đến lúc đau dữ dội, các tư thế nằm đều không có tác dụng giảm đau.
• Đau bụng kèm buồn nôn, nôn mửa là thường gặp trong viêm tuỵ cấp.
• Có thể bị tiêu chảy

Những trường hợp nghiêm trọng còn có thể xuất hiện các dấu hiệu đáng lo ngại như:

• Sốt
• Nhịp tim nhanh
• Hạ huyết áp
• Bụng chướng, cứng
• Vàng da có thể thấy ở người bị tắc mật
• Khó thở, thở nhanh …

Trong những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, bệnh nhân có thể xảy ra tình trạng mất ổn định huyết động (mạch nhanh khó bắt, mất mạch, tụt huyết áp), nôn ra máu hoặc phân đen, đổ mồ hôi, người uể oải. Các cơn co thắt cơ tứ chi thứ phát cũng có thể xảy ra do hạ canxi máu.

Hướng điều trị bệnh viêm tụy cấp

Điều trị viêm tụy cấp tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh, có khi bệnh nhẹ tự hồi phục mà người bệnh không nhận biết để đến bệnh viện khám.

Hầu hết, người bệnh cần nhập viện để theo dõi các dấu hiệu nghiêm trọng và hỗ trợ điều trị. Thường người bệnh ổn định sau 5-10 ngày điều trị, trừ trường hợp bệnh rất nặng cần điều trị kéo dài hơn, có thể phải nằm ở đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU: Intensive care unit) và có nguy cơ tử vong.

1. Điều trị viêm tụy cấp nhẹ

Viêm tụy cấp nhẹ chỉ cần điều trị hỗ trợ bằng nhịn ăn tạm thời có thể kéo dài đến 48h, hồi sức truyền dịch, dùng thuốc giảm đau và thực hiện chế độ ăn kiêng sau đó theo chỉ định của bác sĩ.

2. Điều trị viêm tụy cấp nặng

Bệnh nhân bị viêm tụy cấp nặng cần được nhịn ăn tạm thời, hồi sức dịch bằng truyền dịch, giảm đau, kháng tiết, kháng toan phòng loét do stress, cần bằng toan kiềm, điện giải, dinh dưỡng tĩnh mạch hoặc nuôi qua ống thông, liệu pháp kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm trùng. Nếu biến chứng xảy ra như nhiễm trùng hoại tử tụy hoặc nang giả tuỵ, có thể cần can thiệp ngoại khoa như dẫn lưu dịch nang giả tuỵ, hoặc ổ mủ hoại tử tụy hoặc phẫu thuật nội soi được chỉ định.

Một số trường hợp bị viêm tụy cấp phải nằm ở phòng chăm sóc đặc biệt (ICU) do diễn tiến nghiêm trọng, gây suy đa cơ quan như suy hô hấp, truỵ tim mạch, suy gan, suy thận.

Cách điều trị viêm tụy cấp hiệu quả hiện nay

Các phương pháp điều trị cụ thể đối với viêm tụy cấp như sau:

1. Điều trị nội khoa

Để đảm bảo cơ thể nhận đủ oxy, người bệnh phải sử dụng ống truyền oxy qua mũi. Ống thường được tháo ra sau vài ngày khi tình trạng hô hấp đã cải thiện. Ngoài ra, viêm tụy cấp thường gây đau bụng dữ dội, do đó, bác sĩ thường chỉ định sử dụng thuốc giảm đau.

Thuốc kháng sinh cũng có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng. Nhóm thuốc thường dùng là kháng sinh nhóm carbapenems có hoạt tính phổ rộng, nên được sử dụng trong mọi trường hợp viêm tụy phức tạp do hoại tử tụy nhiễm trùng.

2. Điều trị ngoại khoa

Can thiệp thủ thuật – phẫu thuật được chỉ định khi phát hiện hoại tử nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn sỏi mật gây viêm tụy mật. Tuy nhiên, phẫu thuật được khuyến cáo nên trì hoãn cho đến khi quá trình hoại tử, nhiễm trùng được kiểm soát, mô hoại tử đã hóa lỏng. Điều này nhằm mục đích làm giảm nguy cơ suy đa cơ quan, chảy máu không kiểm soát và nhiễm trùng huyết thấp.

Sau khi mô hoại tử hóa lỏng, bác sĩ có thể yêu cầu dẫn lưu qua da hoặc nội soi. Nếu thủ thuật này thất bại, phẫu thuật xâm lấn tối thiểu tiếp tục được ưu tiên bởi tỷ lệ tử vong thấp hơn so với phẫu thuật mổ mở.

3. Hỗ trợ dinh dưỡng

Đối với viêm tụy cấp nhẹ, không gây đau bụng hay các triệu chứng khó chịu khác, người bệnh vẫn có thể ăn uống bình thường. Tuy nhiên, nếu bệnh diễn tiến nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định không ăn thức ăn đặc ít nhất trong vài ngày để tránh gây áp lực cho tuyến tụy. Trong trường hợp này, người bệnh sẽ được hỗ trợ dinh dưỡng qua một đường ống đặt trong bụng, còn được gọi là liệu pháp cho ăn qua đường ruột.

Bác sĩ sẽ chỉ định ăn bằng đường miệng trở lại khi triệu chứng đau bụng đã cải thiện và bệnh nhân cảm thấy thèm ăn. Chế độ ăn trong giai đoạn này cần ưu tiên ít béo và ít protein.

4. Điều trị nguyên nhân gây bệnh

Khi tình trạng viêm đã được kiểm soát, bác sĩ sẽ tập trung vào điều trị nguyên nhân gây bệnh, chẳng hạn như:

4.1 Sỏi mật

Nếu sỏi mật là nguyên nhân gây viêm tụy, thủ thuật nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hoặc phẫu thuật cắt bỏ túi mật là phương pháp tối ưu. Việc cắt bỏ túi mật không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh, nhưng có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa một số nhóm thực phẩm nhất định, đặc biệt là đạm sữa và đồ ăn béo.

Thời điểm lý tưởng để tiến hành cắt bỏ túi mật là trong vòng 2 tuần sau khi viêm tụy khởi phát, trừ trường hợp sức khỏe người bệnh quá yếu, không thể đáp ứng phương pháp điều trị này.

4.2 Viêm tuỵ cấp do rượu

Sau khi chữa viêm tụy cấp, người bệnh cần bỏ hoàn toàn thói quen uống rượu, đặc biệt trong trường hợp đây là nguyên nhân gây bệnh. Bệnh nhân bị viêm tụy cấp nghiện rượu sẽ được hỗ trợ để cai rượu, có thể cần sử dụng thuốc acamprosate để làm giảm cảm giác thèm rượu.

Ngoài ra, điều trị trong một số trường hợp khác như sau:

• Nang giả tụy: Chọc hút qua da, sử dụng kỹ thuật xuyên nhú/ xuyên thành qua nội soi hoặc can thiệp phẫu thuật đối với nang giả lớn hoặc có triệu chứng.
• Hoại tử tụy nhiễm trùng: Chọc hút và cắt bỏ phần tụy hoại tử.
• Áp xe tụy: Dẫn lưu bằng ống thông qua da và dùng thuốc kháng sinh, nếu không đáp ứng, cần can thiệp phẫu thuật cắt bỏ tuyến tụy.

Cách giảm đau khi bị viêm tụy cấp

Việc kiểm soát cơn đau do viêm tụy cấp cần được thực hiện trong vòng 24 giờ đầu để làm giảm triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại thuốc giảm đau như: fentanyl, meperidine (hay còn gọi là pethidine) hoặc thuốc chống viêm không steroid.

Cách chăm sóc người bị viêm tụy cấp

Người bị viêm tụy cấp nên áp dụng chế độ chăm sóc, ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để hỗ trợ cải thiện triệu chứng bệnh, cụ thể như sau:

• Bỏ rượu hoàn toàn: Người bệnh viêm tụy cần bỏ rượu hoàn toàn, ngay cả khi chỉ bị viêm tụy ở mức độ nhẹ hay giai đoạn đầu. Việc tiếp tục uống rượu có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh nghiêm trọng trong tương lai.
• Bỏ thuốc lá: Người bệnh viêm tụy cần bỏ hút thuốc lá hoàn toàn, ngay cả khi chỉ bị viêm tụy ở mức độ nhẹ hay giai đoạn đầu. Việc tiếp tục hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ tái phát viêm tụy cấp tính, diễn tiến thành viêm tụy mạn tính, thậm chí là ung thư tuyến tụy.
• Xây dựng chế độ ăn ít chất béo: Người bệnh viêm tụy nên chọn chế độ ăn hạn chế chất béo, thay vào đó cần tích cực bổ sung trái cây, rau quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc vào chế độ ăn hàng ngày.
• Uống nhiều nước: Viêm tụy có thể gây mất nước, do đó đừng quên bổ sung đầy đủ nước hàng ngày.
• Các liệu pháp hỗ trợ: thiền, yoga, châm cứu.

Thắc mắc thường gặp

Dưới đây là phần giải đáp một vài thắc mắc thường gặp liên quan đến điều trị viêm tụy cấp:

1. Điều trị viêm tụy cấp trong bao lâu?

Hầu hết các trường hợp bị viêm tụy cấp đều cải thiện trong vòng một tuần và bệnh nhân có thể đủ khỏe để xuất viện sau 5 – 10 ngày.

2. Viêm tụy cấp có chữa khỏi được không?

79 trong số 100 người trưởng thành bị viêm tụy cấp có khả năng phục hồi hoàn toàn sau điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không được phát hiện, chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời, tuyến tụy có thể bị viêm mạn tính, thậm chí dẫn đến tổn thương vĩnh viễn và không thể phục hồi.

3. Có thể điều trị viêm tụy cấp tại nhà được không?

Viêm tụy cấp gây triệu chứng đau dữ dội, các trường hợp nghiêm trọng không can thiệp kịp thời còn có nguy cơ gây tử vong. Do đó, điều trị y tế là giải pháp quan trọng và tối ưu, không thể tự xử trí viêm tụy cấp tại nhà.

4. Ăn gì sau khi điều trị viêm tụy cấp?

Sau điều trị viêm tụy, bác sĩ khuyến cáo người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống cân bằng. Nhóm thực phẩm nên ưu tiên là trái cây, rau, đậu lăng, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá… Đồng thời, người bệnh cần bổ sung đủ nước, tránh uống rượu bia và đồ ăn nhiều chất béo để ngăn ngừa tái phát viêm tụy cấp. Ngoài ra, chế độ ăn hàng ngày nên chia nhỏ thành nhiều bữa, ăn 6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì 3 bữa như bình thường.

5. Điều trị viêm tụy cấp ở đâu uy tín?

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Hệ thống PlinkCare đang là lựa chọn tin cậy hàng đầu trong thăm khám và điều trị các bệnh lý tiêu hóa nói chung và viêm tụy cấp nói riêng. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội tiêu hóa – Ngoại tiêu hóa-Gan, Mật, Tụy – Nội soi tiêu hóa – Hậu môn trực tràng có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, kết hợp cùng sự hỗ trợ đắc lực từ hệ thống máy móc, trang thiết bị tiên tiến, hiện đại nhập khẩu từ nước ngoài, đảm bảo hiệu quả chẩn đoán, điều trị cao.

Hiện nay, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Hệ thống PlinkCare hiện nay được trang bị đầy đủ phòng mổ Hybrid vô khuẩn, tích hợp các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại như máy chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), máy nội soi và máy tán laser công suất lớn, hỗ trợ điều trị nhanh, an toàn và chính xác.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin về điều trị viêm tụy cấp, các phương pháp xử lý viêm tụy cấp hiệu quả. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, bạn đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích trong vấn đề chăm sóc sức khỏe, chủ động theo dõi, phát hiện bệnh từ sớm để chữa trị kịp thời, nhằm hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.