8 cách điều trị viêm tắc tuyến sữa tại nhà, giảm triệu chứng hiệu quả

Viêm tắc tuyến sữa là gì?

Viêm tắc tuyến sữa là tình trạng xảy ra trong thời kỳ cho con bú, khi ống dẫn sữa bị tắc nghẽn, ngăn sữa mẹ chảy đến núm vú. Bệnh thường biểu hiện bằng khối u đỏ, mềm và gây đau ở vú, có thể dẫn đến nhiễm trùng. Điều quan trọng là nhận biết sớm các dấu hiệu viêm tắc tuyến sữa và điều trị đúng cách.

Viêm tắc tuyến sữa có chữa được không?

Viêm tắc tuyến sữa hoàn toàn chữa được, hầu hết trường hợp có thể điều trị tại nhà trong vòng 2 ngày. Tiếp tục cho con bú sữa mẹ hoặc hút sữa theo nhu cầu của bé. Không cho con bú hoặc hút sữa nhiều hơn bình thường vì có thể gây thêm áp lực lên các ống dẫn sữa và gây viêm nặng hơn. [2]

Trong trường hợp đã áp dụng các biện pháp tại nhà nhưng bệnh không thuyên giảm, người bệnh nên đến khoa Ngoại Vú để khám và điều trị kịp thời.

Cách điều trị viêm tắc tuyến sữa tại nhà hiệu quả

Các cách chữa viêm tuyến sữa tại nhà có thể cho kết quả chỉ sau 24 giờ, bao gồm:

1. Massage – xoa bóp

Massage phù hợp với các mẹ thường xuyên bị viêm tắc tuyến sữa, giúp giảm đau ngắn hạn, mang lại giải pháp lâu dài trong một số trường hợp. Massage ngực giảm thiểu cơn đau ngay cả khi mẹ mới sinh, không phải đối mặt với tình trạng tắc nghẽn.

Lúc đầu, việc xoa bóp có thể khiến người bệnh cảm thấy không thoải mái. Bắt đầu chậm rãi ở gần mép ngoài của vú trước khi di chuyển về phía vị trí tắc. Chuyển động nhào là kỹ thuật hiệu quả nhất.

Một kỹ thuật hữu ích khác là đặt ngón cái hoặc các ngón khác ngay sau chỗ tắc và ấn về phía núm vú. Ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc vừa tắm vừa massage cũng giúp giảm khó chịu.

2. Hút sữa, cho con bú thường xuyên

Người mẹ chỉ cần hút sữa hoặc con bú thường xuyên hơn, hoặc sử dụng kết hợp cả 2 kỹ thuật để cho con bú hiệu quả hơn. Một số trường hợp hút sữa thành công bằng phương pháp nghiêng người về phía trước để trọng lực giúp hút sữa dễ hơn.

2. Mặc quần áo thoải mái

Mặc áo lót cho con bú vừa vặn và tránh dùng áo lót có gọng hoặc dây buộc quá chặt.

3. Ngâm nước ấm và xoa bóp

Để sữa chảy ra và giảm khó chịu, người bệnh nên sử dụng miếng đệm sưởi ấm, gạc ấm hoặc tắm nước nóng (để nước ấm chảy qua vùng bị tắc) giúp giảm đau nhanh chóng, điều trị viêm tắc tuyến sữa.

4. Thay đổi tư thế cho con bú

Để thông tắc nghẽn, người bệnh nên thử các tư thế khác nhau khi cho con bú. Tìm những vị trí mà trọng lực giúp sữa thoát ra dễ hơn và cho bé hướng về phía vị trí gần ống dẫn bị tắc để tăng lực hút.

5. Chườm khăn ấm trước khi cho con bú

Chườm nóng lên vú trước khi cho con bú để làm sạch vú tốt hơn, áp dụng bằng cách đổ đầy nước ấm vào tã dùng một lần, vắt bớt nước thừa và đặt lên vú.

6. Chườm mát sau khi cho con bú

Chườm đá hoặc gel lên ngực trong 10 phút/giờ giúp giảm viêm và sưng. Lưu ý không chườm đá trực tiếp lên da.

7. Sử dụng thuốc

Ibuprofen an toàn khi sử dụng cho con bú, giúp giảm viêm và khó chịu. Acetaminophen cũng an toàn cho con bú và được dùng để xử lý ống dẫn sữa bị tắc.

Khi nào cần điều trị y tế?

Cần điều trị y tế trong trường hợp viêm tắc tuyến sữa không biến mất mặc dù đã điều trị tại nhà trong vài ngày. Theo dõi các dấu hiệu viêm vú như:

• Ớn lạnh.
• Sốt.
• Sưng hoặc đỏ ở khối u.
• Các triệu chứng giống cúm: đau nhức cơ và mệt mỏi.
• Đau dữ dội và khó chịu.

Nguyên nhân gây viêm tắc tuyến sữa và yếu tố nguy cơ

Căng thẳng, mệt mỏi, thiếu máu và hệ thống miễn dịch suy yếu là các nguyên nhân gây viêm tắc tuyến sữa. Nguyên nhân chính là tình trạng viêm ở mô và mạch máu xung quanh ống dẫn sữa, xảy ra vì nhiều lý do:

1. Trẻ bỏ bú hoặc không hút hết sữa

Điều này xảy ra do ngậm bắt vú kém, đau núm vú, trẻ buồn ngủ, líu lưỡi hoặc không phối hợp được giữa bú và nuốt. Các ống dẫn sữa bị tắc có thể xảy ra do khoảng thời gian giữa các lần bú kéo dài, khi trẻ bắt đầu ngủ trong thời gian dài hơn, cai sữa đột ngột, sử dụng núm vú giả quá mức, bé bú quá vội vàng hoặc mẹ cho con ăn nhiều.

2. Áp lực lên vú khi cho con bú

Có thể do ngón tay trong lúc cho con bú, quần áo bó quanh trên ngực, áo ngực có gọng và áp lực từ việc mang ví…

3. Giãn ống dẫn sữa

Ống dẫn sữa ở vú mở rộng và thành ống dẫn sữa dày lên. Điều này có thể làm ống dẫn sữa bị tắc nghẽn và chất lỏng tích tụ.

4. Viêm vú

Viêm vú có thể do bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, việc núm vú bị nứt hoặc chảy máu có thể là điểm xâm nhập của nhiễm trùng và dẫn đến thời gian nằm viện kéo dài. Phụ nữ có tiền sử tắc ống dẫn sữa hoặc viêm vú cũng có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn trong tương lai.

Triệu chứng viêm tắc tuyến sữa phổ biến

Các triệu chứng viêm tắc tuyến sữa phổ biến:

1. Khối u ở vú

Một trong những dấu hiệu điển hình của viêm tắc tuyến sữa là có cục cứng trên vú, gây đau hoặc rát khi chạm vào. Khối u có thể có màu đỏ hoặc đủ lớn để nhìn thấy nếu nhìn trong gương.

2. Cảm giác sữa ít hơn

Người bệnh sẽ cảm thấy nguồn sữa hay lượng sữa giảm đáng kể.

3. Ngực căng và cảm thấy áp lực

Cảm giác ngực căng do sữa không thoát ra đúng cách.

4. Sữa đặc hoặc vón cục

Khi áp lực tích tụ tại vị trí tắc nghẽn, sữa sẽ đặc lại và có dấu hiệu vón cục.

5. Đau, sưng trong hoặc sau khi cho con bú hoặc hút sữa

Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi và đau nhức cơ thể kèm cảm giác đau là những dấu hiệu thường gặp. Bên cạnh đó, người có thể nhận thấy vệt đỏ trên ngực.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Dựa trên thông tin cung cấp cho bác sĩ và kết quả khám sức khỏe, người bệnh có thể làm thêm các xét nghiệm bổ sung, bao gồm:

• Siêu âm chẩn đoán núm vú và quầng vú: sử dụng sóng âm thanh để tạo hình ảnh mô vú. Từ đó giúp bác sĩ đánh giá các ống dẫn sữa bên dưới núm vú. Siêu âm hỗ trợ bác sĩ tập trung vào khu vực nghi ngờ.
• Chụp nhũ ảnh: cung cấp hình ảnh X-quang của vú để giúp bác sĩ đánh giá mô vú, cung cấp cái nhìn chi tiết hơn về một khu vực cụ thể trên vú.

Chăm sóc và phòng ngừa viêm tắc tuyến sữa

Chăm sóc và phòng ngừa viêm tắc tuyến sữa bằng các phương pháp sau [2]:

• Thời gian cho con bú: Lên lịch cho con bú và cố gắng cho bé bú hoặc hút hết sữa trong vú. Với trẻ sơ sinh, thời gian có thể là 8-12 lần bú/ngày. Thiết lập vị trí ngậm để tránh làm hỏng núm vú.
• Tư thế cho con bú: Cho con bú ở nhiều tư thế khác nhau để bé bú hết sữa, tránh bị viêm tắc tuyến sữa.
• Áo lót phù hợp: Mặc áo lót cho con bú vừa vặn và tránh dùng áo lót có gọng hoặc dây buộc quá chặt.
• Điều trị tình trạng khô nứt núm vú: Sử dụng thuốc mỡ lanolin hoặc lanolin nguyên chất chất lượng cao để điều trị núm vú bị đau, nứt hoặc chảy máu.

Khám, điều trị viêm tắc tuyến sữa tại khoa Ngoại Vú, PlinkCare với hệ thống trang thiết bị hiện đại, đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tuyến vú, làm việc phối hợp đa chuyên khoa như Ngoại Vú, Chẩn đoán hình ảnh – Giải phẫu bệnh – Nội khoa Ung thư.

Ống dẫn sữa bị tắc là bệnh thường gặp trong thời kỳ cho con bú, gây khó chịu, đau và nhiễm trùng. Điều quan trọng là xử lý ống dẫn sữa bị tắc ngay khi phát hiện. Người bệnh có thể điều trị viêm tắc tuyến sữa tại nhà, tiếp tục cho bé bú hoặc hút sữa với thể tích phù hợp.