Cách điều trị viêm ruột mạn tính hiệu quả, an toàn và lưu ý

Đối tượng có nguy cơ mắc viêm ruột mạn tính

Viêm ruột mạn tính hay viêm ruột mạn (Inflammatory bowel disease – IBD) là thuật ngữ thường dùng để chỉ tình trạng viêm ruột tiến triển dần dần trong một thời gian dài, điển hình là bệnh viêm loét đại tràng và bệnh Crohn. Triệu chứng thường gặp của viêm ruột mạn tính là đau bụng, tiêu chảy, chảy máu trực tràng, mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân. Một số yếu tố nguy cơ của viêm ruột mạn:

• Hầu hết bệnh viêm ruột mạn xảy ra ở người dưới 30 tuổi hoặc trên 60 tuổi.
• Người thường xuyên hút thuốc lá, thuốc lá điện tử… có thể gia tăng nguy cơ bệnh viêm ruột mạn, đặc biệt là bệnh Crohn.
• Người lạm dụng thuốc kháng viêm không steroid có thể khởi phát bệnh viêm ruột mạn hoặc làm trầm trọng hơn bệnh lý này.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh lý viêm ruột mạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn người bình thường.
• Người tiêu thụ đường/chất tạo ngọt, đồ ngọt, chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa cũng có khả năng mắc bệnh viêm ruột mạn cao hơn.
• Người có chế độ sinh hoạt thiếu khoa học, thường xuyên thức khuya, ngủ không đủ giấc, ít vận động… có thể mắc bệnh cao hơn.
• Ngoài ra, người da trắng thường có xu hướng bị viêm ruột mạn nhiều hơn các chủng tộc khác. Tuy nhiên, hiện nay chủng tộc gốc Á bị viêm ruột mạn đang có xu hướng gia tăng.

Việc nhận diện và điều trị viêm ruột mạn kịp thời là rất quan trọng nhằm tránh nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như: ung thư, suy dinh dưỡng, rò ống tiêu hóa…

Cách điều trị viêm ruột mạn tính như thế nào?

Sau khi thực hiện các phương pháp chẩn đoán lâm sàng, cận lâm sàng như thăm khám, siêu âm, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm phân… bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp giúp điều trị, cải thiện bệnh lý viêm ruột mạn như: (1)

1. Điều trị nội khoa

Nội khoa thường là bước đầu trong điều trị viêm ruột mạn, đặc biệt là viêm loét đại tràng. Tùy theo mức độ bệnh, các bệnh kèm theo mà các bác sĩ có thể có chiến lược điều trị thích hợp. Một số loại thuốc thường được bác sĩ kê đơn gồm:

• Thuốc chống viêm: Các thuốc chống viêm nhóm dẫn xuất 5-Aminosalicylic axit như: mesalamine, sulfasalazine, balsalazide, olsalazine… có khả năng hỗ trợ giảm tình trạng viêm hoặc các thuốc chống viêm dạng corticosteroid.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Corticosteroid liều cao, azathioprine, mercaptopurine, methotrexate… Các thuốc này hoạt động với cơ chế hạn chế phản ứng miễn dịch làm giải phóng các chất gây viêm ở cơ thể, từ đó hỗ trợ điều trị triệu chứng và ngăn chặn các phản ứng viêm phát triển.
• Thuốc ức chế sinh học: Đây là những thành phần mới của điều trị nội khoa trong điều trị viêm ruột mạn. Thuốc có tác dụng ngăn chặn phản ứng tự nhiên của hệ thống miễn dịch đối với kháng nguyên hoặc yếu tố mà cơ thể người bệnh nhận diện là có hại. Một số thuốc sinh học thường được dùng gồm: infliximab, adalimumab, golimumab, certolizumab, vedolizumab, ustekinumab và risankizumab…
• Thuốc kháng sinh: Bác sĩ có thể kết hợp thuốc kháng sinh với các loại thuốc khác nhằm kiểm soát tình trạng nhiễm trùng kèm theo.
• Thuốc chống tiêu chảy: Đối với những trường hợp bị tiêu chảy nhẹ, người bệnh có thể được sử dụng các thuốc băng niêm mạc đường ruột hoặc các thuốc giảm tiết nước và chất điện giải vào lòng ruột để kiểm soát triệu chứng này. Trong trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể cân nhắc kê đơn các thuốc tác dụng làm chậm nhu động ruột để giảm tần suất đi tiêu cho người bệnh.
• Thuốc giảm đau: Đau bụng là một trong những triệu chứng thường gặp của viêm ruột mạn. Tùy theo mức độ đau, các bác sĩ có thể cho các thuốc giảm đau phù hợp với từng lâm sàng của bệnh nhân.
• Vitamin và khoáng chất: Các trường hợp viêm ruột mạn, niêm mạc ruột bị giảm khả năng hấp thu một số dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Trường hợp bị thiếu hụt các nhóm chất nhất định, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung một số loại vitamin và khoáng chất nhằm đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh.

Lưu ý: Các thuốc hỗ trợ điều trị viêm ruột mạn nêu trên cần được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc khi chưa được sự cho phép của bác sĩ.

2. Điều trị ngoại khoa

Trường hợp bệnh viêm ruột mạn có biến chứng thủng, rò hoặc không đáp ứng với phương pháp nội khoa dù đã được tối ưu hóa, người bệnh có thể được bác sĩ chỉ định can thiệp ngoại khoa. Các phẫu thuật bao gồm cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần đại tràng và trực tràng, nối các phần ruột không tổn thương, tạo hậu môn nhân tạo… Tuy nhiên, phương pháp này không giúp chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý. Sau phẫu thuật điều trị viêm ruột mạn, người bệnh vẫn cần tiếp tục dùng thuốc hoặc thực hiện một số hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật của bác sĩ để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

3. Điều trị viêm ruột mạn tại nhà

3.1 Điều trị không dùng thuốc

Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp là một trong những phương pháp giúp người bệnh viêm ruột cải thiện triệu chứng, tránh tình trạng bệnh lý phát triển theo chiều hướng xấu, từ đó hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Trong thời gian này, người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc, tích cực vận động, tránh tiếp xúc với các yếu tố độc hại…

3.2 Xây dựng chế độ ăn uống

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố tác động trực tiếp tới hệ tiêu hóa. Để hỗ trợ cải thiện bệnh lý viêm ruột, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng sau:

• Hạn chế tiêu thụ sữa, chất béo bão hòa vì có thể gây kích ứng và làm trầm trọng hơn các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, đầy bụng…
• Trái cây và rau củ tươi là nhóm thực phẩm có lợi cho đường ruột. Tuy nhiên, người bệnh nên chọn nhóm thực phẩm có lượng chất xơ vừa đủ như chuối, dưa hấu, táo bỏ vỏ, khoai tây, bí đỏ… để hạn chế đau bụng và tiêu chảy..
• Bánh mì, mì ống, gạo trắng… là những lựa chọn phù hợp cho người bệnh viêm ruột vì chúng có thể không làm trầm trọng các triệu chứng của viêm ruột.
• Nên tăng cường bổ sung protein từ thịt lợn nạc, trứng, ức gà bỏ da, người bệnh nên luộc hoặc hấp để có thể giảm lượng chất béo không tốt cho bệnh viêm ruột.
• Hạn chế các thực phẩm có khả năng sinh khí như bắp cải, bông cải xanh, cà phê, nước ngọt có gas…
• Tránh tiêu thụ rượu bia, đồ uống có cồn và chất kích thích vì đây là những tác nhân có thể làm nặng hơn tình trạng viêm ruột.
• Nên ăn đồ đã nấu chín kỹ, ưu tiên chế biến đơn giản, tránh ăn quá nhiều đồ chiên rán.
• Chia nhỏ bữa ăn để giảm tải áp lực cho hệ tiêu hóa, từ đó hỗ trợ tối ưu quá trình tiêu hóa thức ăn và hỗ trợ điều trị bệnh viêm ruột mạn.
• Uống đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày, có thể bổ sung nước từ nước lọc, nước ép, súp, canh…
• Viêm ruột có thể gây cản trở khả năng hấp thụ một số dưỡng chất. Do đó, trường hợp thiếu hụt các loại vitamin hoặc khoáng chất thiết yếu, người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung.
• Tham vấn bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng về cách thức xây dựng thực đơn phù hợp với tình trạng bệnh lý và thể trạng của bản thân.

3.3 Quản lý stress

Căng thẳng, stress quá độ có thể là nguyên nhân khiến bệnh lý ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột cũng như sức khỏe tổng thể. Do đó, người bệnh cần giữ tâm trạng thoải mái bằng cách tham gia các hoạt động yêu thích như thể dục thể thao, thiền, tập hít thở sâu, trò chuyện với người thân và bạn bè… để tối ưu hiệu quả điều trị viêm ruột mạn.

3.4 Ngưng hút thuốc lá

Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh viêm ruột mà còn gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và tốc độ phục hồi bệnh lý. Do đó, người bệnh cần ngừng hút thuốc để bảo vệ sức khỏe khỏi những tác nhân gây hại có trong thuốc lá.

Những lưu ý khi điều trị viêm ruột mạn

Để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cần lưu ý các vấn đề dưới đây: (2)

• Cung cấp các thông tin liên quan như triệu chứng thường gặp, độ tuổi, thói quen ăn uống, sinh hoạt, môi trường sống và làm việc…
• Thông báo với bác sĩ danh sách các thuốc đang dùng bao gồm: thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng…
• Trong quá trình thăm khám và điều trị, tốt hơn hết nên có người nhà đồng hành để hỗ trợ các vấn đề cá nhân.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học trước, trong và sau khi điều trị bệnh.
• Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ (nếu có). Tuyệt đối không tự ý thay đổi liều dùng hoặc ngưng dùng thuốc khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.
• Trường hợp cần tái khám, người bệnh nên tuân thủ lịch tái khám như đã hẹn để bác sĩ kiểm tra tình trạng bệnh lý theo các mốc thời gian phù hợp.
• Chủ động theo dõi tình trạng bệnh lý và thông báo với bác sĩ chuyên khoa nếu xuất hiện các vấn đề bất thường trong và sau thời gian điều trị viêm ruột mạn.
• Nếu có bất kỳ vấn đề thắc mắc nào, có thể tham vấn trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể, từ đó tối ưu hiệu quả điều trị.

Thắc mắc thường gặp

Trước, trong và sau khi điều trị viêm ruột mạn, người bệnh thường có những vấn đề thắc mắc như:

1. Viêm ruột mạn tính có chữa được không?

Bệnh lý viêm ruột mạn hiện chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, chúng ta có thể kiểm soát, cải thiện triệu chứng bằng các phương pháp phù hợp với mỗi cá nhân. Do đó, người bệnh không nên quá lo lắng, hãy chủ động thăm khám để bảo vệ sức khỏe tổng thể nói chung và sức khỏe đường ruột nói riêng.

2. Viêm ruột mạn tính có tự khỏi được không?

Viêm ruột mạn tính thường không thể tự khỏi. Trường hợp không điều trị viêm ruột mạn sớm, bệnh lý này có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, ngay khi có các dấu hiệu viêm ruột mạn, bạn cần đến ngay bệnh viện với đầy đủ phương tiện chẩn đoán và điều trị để được bác sĩ kiểm tra và đưa ra hướng xử lý hiệu quả.

3. Điều trị viêm ruột mạn ở đâu uy tín?

Viêm ruột mạn là bệnh lý cần được cá nhân hóa điều trị dựa vào các yếu tố như nguyên nhân, giai đoạn, diễn tiến, khả năng tiếp nhận liệu pháp… Để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh các rủi ro không mong muốn, người bệnh nên cân nhắc, lựa chọn các bệnh viện lớn, uy tín với phương tiện chẩn đoán và điều trị tối ưu.

Hiện nay, điều trị viêm ruột mạn ở Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, PlinkCare là lựa chọn của rất nhiều khách hàng. Trung tâm hội tụ đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm cùng với hệ thống máy móc, thiết bị y tế hiện đại, cho phép bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh lý và thể trạng người bệnh một cách chính xác, từ đó đưa ra hướng điều trị hiệu quả.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về sức khỏe, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp qua:

Điều trị viêm ruột mạn tính cần được cá nhân hóa để đảm bảo hiệu quả và tránh các rủi ro không mong muốn. Nếu bạn đang bị viêm ruột hoặc nghi ngờ viêm ruột thì cần đến ngay bệnh viện lớn để được kiểm tra và đưa ra hướng chữa viêm ruột mạn phù hợp.