Cách điều trị viêm phổi ở trẻ em có thể cha mẹ chưa biết

Viêm phổi ở trẻ em có chữa được không?

Có nhiều người vẫn thắc mắc “viêm phổi ở trẻ em có chữa được không?”. Và đáp án là có, viêm phổi ở trẻ em là một bệnh lý có thể chữa được.

Viêm phổi là bệnh rất phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, quá trình điều trị viêm phổi ở trẻ em sẽ suôn sẻ, ít khi gặp biến chứng. Nếu viêm phổi nặng, trẻ cần được điều trị tích cực trong thời gian dài và tốn kém nhưng tỷ lệ được cứu sống vẫn khá thấp. Nếu không được phát hiện, chữa trị sớm, đúng cách, trẻ rất dễ tử vong. Đa phần trẻ viêm phổi nặng được cứu sống phải đối mặt với nhiều di chứng nặng nề, suy giảm phát triển, trí tuệ, sức khỏe và chất lượng sống lâu dài.

Viêm phổi là tình trạng viêm ở phổi do sự xâm nhập của các tác nhân nhiễm trùng như virus (RSV, cúm,…), vi khuẩn (H.influenza, S.Pneumonia,…), ký sinh trùng hoặc nấm. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng viêm phổi ở trẻ em như nghẹt mũi, sổ mũi, đau họng, ho, mệt mỏi,… Do đó, viêm phổi dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, dẫn đến chậm trễ trong việc khám chữa bệnh.

Cách chẩn đoán bệnh viêm phổi ở trẻ em

Bên cạnh thăm khám lâm sàng, khi chẩn đoán viêm phổi ở trẻ em, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thêm một số thủ thuật cận lâm sàng. Điều này giúp xác định nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương, biến chứng viêm phổi ở trẻ em (nếu có),… từ đó xây dựng phác đồ điều trị viêm phổi ở trẻ em tối ưu nhất. Các thủ thuật y khoa này có thể là:

• Chụp X-quang phổi.
• Xét nghiệm máu.
• Cấy dịch tiết đường hô hấp.
• Nội soi phế quản.
• Nuôi cấy dịch màng phổi.
• Chụp CT ngực.

Cách điều trị viêm phổi ở trẻ em

Viêm phổi nhẹ, phụ huynh sẽ được hướng dẫn điều trị viêm phổi ở trẻ em và chăm sóc tại nhà. Nhưng nếu trẻ viêm phổi nặng, có các triệu chứng nguy hiểm như sốt cao kéo dài, khó thở, nôn mửa nhiều, không thể uống thuốc, có biến chứng, trẻ sẽ cần nhập viện để điều trị tích cực. Việc điều trị này sẽ có thể bao gồm kháng sinh và điều trị hỗ trợ hô hấp.

Dựa vào nguyên nhân, độ tuổi và giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp điều trị viêm phổi ở trẻ em phù hợp:

• Nếu trẻ viêm phổi do vi khuẩn: Bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh với liều lượng phù hợp theo tuổi và cân nặng, phòng ngừa biến chứng. Do đó phụ huynh cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý cho dùng kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, gây khó khăn trong điều trị.
• Đối với viêm phổi do virus ở trẻ, thông thường bác sĩ sẽ hướng dẫn chăm sóc và theo dõi tại nhà để hệ miễn dịch tự sinh kháng thể chống lại chủng virus gây bệnh này. Nếu có bằng chứng cho thấy trẻ bội nhiễm do vi khuẩn, thuốc kháng sinh sẽ được sử dụng trong điều trị.
• Trường hợp trẻ viêm phổi do nấm, thuốc kháng nấm sẽ được bác sĩ chỉ định với liều dùng phù hợp.
• Ngoài ra, tùy vào các triệu chứng đi kèm và các tổn thương (nếu có), bác sĩ sẽ kê thêm một số loại thuốc hỗ trợ điều trị phù hợp.

Lưu ý: Chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà sẽ thúc đẩy quá trình hồi phục sức khỏe của trẻ, tăng hiệu quả điều trị viêm phổi ở trẻ em. Trẻ cần được nghỉ ngơi nhiều hơn, ăn uống đủ chất, uống đủ nước. Phụ huynh tạo không gian sống sạch sẽ, an toàn, có độ ẩm phù hợp.

Nếu trẻ bị long đờm, vỗ lưng có thể giúp trẻ dễ chịu hơn. Nếu trẻ nghẹt mũi, khó thở, tạo độ ẩm phòng phù hợp sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái, giảm nhẹ tình trạng này.

Viêm phổi ở trẻ nhỏ bao lâu thì khỏi hẳn?

Quá trình điều trị viêm phổi ở trẻ em phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân, độ tuổi, thời điểm phát hiện, mức độ tổn thương do bệnh gây ra, khả năng đáp ứng điều trị của trẻ, chế độ chăm sóc, dinh dưỡng,… Do đó, hiệu quả và thời gian điều trị viêm phổi ở trẻ em theo từng trường hợp sẽ không giống nhau.

Nhìn chung, trẻ bị viêm phổi nhẹ, được bác sĩ kê thuốc và hướng dẫn chăm sóc đúng cách tại nhà thì thời gian trị viêm phổi ở trẻ vào khoảng 1 – 2 tuần. Đối với viêm phổi nặng và trẻ cần được điều trị tích cực tại bệnh viện, trẻ có thể mất 4 – 6 tuần để có thể khỏi bệnh hoàn toàn. (1)

Trẻ bị viêm phổi có nguy hiểm không?

Trẻ bị viêm phổi có nguy hiểm không? Đáp án là có. Viêm phổi là một bệnh lý rất nguy hiểm, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có khoảng 150 triệu ca mắc viêm phổi ở trẻ em mỗi năm tại các nước đang phát triển. Trong đó, có khoảng 11 triệu ca mắc phải nhập viện điều trị tích cực. Theo ước tính của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, hàng năm trên thế giới có hơn 725.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do viêm phổi, trung bình cứ 43 giây sẽ có ít nhất 1 trẻ tử vong do bệnh lý này. (2)

Việt Nam là một trong 15 quốc gia có số lượng bệnh nhi viêm phổi cao nhất thế giới. Mỗi năm, nước ta ghi nhận đến 2.9 triệu trường hợp viêm phổi ở trẻ với số lượng tử vong do bệnh lý này lên đến 4.000 trẻ.

Viêm phổi nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách, trẻ có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, sự phát triển và chất lượng sống về sau:

• Tím tái, thiếu oxy kéo dài có thể gây thiếu máu não và di chứng thần kinh.
• Ảnh hưởng hệ hô hấp: Áp xe phổi, viêm phổi mãn tính, tràn mủ màng phổi, suy hô hấp.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng huyết.

>>Xem ngay: Trẻ bị viêm phổi nên ăn gì? Kiêng gì?

Chăm sóc trẻ em bị bệnh viêm phổi

Viêm phổi mức độ nhẹ, đa phần bác sĩ sẽ hướng dẫn phụ huynh chăm sóc và điều trị viêm phổi ở trẻ em tại nhà. Một số lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà giúp trẻ nhanh khỏi bệnh, hồi phục sức khỏe và tránh được các ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe có thể gây ra bởi viêm phổi:

• Cho trẻ uống thuốc trị bệnh viêm phổi theo đúng chỉ định của bác sĩ: Đối với mỗi trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ kê thuốc với liều lượng, loại thuốc khác nhau, phù hợp với tình trạng bệnh và thể trạng sức khỏe của trẻ. Tuyệt đối không cho trẻ dùng thuốc quá liều, tự kết hợp các loại thuốc, hoặc ngừng thuốc khi không có sự đồng ý của bác sĩ.
• Theo dõi chặt chẽ các biểu hiện của trẻ trong quá trình chăm sóc, điều trị viêm phổi tại nhà: Nếu tình trạng của trẻ không có dấu hiệu cải thiện sau một thời gian dùng thuốc, bệnh có tiến triển xấu, trẻ cần được đưa trở lại bệnh viện để được hỗ trợ tích cực. Một số thuốc điều trị có thể gây tác dụng phụ, do đó sau khi cho trẻ dùng thuốc, phụ huynh quan sát cẩn thận các biểu hiện của trẻ và đưa trẻ đến bệnh viện nếu có dấu hiệu bất thường.
• Xây dựng lối sống, dinh dưỡng khoa học: Viêm phổi khiến sức khỏe yếu hơn, cơ thể mệt mỏi và cần nghỉ ngơi nhiều hơn. Phụ huynh nên cân bằng thời gian học tập, ngủ nghỉ cho trẻ, dành nhiều thời gian để trẻ nghỉ ngơi, tránh vui chơi quá mức và các hoạt động nặng. Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, năng lượng, tăng cường rau xanh và trái cây tươi cho trẻ. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, đảm bảo bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày.
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với người khác hoặc các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh: Trẻ bị viêm phổi nên nghỉ ngơi trong không gian thông thoáng, sạch sẽ có độ ẩm phù hợp, tránh tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm, khói thuốc lá. Viêm phổi là một bệnh lý có khả năng lây lan nhanh chóng, vì vậy, trẻ mắc bệnh nên hạn chế tiếp xúc với người khác để giảm sự phát tán của tác nhân gây bệnh.
• Giúp trẻ giảm nhẹ các triệu chứng: Tạo độ ẩm phòng phù hợp để trẻ dễ thở hơn, giảm nghẹt mũi. Trẻ bị long đờm, phụ huynh vỗ lưng cho trẻ đúng cách để trẻ dễ chịu.
• Giữ ấm cho trẻ đúng cách: Phụ huynh cho trẻ mặc ấm, giữ ấm vùng cổ cho trẻ. Tuy nhiên, nên lựa chọn quần áo được làm từ các chất liệu có khả năng thấm hút tốt. Nhiệt độ phòng phù hợp, không để trẻ cảm thấy quá lạnh hay quá nóng khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
• Đảm bảo vệ sinh đồ dùng và cá nhân: Trẻ mắc bệnh vẫn nên được vệ sinh cá nhân sạch sẽ mỗi ngày, súc miệng với nước muối sinh lý và vệ sinh mũi họng theo hướng dẫn của bác sĩ. Không cho trẻ đang mắc bệnh dùng chung các vật dụng cá nhân với người khác để tránh lây lan bệnh.
• Tái khám đúng hẹn: Trẻ cần được tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi, đánh giá và điều trị bệnh dứt điểm, đồng thời có can thiệp sớm nến trẻ có tiềm ẩn vấn đề nào đó.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ chuyên khoa Nhi, PlinkCare theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về bệnh viêm phổi cũng như cách chăm sóc, điều trị viêm phổi ở trẻ em. Trong mỗi trường hợp, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp điều trị riêng, do đó phụ huynh cần đưa trẻ đi thăm khám để bác sĩ tư vấn điều trị phù hợp.