Cách điều trị suy hô hấp hiệu quả giúp cải thiện sức khỏe

Tổng quan bệnh suy hô hấp

Suy hô hấp là một tình trạng y tế nghiêm trọng khi hệ hô hấp không thể duy trì sự trao đổi khí cần thiết để cung cấp Oxy và loại bỏ Carbon dioxide. Có 2 dạng suy hô hấp chính là:

1. Suy hô hấp cấp tính

Suy hô hấp cấp khởi phát trong khoảng thời gian ngắn và yêu cầu can thiệp y tế khẩn cấp. Nguyên nhân gây suy hô hấp cấp có thể bao gồm:

• Tắc nghẽn đường hô hấp do dị vật.
• Hệ thống thần kinh cơ: Bệnh thần kinh cơ, chấn thương cột sống, rối loạn điện giải…
• Thành ngực và cơ hoành: Gãy xương sườn, mảng sườn di động.
• Màng phổi: Tràn khí, dịch màng phổi.
• Tổn thương nhu mô phổi: phù phổi cấp, viêm phổi, chấn thương phổi.
• Bệnh lý mạch phổi: Tắc động mạch phổi do huyết khối, nước ối, khí…
• Thần kinh trung ương và các vấn đề khác.

Suy hô hấp cấp có thể gây ra các triệu chứng như khó thở đột ngột, da tím tái, lú lẫn… Điều trị suy hô hấp cấp nếu không được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả có thể dẫn đến hôn mê và có nguy cơ tử vong. (1)

2. Suy hô hấp mạn tính

Suy hô hấp mạn thường phát triển chậm và diễn ra trong thời gian dài, nguyên nhân có thể đến từ các bệnh lý như:

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, thuyên tắc và tăng áp động mạch phổi
• Hen suyễn nặng
• Viêm phổi, xơ phổi
• Xơ nang
• Tổn thương tủy sống
• Tổn thương các mô, xương sườn quanh phổi
• Bệnh tim bẩm sinh
• Bệnh viêm đa dây thần kinh
• Hội chứng thuyên tắc mỡ
• Đột quỵ
• …

Người bị suy hô hấp mạn thường sống với tình trạng này nhiều năm, nhưng phải đối mặt với các đợt cấp tính làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Một số triệu chứng thường gặp của suy hô hấp mạn là khó thở khi gắng sức, mệt mỏi kéo dài, môi và móng tay có màu xanh tím, khả năng hoạt động thể chất kém.

3. Chẩn đoán

Thông qua các loại xét nghiệm bác sĩ sẽ xác định tình trạng suy hô hấp, nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng để đưa ra phương pháp điều trị suy hô hấp hiệu quả. Dưới đây là một số xét nghiệm, kỹ thuật chẩn đoán phổ biến: (2)

• Đo độ bão hòa Oxy trong mạch máu ngoại vi (SpO2): Thực hiện bằng máy cảm biến nhằm đo lượng Oxy.
•  Xét nghiệm khí máu động mạch: Bác sĩ sẽ lấy máu từ động mạch cổ tay hoặc cánh tay hoặc động mạch bẹn của người bệnh để đo độ pH máu, nồng độ Oxy và Carbon dioxide trong máu.
• Xét nghiệm chức năng phổi: Sử dụng máy đo các dòng khí khi người bệnh hít thở để kiểm tra hoạt động của phổi và các chỉ số chức năng phổi quan trọng.
• Chẩn đoán hình ảnh: Thông thường người bệnh sẽ được chụp X-quang ngực, chụp CTscan ngực để xác định tổn thương phổi (nếu có) thông qua hình ảnh thu được.
•  Điện tâm đồ, siêu âm tim: Phương pháp này được thực hiện trong trường hợp bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân gây suy hô hấp có thể đến từ các vấn đề về tim mạch.
• Nội soi phế quản: có thể nhìn được vị trí tắc nghẽn hoặc dị vật, khối u, hoặc những nguyên nhân có thể khác gây suy hô hấp.

6 cách điều trị suy hô hấp

Điều trị suy hô hấp đòi hỏi phải can thiệp nhanh chóng và hiệu quả để duy trì sự sống và chức năng của cơ thể. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cho người bị suy hô hấp cấp: (3)

1. Liệu pháp oxy

Liệu pháp Oxy được ứng dụng phổ biến trong điều trị tình trạng suy hô hấp cấp, giúp cung cấp đủ Oxy cho cơ thể khi phổi không hoạt động hiệu quả. Liệu pháp này nhằm cải thiện nồng độ Oxy trong máu, giúp duy trì chức năng của cơ thể và ngăn ngừa tổn thương các cơ quan quan trọng.

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của người bệnh mà liệu pháp Oxy được thực hiện thông qua các biện pháp sau:

• Ống thông mũi: cung cấp oxy vào phổi bằng một ống thông nhỏ được đặt vào một bên mũi.
• Mặt nạ Oxy: sử dụng một túi gắn với mặt nạ chụp vào mũi và miệng của người bệnh, để cung cấp nhiều oxy hơn vào phổi.
• Hoặc cần cung cấp oxy thông qua máy thở.

2. Thở máy

Thở máy có 2 biện pháp, biện pháp thở máy không xâm lấn hoặc thở máy xâm lấn.

Thở máy áp lực dương không xâm lấn (A noninvasive positive pressure ventilation – NPPV): sử dụng khí có áp lực trung bình để giữ cho đường thở luôn mở. Thở máy áp lực dương liên tục (Continuous positive airway pressure – CPAP) là một dạng của NPPV.

Lợi ích lớn nhất của phương pháp này là không xâm lấn, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và cảm giác khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng phù hợp với phương pháp này, quyết định sử dụng NPPV được đưa ra dựa trên các đánh giá kỹ lưỡng của bác sĩ chuyên khoa.

Thở máy xâm lấn: Là dùng máy thở hỗ trợ người bệnh hít thở hiệu quả. Máy giúp bơm lượng lớn oxy vào phổi. Sử dụng máy thở khi nồng độ oxy trong máu không tăng lên với NPPV hoặc khi người bệnh không tự thở được. Là biện pháp xử trí suy hô hấp quan trọng trong việc cứu sống và điều trị các trường hợp nguy hiểm đến tính mạng.

Máy thở có thể cung cấp Oxy và loại bỏ khí Carbon dioxide từ phổi của người bệnh, giúp duy trì sự sống và hỗ trợ chức năng hô hấp khi cơ thể không tự thực hiện được.

3. Mở khí quản

Đây là phương pháp can thiệp ngoại khoa để tạo một lỗ nhỏ tại khí quản, vùng trước cổ, và gắn vào một ống cứng nhỏ. Oxy sẽ được cung cấp qua ống mở khi quản này.

4. Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể hay ECMO (Extracorporeal membrane oxygenation)

Phương pháp này có khả năng hỗ trợ sự tuần hoàn và hô hấp khi tim hoặc phổi hay cả hai đều không thể hoạt động bình thường, nhằm hỗ trợ và duy trì chức năng sống ở các bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng.

5. Kiểm soát sự thông thoáng đường thở

Mục đích của phương pháp này là kiểm tra xem có dị vật làm tắc nghẽn đường thở hay không, để can thiệp ngoại khoa hoặc thủ thuật kịp thời.

6. Thuốc và dịch truyền

Thuốc là một phần quan trọng giúp làm giảm các triệu chứng và cải thiện sức khỏe trong điều trị suy hô hấp. Một số loại thuốc thường được dùng là thuốc kháng sinh, thuốc giãn phế quản, corticoid.

Truyền dịch cho người bị suy hô hấp cấp đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều trị tổng thể nhằm cải thiện tình trạng lâm sàng và hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe. Truyền dịch giúp người bệnh suy hô hấp cấp duy trì được lưu lượng máu ổn định, cân bằng điện giải, cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ dinh dưỡng. Tuy nhiên, ở những người suy hô hấp đang thở máy, cần được thực hiện kế hoạch truyền dịch cẩn thận để không làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Việc sử dụng thuốc cần được điều chỉnh và giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.

Suy hô hấp có chữa khỏi được không?

Suy hô hấp có thể được chữa khỏi hoặc cải thiện đáng kể tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý. Trong các trường hợp xác định được nguyên nhân và xử trí suy hô hấp kịp thời, người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, trường hợp suy hô hấp nặng hoặc do các bệnh lý mạn tính gây nên, quá trình điều trị suy hô hấp sẽ kéo dài và có thể không chữa khỏi hoàn toàn được.

Suy hô hấp có nguy hiểm không?

Suy hô hấp có nguy hiểm không? Suy hô hấp là bệnh lý nguy hiểm gây thiếu oxy, dẫn đến tổn thương các cơ quan và mô. Suy hô hấp nếu không được xử lý kịp thời, có thể gây tổn thương các bộ phận trên cơ thể và dẫn đến tử vong. Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường của suy hô hấp, người bệnh cần được can thiệp y tế ngay để tránh các biến chứng suy hô hấp nguy hiểm như:

• Tổn thương phổi, thuyên tắc phổi, xơ phổi, viêm phổi…
• Xuất huyết tiêu hóa.
• Loạn nhịp tim.
• Chấn thương, tổn thương não.
• Suy thận.
• Suy gan.
• Nguy cơ tử vong.

Khi nào cần nhập viện điều trị suy hô hấp?

Người bệnh cần đến bệnh viện khám ngay nếu xuất hiện các triệu chứng như:

• Thường xuyên cảm thấy buồn ngủ.
• Khó thở, cảm giác thiếu oxy.
• Tay chân và môi nhợt nhạt, xanh xao.
• Luôn cảm thấy mệt mỏi, khó khăn khi thực hiện các hoạt động thường ngày.
• Ho ra máu hoặc chất nhầy chứa máu.
• Đổ nhiều mô hôi, bồn chồn khó chịu.
• Kích động, bối rối hoặc không thể điều khiển cảm xúc.
• Thay đổi hành vi.
• Suy giảm thị lực.
• Thỉnh thoảng đau đầu đột ngột, hay quên, lú lẫn.
• Nhịp tim tăng cao, hơi thở gấp gáp.

Sau khi thăm khám, nếu cần nhập viện, bác sĩ sẽ tư vấn người bệnh nhập viện để chẩn đoán và theo dõi điều trị tiếp theo để không nguy hiểm đến tính mạng.

Cách chăm sóc bệnh nhân suy hô hấp

Người bệnh suy hô hấp cần được chăm sóc đặc biệt để giúp họ cảm thấy thoải mái và duy trì sức khỏe tốt nhất có thể. Dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc người bệnh suy hô hấp trong và sau khi điều trị:

• Tuân thủ đúng các hướng dẫn điều trị và dùng thuốc điều trị suy hô hấp theo chỉ định của bác sĩ. Theo dõi các triệu chứng và thông báo ngay với bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.
• Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, uống đủ nước. Tránh các tác nhân gây hại như rượu bia, thuốc lá, bụi bẩn…
• Điều chỉnh tư thế làm việc, sinh hoạt thuận tiện cho việc hít thở. Nên thực hiện các bài tập thở và vận động nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia.
• Không để người bệnh căng thẳng, lo lắng quá mức. Người bệnh có thể xây dựng các thói quen tốt như đọc sách, chơi cờ, nghe nhạc, học nấu ăn, yoga hoặc trò chuyện với người thân để hỗ trợ nâng cao tinh thần.
• Chú ý đến môi trường sống, người bệnh cần sinh hoạt trong không gian thoáng đãng, sạch sẽ và thông khí tốt.
• Tiêm đủ các mũi vắc xin theo khuyến cáo của bộ Y tế.

Địa chỉ điều trị suy hô hấp đáng tin cậy

Khoa Nội tổng hợp, Khoa Hô hấp, PlinkCare là địa chỉ đáng tin cậy trong chẩn đoán và điều trị suy hô hấp cũng như các bệnh hô hấp nói chung. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, chuyên môn sâu về các bệnh lý liên quan đến hệ hô hấp.

Ngoài ra, Bệnh viện Tâm Anh còn sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, đạt chuẩn quốc tế như máy đo chức năng hô hấp HI 801(Chest – Nhật), máy đo đa ký hô hấp Alice NightOne (Philips Respironics – Mỹ), ống nội soi phế quản ống mềm video kèm phụ kiện BF-P190 (Olypus – Nhật Bản), máy thở không xâm lấn và máy thở xâm lấn…

Tóm lại, điều trị suy hô hấp được thực hiện dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Ngay khi có các triệu chứng bất thường liên quan đến hệ hô hấp, người bệnh nên đến trực tiếp cơ sở y tế lớn để được kiểm tra và xử lý kịp thời.