4 cách điều trị rò khí quản thực quản hiệu quả và an toàn

Cách điều trị rò khí quản thực quản như thế nào?

Rò khí quản thực quản được biết đến là một bệnh lý bẩm sinh liên quan đến sự bất thường giải phẫu giữa khí quản và thực quản, vốn là hai cấu trúc tách biệt. Khi có tình trạng rò khí quản thực quản xảy ra, thức ăn và nước uống sau khi vào thực quản sẽ theo lỗ rò qua khí quản đi vào phổi. Lỗ rò này thường phát triển cùng lúc với chứng teo thực quản bẩm sinh – một bất thường xảy ra giữa thực quản và dạ dày.

Điều trị rò khí quản thực quản bao gồm: điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa. Ngoài ra, người bệnh cần kết hợp với chế độ ăn uống sinh hoạt và bổ sung các chất dinh dưỡng phù hợp để hỗ trợ hồi phục nhanh trong quá trình điều trị.

1. Điều trị nội khoa

Với phương pháp điều trị nội khoa, người bệnh sẽ được nằm ở tư thế đầu cao để tránh tình trạng trào ngược dịch tiêu hóa từ thực quản dạ dày vào đường hô hấp. Ngoài ra, để hạn chế tình trạng trào ngược này, bác sĩ sẽ đặt ống vào hầu họng – thực quản để có thể hút liên tục nước bọt và chất nhầy trong miệng.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng ống thông mũi – dạ dày để bơm thức ăn vào dạ dày, giúp hạn chế tình trạng hít sặc vào đường hô hấp khi ăn qua miệng. Tuy nhiên, tốt nhất là người bệnh không nên ăn uống để tránh nguy cơ sặc nêu trên. Phương pháp điều trị nội khoa còn được đánh giá cao trong điều trị biến chứng viêm đường hô hấp do bệnh lý rò khí quản thực quản gây ra.

2. Điều trị ngoại khoa

Trước khi được can thiệp điều trị ngoại khoa, người bệnh cần được chăm sóc nội khoa để tình trạng sức khỏe ở trạng thái ổn định nhất, đặc biệt những trẻ bị rò khí quản thực quản bẩm sinh thường có thể trạng khá yếu. Thông qua việc xác định nguyên nhân, đánh giá tình trạng lỗ rò cũng như tình trạng sức khỏe người bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp. Mục tiêu của phẫu thuật điều trị rò khí quản thực quản là làm đóng được lỗ rò, đồng thời tách rời khí quản và thực quản. (1)

Khi đã lựa chọn phương án phẫu thuật phù hợp, bác sĩ sẽ trao đổi về phương pháp thực hiện và những nguy cơ, rủi ro có thể xảy ra trong phẫu thuật cũng như phương pháp vô cảm gây tê, gây mê… để gia đình và người bệnh hiểu rõ. Trước khi cuộc phẫu thuật diễn ra, người bệnh được yêu cầu nhịn ăn. Các bước phẫu thuật đóng lỗ rò khí quản thực quản như sau:

• Người bệnh duy trì tư thế nằm nghiêng trái 90 độ, kê gối dưới nách, tay phải gác lên một giá treo. Bác sĩ phẫu thuật sẽ sát khuẩn vùng mổ để đảm bảo vô trùng. Đường mổ sẽ nằm phía sau bên phải, khoảng khoang liên sườn IV hoặc V phía bên phải.
• Để bộc lộ vị trí rò khí quản thực quản được rõ ràng, bác sĩ có thể thực hiện thắt quai tĩnh mạch đơn. Khi lỗ rò đã được đóng, bước tiếp theo là khâu rò khí quản bằng chỉ Vicryl 5.0. Trong khi đó, rò thực quản sẽ được khâu bằng chỉ Vicryl 4.0 và khâu tăng cường thêm màng phổi trung thất.

3. Chế độ sinh hoạt phù hợp

Khi đã trải qua quá trình điều trị rò khí quản thực quản, bác sĩ khuyên cần thiết lập chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp để giúp cải thiện sức khỏe nhanh hơn. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà gia đình và người bệnh nên tham khảo để áp dụng trong sinh hoạt thường ngày:

• Giữ tư thế ngồi thẳng hay nửa ngồi khi dùng bữa: Người bệnh nên duy trì tư thế ngồi thẳng hay nằm nghiêng một góc 30 – 45 độ khi ăn và sau ăn tối thiểu 30 phút. Đây là giải pháp để tránh xảy ra tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản.
• Ăn chậm, nhai kỹ: Người bệnh thường gặp tình trạng hít sặc, do đó cần xây dựng thói quen ăn chậm, nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt.
• Vệ sinh đường thở thường xuyên: Giữ gìn vùng mũi, miệng luôn được sạch sẽ, nhất là sau khi ăn. Điều này tránh nguy cơ dịch nhầy tích tụ làm tắc nghẽn đường thở.
• Theo dõi các dấu hiệu hô hấp: Thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe và chú ý những triệu chứng như ho, khó thở, khò khè… Nếu phát hiện những triệu chứng trên, hãy nhanh chóng đến các cơ sở thăm khám để kịp thời phát hiện cũng như ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi hít.
• Hạn chế vận động mạnh: Tránh thực hiện những hoạt động gắng sức gây áp lực lên vùng ngực, đường thở, nhất là giai đoạn vừa mới phẫu thuật xong.
• Tập hít thở sâu: Áp dụng những bài tập hít thở nhẹ nhàng cũng được xem là một cách điều trị rò khí quản thực quản sau phẫu thuật, giúp hỗ trợ tăng cường chức năng phổi và cải thiện sức khỏe của hệ hô hấp.
• Tái khám định kỳ: Bằng cách thăm khám sức khỏe định kỳ, giúp phát hiện sớm những biến chứng không mong muốn sau khi phẫu thuật cũng như những biểu hiện sớm của bệnh.

4. Dinh dưỡng cho người bị rò khí quản thực quản

Để tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể áp dụng chế độ dinh dưỡng sau đây:

• Cung cấp dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch: Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ đánh giá về tình trạng sức khỏe hay bệnh lý khác có thể gây nguy hiểm cho người bệnh. Từ đó, biện pháp nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch sẽ được áp dụng nhằm đảm bảo dinh dưỡng và thể trạng tốt cho đến khi thích hợp để can thiệp phẫu thuật.
• Ưu tiên những thức ăn mềm, dễ tiêu hóa: Người bệnh nên chọn những loại thực phẩm mềm, dễ nuốt, dễ tiêu như cháo loãng, súp… khi bắt đầu ăn qua đường miệng. Đồng thời, cần hạn chế những thực phẩm có tính axit cao vì chúng có thể gây kích ứng thực quản.
• Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn no trong một bữa, có thể chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ hít sặc và trào ngược khi ăn.
• Tránh tiêu thụ những thực phẩm chua, cay, đồ uống có tính kích thích như rượu, bia… khiến dạ dày và thực quản dễ bị tổn thương.
• Bổ sung những chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như đạm (thịt nạc, đậu phụ, cá…), chất béo tốt (bơ hạt, dầu ô liu…), vitamin và khoáng chất (trái cây ít axit, rau củ mềm…).

Thắc mắc hay gặp

Liên quan đến việc điều trị rò khí quản thực quản, dưới đây là tổng hợp một số thắc mắc thường gặp:

1. Rò khí quản thực quản có chữa khỏi được không?

Hiện nay, rò khí quản thực quản hoàn toàn có thể được điều trị khỏi thông qua việc điều trị nội khoa kết hợp với can thiệp phẫu thuật. Bác sĩ sẽ căn cứ vào từng thể bệnh của rò khí quản thực quản để đề xuất phương án can thiệp phù hợp. (2)

Nhìn chung, đây là một bệnh lý khá nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh nếu không điều trị kịp thời. Đặc biệt với trẻ em, những dấu hiệu nhận biết thường không rõ ràng, để lâu ngày sẽ gây ra nhiều biến chứng sức khỏe. Vì vậy, khi thấy xuất hiện triệu chứng nghi ngờ, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời.

2. Nên điều trị rò khí quản thực quản ở đâu?

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, PlinkCare TP.HCM và Phòng khám Tiêu hóa của Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 là những cơ sở y tế uy tín hàng đầu tại Việt Nam, sở hữu đội ngũ bác sĩ và chuyên gia y tế có chuyên môn vững vàng, được đào tạo chuyên sâu cả trong và ngoài nước. Với nhiều năm kinh nghiệm, các bác sĩ tại đây cam kết mang lại dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao.

Hệ thống trang thiết bị y tế tối tân, hiện đại bao gồm nhiều máy móc tiên tiến từ các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới như hệ thống máy nội soi ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI Olympus EVIS X1 CV 1500 hay Fuji 7000, robot phẫu thuật nội soi cầm tay, máy mổ nội soi 3D/4K ICG Rubina Storz… Những công nghệ này giúp chẩn đoán và hỗ trợ chữa rò khí quản thực quản hiệu quả, điều trị các bệnh lý phức tạp một cách chính xác và nhanh chóng.

Không gian bệnh viện được thiết kế theo phong cách sang trọng, tiêu chuẩn như khách sạn 5 sao, mang đến cho người bệnh một môi trường chăm sóc sức khỏe thoải mái, an toàn và thân thiện.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bài viết đề cập đến các cách điều trị rò khí quản thực quản được ứng dụng phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần được chăm sóc, xây dựng lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh. Khi có dấu hiệu bất thường, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để kịp thời phát hiện và có phương án điều trị phù hợp nhất.