4 cách điều trị hẹp thực quản phổ biến: Mất bao lâu để chữa?

Nguy cơ bị hẹp thực quản

Hẹp thực quản là tình trạng thực quản bị chít hẹp khiến quá trình lưu thông thức ăn từ miệng đến dạ dày bị cản trở. Người bệnh có cảm giác khó nuốt ban đầu và dần xuất hiện các triệu chứng đặc hiệu hơn như:

• Ợ nóng, ợ chua
• Thường xuyên nấc cụt
• Đau ngực hoặc nặng ngực
• Đau khi nuốt thức ăn
• Trào ngược thức ăn
• Sút cân

Hẹp thực quản có thể do nguyên nhân lành tính hoặc ác tính. Hẹp thực quản lành tính thường đến từ các tổn thương tại niêm mạc thực quản. Phổ biến nhất là do bệnh trào ngược dạ dày thực quản tái phát nhiều lần với biểu hiện đặc trưng là acid dạ dày trào ngược lên thực quản, gây nóng rát. Tình trạng này kéo dài không được điều trị sẽ gây tổn thương lớp niêm mạc thực quản và gây hẹp thực quản.

Một số nguyên nhân khác cũng gây hẹp thực quản lành tình như viêm thực quản, sau nội soi can thiệp điều trị, chấn thương do uống nhầm hóa chất, biến chứng sau hóa trị, hẹp miệng nối thực quản sau phẫu thuật thực quản…

Đối với nguyên nhân hẹp thực quản ác tính, thường xảy do hệ quả của các bệnh lý nguy hiểm như: ung thư biểu mô tuyến, biểu mô vảy thực quản, u thực quản di căn, sự xâm lấn, chèn ép của các khối u cạnh thực quản…

Tuy nhiên, dù là hẹp thực quản dạng nào, nếu không điều trị kịp thời, triệu chứng có xu hướng trở nặng. Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn cả khi uống nước, ăn thức ăn dạng lỏng. Hậu quả là gây suy nhược cơ thể và giảm chất lượng cuộc sống.

Cách điều trị bệnh hẹp thực quản như thế nào?

Tùy vào mức độ hẹp, nguyên nhân và phân loại hẹp thực quản mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị hẹp thực quản khác nhau. Trường hợp, hẹp thực quản do bệnh lý tiêu hóa khác gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định đồng thời điều trị 2 bệnh nhằm hạn chế biến chứng tái phát sau này.

1. Điều trị bằng thuốc

Người bệnh hẹp thực quản do acid dạ dày gây ra thường được kê các loại thuốc kháng acid. Thời gian điều trị thường là dài hạn, nhằm kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày tiếp tục gây tổn thương niêm mạc thực quản.

Thuốc được sử dụng phổ biến là thuốc ức chế bơm proton (PPI) với công dụng chính là giảm lượng acid dạ dày, giảm các triệu chứng như viêm, đau họng, nóng rát cổ họng… (1)

2. Nội soi nong thực quản

Nội soi nong thực quản là phương pháp được ưu tiên trong điều trị hẹp thực quản do nguyên nhân lành tính. Đây là kỹ thuật mở rộng cơ thực quản bằng bóng hơi thực hiện qua nội soi.

Người bệnh được gây mê tĩnh mạch hoặc gây mê nội khí quản (nếu bệnh nặng, có nhiều bệnh phối hợp) trước khi tiến hành nội soi. Bác sĩ sau khi xác định được vị trí thực quản bị hẹp sẽ đưa ống nội soi có bóng nong qua đường miệng vào thực quản đến chỗ hẹp. Dưới sự hướng dẫn của camera và màn hình huỳnh quang, bóng tiếp cận vị trí chít hẹp, sau đó được bơm hơi để làm rộng chỗ chít hẹp. Đối với những trường hợp thực quản bị chít hẹp nặng, người bệnh có thể phải thực hiện kỹ thuật này nhiều lần.

3. Đặt stent thực quản

Đặt stent thực quản là phương pháp điều trị hẹp thực quản thường được áp dụng nếu hẹp thực quản lành tính và người bệnh không đáp ứng với điều trị nội khoa và nong bóng hơi hoặc các trường hợp bệnh lý thực quản ác tính khi trình tràng người bệnh không thích hợp cho phẫu thuật cắt thực quản.

Với phương pháp này, bác sĩ sử dụng stent – một dụng cụ nong hình ống bằng nhựa, kim loại dạng lưới và có khả năng giãn nở. Tương tự như quy trình nội soi nong thực quản, bác sĩ sau khi đã xác định được vị trí thực quản chít hẹp sẽ đưa stent bằng đường miệng xuống thực quản và tới vị trí chít hẹp.

4. Phẫu thuật cắt thực quản

Phẫu thuật nội soi cắt thực quản thường được chỉ định cho người bệnh hẹp thực quản do các bệnh lý ác tính gây ra hoặc các trường hợp bệnh lý lành tình mà việc điều trị nội khoa, can thiệp nong thực quản không hiệu quả.

Cắt thực quản là một can thiệp phẫu thuật lớn, thể được thực hiện mổ hở hoặc phẫu thuật nội soi, mang tính hiệu quả cao, triệt để, đặc biệt là trong bệnh lý ác tính của thực quản. Tuy nhiên, đây là một phẫu thuật có độ phức tạp cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro, biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi phải được xem xét chỉ định phẫu thuật phù hợp, có sự chuẩn bị người bệnh chu đáo, đòi hỏi kinh nghiệm phẫu thuật viện rất cao. Phẫu thuật nhằm loại bỏ phần thực quản bệnh lý và hạch vùng (trong trường hợp bệnh lý ác tính) và tái lập lưu thông tiêu hóa bằng cơ quan tiêu hóa thay thế khác như dạ dày, đại tràng. (2)

Lưu ý khi chữa hẹp thực quản

Đối với các nguyên nhân lành tình, các phương pháp điều trị hẹp thực quản thường có hiệu quả điều trị tốt, thời gian phục hồi sau điều trị không quá dài. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể tái phát nếu người bệnh không giữ gìn sức khỏe tiêu hóa, ngăn ngừa các nguy cơ có thể gây tái bệnh, bao gồm các bệnh lý viêm nhiễm hệ tiêu hóa, trào ngược dạ dày.

Người bệnh lưu ý, sau khi điều trị nên bắt đầu bằng thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu hóa để thực quản dễ tiếp nhận. Sau 2 – 3 ngày, người bệnh có thể tiếp tục ăn các thực phẩm như bánh mì trắng, các loại thịt được nghiền nhỏ… Đối với người bệnh phẫu thuật thường phải được dinh dưỡng hỗ trợ qua đường tĩnh mạch trong những ngày đầu sau mổ có thể kết hợp nuôi ăn qua ống thông.

Cần tuân theo những chỉ định của bác sĩ trong cả phác đồ điều trị bằng thuốc sau đó và chế độ dinh dưỡng chuyên biệt, thói quen sống để giữ cho thực quản ở trong trạng thái tốt, phục hồi nhanh. Người bệnh cũng cần theo dõi những thay đổi trong cơ thể mỗi ngày, đặc biệt là cảm giác khi nhai, nuốt thức ăn để biết được tình trạng phục hồi của mình, và kịp thời báo với bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường xảy ra.

Thắc mắc thường gặp

1. Bệnh hẹp thực quản có chữa khỏi được không?

Những phương pháp điều trị hẹp thực quản hầu hết cho kết quả tốt, người bệnh tiếp nhận điều trị trong thời gian sớm có thể đạt được kết quả điều trị tối ưu. Dù vậy, điều trị bảo tồn là một yếu tố quan trọng giúp người bệnh hạn chế nguy cơ tái phát.

Với các trường hợp hẹp thực quản ác tính, có liên quan đến khối u di căn hoặc ung thư thực quản, kết quả điều trị bệnh còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý căn nguyên. Bác sĩ sẽ thông báo cụ thể cho người sau khi thực hiện các chẩn đoán và đánh giá chuyên sâu.

2. Điều trị hẹp thực quản mất bao lâu?

Thời gian điều trị hẹp thực quản phụ thuộc vào mức độ, nguyên nhân và khả năng đáp ứng phương pháp điều trị.

Một cuộc nội soi nong thực quản được xem là thành công khi người bệnh giảm thiểu rõ rệt chứng nuốt nghẹn và các triệu chứng kèm theo sau khi nội soi. Sau điều trị, người bệnh có thể ăn được các thức ăn lỏng, dần chuyển sang thức ăn nghiền nhuyễn sau vài ngày.

Tuy nhiên, nếu người bệnh tiếp tục có tình trạng nôn trớ, nghẹn vị trí hầu họng thì được xem là không đáp ứng điều trị. Lúc này, cần quay trở lại bệnh viện để điều trị bằng phương pháp khác, thời gian điều trị có thể kéo dài hơn.

3. Điều gì xảy ra nếu không điều trị hẹp thực quản?

Hẹp thực quản nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng bao gồm: thủng thực quản, nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản, suy kiệt nặng do ăn uống hạn chế kéo dài. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, phác đồ điều trị phức tạp mà còn đe dọa đến tính mạng người bệnh.

4. Ăn uống thế nào khi bị hẹp thực quản?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong điều trị bảo tồn thực quản sau điều trị hẹp thực quản. Người bệnh cần ghi nhớ:

• Không ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo gây khó tiêu
• Không uống rượu bia, thức uống có chất kích thích
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh ăn một lượng quá nhiều trong một bữa
• Cần nhai kỹ và nhuyễn thức ăn trước khi nuốt, tránh tình trạng nghẹn thức ăn
• Không nên ăn trước giờ đi ngủ 2 – 3 tiếng
• Kiểm soát cân nặng ở mức BMI tốt; giảm cân nếu thừa cân béo phì.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Điều trị hẹp thực quản cần thực hiện sớm, dù người bệnh bị hẹp thực quản do nguyên nhân lành tính hay ác tính. Điều này giúp hạn chế những biến chứng nguy hiểm, nâng cao hiệu quả điều trị và giảm chi phí cho người bệnh.