Dày sừng nang lông: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Dày sừng nang lông là bệnh gì?

Dày sừng nang lông (Keratosis pilaris) là bệnh ở da, đặc trưng bởi san thương là các nút sừng vùng nang lông, tạo thành các sẩn sừng trên da, làm bề mặt da thô ráp, sần sùi, kém mịn màng và mất thẩm mỹ. Chúng thường xuất hiện ở cánh tay, đùi, lưng hoặc mông. Bệnh hiếm khi ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc gây các biến chứng nguy hiểm.

Các sẩn dày sừng nang lông thường không đau hoặc ngứa, song bệnh không thể ngăn ngừa được và thường kéo dài dai dẳng. Người bệnh có thể điều trị khắc phục triệu chứng, giúp cải thiện làn da bằng các sản phẩm thuốc bôi tại chỗ, kem dưỡng có kê đơn hoặc các liệu trình điều trị chuyên sâu khác. (1)

Nguyên nhân dày sừng nang lông

Nguyên nhân gây dày sừng nang lông là sự tích tụ keratin ở nang lông – một loại protein cứng giúp bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại và vi khuẩn. Keratin tích tụ nhiều, ngăn nang lông giãn nở, gây ra các mảng da thô ráp, nhô lên trên bề mặt da.

Những người có da khô có xu hướng làm cho bệnh dày sừng nang lông trở nên trầm trọng hơn.

Nguyên nhân khác của tình trạng dày sừng nang lông là yếu tố di truyền. Điều này có nghĩa là khi ba hoặc mẹ, người thân cùng huyết thống mắc dày sừng nang lông, thế hệ sau có thể mắc bệnh. Keratosis pilaris không lây nhiễm nên một người không thể lây lan hoặc mắc phải nó.

Triệu chứng nhận biết dày sừng nang lông

Triệu chứng nhận biết dày sừng nang lông điển hình là sự xuất hiện những nốt sần ở vùng nang lông, do sự tích tụ keratin giống như nổi da gà hoặc da gà bị nhổ lông.

Các nút sừng này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên da nơi có nang lông. Bệnh sẽ không bao giờ xuất hiện ở lòng bàn chân hoặc lòng bàn tay. Keratosis pilaris thường gặp ở cánh tay và đùi trên. Nó có thể kéo dài đến cẳng tay và cẳng chân.

Các triệu chứng khác liên quan đến dày sừng nang lông bao gồm:

• Sự đổi màu nhẹ xung quanh các vết sưng.
• Ngứa.
• Da dễ bị kích ứng.
• Khô da.
• Vùng da bệnh có cảm giác như giấy nhám.
• Vùng da bệnh có thể xuất hiện với nhiều màu sắc khác nhau (cùng màu da, trắng, đỏ, hồng, nâu hoặc đen) tùy thuộc vào màu da.

Yếu tố và nguy cơ mắc bệnh

1. Những ai có nguy cơ mắc bệnh dày sừng nang lông?

Bất kỳ ai cũng có có nguy cơ mắc bệnh dày sừng nang lông, nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất là trẻ em và thanh niên. Bệnh ảnh hưởng đến 50 – 70% thanh thiếu niên và 40% người lớn.

Dày sừng nang lông có tính chất di truyền, kiểu di truyền trội nhiễm sắc thể thường. Ước tính, có khoảng 50% thế hệ con có ba hoặc mẹ mắc dày sừng nang lông có thể mắc bệnh này. Ngoài ra, bệnh còn thứ phát sau khi sử dụng một số liệu pháp điều trị ung thư và có liên quan các bệnh về da khác như bệnh chàm, trứng cá và bệnh Ichthyosis.

2. Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải dày sừng nang lông

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc dày sừng nang lông được xác định:

• Những người có quan hệ huyết thống gần gũi với người bị dày sừng nang lông.
• Hen suyễn.
• Da khô.
• Bệnh chàm (viêm da dị ứng).
• Thừa cân hoặc béo phì.
• Sốt cỏ khô.
• Ichthyosis Vulgaris (một tình trạng da khiến da rất khô).
• Khối u ác tính đang điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích như xạ trị, hóa trị.

Dày sừng nang lông có nguy hiểm không?

Dày sừng nang lông không nguy hiểm, đây được đánh giá là tình trạng da lành tính, không gây hại, mặc dù bề ngoài chúng trông mất thẩm mỹ. Nếu mắc phải tình trạng này, người bệnh có thể nhận thấy những vết sưng nhỏ, không đau trên vùng da xung quanh nang lông. Chúng hoàn toàn vô hại, tuy nhiên có thể làm mất thẩm mỹ da, khiến người bệnh tự ti.

Chẩn đoán bệnh dày sừng nang lông như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh dày sừng nang lông, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da sẽ tiến hành khám lâm sàng, dựa trên các triệu chứng điển hình của bệnh. Tình trạng này ít khi cần thực hiện xét nghiệm sàng lọc hay xét nghiệm chuyên sâu khác.

Phương pháp điều trị bệnh dày sừng nang lông

Dày sừng nang lông thường tự giảm theo thời gian mà không cần can thiệp. Trong thời gian chờ đợi tình trạng này thuyên giảm, người bệnh có thể sử dụng một trong nhiều sản phẩm có sẵn để giúp cải thiện vẻ ngoài của da. Nếu dưỡng ẩm và các biện pháp tự chăm sóc khác không giúp ích, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da có thể kê toa các loại kem bôi thuốc để cải thiện tình trạng này, các sản phẩm bao gồm:

• Kem tẩy tế bào chết cho da: có chứa axit alpha hydroxy, axit lactic, axit salicylic hoặc urê giúp làm bong tróc và loại bỏ tế bào da chết. Chúng cũng giữ ẩm và làm mềm da khô. Các loại kem này có dưới dạng kê đơn hoặc không kê đơn, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da có thể tư vấn loại kem phù hợp cho từng tình trạng da, có hướng dẫn cụ thể về cách dùng và liều lượng. Axit trong các loại kem này có thể gây viêm da hoặc châm chích nên không được khuyên dùng cho trẻ nhỏ.
• Điều trị bằng retinoid tại chỗ: sản phẩm có nguồn gốc từ vitamin A được gọi là retinoid bôi tại chỗ, giúp thúc đẩy quá trình thay đổi tế bào và ngăn chặn các nang lông bị tắc. Tretinoin , adapalene, retinol và tazarotene là những ví dụ về retinoid bôi tại chỗ. Những sản phẩm này có thể gây kích ứng và làm khô da. Nếu đang mang thai hoặc cho con bú, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da khuyên người bệnh nên hoãn điều trị bằng retinoid tại chỗ hoặc chọn phương pháp điều trị khác.

Sử dụng kem thuốc thường xuyên có thể cải thiện vẻ ngoài của làn da. Nhưng dày sừng nang lông có thể tái phát sau một thời gian ngừng dùng kem hoặc thuốc. Ngay cả khi được điều trị, bệnh dày sừng nang lông có thể kéo dài trong nhiều năm, tái phát nhiều lần.

Hướng dẫn chăm sóc da ngăn ngừa dày sừng nang lông

Nếu người bệnh mắc dày sừng nang lông, bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da khuyến khích chăm sóc da theo các cách dưới đây, sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh: (2)

• Tắm nước ấm: nước nóng và tắm đủ lâu sẽ loại bỏ dầu trên da, ngăn keratin tích tụ, thời gian tắm tốt nhất trong khoảng 10 phút hoặc ít hơn.
• Tránh dùng xà phòng có tính tẩy mạnh và làm khô da: nhẹ nhàng loại bỏ da chết bằng khăn hoặc xơ mướp. Việc chà mạnh hoặc loại bỏ các nút nang lông có thể gây kích ứng da và khiến tình trạng dày sừng nang lông trở nên trầm trọng hơn. Sau khi tắm, nhẹ nhàng vỗ hoặc thấm khô nước trên da bằng khăn để giữ lại độ ẩm trên da.
• Sử dụng tẩy tế bào chết thường xuyên: những loại kem này giúp nới lỏng và loại bỏ các tế bào da chết, giữ ẩm và làm mềm da khô.
• Dưỡng ẩm cho da: trong khi da vẫn còn ẩm sau khi tắm, thoa kem dưỡng ẩm có chứa thành phần làm mềm và giữ ẩm cho da.
• Bảo vệ vùng da bị ảnh hưởng khỏi ma sát do mặc quần áo chật.

Một số câu hỏi liên quan

1. Dày sừng nang lông có chữa được không?

Dày sừng nang lông có thể chữa được nhưng không thể chữa khỏi dứt điểm. Các loại thuốc bôi ngoài da, kem dưỡng ẩm,… có tác dụng giúp làm mềm và giữ ẩm cho da, khắc phục triệu chứng do dày sừng nang lông mang lại. Ngay cả khi được điều trị đúng cách, dày sừng nang lông vẫn có thể tái phát sau một thời gian điều trị hoặc ngừng sử dụng kem dưỡng ẩm, thuốc bôi ngoài da.

2. Dày sừng nang lông có di truyền không?

Dày sừng nang lông có di truyền và di truyền theo kiểu nhiễm sắc thể trội. Nghĩa là dày sừng nang lông là một gen trội, nếu có ba hoặc mẹ bị dày sừng nang lông, khả năng con bị di truyền tình trạng này lên đến 50%.

3. Dày sừng nang lông có lây không?

Dày sừng nang lông không lây. Những nốt mụn nhỏ, tuy gây ngứa, khó chịu, mất thẩm mỹ da nhưng bệnh không lây nhiễm theo bất kỳ hình thức nào.

4. Dày sừng nang lông có tự hết không?

Dày sừng nang lông có thể tự hết mà không cần điều trị. Đến một độ tuổi nhất định, tình trạng dày sừng nang lông có thể tự khỏi, dù không có bất kỳ biện pháp điều trị nào hoặc quay trở lại mà không rõ nguyên nhân.

Điều trị dày sừng nang lông giúp loại bỏ tình trạng này nhanh chóng hơn, giúp người bệnh tìm lại làn da sáng mịn, đều màu. Khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ bác sĩ hàng đầu sẽ giúp người bệnh đẩy lùi dày sừng nang lông nhanh chóng, hiệu quả, giải quyết nhiều vấn đề về da khác như chàm, ghẻ, mụn, viêm da,…

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu đúng hơn bệnh dày sừng nang lông, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng này. Mặc dù vô hại, nhưng dày sừng nang lông ảnh hưởng đến thẩm mỹ da, nếu xuất hiện ở vùng da như cánh tay, cổ, mặt,… rất dễ khiến người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm.