11 dấu hiệu bệnh tim ở phụ nữ nên cảnh giác và thận trọng

Bệnh tim mạch ở phụ nữ ngày càng phổ biến

Bệnh tim mạch có thể gây tử vong cho bất cứ ai. Tuy nhiên, phụ nữ được cho là có nguy cơ mắc phải cao hơn so với nam giới do khác biệt về giải phẫu và hormone. Phụ nữ có nhiều khả năng có các triệu chứng đau ngực và các triệu chứng do suy tim hơn.

Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ và trên toàn thế giới. Năm 2019, bệnh tim mạch gây ra 1/3 số ca tử vong trên toàn cầu. Bệnh tim mạch bao gồm bệnh động mạch vành và các vấn đề khác ảnh hưởng đến tim hoặc mạch máu như rối loạn nhịp tim, suy tim. (1)

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện nhiều khác biệt trong hệ thống tim mạch tùy vào giới tính. Những khác biệt phức tạp này, thường ở mức độ vi mô, có thể ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh tim ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới bao gồm:

• Giải phẫu học: Phụ nữ có mạch máu và buồng tim nhỏ hơn, thành tâm thất mỏng hơn;
• Công thức máu: Phụ nữ có ít tế bào hồng cầu hơn nên chúng không thể lấy và mang theo nhiều oxy;
• Thích ứng tim mạch: Những thay đổi về độ cao hoặc vị trí cơ thể có nhiều khả năng ảnh hưởng đến phụ nữ hơn, dễ gây tụt huyết áp.
• Hormone: Nồng độ estrogen và progesterone cao hơn ở phụ nữ và có thể tác động đến nhiều đến khía cạnh sức khỏe tim mạch cũng như sức khỏe tổng thể.

Các bệnh tim mạch ở phụ nữ thường gặp

Bệnh tim đôi khi có thể tiến triển một cách thầm lặng và không được phát hiện cho đến khi xuất hiện triệu chứng, hoặc khi người bệnh thăm khám sức khỏe định kỳ.

1. Bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành là một trong số các bệnh lý tim mạch phổ biến ở người lớn, và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới. Nguyên nhân thường gặp nhất là do mảng xơ vữa làm thu hẹp hoặc tắc nghẽn các mạch máu chính cung cấp máu cho tim, khiến lưu lượng máu đến tim giảm. Bệnh có khả năng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: đột tử, bệnh suy tim, hở van tim, rối loạn nhịp tim.

Sau khi mãn kinh, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành cao hơn do thay đổi nội tiết tố. Khoảng 1 trong 17 phụ nữ từ 20 tuổi trở lên (chiếm khoảng 5,8%) mắc bệnh động mạch vành, loại bệnh tim phổ biến nhất ở Mỹ. (2)

2. Rối loạn nhịp tim

Đối với người khỏe mạnh bình thường, tần số tim dao động từ 60-100 nhịp/phút.  Nhưng khi tần số này trở nên quá nhanh, quá chậm, hoặc có ổ phát nhịp khác ngoài nút xoang làm cho nhịp tim không còn đều được gọi là rối loạn nhịp tim. Hệ thống dẫn truyền nhịp trong tim bị tổn thương, khiến khả năng co bóp của tim bị ảnh hưởng, chức năng tim bị suy giảm, giảm khả năng hoạt động của người bệnh là một dạng rối loạn nhịp khác.

Tình trạng rối loạn nhịp tim có thể xảy ra thoáng qua trong vài phút hoặc kéo dài hơn. Nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể gây ra biến chứng tim mạch.

3. Suy tim

Suy tim là một trong những bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến hơn 64 triệu người trên toàn thế giới. Đây là tình trạng tim bị suy giảm chức năng, ảnh hưởng đến khả năng nhận và tống máu, gây ra các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi hoặc ho, làm ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày như đi bộ, leo cầu thang, hoạt động gắng sức. Các mức độ suy tim có thể diễn tiến nặng theo thời gian nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh suy tim nói chung ở mọi người đều giống nhau. Nhưng nghiên cứu cho thấy, phụ nữ có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng như: khó thở khi hoạt động thể chất, giảm khả năng vận động thể lực, phù nề.

Những dấu hiệu bệnh tim ở phụ nữ dễ nhận biết

Một số phụ nữ mắc bệnh tim nhưng không có triệu chứng rõ rệt. Những dấu hiệu có thể nhận biết bệnh tim ở phụ nữ bao gồm:

1. Mệt mỏi

Triệu chứng mệt mỏi ở phụ nữ mắc bệnh tim có thể do tim bị suy yếu, cung lượng tim giảm khiến các cơ quan không nhận đủ lượng máu và oxy cần thiết cho các hoạt động bình thường. Mức độ mệt mỏi tăng lên khi suy tim tiến triển sang các mức độ nặng như suy tim độ 3, độ 4. Triệu chứng này dễ nhận biết nhất khi người bệnh hoạt động thể chất, kèm theo đó là triệu chứng khó thở, đau ngực, chóng mặt.

2. Chóng mặt

Chóng mặt có thể là dấu hiệu tiềm ẩn nguy cơ rối loạn nhịp tim, suy tim. Trường hợp có kèm theo các triệu chứng khác như đổ nhiều mồ hôi, khó thở…, có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề về tim mạch. Những bệnh nhân bị gián đoạn hoặc rối loạn nhịp tim nghiêm trọng có thể chóng mặt và ngất xỉu.

3. Buồn nôn

Triệu chứng buồn nôn hoặc nôn có thể là dấu hiệu của bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, nhưng không loại trừ khả năng đó là dấu hiệu của bệnh tim mạch. Phụ nữ bị bệnh tim sẽ xuất hiện cơn đau ngực kèm theo triệu chứng buồn nôn, khó chịu. (3)

4. Đau ở vùng cổ, hàm hoặc họng

Nếu đau ở những vị trí này, người bệnh cần hết sức chú ý vì nó có thể là dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim. Nếu đau hàm, họng hoặc vùng cổ tái đi tái lại nhiều lần mà không rõ nguyên nhân, mức độ đau tăng dần, cần thăm khám sớm vì nguy cơ cao nhồi máu cơ tim.

5. Đau ngực là triệu chứng bệnh tim ở phụ nữ cần lưu ý

Đau ngực có thể do các bệnh lý do tim. Người bệnh thường có cảm giác khó chịu, đau nhức ở ngực âm ỉ hoặc đau tức nặng ở ngực. Phụ nữ thường mô tả cơn đau tim là cảm giác áp lực hoặc căng cứng trong lồng ngực. Nếu cảm giác đè nặng ở ngực, có thể là dấu hiệu của bệnh lý mạch vành. Cũng có trường hợp có bệnh lý tim mạch nhưng không đau ngực.

Xem thêm: 10 dấu hiệu bệnh tim ở nam giới nên biết và không được bỏ qua

6. Đau vùng bụng trên hoặc lưng

Những vị trí đau này có thể xảy ra khi bạn đang nghỉ ngơi hoặc hoạt động thể chất. Bạn cũng cần chú ý các triệu chứng trên có thể liên quan đến bệnh lý tim mạch.

7. Khó thở, hụt hơi

Đây là một trong những dấu hiệu thường gặp khi phụ nữ mắc một số bệnh tim như bệnh mạch vành, suy tim, rung nhĩ. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể xuất hiện khi căng thẳng quá mức hoặc vận động mạnh. Để xác định triệu chứng khó thở, hụt hơi có phải là dấu hiệu bệnh tim ở phụ nữ hay không, cần thực hiện một số xét nghiệm như siêu âm tim, đo điện tim.

8. Hồi hộp, đánh trống ngực

Khi tim đập quá nhanh, người bệnh sẽ cảm thấy như bị đánh trống ngực, có thể nghe rõ được nhịp tim đập thình thịch, đôi khi cảm thấy bị hụt hẫng ở ngực. Triệu chứng này có thể gợi ý đến bệnh lý tim mạch, đặc biệt liên quan đến loạn nhịp nhanh.

Ngoài ra, rung nhĩ cũng có thể gây hồi hộp, đánh trống ngực. Do đó, cần thăm khám sớm để bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm, chẩn đoán nguyên nhân gây hồi hộp, đánh trống ngực liên quan đến bệnh tim mạch nào.

9. Khó tiêu

Tình trạng khó tiêu có thể do nhiều bệnh lý khác gây ra. Tuy nhiên, bệnh nhân bị suy tim cũng có thể có triệu chứng này, người bệnh thường có cảm giác no tức bụng, chán ăn, khó tiêu.

10. Phù chân sau

Chân bị phù ở một vài thời điểm nhất định trong ngày có thể là triệu chứng của bệnh tim do dịch bị ứ đọng hồi lưu trở về máu. Ngoài ra, hiện tượng phù có thể xuất hiện ở mặt, mí mắt trĩu nặng cũng là dấu hiệu cảnh báo bệnh suy tim, cần thăm khám sớm.

11. Ho dai dẳng

Ở bệnh nhân bị suy tim, dịch, máu thoát mạch vào mô kẽ và vào các phế nang gây ra những cơ ho kéo dài. Ho trở nên nặng hơn khi người bệnh nằm.

Các yếu tố nguy cơ bệnh tim ở phụ nữ

Một số yếu tố nguy cơ gây bệnh động mạch vành ảnh hưởng đến cả phụ nữ và nam giới như huyết áp cao, cholesterol cao, béo phì. Những yếu tố khác có thể đóng vai trò lớn hơn trong việc phát triển bệnh tim ở phụ nữ bao gồm:

1. Huyết áp tăng cao

Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim. Hơn 56 triệu phụ nữ ở Mỹ (khoảng 44,3%) bị huyết áp cao hoặc đang dùng thuốc huyết áp. Huyết áp làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim và đột quỵ và có thể dẫn đến tử vong.

Phụ nữ mang thai bị huyết áp cao có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp đôi so với phụ nữ mang thai không mắc bệnh này. Tại Mỹ, cứ 8 trường hợp mang thai thì có một người bị huyết áp cao.

2. Bệnh tiểu đường

Phụ nữ bị tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 2-4 lần so với nam giới mắc bệnh tiểu đường. (4)

3. Căng thẳng và stress kéo dài

Căng thẳng và trầm cảm ảnh hưởng đến tim. Trầm cảm có thể gây khó khăn cho việc duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ các phương pháp điều trị được khuyến nghị đối với các tình trạng sức khỏe khác.

4. Phụ nữ hút thuốc là làm tăng nguy cơ cao tim mạch

Phụ nữ hút thuốc có nhiều khả năng mắc bệnh tim mạch hơn so với nam giới hút thuốc. Nguy cơ bị đau tim ở những phụ nữ này cũng cao gấp 3 lần.

5. Không vận động thể chất

Tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới. Tuy nhiên, cứ 4 người phụ nữ ở Mỹ thì có 1 người không tập thể dục và chỉ có 1 trong 4 người tập thể dục là đủ để nhận được lợi ích từ việc vận động đều đặn.

6. Phụ nữ thời kỳ mãn kinh

Estrogen giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nhưng khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh tự nhiên hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng sẽ khiến nồng độ estrogen giảm xuống. Vì vậy, phụ nữ phải đối mặt với nguy cơ cao bị đông máu, xơ vữa động mạch và cholesterol cao.

7. Biến chứng khi mang thai

Trong thời kỳ mang thai, thai phụ bị huyết áp cao hoặc tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp và tiểu đường về lâu dài. Những tình trạng này cũng khiến phụ nữ dễ mắc bệnh tim hơn.

Tiền sản giật làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh cao huyết áp và/hoặc tiểu đường sau này trong cuộc sống. Nó cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

8. Tiền sử gia đình mắc bệnh tim sớm

Tiền sử trong gia đình có người thân từng mắc bệnh tim sớm là yếu tố nguy cơ gây bệnh tim ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới.

9. Các bệnh viêm nhiễm

Viêm khớp dạng thấp, lupus và các tình trạng viêm khác có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim ở cả nam và nữ.

Bệnh tim mạch ở phụ nữ có nguy hiểm không?

Phụ nữ thường có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn so với nam giới. Tuy nhiên, phụ nữ thường ít được phát hiện mắc bệnh tim, vì nhiều trường hợp triệu chứng bệnh không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với với các vấn đề sức khỏe khác.

Nghiên cứu mới được trình bày tại Hội nghị khoa học về Suy tim 2023 của Hiệp hội Tim mạch châu Âu, cho thấy phụ nữ nhập viện vì đau tim có nguy cơ cao gặp phải các kết quả bất lợi – bao gồm tử vong và các biến cố tim mạch trong tương lai so với nam giới cùng độ tuổi.

Hơn 44% phụ nữ Mỹ đang sống chung với bệnh tim và vào năm 2021, một trong năm ca tử vong ở phụ nữ là do bệnh tim.

Phương pháp chẩn đoán sớm bệnh tim mạch ở phụ nữ

Với những phụ nữ có yếu tố nguy cơ tim mạch, nên kiểm tra sàng lọc thường xuyên những yếu tố bao gồm: huyết áp, đường huyết, cholesterol, cân nặng.

Các xét nghiệm có thể được chỉ định để chẩn đoán bệnh tim mạch ở phụ nữ bao gồm:

• Chụp cộng hưởng từ tim MRI;
• Điện tâm đồ;
• Siêu âm tim;
• Đặt ống thông tim;
• Chụp cắt lớp vi tính (CT);
• Xét nghiệm máu;
• Chụp X-quang… (5)

Điều trị bệnh tim mạch ở phụ nữ như thế nào?

Nhìn chung, việc điều trị bệnh tim phụ nữ và nam giới là tương tự. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm: thuốc, nong mạch và đặt stent, phẫu thuật bắc cầu mạch vành.

Một số phương pháp điều trị bệnh tim ở phụ nữ như:

• Phụ nữ được điều trị bằng aspirin và statin để ngăn ngừa các cơn đau ngực do bệnh mạch vành;
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành;
• Phục hồi chức năng tim có thể cải thiện sức khỏe và hỗ trợ phục hồi sau bệnh tim. (6)

Biện pháp giảm nguy cơ phát triển bệnh tim mạch ở phụ nữ

Một lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh tim ở phụ nữ. Các biện pháp có thể áp dụng bao gồm:

• Kiểm tra huyết áp thường xuyên, đặc biệt là khi mang thai;
• Kiểm soát bệnh tiểu đường;
• Quản lý căng thẳng bằng cách cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, dành thời gian để thư giãn;
• Ngủ đủ giấc và chất lượng giấc ngủ tốt;
• Lựa chọn những thực phẩm lành mạnh, tốt cho tim mạch;
• Kiểm soát cân nặng ở mức độ khỏe mạnh;
• Vận động thể chất đều đặn, trung bình 5 buổi/tuần, mỗi buổi tập khoảng 30 phút;
• Tránh uống rượu, hút thuốc lá.

Phụ nữ nên kiểm tra sức khỏe theo định kỳ, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao, để sớm phát hiện và điều trị các bệnh lý tim mạch. Hiện nay, Trung tâm Tim mạch, PlinkCare là địa chỉ được nhiều người lựa chọn đến thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về tim mạch, mạch máu, lồng ngực.

Trung tâm có dịch vụ tầm soát và điều trị hiệu quả các bệnh lý tim mạch cho mọi đối tượng, từ phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến người lớn, người cao tuổi… Đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực Tim mạch sẽ trực tiếp thăm khám, hội chẩn và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị tại Trung tâm Tim mạch, PlinkCare, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:

Các dấu hiệu bệnh tim ở phụ nữ ban đầu thường không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Do đó, phụ nữ nên thực hiện thăm khám sức khỏe theo định kỳ và khi có dấu hiệu nghi ngờ hoặc triệu chứng bất thường, cần đến bệnh viện để kiểm tra sớm. Đồng thời, điều chỉnh lối sống tích cực để giúp ngăn ngừa nguy cơ tiến triển bệnh tim.