Có nên dùng máy hút sữa sau khi sinh không? 6 lợi ích quan trọng

Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ

1. Đối với trẻ sơ sinh

Sữa mẹ chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng như protein, chất đường, chất béo, nước, vitamin và khoáng chất mà cơ thể trẻ cần để tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh. Dạ dày và ruột non của trẻ sơ sinh có thể tiêu hóa sữa mẹ dễ dàng, thúc đẩy sự tăng cân tự nhiên. Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ cũng thay đổi theo thời gian để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Nghiên cứu cho thấy, trẻ sơ sinh được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ sẽ có hệ thống miễn dịch tốt hơn, giảm nguy cơ mắc một số bệnh tật như tiêu chảy, nôn mửa, viêm ruột hoại tử non tháng (NEC); bệnh Celiac và bệnh viêm ruột (IBD); nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi, virus hợp bào hô hấp (RSV), ho gà; nhiễm trùng tai; hen suyễn; viêm màng não do vi khuẩn; hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)…

2. Đối với mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ cũng mang đến nhiều lợi ích cho mẹ. Trong những tháng sau khi sinh, việc cho con bú sẽ làm giảm nguy cơ bị trầm cảm sau sinh nếu việc cho con bú diễn ra suôn sẻ và tốt đẹp. Cơ thể mẹ sẽ sản sinh ra hormone oxytocin giúp tử cung co bóp, ngăn ngừa bệnh sản dịch sau sinh, mẹ hồi phục tốt hơn và tăng sự gắn kết giữa mẹ và trẻ.

Ngoài ra, việc cho con bú còn giúp mẹ giảm nguy cơ mắc phải các bệnh lý như ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, ung thư tuyến giáp, loãng xương, tim mạch, đái tháo đường tuýp 2…

Mẹ có nên dùng máy hút sữa không?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến nghị nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời (2), nghĩa là không cung cấp bất kỳ thực phẩm hoặc chất lỏng nào khác, kể cả nước. Việc nuôi con bằng sữa mẹ cũng được khuyến khích duy trì cho đến khi trẻ ít nhất 12 tháng hoặc lâu hơn nếu mẹ và bé đều sẵn lòng cho việc này. (3)

Thế nhưng, nhiều mẹ không thể cho con bú trực tiếp vì tình trạng nứt cổ gà, tắc tia sữa hoặc phải quay trở lại công việc sau những tháng nghỉ thai sản. Khi đó sử dụng máy hút sữa để hút sữa (4) ra ngoài là giải pháp giúp cung cấp sữa mẹ cho bé, đảm bảo bé vẫn nhận được những lợi ích về dinh dưỡng và kháng thể từ sữa mẹ. (5)

Lợi ích của máy hút sữa

Không chỉ giúp lấy sữa từ bầu ngực mẹ cho bé bú gián tiếp, mẹ cần biết 6 lợi ích của máy hút sữa gồm:

1. Nuôi con bằng sữa mẹ khi đi làm

Khi phải quay trở lại công việc sau những tháng nghỉ thai sản hoặc có việc phải xa bé, hút sữa là cách giúp mẹ duy trì nguồn sữa mẹ dinh dưỡng cho bé. Mẹ có thể dùng máy hút sữa để trữ sữa, bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh để chồng hoặc các thành viên khác trong gia đình sử dụng cho bé khi mẹ vắng nhà. Cố gắng hút sữa ngay cả nơi làm việc để duy trì nguồn sữa mẹ dồi dào cho bé.

2. Dự trữ sữa mẹ

Một số mẹ có quá nhiều sữa nhưng bé không bú hết, lúc này mẹ nên sử dụng máy hút sữa để hút sạch lượng sữa còn lại ra ngoài để bảo quản trong ngăn mát hoặc ngăn đông của tủ lạnh sử dụng về sau. Việc làm này còn giúp quá trình tạo tiết sữa của bầu ngực được liên tục, không bị ức chế làm giảm lượng sữa được tạo ra.

3. Tránh tắc tia sữa

Tình trạng sữa ứ đọng gây bít tắc ống dẫn sữa không được khắc phục sớm có thể dẫn đến tắc tia sữa. Khi đó mẹ không chỉ đau đớn mà còn phải điều trị áp xe bằng kháng sinh, có thể làm giảm sữa hoặc mất sữa. Bé sẽ quấy khóc vì không có đủ sữa mẹ lúc đói. Do đó, khi bầu ngực có dấu hiệu căng tức, mẹ nên dùng máy hút sữa để hút hết sữa ra ngoài.

4. Kích thích sữa mẹ về nhiều

Sữa mẹ được tạo ra theo quy luật cung cầu, nghĩa là mẹ cho bé bú hoặc hút sữa càng nhiều thì lượng sữa được tạo ra càng nhiều để bù lại lượng sữa đã mất đi. Do đó mẹ nên sử dụng máy hút sữa để hút cạn sữa sau khi bé đã bú no hoặc hút sữa trong trường hợp bé không thể bú mẹ.

5. Giúp bé dễ bú sữa mẹ

Một số bé sinh non hoặc có vấn đề sức khỏe cần chăm sóc đặc biệt, ti mẹ to so với miệng bé hoặc thụt vào bên trong… khiến bé không thể bú mẹ trực tiếp. Lúc này, việc sử dụng máy hút sữa sẽ giúp bé làm việc từ từ với việc bú sữa, khắc phục được các vấn đề ở ti mẹ để sau đó bé có thể ti trực tiếp.

6. Bảo vệ bầu ngực mẹ

Sử dụng máy hút sữa đúng cách không những giúp mẹ duy trì được nguồn sữa cho bé, mà còn giúp mẹ giữ được hình dáng bầu ngực, bảo vệ bầu ngực mẹ không bị nứt cổ gà (nứt núm vú) hoặc tổn thương do bé cắn khi ti mẹ…

Trường hợp nào không nên dùng máy hút sữa?

Nếu mẹ lúc nào cũng ở cạnh bé hoặc chỉ rời bé trong một khoảng thời gian ngắn sẽ không cần thiết phải sử dụng máy hút sữa. Như vậy, với những mẹ thắc mắc có nên mua máy hút sữa trước khi sinh không, câu trả lời là không. Hãy chờ đến khi sau khi sinh bé, xem xét nhu cầu thực sự mới quyết định có nên mua máy hút sữa hay không.

Khi bé bú mẹ trực tiếp, bé sẽ nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng từ sữa mẹ để tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh. Việc hút sữa và bảo quản sữa mẹ có thể khiến một vài chất dinh dưỡng và kháng thể quan trọng bị mất đi. Nghiên cứu cho thấy, sữa mẹ bảo quản càng lâu thì lượng vitamin C mất đi càng nhiều.

Bé bú mẹ trực tiếp còn giúp mẹ có nhiều thời gian gần gũi bé hơn, thắt chặt tình cảm giữa mẹ và bé. Sử dụng máy hút sữa sai cách có thể gây tổn thương núm vú và mô vú, khiến mẹ đau đớn dữ dội. Ngoài ra, máy hút sữa không phải lúc nào cũng hiệu quả như việc ti mẹ trực tiếp. Ở một số mẹ, việc hút sữa hoàn toàn có thể tạo ra ít sữa hơn so với việc cho con bú trực tiếp. (6)

Do đó, không thể phủ nhận những lợi ích của máy hút sữa, nhưng thiết bị này vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định mà mẹ nên cân nhắc trước khi sử dụng.

Một số lưu ý khi sử dụng máy hút sữa

Như đã chia sẻ, mẹ nên cho bé bú trực tiếp để mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé. Trong trường hợp cần sử dụng máy hút sữa, mẹ cần lưu ý những điều sau:

1. Sử dụng đúng cách

Mỗi loại máy hút sữa sẽ có hướng dẫn sử dụng riêng, mẹ hãy đọc kỹ và làm theo hướng dẫn in trên bao bì như nhà sản xuất khuyến cáo. Vi trùng có thể phát triển nhanh chóng trong sữa mẹ hoặc cặn sữa mẹ còn sót lại trên các bộ phận của máy hút sữa. Do đó, trước khi hút sữa, mẹ cần làm theo các bước sau đây để giữ cho máy hút sữa sạch sẽ và bảo vệ bé khỏi những vi trùng này:

• Rửa tay: rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch trong 20 giây.
• Kiểm tra các bộ phận của máy hút sữa: kiểm tra xem máy bơm hoặc ống dây có bị mốc hoặc bẩn trong quá trình bảo quản hay không. Nếu có, mẹ hãy thay thế bộ phận mới ngay lập tức.
• Làm sạch nếu sử dụng chung máy hút sữa: làm sạch mặt đồng hồ, công tắc nguồn và mặt bàn bằng khăn lau khử trùng.

Trường hợp mẹ sinh non hoặc bé có những vấn đề sức khỏe khác, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách hút sữa an toàn.

2. Vệ sinh máy sau khi sử dụng

Sau mỗi lần sử dụng máy hút sữa, mẹ cần chú ý những việc sau:

• Bảo quản sữa đúng cách: bảo quản sữa trong túi hoặc bình trữ sữa chuyên dụng, dán nhãn và ghi rõ ngày giờ hút sữa rồi bảo quản trong ngăn mát hoặc ngăn đông tủ lạnh. Nếu bảo quản sữa tại bệnh viện hoặc cơ sở chăm sóc trẻ em, mẹ hãy ghi thêm tên trên trên dán nhãn.
• Làm sạch khu vực đặt máy hút sữa: lau sạch mặt đồng hồ, công tắc nguồn và mặt bàn bằng khăn lau khử trùng, nhất là tại cơ quan làm việc sử dụng chung phòng hút và máy hút sữa.
• Tháo, kiểm tra và rửa sạch các bộ phận của máy hút sữa: tách rời các bộ phận của máy hút sữa tiếp xúc với sữa mẹ, sữa sạch dưới vòi nước để loại bỏ sữa còn sót lại. Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ để loại bỏ các vi trùng gây hại.

Khi chưa sử dụng đến máy hút sữa, mẹ cũng cần đặt máy an toàn trong khu vực sạch sẽ để tránh nhiễm bẩn trong quá trình bảo quản. Mẹ hãy rửa sạch tay bằng xà phòng và nước sạch, lắp ráp các bộ phận máy đã khô và bảo quản máy ở khu vực sạch sẽ.

3. Tần suất sử dụng

Nếu mẹ đang cố gắng tăng cường nguồn sữa cho bé, hãy hút sữa giữa các cữ cho bé bú. Nếu mẹ hút sữa tại cơ quan làm việc để thay thế những lần bú bị thiếu, hãy cố gắng hút sữa theo lịch trình giống như những lần cho bé bú ở nhà để duy trì nguồn sữa dồi dào, thường là 3-4 giờ một lần. (7)

Cố gắng dành khoảng 15-20 phút mỗi lần để hút được lượng sữa mẹ vừa đủ. Một số mẹ sẽ cần đến 30 phút hoặc hơn, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên. Mẹ hãy hút sữa cho đến khi sữa bắt đầu chảy chậm lại và ngực hết căng tức. Đảm bảo hút sạch sữa, giúp bầu ngực được rỗng sau mỗi lần sử dụng máy hút sữa.

Thời điểm tốt nhất để hút sữa sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào thời gian biểu của mẹ, mẹ hãy tìm ra lịch trình hút sữa phù hợp nhất cho mình. Tốt nhất, mẹ nên chọn thời điểm khi ngực căng đầy.

Nếu mẹ hút sữa vì phải quay trở lại công việc hoặc ở xa con, hãy cố gắng hút sữa vào cùng thời điểm mẹ thường cho bé bú, khoảng 3 giờ một lần.

Nếu mẹ hút sữa để dự trữ sữa hoặc tăng nguồn sữa, hãy thử hút sữa sau cữ bú buổi sáng khoảng 1 giờ. Ngực của mẹ sẽ đầy đặn hơn vào đầu ngày, vì vậy buổi sáng là thời điểm tốt nhất để hút thêm sữa.

Vào những ngày ở bên cạnh bé, mẹ hãy hút sữa khoảng 1 giờ sau khi cho bé bú và ít nhất 1 giờ trước cữ bú tiếp theo. Điều này giúp cơ thể thúc đẩy quá trình tạo tiết sữa để bù lại lượng sữa mất đi. Tuy nhiên, mẹ đừng cố gắng hút quá nhiều để dự trữ sữa mẹ. Việc tăng số lần hút sữa giữa mỗi lần cho bé bú hoặc hút sữa vào ban đêm có thể khiến mẹ mệt mỏi và kiệt sức, có thể làm giảm nguồn sữa.

Một số mẹ thực hiện hút sữa ở một bên vú khi đang cho bé bú ở bên vú còn lại để tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên việc này đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ năng để không gây bất tiện hay khó chịu. Tốt hơn, mẹ có thể hút sữa vào cuối cữ bú để đảm bảo hút được từng giọt sữa cuối cùng.

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ là mong muốn của tất cả bà mẹ, giúp trẻ nhận được dinh dưỡng quý giá từ sữa mẹ để tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, để thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách là điều không hề dễ dàng đối với một số mẹ, nhất là những người lần đầu đảm nhận thiên chức. Thấu hiểu điều này, Hệ thống PlinkCare tổ chức chuỗi lớp học tiền sản, mang đến các nội dung bổ ích trong chăm sóc thai kỳ và chăm sóc trẻ khoa học, mẹ có thể theo dõi và đăng ký tham gia để trang bị thêm kiến thức: https://plink-care-api.egovernment.com.vn/lop-hoc-tien-san-tamanh/

Hy vọng qua bài viết này mẹ đã biết máy hút sữa để làm gì và có nên dùng máy hút sữa hay không. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào trong việc nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ có thể gửi câu hỏi tại đây hoặc liên hệ đến hotline Hệ thống PlinkCare để được các chuyên gia hỗ trợ!