Chụp MRI đầu mặt cổ: Đối tượng, quy trình thực hiện, mất bao lâu?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa PlinkCare.

MRI đầu mặt cổ là gì?

MRI đầu mặt cổ là kỹ thuật chụp cộng hưởng từ sử dụng nhiều mức độ màu trắng – đen để tái tạo hình ảnh các cấu trúc, bộ phận vùng đầu mặt cổ, cho ra nhiều hình ảnh với góc độ của ba mặt phẳng (còn gọi là 3D) gồm mặt phẳng trục, mặt phẳng nhỏ và mặt phẳng vành. Kỹ thuật Chụp MRI đầu mặt cổ là kỹ thuật chẩn đoán bệnh hiện đại, chuyên sâu và không xâm lấn, không gây đau đớn hoặc nguy hiểm cho người bệnh.

Dựa trên kết quả hình ảnh cộng hưởng từ đầu mặt cổ, bác sĩ sẽ quan sát, đánh giá được cấu trúc bên trong vùng đầu mặt cổ người bệnh mà mắt thường không thể nhìn thấy được. Đồng thời có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường (nếu có) hoặc vị trí, kích thước, tính chất của tổn thương, bao gồm cả việc xác định xem tổn thương là lành tính hay ác tính, có xâm lấn các mô xung quanh hay không dựa trên các mức độ trắng – đen hoặc sáng màu – tối màu khác nhau của hình ảnh. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và hướng điều trị phù hợp.

Khi nào cần chụp MRI đầu mặt cổ?

Chụp MRI đầu mặt cổ hầu hết được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ các chuyên khoa như Cấp cứu, Nội tổng hợp, Thần kinh, Ung bướu, Cơ xương khớp, Tai mũi họng. Các trường hợp người bệnh thường được chỉ định xét nghiệm hình ảnh học cộng hưởng từ đầu mặt cổ gồm:

• Người khám sức khỏe tổng quát hoặc tầm soát các bệnh liên quan đến những bộ phận bên trong vùng đầu mặt cổ như sọ não, cột sống cổ, bên trong mắt, xương sọ, tuyến giáp, …
• Người bệnh có triệu chứng hoặc nghi ngờ các bệnh lý liên quan đến cấu trúc bên trong vùng đầu mặt cổ như u não, đột quỵ, xung khắc thần kinh mạch máu, viêm màng não, u xương sọ, u tủy sống cổ, thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, vẹo cột sống cổ, u tuyến giáp, gãy xương hàm, u tuyến nước bọt, …
• Theo dõi quá trình điều trị hoặc tiến triển của các bệnh lý có liên quan đến vùng đầu mặt cổ như ung thư, viêm do nhiễm khuẩn, vết thương sau phẫu thuật, …
• Người bệnh tai nạn thương tích có liên quan hoặc nghi ngờ chấn thương bên trong vùng đầu mặt cổ.

Đối tượng MRI đầu mặt cổ

MRI đầu mặt cổ là kỹ thuật không xâm lấn, không sử dụng tia X hoặc bất kỳ chất phóng xạ nào khác, được xem là khá an toàn với hầu hết các đối tượng khách hàng hoặc người bệnh. Kỹ thuật này có các trường hợp chỉ định và chống chỉ định tương đối. (1)

1. Chỉ định

• Người bệnh có nhu cầu chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ để tầm soát, kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ.
• Dùng để chẩn đoán hoặc loại trừ các bệnh lý bên trong vùng đầu, mặt, cổ như: u nguyên phát hoặc di căn, viêm tủy xương, chấn thương phần mềm cấp tính, rạn – nứt – gãy xương, xẹp đốt sống cổ, tụ máu dưới màng cứng cột sống cổ, hẹp hoặc tắc nghẽn đường hô hấp trên, liệt dây thanh quản, …
• Cung cấp thông tin trước khi tiến hành sinh thiết, xạ trị, hóa trị hoặc phẫu thuật vùng đầu mặt cổ.
• Theo dõi diễn tiến các khối u hoặc hiệu quả, khả năng đáp ứng của cơ thể người bệnh với các biện pháp điều trị bệnh lý tại đầu mặt cổ.
• Giúp kiểm tra, xác định các dấu hiệu bất thường ở vùng đầu mặt cổ như khoang miệng, lưỡi, tuyến nước bọt, cổ họng, dây thanh quản, hốc mắt, hốc mũi, ống tai, xương gò má, xương hàm, động mạch cảnh,…

2. Chống chỉ định tương đối hoặc tuyệt đối (bác sĩ sẽ cân nhắc cho từng trường hợp)

• Phụ nữ mang thai hoặc có dấu hiệu nghi ngờ mang thai 3 tháng đầu thai kỳ
• Người bệnh có hình xăm chứa oxit sắt.
• Người bệnh mắc hội chứng sợ buồng kín hoặc trạng thái tinh thần kích động, bất hợp tác, không thể nằm yên.
• Người bệnh nghi ngờ có dị vật kim loại trong cơ thể như dị vật do tai nạn, thương tích khác hoặc mảnh bom, đạn còn lại sau chiến tranh, …
• Người bệnh có cấy ghép các thiết bị y tế hoặc công nghệ khác mang từ tính trong cơ thể như máy trợ tim, trợ thính, nẹp xương, răng giả, …
• Người bệnh có tiền sử dị ứng, sốc phản vệ với thuốc cản từ, người suy giảm chức năng thận,… có thể chống chỉ định với kỹ thuật chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ có sử dụng thuốc đối quang từ.

Quy trình chụp MRI đầu mặt cổ

MRI đầu mặt cổ được tiến hành theo quy trình nghiêm ngặt, đáp ứng yêu cầu chuyên môn cao nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh và chất lượng hình ảnh tối ưu, không xảy ra các sự cố ngoài ý muốn.

1. Chuẩn bị gì?

Trước khi chụp cộng hưởng từ, người bệnh cần được thăm khám lâm sàng và có chỉ định cụ thể của bác sĩ. Người bệnh cần thông báo chi tiết cho bác sĩ và kỹ thuật viên chụp MRI về tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh, nhất là những trường hợp chống chỉ định chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ.

Với trường hợp chụp MRI đầu mặt cổ có tiêm thuốc hay không tiêm thuốc đối quang từ thì người không cần nhịn ăn trước khi chụp.

Người bệnh cũng cần kiểm tra, tạm thời tháo gỡ khỏi cơ thể những vật dụng, trang sức, phụ kiện, thiết bị điện tử, các loại thẻ, dụng cụ lưu trữ thông tin, … bằng kim loại hoặc có từ tính. Đồng thời, thay quần áo theo mẫu của cơ sở y tế cung cấp và tuân thủ hướng dẫn của nhân viên y tế.

Nếu người bệnh có cảm giác lo lắng quá mức hoặc còn bất kỳ thắc mắc nào về kỹ thuật chụp MRI đầu mặt cổ, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ hoặc kỹ thuật viên chụp MRI để được hướng dẫn, giải đáp cụ thể trước khi tiến hành chụp.

Trong một vài trường hợp, người bệnh có thể được sử dụng thuốc làm giảm căng thẳng, thư giãn cơ bắp, tạo cảm giác thoải mái và thả lỏng cơ thể để có thể nằm yên, không cử động trong thời gian nằm trên máy chụp MRI. Mục đích nhằm đảm bảo kết quả hình ảnh được rõ nét, có độ chính xác cao, hỗ trợ cho bác sĩ chẩn đoán hoặc đánh giá tình trạng bệnh lý được đầy đủ nhất.

2. Thực hiện

Sau khi xác nhận lại các thông tin cần thiết của người bệnh và kiểm tra quá trình chuẩn bị trước đã đảm bảo đủ các điều kiện an toàn, phù hợp, kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn người bệnh nằm vào đúng vị trí bàn di động trên máy chụp MRI. Dây cuốn và đệm lót được sử dụng để hỗ trợ người bệnh nằm yên và giữ đúng tư thế trong quá trình chụp. Kỹ thuật viên cũng đặt một thiết bị chuyên dụng có khả năng gửi và nhận sóng radio quanh vùng đầu mặt cổ của người bệnh.

Quá trình chụp MRI thường phát ra nhiều chuỗi xung, âm thanh lớn gây chói tai. Để giảm cảm giác khó chịu cho người bệnh, kỹ thuật viên chụp MRI thường yêu cầu người bệnh đeo tai nghe do cơ sở y tế cung cấp. Việc này còn giúp người bệnh dễ dàng nghe được lời hướng dẫn của kỹ thuật viên chụp MRI trong quá trình chụp (nếu cần).

Trường hợp MRI đầu mặt cổ có tiêm thuốc đối quang từ, nhân viên điều dưỡng sẽ đặt kim luồn tĩnh mạch để truyền thuốc vào tay người bệnh. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ tiến hành chụp MRI đầu mặt cổ qua hệ thống máy vi tính kết nối với máy chụp MRI.

3. Sau khi chụp MRI đầu mặt cổ

Kết quả chụp MRI đầu mặt cổ của người bệnh thường sẽ có sau khoảng 30 phút. Kết quả này được chuyển đến bác sĩ điều trị để có y lệnh phù hợp.

Hầu hết các trường hợp chụp MRI đầu mặt cổ đều không gặp bất kỳ tác động hoặc tác dụng phụ nào sau khi chụp. Do đó, người bệnh có thể ăn, uống, trở lại sinh hoạt như bình thường. Trường hợp có chỉ định khác của bác sĩ, người bệnh nên tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo sức khỏe.

Lưu ý sau khi chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ

Trước khi rời khỏi phòng chụp MRI, nếu xuất hiện bất kỳ cảm giác khó chịu hoặc triệu chứng nào khác, người bệnh nên thông báo kịp thời cho kỹ thuật viên chụp MRI hoặc nhân viên y tế để được chăm sóc, hỗ trợ kịp thời.

Trường hợp người bệnh chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ có tiêm thuốc đối quang từ nên được nhân viên y tế kiểm tra hoặc theo dõi sức khỏe theo quy định. Tuy nhiên, quy trình này thường không mất nhiều thời gian, hầu hết các trường hợp gần như không xuất hiện bất kỳ triệu chứng hoặc tác dụng phụ nào.

Một số ít trường hợp có sử dụng thuốc an thần hoặc gây mê để đảm bảo người bệnh không cử động trong quá trình chụp thì cần theo dõi tác dụng phụ của thuốc.

Thắc mắc thường gặp

Một số thắc mắc, câu hỏi thường gặp về kỹ thuật chụp MRI đầu mặt cổ:

1. Chụp MRI đầu mặt cổ nên hay không nên tiêm thuốc đối quang từ?

Việc chụp MRI đầu mặt cổ tiêm hoặc không tiêm thuốc đối quang từ sẽ dựa trên chỉ định của bác sĩ. Thuốc đối quang từ còn gọi là thuốc tương phản từ, nhưng nó khác biệt với thuốc cản quang. Mục đích tiêm thuốc đối quang từ là khảo sát tính chất bắt thuốc của tổn thương. Do đó, chỉ khi có tổn thương trên hình ảnh không tiêm thuốc, người bệnh mới cần tiêm thuốc.

Do mức độ ngấm thuốc đối quang từ với từng bộ phận, cấu trúc các mô trong cơ thể thường khác nhau, nên việc tiêm thuốc đối quang từ khi chụp MRI đầu mặt cổ sẽ giúp bác sĩ có nhiều thông tin hơn để đánh giá các tổn thương, có khả năng phân biệt được khối u lành tính hoặc ác tính tại vùng này.

Thông thường, bác sĩ cũng cần đánh giá trước nguy cơ người bệnh bị dị ứng hoặc sốc phản vệ với thuốc đối quang từ hay không, hoặc phụ nữ đang giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ cũng hạn chế chụp MRI.

2. Chụp MRI đầu mặt và cổ mất bao lâu?

Chụp MRI đầu mặt cổ thường mất thời gian khoảng 15-20 phút, tính từ thời điểm người bệnh đã nằm yên trong máy MRI và kỹ thuật viên bấm nút bắt đầu chụp MRI.

Quá trình chụp MRI đòi hỏi người bệnh phải nằm yên, động tác thở dài và mạnh của người bệnh có thể gây cử động hoặc di chuyển cơ thể, ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. Tuy nhiên, các loại máy MRI thế hệ mới hiện đại sẽ khắc phục hoặc hạn chế thấp nhất các bất tiện này.

Đối với trường hợp bệnh lý phức tạp, người bệnh đa chấn thương hoặc cấp cứu đa chuyên khoa, thời gian chụp MRI đầu mặt cổ có thể kéo dài hơn thông thường để các bác sĩ hội chẩn ngay tại phòng chụp MRI. Mục đích nhằm để bác sĩ đánh giá đầy đủ, chính xác nhất tình trạng bệnh lý của người bệnh, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp.

3. Chụp MRI đầu mặt cổ có rủi ro không?

Chụp MRI đầu mặt cổ là xét nghiệm không xâm lấn, không sử dụng tia X hoặc bất kỳ tia phóng xạ nào khác. Do đó, người bệnh không có nguy cơ bị nhiễm xạ sau xét nghiệm hình ảnh học này.

Trong một số ít trường hợp, người bệnh chụp MRI đầu mặt cổ có tiêm thuốc đối quang từ sẽ bị dị ứng hoặc sốc phản vệ với thuốc. Do đó, trước khi chụp MRI đầu mặt cổ có tiêm thuốc đối quang từ, người bệnh nên thông báo kịp thời, đầy đủ và chính xác về tình hình sức khỏe của bản thân, đặc biệt là các trường hợp chống chỉ định sử dụng thuốc đối quang từ để bác sĩ có chỉ định phù hợp.

Sau khi được tiêm thuốc đối quang từ, nếu có bất kỳ triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, nôn ói, hoa mắt, rối loạn nhịp tim, cảm giác tim đập mạnh và nhanh, hoặc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác, người bệnh nên thông báo kịp thời cho nhân viên y tế hay kỹ thuật viên chụp MRI để được chăm sóc, hỗ trợ, hướng dẫn kịp thời.

Quá trình nằm trong máy chụp MRI, mặc dù người bệnh có bị ảnh hưởng của tiếng ồn nhưng mức độ không nguy hiểm hoặc gây hại gì cho sức khỏe. Ngoài ra, một vài người bệnh có cảm giác hơi nóng trong quá trình chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ. Tuy nhiên, cảm giác này thường nhanh hết sau khi người bệnh hoàn thành chụp MRI.

Mặc dù máy chụp MRI không gây hại hoặc rủi ro nào khác với những người bình thường nhưng máy có khả năng gây tổn thương, thậm chí nghiêm trọng hoặc nguy hiểm đến tính mạng của người có dị vật kim loại, hoặc chứa từ tính trong cơ thể. Do đó, người bệnh nên thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên chụp MRI trước khi tiến hành chụp MRI đầu mặt cổ.

Quá trình chụp MRI cũng có khả năng tác dụng nhiệt đến thai nhi ở thai nhi trong 3 tháng đầu thai kỳ, vì vậy phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai cần thông báo cho bác sĩ và kỹ thuật viên chụp MRI để có phương án phù hợp.

Nhìn chung, trừ các trường hợp hạn chế chỉ định chụp MRI, còn lại hầu hết người bệnh tiến hành chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ đều không ảnh hưởng đến sức khỏe nếu tuân thủ đúng quy trình chụp.

4. Chi phí chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ

Chi phí chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ thường khác nhau bởi nhiều yếu tố như có tiêm thuốc cản quang hoặc không tiêm thuốc cản quang; công nghệ chụp MRI 0,3-05 Tesla hay 1,5-3 Tesla hoặc dòng máy cũ hay mới; máy chụp MRI có ứng dụng trí tuệ nhân tạo hoặc không, … Do đó, người bệnh nên liên hệ với bệnh viện uy tín để được tư vấn, giải đáp cụ thể về chi phí chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ.

5. Chụp MRI đầu mặt cổ ở đâu tốt?

Trung tâm Chẩn đoán Hình ảnh và Điện quang Can thiệp, Hệ thống PlinkCare là địa chỉ uy tín, với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành, nhiều năm kinh nghiệm, kỹ thuật viên tay nghề cao, đã được nhiều người tin tưởng lựa chọn đến chụp MRI. Bệnh viện được trang bị các hệ thống chụp cộng hưởng từ MRI 1,5-3 Tesla mới, hiện đại hàng đầu thế giới, có khả năng chụp cộng hưởng từ đầu mặt cổ hiệu quả, chính xác, tốc độ nhanh và an toàn cao.

Trong đó, hệ thống chụp MRI 3.0 Tesla là dòng máy chụp cộng hưởng từ hiện đại bậc nhất hiện nay. Hệ thống này tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu lâm sàng và nguyên cứu chuyên sâu. Đồng thời, công nghệ tái tạo hình ảnh cao cấp giúp tăng tốc độ chụp lên nhiều lần, tăng độ phân giải và chất lượng hình ảnh. Nhờ đó, bác sĩ có thể quan sát chi tiết tổn thương nhỏ và tinh vi, đưa ra chẩn đoán chính xác, hướng điều trị phù hợp, hiệu quả.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

MRI đầu mặt cổ là kỹ thuật xét nghiệm hình ảnh học hiện đại, không sử dụng tia X hoặc chất phóng xạ khác, an toàn cho hầu hết các trường hợp. Trước khi chụp MRI đầu mặt cổ, người bệnh nên thông báo đầy đủ, chính xác về tình trạng sức khỏe của bản thân, đặc biệt là các trường hợp chống chỉ định chụp MRI để tránh xảy ra những rủi ro hoặc sự cố ngoài ý muốn.