3 cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật

Những dấu hiệu giúp nhận biết sớm cong vẹo cột sống

Những dấu hiệu lâm sàng giúp người bệnh nhận biết cong vẹo cột sống phần lớn đến từ những thay đổi bất thường trên cơ thể do cột sống bị vặn lại hoặc xoay lại. Đồng thời, cong vẹo cột sống cũng thường đi kèm với các cơn đau thắt lưng do áp lực lớn mà vùng xương đốt sống cùng chịu. (1)

Phụ huynh có thể nhận biết cong vẹo cột sống ở trẻ thông qua các dấu hiệu:

• Phát hiện thấy khi tắm cho trẻ;
• Dáng đi bị một bên vai bị thấp và/hoặc một bên hông cao hơn
• Nếu cúi thẳng xuống sẽ thấy cơ cạnh cột sống bên cao bên thấp
• Gù cũng là một dạng của cong vẹo cột sống. Lâu dài có thể thấy mỏi hoặc đau

Cong vẹo cột sống là một dị tật, hơn 80% trường hợp là vô căn. Người bệnh được chẩn đoán là cong vẹo cột sống khi nhìn thấy vẹo khi đứng thẳng, cúi lưng thì cơ hai bên cạnh sống không đều, bên cao bên thấp; vai một bên thấp.

Bác sĩ thường cho chụp phim X-quang toàn bộ cột sống để đo góc Cobb (góc đánh giá tình trạng cong vẹo cột sống) và cũng là định hướng cho điều trị dựa vào góc Cobb này. Cột sống khỏe mạnh có hình dáng chữ S mềm mại, nếu nhìn thẳng sẽ là một đường thẳng. Có 2 dạng cong vẹo cột sống, gồm:

• Cong cột sống chữ C: Là tình trạng cột sống bị vẹo về 1 hướng, tạo thành hình chữ C. Vị trí xảy ra vẹo cột sống chữ C phổ biến là thắt lưng, dưới ngực là lồng ngực
• Cong cột sống chữ S: Còn được gọi là vẹo cột sống kép, do liên quan đến cả phần lồng ngực ở vị trí lưng và đường cong của thắt lưng. Vì vậy, cong vẹo cột sống chữ S nguy hiểm hơn cong cột sống chữ C.

Cần lưu ý rằng cong vẹo cột sống chữ S có thể là biến chứng của cong vẹo cột sống chữ C trong trường hợp bệnh kéo dài không điều trị, hoặc điều trị không đúng cách.

Cong vẹo triệu chứng là một dị tật về xương tương đối lành tính, bệnh ở mức độ nhẹ sẽ không gây ra các triệu chứng. Người bệnh chỉ biết mình bị vẹo cột sống khi tình cờ chụp X-quang.

Với những trường hợp cong vẹo cột sống nặng hơn, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng sau đây:

• Cột sống bị cong, xiêu vẹo có thể nhìn thấy bằng mắt thường
• Hai vai không cân nhau
• Hai bên hông bị lệch, một bên hông bị nhô ra ngoài
• Xương sườn bị nhô ra một bên
• Đau lưng (chỉ xảy ra ở một số đối tượng nhất định, ví dụ người cao tuổi)

Ngoài ra, máy đo sức mạnh cơ cạnh sống đang áp dụng tại PlinkCare vừa có tác dụng xác định và định vị cơ yếu vừa giúp hỗ trợ tập luyện cho nhóm cơ này.

Cong vẹo cột sống có cần phải phẫu thuật?

Phần lớn các trường hợp cong vẹo cột sống đều không cần phẫu thuật. Điều trị bảo tồn thường được áp dụng cho bệnh lý này. Dựa vào tình trạng sức khỏe và triệu chứng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một thuốc giảm đau để thuyên giảm triệu chứng hoặc tập vật lý trị liệu để cải thiện chức năng cột sống. (2)

Phẫu thuật cong vẹo cột sống là phương pháp cuối cùng được chỉ định khi người bệnh không đáp ứng với tất cả các hướng điều trị nội khoa hay bệnh có chuyển biến nặng và góc Cobb lớn hơn 40 độ.

Hiện nay, có 2 phương pháp phẫu thuật điều trị cong vẹo cột sống gồm: Cắt bỏ đốt sống/ cắt bỏ đĩa đệm; Nẹp cố định cột sống và điều chỉnh góc độ cột sống theo thời gian. Tuy nhiên, người bệnh sau phẫu thuật vẫn phải tiếp tục điều trị bảo tồn để duy trì sức khỏe cột sống, hạn chế tái bệnh.

Cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật

Trường hợp cong vẹo cột sống ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp điều trị không cần phẫu thuật như chữa cong vẹo cột sống bằng tập luyện, sử dụng đai nẹp… (3)

1. Sử dụng đai nẹp

Chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật bằng cách đeo đai nẹp là phương thức định hình và điều chỉnh lại cột sống cho người bệnh. Bác sĩ thường chỉ định phương pháp này cho người bệnh cần hạn chế việc uống thuốc do mắc các bệnh nền hoặc lý do sức khỏe khác.

Đai nẹp được sử dụng là một loại chuyên dụng với công dụng chính là giữ thẳng lưng, để cột sống ở vị trí trung tính và hỗ trợ bảo vệ thắt lưng của cơ thể. Việc đeo đai nẹp giúp người bệnh ổn định được cấu trúc cột sống mà không cần nhờ đến thuốc.

Phương pháp sử dụng đai nẹp khá dễ chịu cho người bệnh vì hầu như đai nẹp không gây bất cứ cản trở nào trong vận động hàng ngày. Do vậy, dù thường xuyên phải đeo đai nẹp cả ngày lẫn đêm thì chất lượng cuộc sống của người bệnh cũng không bị ảnh hưởng.

2. Điều trị nội khoa

Mục đích chính của điều trị nội khoa là giúp người bệnh giảm bớt các cơn đau và các triệu chứng thần kinh do cong vẹo cột sống làm đè ép lên dây thần kinh cột sống hoặc các thành phần trong tủy sống. Do vậy, phương pháp này thường được áp dụng song song với những cách điều trị khác để giúp đạt hiệu quả cao, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn, ổn định cấu trúc cột sống cho người bệnh.

3. Tập vật lý trị liệu

Tập vật lý trị liệu là một phương pháp hàng đầu khi nhắc đến chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật. Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, bao gồm cong vẹo cột sống. Với mục đích:

• Nắn chỉnh lại cột sống bằng các tư thế nắn chỉnh
• Tập cho cơ cạnh cột sống cân bằng trở lại: Bằng các động tác tập cơ với máy ưu tiên tập cơ yếu hơn.

Bài tập chữa cong vẹo cột sống thường được áp dụng và kết hợp với tư vấn các tư thế ngồi học, sinh hoạt, lao động phù hợp. Ngoài ra, một số môn thể thao khuyến cáo cho người bị cong vẹo cột sống như bơi, tập xà đơn, ván nghiêng… cũng được khuyến khích.

Bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Cong vẹo cột sống ở người trưởng thành không thể điều trị khỏi hoàn toàn, người bệnh chỉ có thể hạn chế các cơn đau lưng, triệu chứng bệnh và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn bằng cách điều trị bảo tồn, tập vật lý trị liệu để ổn định cấu trúc cột sống.

Nếu người bệnh không chăm sóc sức khỏe cơ xương khớp và chức năng cột sống, việc tái phát các triệu chứng bệnh, hoặc tình trạng cột sống trở xấu có thể xảy ra.

Duy trì điều trị bảo tồn sẽ giúp người bệnh cân bằng lực cơ và hai bên cột sống. Từ đó, giảm thiểu tối đa các triệu chứng như đau lưng, yếu cơ lưng dưới hoặc căng cơ. Hơn nữa, khi bước vào giai đoạn lão hóa xương tự nhiên, các triệu chứng của bệnh cũng sẽ nhẹ nhàng, dễ đối phó hơn so với những bệnh nhân cong vẹo cột sống khác. (4)

Những lưu ý giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát

Những cách chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật có thể thực hiện tại nhà, tuy nhiên người bệnh cần thông qua thăm khám và chỉ định của bác sĩ để có phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng vẹo cột sống của mình. Không nên tự ý mua thuốc giảm đau hoặc sử dụng đai nẹp để tránh nguy cơ biến chứng khi người bệnh thực hiện sai cách.

Duy trì chăm sóc sức khỏe xương khớp là điều quan trọng nhất đối với người bệnh vẹo cột sống. Như đã đề cập, cong vẹo cột sống ở người trưởng thành không thể khỏi hoàn toàn nhưng có thể cải thiện. Các cách chữa cong vẹo cột sống không cần phẫu thuật đều có mục đích là giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa bệnh chuyển biến nặng hơn.

Do vậy, dù đã kết thúc phác đồ điều trị, người bệnh cũng phải tiếp tục chăm sóc sức khỏe cơ xương khớp, ổn định chức năng cột sống, ngăn ngừa bệnh tái phát.

Một số lưu ý cụ thể cho người bệnh cong vẹo cột sống:

• Luôn giữ tư thế cột sống thẳng khi ngồi học, làm việc
• Duy trì tập luyện các bài tập nắn chỉnh cột sống và bài tập cơ do chuyên viên Vật lý trị liệu hướng dẫn
• Lựa chọn những môn thể thao có tính thư giãn cột sống như: bơi, xà đơn, tập ván nghiêng, yoga… và các môn thể thao khác. Tuy nhiên, loại trừ các môn thể thao làm tăng áp lực lên cột sống và chơi xong thấy đau nhiều hơn.
• Ăn uống đủ chất, tránh trình trạng thiếu canxi, vitamin D dẫn tới còi xương và loãng xương ở người lớn
• Nếu là cha mẹ, hãy chú ý tư thế con ngồi học và chơi để cột sống luôn thẳng. Bố mẹ cũng tự kiểm tra con bằng cách nhìn cột sống từ phía sau xem có thẳng không, từ phía bên xem có gù không và quan sát thêm khi trẻ cúi lưng xem cơ hai bên cột sống có cân xứng không.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên thực hiện các bài tập vật lý trị liệu được chỉ định bởi bác sĩ, hoặc tốt nhất là dưới sự giám sát của kỹ thuật viên vật lý trị liệu. Bác sĩ sẽ đưa ra mục tiêu tập vật lý trị liệu dựa trên thực tế tình trạng cột sống, các nhóm cơ bị yếu.

Kỹ thuật viên cũng sẽ chọn ra những bài tập, phương pháp vật lý trị liệu tối ưu để cải thiện chức năng các nhóm cơ được chỉ định. Việc này hỗ trợ quá trình thực hiện vật lý trị liệu diễn ra suôn sẻ, người bệnh cũng không lo lắng thực hiện sai bài tập, mất nhiều thời gian hoặc tệ hơn là khiến cột sống vẹo nặng hơn.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống PlinkCare, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; BS.CKII Nguyễn Xuân Thắng; ThS Trần Văn Dần; BS.CKI Đỗ Thị Hồng Ánh; BS.CKI Đào Văn Hoàn; BS.CKI, Lê Văn Tâm; BS Đặng Ngọc Minh Thùy; BS.CKI Huỳnh Hoàng Anh; BS Trịnh Thị Ngọc Lan; BS Nguyễn Đỗ Vũ; BS.CKI Cát Hồng Hà; BS Mai Thị Chi Mai; BS.CKI Trần Thị Thu Hương; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

PlinkCare còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bên cạnh đó, các cách chữa vẹo cột sống không cần phẫu thuật (như đeo đai nẹp, tập vật lý trị liệu và sử dụng thuốc) cũng cần được kết hợp với nhau để đạt được hiệu quả điều trị cao nhất: người bệnh ổn định được cấu trúc cột sống, hạn chế tình trạng căng cơ lưng, đau lưng dưới do áp lực vẹo cột sống. Người bệnh cần duy trì điều trị bảo tồn, nhất là thực hiện các bài tập bổ trợ cho cột sống, thắt lưng dưới để phòng ngừa các triệu chứng tái phát, hoặc bệnh tình trở nên nặng hơn.