Chít hẹp cổ tử cung: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, phòng ngừa

Cổ tử cung là một bộ phận nằm ở đáy tử cung, trên cùng của âm đạo và là cầu nối giữa tử cung với âm đạo. Cổ tử cung có vai trò quan trọng đối với sinh lý và sức khỏe sinh sản của phụ nữ, giúp ngăn không cho tinh trùng xâm nhập vào bên trong (trong chu kỳ kinh nguyệt và khi mang thai) đồng thời bảo vệ cổ tử cung và hệ thống các cơ quan sinh dục bên trong không bị vi khuẩn gây hại. Tùy vào từng thời điểm cụ thể mà cổ tử cung có thể đóng hoặc mở. Thông thường cổ tử cung sẽ được đóng trước một chu kỳ kinh nguyệt và khi chị em mang thai.

Chít hẹp cổ tử cung là gì?

Hẹp cổ tử cung là tình trạng thu hẹp hoặc tắc nghẽn lỗ trong cổ tử cung, khiến đường dẫn từ âm đạo vào tử cung bị hạn chế. Tình trạng này thường không có triệu chứng rõ rệt nhưng có thể gây ra tình trạng đau bụng kinh hoặc hiếm gặp có thể gây vô sinh.

Dấu hiệu hẹp cổ tử cung

Hẹp cổ tử cung thường không có dấu hiệu rõ ràng, đặc biệt ở phụ nữ đã mãn kinh. Tuy nhiên, với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tình trạng này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như vô sinh. Cổ tử cung bị hẹp có thể ngăn cản tinh trùng tiếp cận và thụ tinh với trứng, làm phức tạp thêm quá trình điều trị vô sinh như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) vì các dụng cụ y tế không thể tiếp cận hoặc đi qua cổ tử cung bị hẹp. (1)

Ở những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, hẹp cổ tử cung thường biểu hiện qua các dấu hiệu sau:

• Rối loạn kinh nguyệt, xuất huyết âm đạo bất thường;
• Vô kinh;
• Đau bụng kinh;
• Đau khi quan hệ tình dục;
• Vô sinh;
• Tình trạng ứ máu, ứ mủ có thể làm tăng kích thước tử cung, đôi khi có thể sờ thấy khối u.

Nguyên nhân bị hẹp cổ tử cung

Hẹp cổ tử cung có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân sau: (2)

• Bẩm sinh (lúc chào đời cổ tử cung đã bị hẹp hoặc bị đóng kín).
• Thực hiện các phẫu thuật liên quan đến cổ tử cung như khoét chóp, đốt điện,…
• Thực hiện các phẫu thuật ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung như cắt bỏ nội mạc tử cung.
• Xạ trị tại vùng tử cung, cổ tử cung để điều trị các bệnh như ung thư cổ tử cung.
• Loạn sản cổ tử cung, tức là tế bào tiền ung thư.
• Mắc phải hội chứng dính buồng tử cung (hội chứng Asherman).
• Mãn kinh.

Ngoài ra, còn có một nhóm các yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tình trạng cổ tử cung hẹp có thể kể đến như:

• Sinh con: Sinh con có thể khiến cổ tử cung bị giãn ra và rách. Điều này có thể dẫn đến sẹo và hẹp cổ tử cung.
• Chấn thương: Chấn thương cổ tử cung cũng có thể gây hẹp tử cung. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như tai nạn xe hơi, té ngã hoặc thực hiện can thiệp một số thủ thuật y tế.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng cổ tử cung cũng là yếu tố có khả năng gây nên tình trạng này. Điều này có thể do nhiều loại nhiễm trùng gây ra như nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI), nhiễm trùng âm đạo, ung thư nội mạc tử cung,…

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường; chu kỳ kinh nguyệt thất thường, không đều; vô kinh; đau đớn dữ dội trong chu kỳ kinh nguyệt; đau khi quan hệ;…  chị em cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng đang gặp phải. Từ đó, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khoẻ sinh sản cho chị em.

Bên cạnh đó, hẹp cổ tử cung thường không có những triệu chứng cụ thể để có thể nhận biết được ngay bản thân đang gặp phải tình trạng này. Vì thế, chị em nên chú ý đến sức khỏe của mình. Để kiểm soát và phòng ngừa các nguyên nhân có nguy cơ gây hẹp cổ tử cung, nên thực hiện kiểm tra tổng quát và khám sức khỏe phụ khoa ít nhất 6 tháng một lần. Việc này giúp phát hiện sớm tình trạng này và các vấn đề tiềm ẩn khác để được điều trị kịp thời và hiệu quả.

Chẩn đoán hẹp cổ tử cung như thế nào?

Hẹp cổ tử cung có thể được chẩn đoán thông qua quá trình khám sức khỏe phụ khoa hay khám vùng chậu. Bác sĩ có thể chỉ định chị em thực hiện chụp buồng tử cung vòi trứng có cản quang (Hysterosalpingography – HSG) để quan sát được toàn bộ bên trong của tử cung và ống dẫn trứng. Đây là phương pháp chụp X-Quang hiệu quả, giúp tìm thấy các tắc nghẽn ở khu vực ống dẫn trứng và cổ tử cung. (3)

Hẹp cổ tử cung ảnh hưởng như thế nào?

Hẹp cổ tử cung có thể là tình trạng hẹp một phần hoặc hẹp hoàn toàn gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hoạt động bình thường của cơ thể đồng thời làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của nữ giới. Cụ thể:

1. Ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thụ thai

Khi bị chít hẹp tử cung cổ tử cung bị hẹp quá mức hoặc bị đóng lại hoàn toàn, tinh trùng không thể di chuyển qua cổ tử cung để gặp trứng và thực hiện quá trình thụ thai.

2. Giảm lượng chất nhầy của cổ tử cung

Cổ tử cung bị hẹp thường do mô sẹo, cản trở quá trình sản xuất chất nhầy từ cổ tử cung làm cho cổ tử cung sản xuất số lượng chất nhầy ít hơn. Nếu không đủ  chất nhầy, tinh trùng sẽ gặp khó khăn khi di chuyển đến trứng và thụ tinh.

3. Tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm tử cung và lạc nội mạc tử cung

Hẹp cổ tử cung gây ảnh hưởng đến quá trình lưu thông của máu kinh nguyệt (bị tắc hoàn toàn hoặc bị giữ lại một phần) gây nên tình trạng ứ đọng máu trong tử cung. Khi máu kinh không thể hoàn toàn thoát hết ra bên ngoài sẽ gây đau đớn và viêm vùng tử cung. Tình trạng này nếu không xử lý kịp thời có thể hình thành nên khối máu tụ ở tử cung.

Khối máu tụ này có thể vỡ ra gây nên tình trạng nhiễm trùng và hình thành mủ vùng cổ tử cung. Bên cạnh đó, máu này còn có thể di chuyển ngược dòng đi vào ống dẫn trứng, làm tổn thương các tế bào xung quanh, đặc biệt là lớp nội mạc tử cung dẫn đến sinh ra bệnh lý lạc nội mạc tử cung.

4. Có khả năng sinh non và sảy thai cao

Điều trị chít hẹp cổ tử cung cũng có thể làm tổn thương hoặc suy yếu mô cổ tử cung. Với phụ nữ mang thai, điều này có thể dẫn đến tình trạng cổ tử cung không đủ khoẻ hoặc không đóng để giữ thai an toàn, dẫn đến nguy cơ sảy thai ở tam cá nguyệt thứ hai hoặc sinh non.

Bệnh có chữa được không?

Hẹp cổ tử cung là bệnh lý có thể điều trị được bằng phương pháp nội khoa và ngoại khoa. Tùy thuộc vào từng bệnh nhân và tình trạng sức khỏe cũng như bệnh lý cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng phương pháp thích hợp nhất nhằm mang lại những hiệu quả cao.

5. Điều trị nội khoa

• Laminaria: Có tác dụng giúp giãn nở cổ tử cung trong 24 giờ, thường được sử dụng để điều trị bằng phương pháp nội khoa (không có sự tác động của phẫu thuật). Tuy nhiên, sử dụng nhiều Laminaria có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở người bệnh.
• Misoprostol: Là loại thuốc thường được sử dụng trong sản khoa có tác dụng hỗ trợ quá trình sinh sản như làm giãn nở cổ tử cung, thúc đẩy quá trình chuyển dạ,… Thuốc này có thể được sử dụng dưới dạng đường uống, đặt ở âm đạo hoặc ngậm dưới lưỡi.

6. Điều trị ngoại khoa

• Đặt stent: Đây là một thủ thuật y khoa, sử dụng một cuốn lưới kim loại nhỏ thường được gọi là stent đặt vào cổ tử cung nhằm nong và mở rộng cổ tử cung ra giúp máu có thể dễ dàng lưu thông, tránh tắc nghẽn. Sau khoảng vài tuần thì stent sẽ được lấy ra khỏi cơ thể.
• Nong cổ tử cung: Đây là một thủ thuật tiểu phẫu ngoại khoa, sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ các mô sẹo ở cổ tử cung, thông tắc phần cổ tử cung bị hẹp giúp cổ tử cung giãn nở ra. Tuy nhiên, phương pháp này cũng tiềm ẩn một số nguy hiểm như dễ làm tổn thương cổ tử cung, làm thủng thành tử cung, nhiễm trùng đường sinh dục,… nếu không cẩn thận và thủ thuật viên có tay nghề chưa cao.
• Nội soi buồng tử cung: Đây là phương pháp ít xâm lấn giúp quan sát được rõ ràng buồng tử cung của nữ giới, qua đó kiểm soát tốt tình trạng chít hẹp cổ tử cung.

Phòng ngừa chít hẹp cổ tử cung

Đây là bệnh lý phổ biến ở nữ giới trong thời kỳ mãn kinh và trong độ tuổi sinh sản. Hiện tại, chưa có phương pháp nào có thể phòng ngừa hiệu quả tình trạng này. Tuy nhiên, nữ giới có thể sử dụng các biện pháp sau để giảm thiểu các nguy cơ có thể bị hẹp cổ tử cung. Cụ thể:

• Khám phụ khoa định kỳ.
• Quan hệ tình dục an toàn.
• Không nên hút thuốc lá.
• Tiêm vắc-xin HPV để phòng ngừa.

Hẹp cổ tử cung là tình trạng thường gặp, gây ra những nguy hiểm nhất định nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nguy hiểm nhất có thể dẫn đến tình trạng vô sinh. Chính vì thế, việc thăm khám và có phác đồ điều trị hiệu quả là vấn đề quan trọng. Hiện nay, Trung tâm Sản Phụ khoa PlinkCare được biết đến là một cơ sở thăm khám có uy tín, quy tụ đội ngũ các chuyên gia – bác sĩ đầu ngành Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm trong chữa trị và điều trị các vấn đề liên quan đến phụ khoa và sinh sản.

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám và tư vấn tại Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare, Quý khách xin vui lòng liên hệ đến:

Hy vọng những chia sẻ vừa rồi đã giúp chị em có thêm những thông tin hữu ích về tình trạng chít hẹp cổ tử cung cũng như biết cách nhận biết, có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời bệnh lý, tránh những biến chứng xấu có thể xảy ra gây ảnh hưởng đến sức khỏe phụ khoa và sức khỏe sinh sản của chị em. Nếu còn thắc mắc hay băn khoăn nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống PlinkCare để được các chuyên gia Sản Phụ khoa hỗ trợ giải đáp chi tiết và cụ thể.