Đánh giá chất lượng phôi có ý nghĩa gì khi làm IVF? [GIẢI ĐÁP]

Chất lượng phôi có ý nghĩa gì trong điều trị IVF?

Chất lượng phôi trong các chu kỳ IVF có vai trò quan trọng, một trong nhiều yếu tố quyết định khả năng làm tổ của phôi vào buồng tử cung người mẹ. Đồng thời, việc chuyển phôi đạt chất lượng tốt tăng tỷ lệ thành công của quá trình điều trị IVF và cơ hội thai kỳ thuận lợi, sinh ra những em bé khỏe mạnh. (1)

Đánh giá chất lượng phôi như thế nào?

Sau khi trứng được chọc hút và tinh trùng được lọc rửa, các chuyên viên phôi học sẽ kết hợp thụ tinh với nhau qua kỹ thuật ICSI. Phôi tạo ra sau khi trứng và tinh trùng kết hợp sẽ được nuôi cấy trong hệ thống tủ nuôi phôi đặc biệt, có yêu cầu chặt chẽ về chất lượng, độ ẩm, nồng độ oxy…

Các chuyên viên phôi học sẽ theo dõi liên tục quá trình phân chia của phôi qua màn hình timelapse, từ đó tiến hành đánh giá chất lượng phôi dựa trên các tiêu chí bao gồm tốc độ phát triển của phôi, số lượng phôi bào, độ đồng đều giữa các phôi bào, mức độ phân mảnh, độ nở rộng của phôi… cùng một số đặc điểm khác tuỳ tuổi phôi ngày quan sát.

Từ kết quả đánh giá, phôi sẽ được phân loại thành phôi loại 1 là những phôi có chất lượng tốt nhất, kế đến là loại 2, 3. Mục đích của việc phân loại này nhằm xác định các phôi chất lượng sau khi nuôi cấy để tiến hành chuyển vào buồng tử cung, từ đó tối ưu khả năng mang thai thành công ở những bệnh nhân điều trị IVF, những phôi chất lượng không thỏa điều kiện hoặc ngừng phát triển sẽ tư vấn bệnh nhân tùy theo trường hợp cụ thể.

Thời điểm đánh giá chất lượng phôi

Trên thực tế, quá trình đánh giá chất lượng phôi có thể được thực hiện ở giai đoạn phôi phân chia (phôi ngày 3) hoặc giai đoạn phôi nang (phôi ngày 5). Ở mỗi giai đoạn, phôi sẽ được đánh giá dựa trên các yếu tố khác nhau. Đánh giá chất lượng phôi ngày 3 bao gồm các yếu tố:

• Số lượng phôi bào: Số lượng phôi bào trong một phôi có thể phản ánh mức độ phát triển của phôi, trong đó, phôi ngày 3 được đánh giá là tốt khi có khoảng 8 tế bào. Số lượng phôi bào ít sẽ cho thấy phôi đang phát triển kém và chất lượng không tốt.
• Độ đồng đều giữa các phôi bào: Chất lượng phôi tốt được thể hiện qua các phôi bào có kích thước đồng đều nhau với sự chênh lệch không quá 20%.
• Mức độ phân mảnh: Phôi không có hoặc có rất ít (<10%) mảnh vụn bên trong được đánh giá là phôi có chất lượng tốt. Khi mức độ phân mảnh chiếm phần lớn thể tích phôi là dấu hiệu cảnh báo có bất thường nhiễm sắc thể trong phôi.
• Phôi đa nhân: Phôi bào có từ 2 nhân trở lên được gọi là phôi bào đa nhân. Khi đó phôi này sẽ được xếp vào nhóm phôi chất lượng kém và có khả năng cao mang bất thường nhiễm sắc thể.

Chất lượng phôi ngày 5 được đánh giá dựa trên 3 yếu tố chủ yếu bao gồm độ nở rộng của khoang phôi, hình thái của khối tế bào bên trong (ICM) và hình thái của khối tế bào lá nuôi (TE).

Bác sĩ Phan Hà Minh Hạnh, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, PlinkCare cho biết, phôi loại 1 và 2 ở ngày thứ 5 được đánh giá là phôi có chất lượng tốt nhất, phôi loại 3 có chất lượng trung bình và phôi xấu được xếp vào loại 4.

Việc đánh giá chất lượng phôi là một quá trình, dựa trên kết quả quá trình phân chia tế bào ngày 3, thể hiện rõ ràng trên hình thái của phôi ngày 5. Tuy nhiên phôi có hình thái tốt chỉ đánh giá một phần đặc điểm phát triển của phôi trong 3 – 5 ngày đầu, điều này không khái quát vấn đề di truyền hay sự phát triển toàn diện của phôi trong cả quá trình phát triển thành em bé.

Chính vì thế, sẽ có những trường hợp chuyển phôi ngày 5 loại 1 vẫn có tỉ lệ thành công 70 %, và sẽ luôn có trường hợp thành công sau chuyển phôi ngày 5 loại 3 ( dù trước đó chuyển phôi loại 1 thất bại).

Do vậy sau thực hiện chu kỳ IVF, các anh chị được thông báo một phôi chất lượng, dù tốt hay trung bình, nhưng các chuyên viên phôi học đánh giá khả năng trữ phôi thành công, hoặc phôi có thể chuyển, các anh chị hãy tin rằng phôi đó đều có cơ hội chuyển phôi thành công và phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng phôi

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phôi, bao gồm:

1. Tuổi của người phụ nữ

Theo nhiều nghiên cứu đã thực hiện, chất lượng noãn thu được sau chọc hút hay chất lượng phôi trong các chu kỳ điều trị IVF đều có liên quan trực tiếp đến tuổi của người phụ nữ. Nhóm phụ nữ tuổi càng cao thì tỷ lệ tạo phôi và tỷ lệ thai sinh sống sau mỗi chu kỳ IVF sẽ thấp hơn so với nhóm phụ nữ ở độ tuổi trẻ.

Không những thế, nhóm tuổi càng cao khi thực hiện IVF, bệnh nhân càng đối mặt với nhiều nguy cơ phôi bất thường nhiễm sắc thể, nguy cơ phôi loại tốt nhưng khi sinh thiết phôi tỉ lệ phôi bình thường rất thấp, từ đó nguy cơ không phôi ngày 5 hay sinh con mang dị tật cao hơn. (2)

Do đó, các chuyên gia Hỗ trợ sinh sản luôn khuyến cáo bệnh nhân nếu có ý định thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), thì nên nắm bắt thời gian, không để kéo dài để tránh chất lượng noãn giảm đi ảnh hưởng đến chất lượng phôi khi nuôi cấy.

2. Số lượng và chất lượng trứng

Số lượng và chất lượng trứng thu được là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ IVF, số lượng phôi và chất lượng phôi sau thụ tinh. Số lượng và chất lượng trứng thu được sau quá trình chọc hút bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như: tình trạng bệnh lý và độ tuổi của người phụ nữ, chỉ số dự trữ buồng trứng cao hay thấp, khả năng đáp ứng thuốc kích thích buồng trứng,…

Sau khi thực hiện chọc hút trứng, số trứng thu được đa phần trứng trưởng thành, thụ tinh được và phát triển thành phôi. Số còn lại là một lượng lớn trứng non, trứng vỡ… và chúng không thể dùng để thụ tinh được, gọi là trứng kém chất lượng.

Nếu trường hợp sau chọc hút do đặc điểm phát triển nang noãn trong quá trình kích thích buồng trứng, tỉ lệ trứng non thu được nhiều hơn bình thường, tại IVF TÂM ANH kỹ thuật trưởng thành trứng non (IVM) có thể được cân nhắc thực hiện để nuôi trứng trưởng thành trong môi trường ống nghiệm, từ đó tăng số lượng trứng chất lượng sử dụng cho quá trình nuôi cấy.

3. Chất lượng tinh trùng

Được xem là nhân tố “tham gia trực tiếp” vào quá trình tạo phôi, chất lượng tinh trùng cũng là yếu tố quan trọng có ảnh hưởng đến chất lượng phôi khi nuôi cấy. Theo đó, nếu người chồng có tinh trùng khỏe mạnh, độ di động cao có khả năng thụ tinh cao hơn, từ đó tăng cơ hội phát triển thành phôi chất lượng cao.

Ngược lại, nếu người chồng gặp các vấn đề về tinh trùng yếu hoặc dị dạng có thể làm giảm khả năng thụ tinh và dẫn đến phôi phát triển không bình thường. Hiện tại với kỹ thuật lọc rửa tinh trùng giảm đứt gãy ADN tại phòng Lab IVF Tâm Anh, tỉ lệ phôi phát triển tốt, chất lượng ở nhóm bệnh nhân có tinh dịch đồ bất thường cao hơn so với nhóm chỉ lọc rửa tinh trùng thường quy.

4. Các yếu tố di truyền

Các yếu tố di truyền thường gặp nhất là bất thường số lượng nhiễm sắc thể trong quá trình phân chia tế bào, điều này có thể quan sát được khi quan sát phân chia của phôi trong những ngày đầu, hoặc sau thụ tinh. Những yếu tố này có thể dự đoán đến chất lượng phôi trong quá trình nuôi cấy.

Bác sĩ Phan Hà Minh Hạnh khẳng định ngay cả những phôi được đánh giá chất lượng tốt cũng có thể tiềm ẩn những bất thường di truyền bên trong. Nhóm phụ nữ lớn tuổi, có thực hiện IVF, bằng việc có thể kết hợp thêm sàng lọc phôi hay xét nghiệm di truyền tiền làm tổ cho phép các bác sĩ lựa chọn ra những phôi tốt, không tồn tại các bất thường di truyền trước khi chuyển phôi vào buồng tử cung, từ đó tăng tỷ lệ phôi làm tổ và tăng cơ hội người mẹ mang thai, sinh ra những em bé khỏe mạnh.

5. Hệ thống phòng Lab

Để một quá trình thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm thành công, điều kiện cơ sở vật chất phòng Lab cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi và chất lượng phôi. Do đặc thù phôi khi nuôi cấy ở môi trường bên ngoài tử cung người mẹ rất nhạy cảm, dễ bị tấn công bởi các yếu tố bất lợi từ không khí như độ ẩm , dinh dưỡng, oxy, vi khuẩn, bào tử nấm mốc, virus,… có thể khiến phôi phát triển chậm hoặc ngừng phát triển.

Chính vì thế, yếu tố quan trọng là phòng Lab nuôi cấy phôi cần được trang bị thiết bị hiện đại, vô trùng tuyệt đối kèm theo các tiêu chí về độ ẩm, chất lượng không khí phải luôn đạt ở mức tối ưu nhất.

Trang thiết bị, kỹ thuật dùng để đánh giá chất lượng phôi tại IVFTA

Nhằm đảm bảo quy trình đánh giá chất lượng phôi cho ra kết quả chính xác nhất, Trung tâm IVF Tâm Anh đã và đang sử dụng kết hợp nhiều công nghệ cùng trang thiết bị hiện đại bậc nhất hiện nay, cụ thể:

1. Công nghệ Time-lapse

IVF Tâm Anh sở hữu hệ thống camera Time-lapse tích hợp trong tủ nuôi cấy phôi giúp các chuyên viên phôi học dễ dàng đánh giá, quan sát quá trình phát triển của phôi mà không cần đưa phôi ra môi trường bên ngoài. Cứ mỗi 5 phút, camera sẽ chụp hình phôi và cung cấp dữ liệu cho hệ thống AI, phần mềm xử lý. Phần mềm trí tuệ nhân tạo AI có thể đưa ra đánh giá chất lượng phôi dựa trên quá trình phôi phân chia và phát triển một cách khách quan và tiêu chuẩn.

Bác sĩ Phan Hà Minh Hạnh chia sẻ thêm, Hệ thống nuôi cấy phôi time-lapse được tích hợp trí tuệ nhân tạo AI với mỗi ngăn tủ được sử dụng cho một ca nuôi cấy riêng biệt. Trong trường hợp cần mở tủ để lấy phôi, các ngăn còn lại vẫn được đóng kín nhằm giảm thiểu nguy cơ phôi bị ảnh hưởng do sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm đột ngột.

2. Xét nghiệm di truyền tiền làm tổ PGT

Hiện tại, IVF Tâm Anh đang triển khai những kỹ thuật hiện đại trong sàng lọc phôi hay xét nghiệm di truyền tiền làm tổ PGT, bao gồm:

• Chẩn đoán di truyền tiền làm tổ PGT: Gồm 3 kỹ thuật là PGT-A (xét nghiệm để phát hiện những bất thường về lệch bội, số lượng nhiễm sắc thể); PGT-M (xét nghiệm để xác định gen lây bệnh); PGT-SR (xét nghiệm để phát hiện bất thường cấu trúc nhiễm sắc thể).
• Kỹ thuật sàng lọc NGS ứng dụng trình giải tự gen thế hệ mới: Phương pháp này giúp phát hiện những bất thường trên từng đoạn nhiễm sắc thể.

Xét nghiệm di truyền tiền làm tổ PGT là một kỹ thuật hiện đại, tuy nhiên đây không phải là xét nghiệm thường quy trong các chu kỳ hỗ trợ sinh sản. Xét nghiệm này chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ cho một số trường hợp như tuổi người mẹ cao, có tiền sử thai lưu, sảy thai nhiều lần không rõ nguyên nhân, gia đình có người có dị tật bẩm sinh, bệnh lý di truyền,…

Liên hệ PlinkCare để được tư vấn thêm về đánh giá chất lượng phôi IVF

Trung tâm Hỗ trợ sinh sản thuộc Hệ thống PlinkCare tự hào là đơn vị đang dẫn đầu cả nước về tỷ lệ IVF thành công hiện nay. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, chuyên viên phôi học hàng đầu trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản cùng hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, IVF Tâm Anh là địa chỉ đáng tin cậy cho các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn đến thăm khám và nhận tư vấn trực tiếp về quá trình nuôi cấy phôi và đánh giá chất lượng phôi IVF chính xác nhất.

>> Xem thêm: 3 phòng khám hiếm muộn ở TPHCM tốt, uy tín và chuyên môn cao

Đặc biệt, với lợi thế nằm trong bệnh viện đa khoa, IVF Tâm Anh có sự phối hợp chặt chẽ với các trung tâm khác bao gồm Sản Phụ khoa, Chẩn đoán hình ảnh, Nam học, Tim mạch, Nhi – Sơ sinh,… sẵn sàng đồng hành cùng mẹ bầu trong suốt thời gian điều trị đến khi sinh nở và chăm sóc sau thai kỳ với chất lượng dịch vụ y tế đạt chuẩn quốc tế.

Nếu có nhu cầu thăm khám và nhận tư vấn về các vấn đề liên quan đến quá trình thực hiện thụ tinh ống nghiệm IVF, khách hàng có thể liên hệ đến trung tâm IVF Tâm Anh qua thông tin liên hệ sau:

Nhìn chung, việc đánh giá chất lượng phôi trong quá trình nuôi cấy giúp các bác sĩ có thể đánh giá hình thái cũng như quá trình phát triển của phôi một cách chính xác. Từ đó lựa chọn những phôi chất lượng nhất để tiến hành chuyển vào buồng tử cung người mẹ, tối ưu khả năng làm tổ và phát triển thành thai nhi khỏe mạnh, đồng thời tăng tỷ lệ điều trị IVF thành công.