Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não nên như thế nào?

Vai trò của chăm sóc người bệnh trong quá trình phục hồi sau mổ u não

Rủi ro, biến chứng sau phẫu thuật nói chung và phẫu thuật u não nói riêng dù trong trường hợp có tỷ lệ nhỏ thì người bệnh vẫn cần phòng tránh tối đa. Trong đó, chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não để phục hồi tốt giữ vai trò rất quan trọng. Người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ và chăm sóc đúng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó can thiệp điều trị để kiểm soát tối ưu. Ngoài ra, quá trình chăm sóc đúng cách, hiệu quả cũng góp phần thúc đẩy quá trình phục hồi sau phẫu thuật diễn tiến tích cực hơn.

Sau phẫu thuật u não bao lâu thì hồi phục?

Sau phẫu thuật u não, tùy mức độ, người bệnh có thể nằm viện khoảng từ vài ngày đến 10 ngày, sau đó tiếp tục theo dõi tại nhà để phục hồi. Tổng thời gian hồi phục trong khoảng 6 – 12 tuần nhưng cũng có thể xê dịch tùy trường hợp. Những yếu tố tác động có thể kể đến như mức độ bệnh, kích thước, vị trí khối u, phương pháp phẫu thuật, độ tuổi, sức khỏe tổng quát, biến chứng sau mổ…

Hướng dẫn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não đúng cách 

Người bệnh trước khi xuất viện cần tham vấn ý kiến bác sĩ về những lưu ý khi về nhà. Dưới đây là những nội dung cần tham khảo khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não: (1)

1. Giảm đau sau phẫu thuật

Mổ u não là một cuộc đại phẫu. Do đó, người bệnh thường cảm thấy khó chịu, đau sau phẫu thuật. Để hỗ trợ cải thiện tình trạng này, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc và người bệnh cần dùng thuốc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Có thể bao gồm các nhóm thuốc sau:

1.1. Thuốc giảm đau

Sau khi mổ u não, người bệnh có thể cảm thấy đau đầu mức độ từ nhẹ đến nặng. Tùy vào thể trạng của người bệnh, bác sĩ có thể cho người bệnh dùng thuốc giảm đau cho đến khi có thể bắt đầu ăn uống bình thường trở lại. Liều lượng thuốc sẽ tùy thuộc vào từng trường hợp, có thể tăng hoặc giảm liều để cải thiện triệu chứng.

Nếu cảm thấy cơn đau đầu diễn tiến nghiêm trọng, người bệnh nên báo ngay với bác sĩ để được khám và chẩn đoán kịp thời.

1.2. Thuốc steroid

Phẫu thuật có thể gây sưng não, làm tăng áp lực bên trong hộp sọ và khiến cho các triệu chứng trở nặng hơn trong thời gian ngắn. Người bệnh có thể cần dùng steroid sau mổ dưới dạng viên nén hoặc tiêm tùy theo chỉ định của bác sĩ.

Steroid có tác dụng làm giảm sưng và áp lực xung quanh não, từ đó giúp cải thiện triệu chứng khó chịu. Với loại thuốc này, người bệnh có thể ngưng dùng sau khi đã hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật. Đến thời điểm thích hợp, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách giảm dần liều dùng steroid.

Thời gian điều trị bằng steroid không cố định, việc thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Một số người bệnh có thể cần tiếp tục dùng steroid trong thời gian dài.

1.3. Thuốc ngăn ngừa co giật (thuốc chống động kinh)

Thuốc chống động kinh có thể được sử dụng dưới dạng truyền dịch, viên nén hoặc thuốc tiêm, giúp ngăn ngừa triệu chứng co giật sau khi mổ não. Co giật là dấu hiệu cho thấy áp lực bên trong hộp sọ tăng cao hoặc có thể do kích thích các tế bào thần kinh của não. Người bệnh có thể ngừng dùng thuốc này sau khi đã hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật.

2. Chăm sóc vết mổ

Phẫu thuật não có thể gây sưng (phù nề) ở não. Bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ tình trạng này và chỉ định phương pháp điều trị thích hợp để giảm sưng. Người bệnh cũng đeo băng quấn quanh đầu ít nhất vài ngày để bảo vệ vết mổ. Bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí này hàng ngày để đảm bảo vết thương phục hồi tốt và không có dấu hiệu nhiễm trùng.

3. Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng là một phần quan trọng trong kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não. Dưới đây là hướng dẫn về dinh dưỡng người bệnh có thể tham khảo ưu tiên dùng hoặc tránh, hạn chế dùng:

• Nhóm thực phẩm giàu Acid Folic: Acid Folic có khả năng ức chế/ làm giảm tốc độ di căn và lây lan của các khối u não, đặc biệt rất tốt cho não bộ. Các loại thực phẩm giàu Acid Folic là rau bina, cam, gạo và đậu… Nếu bổ sung thực phẩm chức năng, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để tránh xảy ra vấn đề ngoài ý muốn.
• Thực phẩm giàu chất chống Oxy hóa: Các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả việt quất, dâu tây, nho, táo cũng được chứng minh có tác dụng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư và giảm tỷ lệ tái phát các khối u, bao gồm u não.
• Omega-3: Omega-3 có khả năng hỗ trợ làm giảm tốc độ phát triển của các khối u, tăng cường hệ thống miễn dịch và thúc đẩy phục hồi vết thương. Dưỡng chất này thường có nhiều trong cá hồi, cá thu, súp lơ, trứng…
• Nên ăn thực phẩm mềm và dễ tiêu hóa như: cháo gạo, thịt gà, cá, sữa, táo, nước cam, cà chua, rau xanh,…; nên chế biến nhỏ, nấu mềm, giúp dễ nhai, nuốt.
• Bổ sung nhiều chất xơ để tránh táo bón vì táo bón khiến người bệnh phải dùng lực mạnh khi đi đại tiện, vô tình làm tăng áp lực lên sọ não.
• Tuyệt đối không sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê… để tránh làm tăng nguy cơ giãn mạch, gây kích thích làm tăng áp lực lên não, tổn thương tế bào não và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sau phẫu thuật u não.
• Tránh ăn các loại thực phẩm có thể khiến tình trạng viêm thêm nghiêm trọng như thịt đỏ, đồ ngọt, thực phẩm giàu chất béo bão hòa…

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn chế độ ăn sau mổ u não hỗ trợ người bệnh nhanh hồi phục.

4. Vệ sinh cá nhân

Sau phẫu thuật u não, điều quan trọng là cần tránh các hoạt động làm tăng áp lực nội sọ như nâng vật nặng và gắng sức. Do đó, quá trình vệ sinh cá nhân cũng nên thực hiện nhẹ nhàng, tốt nhất là nhờ sự hỗ trợ từ người thân, y tá… Bác sĩ sẽ hướng dẫn kỹ hơn về vấn đề chăm sóc cơ thể để tránh nhiễm trùng trong giai đoạn sau mổ.

5. Phục hồi chức năng

Kế hoạch phục hồi chức năng sau mổ u não sẽ được thiết kế riêng cho từng người bệnh, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, và người bệnh cần tuân thủ theo. Các phương pháp thường được chỉ định bao gồm:

• Vật lý trị liệu
• Y học vật lý
• Liệu pháp nghề nghiệp
• Liệu pháp chăm sóc tâm thần, tâm lý
• Liệu pháp ngôn ngữ và giọng nói

Thời gian tập phục hồi chức năng dài ngắn cũng khác nhau tùy theo từng trường hợp cụ thể. Không chỉ giúp đẩy nhanh tốc độ hồi phục vết thương và sớm quay trở lại các hoạt động bình thường, những liệu pháp này còn góp phần ngăn ngừa những biến chứng về sau như:

• Hình thành cục máu đông
• Loét do tì đè (loét do nằm lâu)
• Các vấn đề về hô hấp và viêm phổi
• Tăng huyết áp
• Yếu cơ và co thắt cơ
• Các vấn đề về ruột và bàng quang
• Các vấn đề về chức năng sinh sản và tình dục

Người bệnh có thể gặp vấn đề gì sau phẫu thuật u não?

Bất kỳ loại phẫu thuật nào cũng có thể có rủi ro hay biến chứng (mức độ tùy trường hợp) và mổ u não cũng không ngoại lệ. Một số tình trạng có thể xảy ra như: (2)

• Chảy máu
• Nhiễm trùng
• Phản ứng với thuốc gây mê
• Đau đầu
• Khó nói
• Sưng não
• Lú lẫn hoặc mê sảng
• Chóng mặt
• Các vấn đề liên quan đến chuyển động hoặc giữ thăng bằng

Những biến chứng lâu dài có thể xảy ra sau phẫu thuật mổ não gồm:

• Thay đổi hành vi
• Tổn thương não
• Khó đi bộ
• Mất trí nhớ
• Rối loạn ngôn ngữ
• Yếu ở tay hoặc chân

Biến chứng của phẫu thuật não có thể ảnh hưởng sức khỏe người bệnh. Do đó, việc theo dõi, chăm sóc sau phẫu thuật u não cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng, không thể chủ quan.

Thăm khám ngay khi có dấu hiệu bất thường sau mổ u não

Ngoài các dấu hiệu thường gặp sau mổ u não có thể cải thiện theo thời gian, một vài biến chứng cũng có thể xảy ra và cần phát hiện sớm để can thiệp điều trị kịp thời như:

• Khó tiểu, mất kiểm soát đại tiện, tiểu tiện
• Không tỉnh táo, khó thức dậy
• Sốt hoặc buồn nôn/nôn mửa
• Lú lẫn, thay đổi nghiêm trọng về tâm trạng, hành vi hoặc xuất hiện ảo giác
• Khó nhìn, nghe hoặc nói
• Khó đi lại hoặc tê, yếu tay chân
• Cổ cứng hoặc đau đầu dữ dội
• Mất cảm giác hoặc có cảm giác như kim châm ở tay, chân hoặc mặt

Người bệnh cần gọi cấp cứu nếu cơ thể xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm sau:

• Khó thở
• Động kinh
• Dấu hiệu của đột quỵ

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Tâm Anh Quận 7, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là bài viết tổng hợp các thông tin cơ bản về kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sau mổ u não. Giai đoạn này đóng vai trò rất quan trọng đối với kết quả của cả quá trình điều trị, do đó cần thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.