Can thiệp tim mạch là gì? Khi nào cần và đối tượng chỉ định?

Can thiệp tim mạch là gì?

Can thiệp tim mạch là thủ thuật chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về tim và mạch máu bằng cách sử dụng các ống thông (catheter) để đặt ống thông tim nhằm điều trị các vấn đề bệnh tim, hoặc những bất thường về cấu trúc.

Trong can thiệp mạch, trọng tâm là cần đảm bảo máu bệnh nhân luôn được lưu thông bình thường. Bác sĩ can thiệp có thể kiểm tra lưu lượng máu và áp suất trong động mạch vành và buồng tim của người bệnh bằng các xét nghiệm như: chụp cắt lớp vi tính động mạch vành, MRI tim, chụp X-quang ngực. Khi thực hiện thủ thuật can thiệp, bác sĩ sẽ đâm kim vào mạch máu tạo đường vào để đưa ống thông, sau đó bắt đầu thực hiện điều trị sửa chữa hoặc thay thế thông qua ống thông.

Đối với phẫu thuật mổ tim hở truyền thống, bác sĩ phẫu thuật cần mở lồng ngực bệnh nhân để thực hiện sửa chữa hoặc thay thế. Tuy nhiên, kỹ thuật can thiệp mạch có lợi thế hơn ở chỗ, thay vì mổ hở lồng ngực, phẫu thuật cắt bỏ xương ức, bác sĩ chỉ cần chọc mạch để đưa ống thông vào, các thủ thuật được thực hiện thông qua ống thông này. Đây là thủ thuật mổ tim ít xâm lấn, giúp hạn chế các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, rút ngắn thời gian nằm viện, vết mổ ngắn có tính thẩm mỹ.

Khi nào cần can thiệp tim mạch?

Bệnh nhân được chỉ định can thiệp mạch khi gặp các tình trạng ảnh hưởng đến tim và mạch máu như:(1)

• Xơ vữa động mạch;
• Đau tim;
• Bệnh động mạch cảnh;
• Bệnh động mạch vành;
• Bệnh cơ tim phì đại;
• Lỗ rò động mạch vành;
• Bệnh động mạch ngoại vi;
• Bệnh tĩnh mạch mãn tính;
• Huyết khối;
• Chứng phình động mạch;
• Thông liên nhĩ;
• Thông liên thất;
• Bệnh tim bẩm sinh;
• Suy tim sung huyết;
• Bệnh tim cấu trúc.

Một số phương pháp can thiệp tim mạch hiện nay

Các phương pháp can thiệp tim mạch được áp dụng hiện nay bao gồm:(2)

1. Đặt stent

Thủ thuật đặt stent nhằm giúp mở rộng và giữ lòng mạch được thông thoáng, tạo điều kiện để máu lưu thông dễ dàng. Stent là một cuộn lưới kim loại nhỏ, có thể nong rộng ra tùy theo kích cỡ mạch máu, được đưa vào động mạch vành bằng thủ thuật xâm lấn tối thiểu. Tùy vào từng trường hợp bệnh nhân, bác sĩ sẽ đưa ra lựa chọn loại stent phù hợp như: stent kim loại trần (BMS), stent phủ thuốc (DES), stent tự tiêu (BRS).

2. Nong mạch vành

Nong mạch vành là một thủ thuật qua da, bác sĩ sẽ tiếp cận vào hệ thống động mạch vành thông qua động mạch quay ở cổ tay hay động mạch đùi dưới nếp bẹn. Bóng được đưa vào vị trí động mạch bị hẹp thông qua ống thông. Sau khi bóng được bơm căng lên, mảng xơ vữa hoặc cục máu đông sẽ bị ép sát vào thành mạch, giúp máu lưu thông. Nong mạch vành có thể có hoặc không đặt stent. Nếu nong bóng có kết hợp với đặt stent sẽ giúp duy trì khả năng tái lưu thông của dòng máu vừa được giải phóng lâu dài.

3. Cắt đốt qua ống thông

Cắt đốt qua ống thông thường sử dụng năng lượng tần số vô tuyến để phá hủy mô tim bị trục trặc. Ví dụ, nếu mô cơ trong tim tạo ra các tín hiệu điện bất thường làm cản trở nhịp tim, bác sĩ sẽ có chỉ định cắt đốt qua ống thông để ngăn chặn hoạt động điện bất thường và điều chỉnh nhịp tim.

4. Bít dù thông liên thất/thông liên nhĩ

Bít dù thông liên thất (đóng thông liên thất) là một kỹ thuật can thiệp tim mạch chuyên sâu nhằm bít lỗ thông nằm giữa tâm thất trái và phải của tim. Sau khi đóng lỗ thông liên thất bằng thủ thuật bít dù, bệnh nhân giảm bớt triệu chứng và giúp ngăn ngừa biến chứng trong tương lai.

Đối với lỗ thông liên nhĩ có kích thước từ trung bình đến lớn sẽ được điều trị bằng cách bít lỗ thông để ngăn ngừa biến chứng. Có hai phương pháp can thiệp là phẫu thuật tim hở, mở ngực để tiếp cận trực tiếp với tim và thông tim, đưa dụng cụ vào để bít lỗ thông ở vách ngăn liên nhĩ.

Đối tượng được chỉ định can thiệp tim

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra sự lựa chọn tốt nhất để điều trị hiệu quả. Trong đó, can thiệp mạch thường được chỉ định cho những trường hợp bệnh nhân mắc bệnh mạch máu, mạch vành, bệnh tim cấu trúc, bệnh tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh đến trẻ nhỏ và người trưởng thành…

Quy trình can thiệp tim mạch

Can thiệp tim mạch là thủ thuật kỹ thuật cao, cần có đầy đủ hệ thống trang thiết bị hiện đại, dụng cụ mổ chuyên dụng, phẫu thuật viên lành nghề, giàu kinh nghiệm, thao tác mổ thuần thục, kỹ thuật tuần hoàn ngoài cơ thể tốt.

1. Chuẩn bị gì?

Trước khi thực hiện can thiệp thiệp mạch, bác sĩ sẽ có chỉ định bệnh nhân làm các phương pháp cận lâm sàng để có đánh giá chi tiết về cấu trúc, chức năng tim và hệ thống tim mạch. Đồng thời, giúp chẩn đoán, theo dõi và quản lý các vấn đề về tim mạch, mạch máu. Các chẩn đoán thường được chỉ định trước và trong khi thực hiện thủ thuật can thiệp tim mạch bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính: là kỹ thuật kết hợp máy tính và tia X để tạo ra hình ảnh các cơ quan, xương và các mô của cơ thể theo lát cắt ngang. Xét nghiệm này có khả năng chụp và phân tích hình ảnh sắc nét, không bị hiện tượng chồng hình, hữu ích trong các trường hợp cần phân tích sâu, có kết quả chính xác và nhanh chóng.
• Siêu âm trong lòng mạch: sử dụng đầu dò siêu âm gắn ở đầu ống thông để đưa vào trong lòng động mạch vành, tạo ra hình ảnh bên trong mạch máu, giúp bác sĩ đánh giá các động mạch vành cung cấp máu cho tim.
• Chụp mạch vành: chẩn đoán, đánh giá trình trạng dòng máu đang di chuyển trong các động mạch nuôi tim và tìm kiếm những vùng đang bị tắc nghẽn. Chụp động mạch vành cũng được sử dụng trước hoặc trong thời gian điều trị nhất định như nong mạch vành, can thiệp động mạch vành da da, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, phẫu thuật van tim, phẫu thuật ngoài tim.
• Hệ thống chụp mạch xóa nền DSA: sử dụng tia X- Quang và ánh sáng huỳnh quang để chụp mạch máu ở những vị trí cần thiết vào thời điểm trước và sau khi bơm thuốc cản quang vào mạch máu cần chụp. Máy tính được kết nối sẽ xóa mờ hình ảnh nền, thu được hình ảnh đầy đủ của tim và hệ thống mạch máu.

Đối với bệnh nhân, cần trao đổi kỹ với bác sĩ các vấn đề sức khỏe trước khi được can thiệp, thông báo tất cả những loại thuốc đang sử dụng, bao gồm thuốc được kê đơn và thuốc không kê đơn. Bệnh nhân nên có tâm lý thoải mái và nên có người thân đi cùng để hỗ trợ chăm sóc sau khi can thiệp.

2. Lưu ý trong và sau khi thực hiện can thiệp tim mạch

Thủ tục phổ biến nhất mà bác sĩ tim mạch can thiệp thực hiện là nong mạch vành và đặt stent vào động mạch vành. Với thủ tục xâm lấn tối thiểu này, bác sĩ can thiệp sử dụng ống thông để tìm ra chỗ tắc nghẽn ở một trong các động mạch của tim. Sau đó, tạo đường đi cho máu bằng cách sử dụng một quả bóng nhỏ để đẩy sự tích tụ mảng bám hoặc huyết khối vào thành động mạch. Stent được kết hợp đặt để giữ cho mạch máu luôn thông thoáng về lâu dài.

Sau khi thực hiện can thiệp tim mạch, bác sĩ sẽ theo các dõi dấu hiệu sinh tồn của bệnh nhân trong vài giờ và kiểm tra xung quanh vị trí đặt ống thông có bị chảy máu hay không. Thời gian nằm viện tùy thuộc vào loại thủ thuật can thiệp, tình trạng bệnh lý cũng như sức khỏe tổng thể của người bệnh sau khi can thiệp.

Khi xuất viện về nhà, người bệnh cần chú ý giữ cho vùng da xung quanh vết mổ luôn khô ráo trong vòng 24-48 giờ sau thủ thuật. Nếu nhận thấy có bất kỳ bất thường nào như: khu vực đặt ống thông bị ẩm ướt, chảy dịch, chảy máu, đau nhức hoặc bầm tím, sưng tấy…, cần thông báo ngay với bác sĩ để được kiểm tra và xử lý ngay. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc uống khác hoặc thuốc bôi vào vị trí thủ thuật nếu không có chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, bệnh nhân cần chú ý đến dinh dưỡng phù hợp, tránh vận động mạnh và cần đến tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ.

Thắc mắc thường gặp

1. Làm sao biết can thiệp tim mạch nào phù hợp với tôi?

Để đưa ra phương pháp can thiệp mạch phù hợp với từng trường hợp bệnh, bác sĩ sẽ dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng, các triệu chứng bệnh nhân gặp phải để chỉ định làm các xét nghiệm cận lâm sàng. Thông qua các xét nghiệm, kiểm tra sẽ giúp tìm ra nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp để lựa chọn phương pháp can thiệp mạch đem lại hiệu quả tốt nhất cho bệnh nhân.

Phác đồ điều trị được cá thể hóa có thể bao gồm các biện pháp can thiệp tim, dùng thuốc và điều chỉnh về lối sống.

2. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Thăm khám, kiểm tra sức khỏe tim mạch theo định kỳ là rất cần thiết, giúp tầm soát, phát hiện sớm các bất thường về tim và có phương pháp điều trị thích hợp, hạn chế những biến chứng bệnh. Người có các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như huyết áp cao, tiểu đường, béo phì – thừa cân, tuổi cao, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia… nên đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe tim mạch thường xuyên hơn.

3. Nên thực hiện can thiệp tim mạch ở đâu tốt?

Can thiệp tim mạch là thủ thuật kỹ thuật cao, đòi hỏi bác sĩ thực hiện có tay nghề cao, giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị hiện đại và đầy đủ. Do đó, khi lựa chọn cơ sở để can thiệp tim mạch, người bệnh cần đến những bệnh viện có uy tín, có chuyên khoa Tim mạch, đội ngũ bác sĩ lành nghề và có đầy đủ những thiết bị hiện đại hỗ trợ tốt cho quá trình can thiệp.

Trung tâm Tim mạch, Hệ thống PlinkCare là địa chỉ được nhiều người tin tưởng đến khám chữa bệnh về tim mạch, mạch máu và lồng ngực, đặc biệt là can thiệp tim mạch. Trung tâm có đầy đủ các thiết bị hiện đại, tiên tiến được nhập khẩu trực tiếp từ các nước châu u giúp chẩn đoán nhanh chóng, chính xác. Phòng khám, phòng phẫu thuật vô khuẩn, vô trùng. Đồng thời, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa với nhiều năm kinh nghiệm, thăm khám, chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các các chuyên gia giàu kinh nghiệm tại Trung tâm Tim mạch, Hệ thống PlinkCare, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:

Can thiệp trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch, bệnh nhân không cần phải mổ, các bác sĩ sẽ tiếp cận và tiến hành điều trị bệnh lý tim mạch qua ống thông. Với sự phát triển của y học hiện đại, lĩnh vực can thiệp tim mạch đã ghi dấu những bước phát triển mới vượt bậc, giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh tim mạch, tăng cơ hội sống cho bệnh nhân.